Τουρκία: Σε λαβύρινθο λανθασμένων επιλογών

06:02 7/8/2022 - Πηγή: Το Ποντικι

Κανένας δεν περίμενε τόση πολιτική ελαφρότητα από την Τουρκία, που συνεχίζει να επιλέγει ακρότατες δηλώσεις και να εγκαινιάζει κάθε ημέρα δήθεν νέες πολιτικές, που απλώς προέρχονται από το βαθύ παρελθόν, το οποίο ο Ταγίπ Ερντογάν επιθυμεί διακαώς να αλλάξει.

Όσοι επέλεξαν παραθαλάσσια θέρετρα, που βρίσκονται κοντά σε μονάδες της Πολεμικής Αεροπορίας μας, προκαλούνται να αφουγκραστούν προσεκτικά απογειώσεις και προσγειώσεις των μαχητικών αεροσκαφών, που επιχειρούν αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά τον παραλογισμό του γείτονα.

Από τα αεροδρόμια της Τουρκίας, και δη από

το κοντινότερο στην ελληνική επικράτεια, το Μπαλικεσίρ, Τούρκοι χειριστές, με εντολή των διοικητών τους – λέγε με Ακάρ –, απογειώνονται εκτελώντας σχέδια πτήσεως που περιλαμβάνουν παραβάσεις και παραβιάσεις του ελληνικού FIR και του εθνικού εναερίου χώρου της Ελλάδας. Υλικά και προσωπικό καταπονούνται, αλλά σε όλες τις αξιολογήσεις οι επιδόσεις που επιτυγχάνουν οι ελληνικές Πτέρυγες Μάχης αγγίζουν πολύ συχνά την τελειότητα.

Όπως ακριβώς το βιώσαμε μέσω συμμαχικών αξιολογήσεων στη διάρκεια της στρατιωτικής μας θητείας, αλλά και ορισμένοι από τα παιδικά μας χρόνια, ξυπνώντας κάθε πρωί στα αεροδρόμια που υπηρετούσαν οι γονείς μας από τους κινητήρες των αεροσκαφών με πληρώματα που επιχειρούσαν ή εκπαιδεύονταν. Οι εικονικές αερομαχίες έχουν διάρκεια και ένταση με υψηλό δείκτη επικινδυνότητας.

Διπλωματική παραζάλη

Στις πρωτεύουσες οι κυβερνήσεις και τα υπουργεία Εξωτερικών αντιδρούν ανεβάζοντας και την πολιτική, λεκτική αντιπαράθεση. Ο Πρόεδρος Ερντογάν πίστευε ότι η Αθήνα θα εγκλωβιστεί σε μία διμερή αντιπαράθεση, παρά την έγκαιρη προειδοποίηση του Έλληνα πρωθυπουργού προς τον Τούρκο Πρόεδρο ότι η πολιτική που επιλέγει η Τουρκία την τελευταία τουλάχιστον δεκαετία στρέφεται πρωτίστως κατά των συμφερόντων της ευρωατλαντικής συμμαχίας, των κοινών γεωστρατηγικών μας προτεραιοτήτων και κατά συνέπεια εναντίον της Ελλάδας.

Τη σοβαρή πολιτική, συμμαχική και εθνική θέση η Τουρκία συνεχίζει να την παραβλέπει, παρά την πολύ σοβαρή συνάντηση των δύο πολιτικών ηγετών που έλαβε χώρα στην Κωνσταντινούπολη. Η Άγκυρα, χαμένη στον λαβύρινθο λανθασμένων επιλογών, που αφορούν άμεσα σημαντικότατες διεθνείς κρίσεις και ταχύτατα εξελισσόμενες πολιτικές και στρατηγικές επιλογές, συνεχίζει να αδυνατεί να συνδυάσει ότι οι προτεραιότητες της συμμαχίας απαιτούν άμεση εκτόνωση κρίσεων μεταξύ συμμάχων.

Οι εξοπλισμοί των κρατών – μελών του ΝΑΤΟ δεν στρέφονται κατά κάποιων συμμάχων. Η ένταξη της Ελλάδας στο εξοπλιστικό πρόγραμμα των F-35 και η αναβαθμισμένη στρατηγική σχέση Αθηνών – Ουάσιγκτον εντάσσεται στον προωθημένο γεωστρατηγικό προγραμματισμό των δύο χωρών και της ατλαντικής συμμαχίας.

