Πότε άρχισε ο άνθρωπος να αλλάζει το περιβάλλον;

12:23 12/3/2015 - Πηγή: Το Ποντικι

ΠΕΡΙΒAΛΛΟΝ

Η Ανθρωπόκαινος, η νέα γεωλογική Εποχή του Ανθρώπου, άρχισε το 1610, όταν ακόμη ζούσαν ο Σαίξπηρ και ο Γαλιλαίος, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική μελέτη, που προσπαθεί να προσδιορίσει μια συγκεκριμένη αρχή στην περίοδο που η ανθρωπότητα άρχισε να αλλάζει το «πρόσωπο» του πλανήτη μας με τις ποικίλες δραστηριότητές της.

Ο γεωλόγος Μαρκ Μάσλιν και ο οικολόγος Σάιμον Λιούις του Universitry College του Λονδίνου (UCL), που έκαναν τη σχετική

δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", σύμφωνα με το BBC και τις βρετανικές «Γκάρντιαν» και «Ιντιπέντεντ», εκτιμούν ότι η άφιξη των Ευρωπαίων στην Αμερική αποτέλεσε ουσιαστικά την αφετηρία για μια άνευ προηγουμένου αλυσίδα παρεμβάσεων και επεμβάσεων στη Γη. Η εξέλιξη αυτή, όπως πιστεύουν, δικαιολογεί να υποστηριχθεί ότι πλέον έχει τελειώσει η Ολόκαινος εποχή και ο πλανήτης μας εισήλθε στην Ανθρωπόκαινο.

Αλλοι επιστήμονες τοποθετούν την έναρξη της Ανθρωποκαίνου κατά την εμφάνιση της γεωργίας πριν από 10.00 χρόνια ή πιο πρόσφατα κατά την εμφάνιση της Βιομηχανικής Επανάστασης, ενώ μερικοί ακόμη πιο πρόσφατα, όταν στα μέσα του 20ού αιώνα άρχισε η Ατομική εποχή με την πρώτη ατομική βόμβα.

Δεν λείπουν και αυτοί που θεωρούν ότι στην πραγματικότητα είναι πρόωρος ο ορισμός μιας νέας ανθρωπογενούς γεωλογικής εποχής. Υποστηρίζουν ότι μόνο στο μακρινό μέλλον, όταν πια θα έχουν περάσει χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια, οι επιστήμονες θα μπορούν να είναι βέβαιοι για το αν και κατά πόσο όντως έχει ξεκινήσει μια νέα παγκόσμια και μόνιμη εποχή και πότε αυτή ξεκίνησε.

Πάντως μια διεθνής επιστημονική επιτροπή, με επικεφαλής τον καθηγητή Γιαν Ζαλάσιεβιτς του βρετανικού πανεπιστημίου του Λέστερ, ήδη μελετά το ζήτημα εδώ και χρόνια, προκειμένου να υπάρξει μια επίσημη άποψη περί του ζητήματος, η οποία αναμένεται να ανακοινωθεί το 2016.

Συνήθως οι γεωλογικές εποχές οριοθετούνται από μείζονα συμβάντα, όπως μια μαζική κίνηση των τεκτονικών πλακών, η πτώση ενός μεγάλου αστεροειδούς ή μια εκτεταμένη κλιματική αλλαγή. Η τρέχουσα Ολόκαινος ξεκίνησε πριν από περίπου 11.700 χρόνια, μετά τη λήξη της τελευταίας εποχής των πάγων. Η έως τώρα διάρκειά της είναι πολύ μικρή για τα γεωλογικά δεδομένα (συνήθως μια γεωλογική εποχή διαρκεί τουλάχιστον δεκάδες εκατομμύρια χρόνια), αλλά αρκετοί επιστήμονες επιμένουν ότι, εξαιτίας της ανθρωπότητας, τα δεδομένα του πλανήτη άλλαξαν κιόλας, πράγμα που δικαιολογεί τον καθορισμό μιας νέας εποχής.

Το κρίσιμο ζήτημα για τους επιστήμονες είναι να βρουν συγκεκριμένα ορατά και διακριτά «ίχνη» στα πετρώματα, στους πάγους, στη βιολογία και στη χημεία του πλανήτη, που να οριοθετούν σαφώς και όχι θεωρητικά την έναρξη της Ανθρωποκαίνου. Οι δύο βρετανοί επιστήμονες θεωρούν ότι το έτος 1610 είναι ένα τέτοιο ορόσημο, περίπου 120 χρόνια μετά την άφιξη του Κολόμβου στην Αμερική.

Ως πραγματικές ενδείξεις της αλλαγής φέρνουν την μαζική μεταφορά ειδών και προϊόντων (καλαμπόκι, πατάτες, ζάχαρη κ.α.) από την μία ήπειρο στην άλλη μέσω του Ατλαντικού, χάρη στο θαλάσσιο εμπόριο. Όπως λένε, αυτό το «πήδημα» φυτών και ζώων μεταξύ ηπείρων, δεν έχει ιστορικό προηγούμενο στην εξελικτική ιστορία των ειδών στη Γη. 'Αλλο παράδειγμα που αναφέρουν, είναι το ξέσπασμα επιδημιών που άρχισαν να σκοτώνουν εκατομμύρια ανθρώπους, λόγω της μεταφοράς μικροβίων μέσω του Ατλαντικού.

Το 1610 επίσης είναι το έτος με το χαμηλότερο επίπεδο διοξειδίου του άνθρακα, όπως φαίνεται στους πυρήνες πάγου που έχουν έλθει στο φως, μεταξύ άλλων επειδή «βούλιαξε» η γεωργία στην Αμερική, καθώς περίπου 50 εκατομμύρια ιθαγενείς πέθαναν, μετά την εισαγωγή της ευλογιάς από τους ευρωπαίους αποίκους.

Ο Ζαλάσιεβιτς δήλωσε ότι η επιτροπή του θα μελετήσει την ημερομηνία 1610, αλλά, σύμφωνα με πληροφορίες, μάλλον ευνοεί κάποια ημερομηνία στον 20ό αιώνα, μετά το γεωλογικό «αποτύπωμα» που άφησαν οι πολλές πυρηνικές δοκιμές που έγιναν έως τη δεκαετία του ΄60.

Σύνδεσμος: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (στη διεύθυνση): http://www.nature.com/nature/journal/v519/n7542/full/nature14258.html

περιβάλλονάνθρωπος