Πώς η Όντρεϊ Χέπμπορν έγινε μυστική κατάσκοπος κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – «Πίστευε ότι πρέπει να παίρνεις θέση»

21:03 1/1/2025 - Πηγή: Το Ποντικι

Ως έφηβη που μεγάλωνε στην Ολλανδία, η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός μετέφερε με γενναιότητα μηνύματα για την ολλανδική αντίσταση κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής.

Στο podcast του BBC Radio 4  History’s Youngest Heroes, η ηθοποιός Νίκολα

Κάφλαν ρίχνει φως σε εξαιρετικές ιστορίες εξέγερσης, κινδύνου και ριζοσπαστικής δύναμης της νεολαίας, αφηγούμενη ιστορίες νέων ανθρώπων σε όλη την ιστορία που άλλαξαν τον κόσμο.

Το τελευταίο επεισόδιο επικεντρώθηκε στην Όντρεϊ Χέπμπορν, η οποία έγινε σύμβολο του κινηματογράφου και της μόδας τις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Ήταν υποψήφια για πέντε Όσκαρ και κέρδισε το βραβείο καλύτερης ηθοποιού το 1953 για την ερμηνεία της στο Roman Holiday. Ωστόσο, ως έφηβη κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έπαιξε έναν πολύ διαφορετικό ρόλο – ανέβασε μυστικές παραστάσεις μπαλέτου για να συγκεντρώσει χρήματα για την ολλανδική αντίσταση στη ναζιστική κατοχή.

Η Χέπμπορν γεννήθηκε στις Βρυξέλλες το 1929 από μια Ολλανδή βαρόνη, την Έλλα φαν Χέεμστρα, και έναν Βρετανοαυστριακό επιχειρηματία, τον Τζόζεφ Χέπμπορν- Ράστον. Στο Λονδίνο, οι γονείς της έλκονταν από τον Όσβαλντ Μόσλεϊ, ηγέτη της βίαιης αντισημιτικής Βρετανικής Ένωσης Φασιστών (BUF). Η φαν Χέεμστρα έγραψε μάλιστα ένα άρθρο για το περιοδικό BUF για τη δόξα της ναζιστικής Γερμανίας. Ο Χέπμπορν-Ράστον εγκατέλειψε την οικογένεια όταν η Χέπμπορν ήταν έξι ετών. Αργότερα θα συλληφθεί ως «συνεργάτης ξένων φασιστών» και θα περάσει τον πόλεμο στις βρετανικές φυλακές.

«Ακόμη και ως μικρό κορίτσι, ξέρετε, ήταν εξωστρεφής, γελούσε, έπαιζε, έπαιζε. Ο παππούς μου την αποκαλούσε “παζλ μαϊμού”, λέει ο Λούκα Ντότι, ο μικρότερος γιος της ηθοποιού, στον Ρομπέρ Μάτζεν, συγγραφέα του Dutch Girl, το οποίο εξιστορεί το ιστορικό της Χέπμπορν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σε μια συνέντευξη στο History’s Youngest Heroes.

«Η μητέρα της Όντρεϊ αποφάσισε ότι η Αγγλία γενικά και το Kent, ειδικότερα, δεν ήταν μέρος για την μικρή λόγω της διαφαινόμενης απειλής, ότι οι Γερμανοί θα εισέβαλλαν σε όλη τη Γαλλία και θα ξεκινούσαν μια εισβολή στην Αγγλία», λέει ο Μάτζεν. 

Η φαν Χέεμστρα έβγαλε την κόρη της από το βρετανικό οικοτροφείο της. Μετακόμισαν σε ένα οικογενειακό κτήμα στην Ολλανδία και η Όντρεϊ γράφτηκε σε μια σχολή χορού, με ένα πιο ολλανδικό όνομα, Adriaantje van Heemstra (αργότερα άλλαξε το επώνυμό της σε Χέπμπορν όταν άρχισε να παίζει.) Η μητέρα της θαύμαζε ακόμα τον Αδόλφο Χίτλερ και πίστευε ότι δεν θα εισέβαλε ποτέ στη χώρα «της».

«Η μετακόμιση στην Ολλανδία δεν σήμαινε μετακόμιση στο σπίτι. Δεν μπορούσε να μιλήσει ολλανδικά. Έπρεπε να πάει σε ένα ολλανδικό σχολείο χωρίς να καταλαβαίνει ούτε μια λέξη με νέα παιδιά που την κορόιδευαν», λέει ο Ντότι, για την εμπειρία της μητέρας του στην Ολλανδία. 

