Θέατρο: Η «Νύχτα της Ιγκουάνα» του Τενεσί Ουίλιαμς

07:00 13/11/2021 - Πηγή: Το Ποντικι

Το φθινόπωρο του 1940 ο Τενεσί Ουίλιαμς, μετά τον δύσκολο χωρισμό του με τον Καναδό χορευτή Kip Kieman, καταφεύγει στο Μεξικό και συγκεκριμένα στο τροπικό χωριό Puerto Barrio. Εκεί διαμένει στον ξενώνα «Costa Verde», όπου και εμπνέεται το διήγημα «Η νύχτα της Ιγκουάνα», το οποίο τελικά ολοκληρώνει το 1948.

Περίπου δέκα χρόνια αργότερα (1961), ο Ουίλιαμς το μετατρέπει σε θεατρικό έργο – είναι εξάλλου και το τελευταίο του μεγάλο έργο –, διατηρώντας τον ίδιο τίτλο, αλλά αλλάζοντας

τους χαρακτήρες και δημιουργώντας άπειρους συμβολισμούς, με κύριο αυτόν της ιγκουάνα, που παραπέμπει στα ψυχικά στάδια τα οποία βιώνει ο κεντρικός του ήρωας.

Παρότι δεν είναι από τα καλύτερά του κείμενα, οι λυρικοί του διάλογοι και μονόλογοι βαθαίνουν και οι εξωτικές οπτικές του εικόνες εντυπωσιάζουν καθώς συνοδεύονται – σύμφωνα πάντα με τις σκηνικές του οδηγίες – από ήχους φυσικών φαινομένων: κραυγές πουλιών, βροντερές καταιγίδες, άνεμο, βροχή, θάλασσα.

Όπως σχεδόν σε όλα του τα αυτοβιογραφικά έργα, ο Ουίλιαμς αναφέρει και εδώ στοιχεία από τη ζωή του και τις πεποιθήσεις του.

Κατ’ επέκταση η σύγκρουση του πνεύματος και της σάρκας μέσα στον Σάνον τον αντιπροσωπεύει για άλλη μία φορά, ενώ υποδεικνύεται στην περιγραφή δύο γυναικών: της σεξουαλικής άνευ ορίων ιδιοκτήτριας του ξενώνα Μαξίν (Μαρία Κεχαγιόγλου) και της Χάνα (Σύρμω Κεκέ) που αντιπροσωπεύει τον αμόλυντο πνευματικό κόσμο.

Ο διχασμός του ήρωα ανάμεσα στο καλό και το κακό, η αποτυχία του ως εκπροσώπου του θεού – καθώς ως πρώην κληρικός και νυν ξεναγός υποκύπτει σε σεξουαλικές παρεκτροπές με ανήλικες κοπέλες – και η ενοχική στάση του που οδηγεί στην αυτοτιμωρία, έχουν τις ρίζες τους στον τρόπο ανατροφής του ίδιου του συγγραφέα, που γαλουχήθηκε σε ένα περιβάλλον αυστηρού Καθολικισμού.

Ωστόσο, το τέλος – αν και αμφίσημο για πολλούς μελετητές –, αντίθετα με άλλα πονήματά του, είναι ελπιδοφόρο.

Τίποτε από τα παραπάνω δεν αισθανθήκαμε στην απογοητευτική παράσταση της Μαρίας Μαγκανάρη. Και ήταν μία έκπληξη γιατί οι προηγούμενες δημιουργίες της, όπως «Ο Θείος Βάνιας» του Τσέχωφ, ήταν εξαιρετικές.

Μέσα σε ένα κακόγουστο σκηνικό, το οποίο υποτίθεται ότι απεικόνιζε τη μεξικανική ατμόσφαιρα, τη ζούγκλα και τη θρησκευτική διάσταση του ψυχοδράματος ταυτόχρονα, εξελίχθηκε το έργο, που την πύκνωση των νοημάτων του δεν κατάφερε να διαχειριστεί η προκειμένη σκηνοθετική άποψη. Έχοντας αφαιρέσει τους δευτερεύοντες ρόλους αλλά και το εγκλωβισμένο άγριο ζώο που, σύμφωνα με τον Ουίλιαμς, συμβολίζει την απόγνωση των ανθρώπων, επικεντρώθηκε στην αγωνία των ηρώων να λυτρωθούν.

Δυστυχώς όμως οι περισσότεροι ηθοποιοί δεν βοήθησαν στην επίτευξη ενός ευνοϊκού αποτελέσματος. Ο Ιωάννης Παπαζήσης δεν απέφυγε το παγιωμένο υπερ-παίξιμο ερμηνεύοντας τον Λόρενς Σάνον απόλυτα εξωτερικά, ενώ η Δήμητρα Βλαγκοπούλου (μία από τις γυναίκες του πούλμαν που συνόδευε ο ξεναγός) φλεγόταν από μια ακατανόητη υστερία.

Η Μαρία Κεχαγιόγλου κατάφερε να υποδυθεί με πειθώ την πληθωρική, σχεδόν σεξομανή, Μαξίν. Και η πολύ καλή ηθοποιός Σύρμω Κεκέ, στον ρόλο της αγνής ζωγράφου Χάνα, που συνοδεύει τον υπέργηρο, τυφλό ποιητή παππού της (καλός ο Γιώργος Μπινιάρης), αν και διατήρησε μια σωστή χαμηλόφωνη στάση, υπέκυψε σε μια μονότονη εκφορά του λόγου.

Διαβάστε επίσης:

«Ο Ποπολάρος» του Γρηγορίου Ξενόπουλου

«Προμηθέας Δεσμώτης» του Αισχύλου, σε σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου

«Βία / Violence» της Μαρί Μπρασάρ