Ο Χίτλερ εισέβαλε και κατέλαβε την Ολλανδία τον Μάιο του 1940. «Οι Γερμανοί χρειάζονταν φαγητό για τα στρατεύματα, χρειάζονταν ρούχα για τα στρατεύματα, και όλα αφαιρέθηκαν από την Ολλανδία και οι άλλες κατεχόμενες χώρες», λέει ο Μάτζεν.

Ο θείος της Χέπμορν, κόμης Ότο φαν Λίμπουργκ Στίρουμ, πήρε μια θέση αρχής ενάντια στους Ναζί. Το 1942, μια αντιστασιακή ομάδα επιχείρησε να ανατινάξει ένα γερμανικό τρένο κοντά στο Ρότερνταμ. Αν και ο θείος της δεν ενεπλάκη, συνελήφθη επειδή ήταν εξέχουσα αντιναζιστική προσωπικότητα. Οι πράκτορες των Ναζί τον οδήγησαν μαζί με άλλους τέσσερις στο δάσος, τους πυροβόλησαν και πέταξαν τα πτώματά τους σε πρόχειρους τάφους. Η Χέπμπορν αγαπούσε τον θείο της ως παρένθετο πατέρα και ήταν συντετριμμένη από τη δολοφονία του. «Έγινε ένα εθνικό περιστατικό, ένα σημείο υποκίνησης για τον ολλανδικό λαό», λέει ο Μάτζεν. 

Αν και η οικογένειά της ήταν προνομιούχα, οι Ναζί πήραν τρόφιμα και πόρους μακριά από την Ολλανδία και η οικογένεια πεινούσε. Όταν η Χέπμπορν έγινε 15 ετών, της δόθηκε εντολή να ενταχθεί στο Ναζιστικό Kulturkammer, το σωματείο καλλιτεχνών ή να εγκαταλείψει τις δημόσιες εμφανίσεις του χορού. Επέλεξε να εγκαταλείψει τις εμφανίσεις.

«Μέσα από το χορό μπορούσε να ονειρευτεί, μπορούσε να πετάξει, μπορούσε να ξεχάσει. Ήταν ο τρόπος που ξέφυγε από την πραγματικότητα», λέει ο Ντότι για το πάθος της μητέρας του. Η Χέπμπορν χόρευε σε ένα ασφαλές σπίτι με κλειστά στόρια και μόνο ένα κερί για φως, για να μην την ανακαλύψουν. Ένα πιάνο έπαιζε πολύ απαλά – αλλά δεν υπήρχε χειροκρότημα. Στο τέλος της παράστασης συγκεντρώνονταν χρήματα για την αντίσταση.

Από μπαλαρίνα, κατάσκοπος

Την άνοιξη του 1944, η Χέπμπορν προσφέρθηκε εθελοντικά ως βοηθός ενός γιατρού που ήταν μέλος της αντίστασης. Αν και η μητέρα της θεωρούνταν ευρέως ως συνεργάτης των Ναζί, ο γιατρός χρειαζόταν απεγνωσμένα βοήθεια για να υποστηρίξει χιλιάδες ανθρώπους που κρύβονταν από τους Ναζί. Την εμπιστεύτηκε αρκετά για να δεχτεί τη βοήθειά της.

Στις 17 Σεπτεμβρίου 1944, η Χέπμπορν βρισκόταν στην εκκλησία όταν η λειτουργία διακόπηκε από τη βουή μηχανών. Η επιχείρηση Market Garden, η οποία ήταν ένα σχέδιο των Συμμαχικών Δυνάμεων για την κατάληψη εννέα γεφυρών που εκτείνονταν στον ποταμό Ρήνο, είχε ξεκινήσει – και όταν έτρεξε έξω και κοίταξε ψηλά, χιλιάδες συμμαχικά στρατεύματα επέπλεαν με αλεξίπτωτα. 

Δυστυχώς, δύο βαριά τεθωρακισμένες μεραρχίες των Ναζί ανασυντάσσονταν στην περιοχή. Τα τανκς των Ναζί ήταν μπροστά από το σπίτι της οικογένειας. Η Χέπμπορν και η οικογένειά της κρύφτηκαν στο κελάρι ενώ η μάχη μαίνονταν για εννέα ημέρες. Όταν εμφανίστηκαν, οι Ναζί είχαν κερδίσει. Άκουσε κραυγές από ένα κτίριο όπου οι Ναζί πραγματοποιούσαν αντίποινα: βασανίζοντας και δολοφονώντας μέλη της ολλανδικής αντίστασης.

Όταν οι συμμαχικοί αεροπόροι που κατευθύνονταν προς τη Γερμανία έπρεπε να κάνουν αναγκαστική προσγείωση στην Ολλανδία, ο γιατρός Visser ‘t Hooft έστειλε τη Χέπμπορν στο δάσος για να συναντήσει έναν Βρετανό αλεξιπτωτιστή με κωδικές λέξεις και ένα μυστικό μήνυμα κρυμμένο στην κάλτσα της. Έκανε τη συνάντηση, αλλά στην έξοδο από το δάσος, είδε την ολλανδική αστυνομία να πλησιάζει. Έσκυψε για να μαζέψει αγριολούλουδα και μετά τα έδωσε στους αστυνομικούς. Εκείνοι γοητεύτηκαν και δεν την ανέκριναν περαιτέρω. Μετά από αυτό, συχνά μετέφερε μηνύματα για την αντίσταση.

«Πίστευε πολύ ότι υπάρχει ένας αγώνας μεταξύ του καλού και του κακού και πρέπει να πάρεις θέση», λέει ο Ντότι.

«Οι Γερμανοί δεν έπαιρναν τα παιδιά στα σοβαρά. Απλώς “φύγε από το δρόμο μου, παιδί μου”». Ξέρετε, οι Ολλανδοί ήταν αρκετά πρακτικοί για να δουν ότι τα παιδιά, επειδή δεν ήταν ύποπτα για τίποτα, θα μπορούσαν να είναι αυτά που έδιναν τα μηνύματα, που έκαναν αυτά τα ζωτικά πράγματα για την αντίσταση και τα παιδιά το αγάπησαν. Ήταν συναρπαστικό, ήταν επικίνδυνο και έγιναν ήρωες της αντίστασης», προσθέτει ο Μάτζεν.

Μέχρι τον Φεβρουάριο του 1945, 500 Ολλανδοί πέθαιναν από την πείνα κάθε εβδομάδα. Όπως πολλοί άλλοι, η Χέπμπορν και η οικογένειά της είχαν απελπιστική έλλειψη τροφής. Αρρώστησε βαριά με αναιμία, ίκτερο και οίδημα.

Με άγριες μάχες να μαίνονται ξανά έξω από την εξώπορτά τους, η Χέπμπορν και η οικογένειά της κρύφτηκαν στο κελάρι για τρεις εβδομάδες. Τελικά, στις 16 Απριλίου 1945, επικράτησε ησυχία. Μύριζε καπνό, που ήταν αδύνατο να βρεις στην Ολλανδία κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ανέβηκε τις σκάλες από το κελάρι και άνοιξε την πόρτα για να δει πέντε Καναδούς στρατιώτες να καπνίζουν τσιγάρα και να της δείχνουν πολυβόλα. Αμέσως άρχισε να τους μιλάει στα αγγλικά. Κάποιος φώναξε: «Όχι μόνο απελευθερώσαμε μια πόλη, απελευθερώσαμε και ένα κορίτσι από την Αγγλία!».

Η Χέπμπορν αργότερα είπε στον γιο της ότι ποτέ δεν συγχώρεσε τη μητέρα της για τις φασιστικές συμπάθειες. Όταν τελείωσε ο πόλεμος, κέρδισε μια υποτροφία για το Ballet Rambert στο Λονδίνο. Αν και ήταν ταλαντούχα, το σώμα της είχε καταστραφεί μόνιμα από τον υποσιτισμό και δεν είχε την αντοχή να γίνει μπαλαρίνα. Αντίθετα, στράφηκε στην υποκριτική, με μικρούς ρόλους στο θέατρο του West End και σε ταινίες όπως το The Lavender Hill Mob.

Το 1953 κέρδισε τον πρώτο της πρωταγωνιστικό ρόλο στο Roman Holiday. Ήταν μια τεράστια εμπορική επιτυχία, και, πέρα ​​από το Όσκαρ της για εκείνη την ταινία, η Χέπμπορν θα κέρδιζε βραβεία Emmy, Grammy και Tony. Καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας της, συνέχισε να επιδιώκει φιλανθρωπικό έργο, κυρίως ως πρέσβειρα καλής θέλησης της Unicef. Πέθανε το 1993. 

«Τα ένστικτα της Όντρεϊ βελτιώθηκαν σε πολύ καλό σημείο από τον πόλεμο και όλα όσα πέρασε, και είχε τόση εμπειρία να αξιοποιήσει που μπορούσε να βάλει τον εαυτό της σε αυτούς τους διάφορους χαρακτήρες», λέει ο Μάτζεν.

Διαβάστε επίσης:

Μετά από χρόνια η Μέγκαν Μαρκλ επιστρέφει στο Instagram

Τζολί – Πιτ: Γιατί η οριστικοποίηση του διαζυγίου τους πήρε 8 χρόνια; – H επιμέλεια των παιδιών, το βιτριολικό μίσος και η περιουσία

Επανενώνονται, 20 χρόνια μετά την «Καμαριέρα», Τζένιφερ Λόπεζ και Ρέιφ Φάινς στο Παλμ Σπρινγκς