Με την ίδια λογική θα μπορούσε να προσεγγίζεται από την αμερικανική διοίκηση και τους δημοκρατικούς θεσμούς των ΗΠΑ κάθε αίτημα συμμάχων, μεταξύ των οποίων και της Τουρκίας, αν η Άγκυρα δεν παραβίαζε κατάφωρα κάθε αρχή του ΝΑΤΟ και του διεθνούς δικαίου.

Κάθε επιλογή των πολιτικών της Άγκυρας εκκινεί αποκλειστικά και μόνο από τον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος, για ανεξήγητους πολιτικούς λόγους, συνεχίζει να κινείται σε ακρότατες περιοχές του συμμαχικού πλαισίου. Μέσα σε αυτή την παραζάλη προσθέτει και τη Θράκη. Ανακατεύει τα εκπαιδευτικά θέματα με τη θρησκεία επειδή στη χώρα του η αρχή του ενός ανδρός επιτρέπει τα πάντα, χωρίς να ισχύει η αρχή του δημοκρατικού ελέγχου επί του ηγέτη.

Η άβυσσος που δημιουργεί ο Τούρκος Πρόεδρος μεταξύ της χώρας του και του δυτικού κόσμου, στον οποίο και η Τουρκία ανήκει όσον αφορά τη δημοκρατική λειτουργία των κρατών, αντί να προβληματίζει τον Τούρκο ηγέτη μάλλον τον ενθαρρύνει και τον κατευθύνει σε ακρότητες, που στρέφονται κατά των Τούρκων πολιτών αλλά και των συμμάχων του. Όμως η Τουρκία και ο Πρόεδρός της είναι υπόλογοι έναντι και των δύο.

Δεν μπορεί λοιπόν να απορεί ο Τ. Ερντογάν που ο τουρκικός λαός απομακρύνεται σιγά – σιγά από τον ηγέτη του, ενώ το ΝΑΤΟ μαζί με την Ε.Ε. επιλέγουν ταχύτερα πολιτικές και οικονομικές κινήσεις που στοιχίζουν στην πολιτική αξιοπιστία και συμβολή της Τουρκίας στο κοινό γεωστρατηγικό οικοδόμημα.

Αταξία στο ΝΑΤΟ

Το άγχος της τουρκικής ηγεσίας δημιουργεί φοβερή ένταση στους κόλπους της συμμαχίας, αλλά και αταξία στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Η διαπίστωση της έκρυθμης πραγματικότητας προσθέτει ακόμη μεγαλύτερη πολιτική ένταση στην τουρκική ηγεσία, η οποία διαπιστώνει ότι ακόμη και παραδοσιακοί σύμμαχοι παίρνουν αποστάσεις από τις επιλογές του Τούρκου Προέδρου.

Είναι πλέον εμφανέστατο ότι κάθε επιλογή του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας στρέφεται κατά του συνολικού συμμαχικού και ευρωπαϊκού προγραμματισμού, που πρώτο στόχο έχουν τη λήξη του πολέμου, τον οποίο ξεκίνησε η Ρωσία στην Ευρώπη, και στη συνέχεια τη σύγκλιση πολιτικών επιλογών που θα διαμορφώσουν τη νέα παγκόσμια πραγματικότητα.

Η προσπάθεια της Τουρκίας να πείσει το σύνολο των συμμάχων και εταίρων ότι έχουν καταστεί φερέφωνα της ελληνικής κυβέρνησης θα προτιμούσα να μην σχολιαστεί στο παρόν κείμενο. Θα ήταν σκόπιμο η τουρκική ηγεσία να αναλογιστεί, όσο πιο ψύχραιμα μπορεί, τις επιλογές της.

Οι αναλυτές στη χώρα μας δεν δειλιάζουν να αναγνωρίσουν ορισμένες θαρραλέες επιλογές της Τουρκίας, έστω και αν δεν έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα, όπως η συμφωνία Ουκρανίας – Ρωσίας για τη μεταφορά δημητριακών, ώστε να μην αντιμετωπίσουν το φάσμα της πείνας χώρες του Τρίτου Κόσμου, αλλά και να μην αποσταθεροποιηθεί η διεθνής διατροφική αλυσίδα.

Άλλος ήταν κάποτε…

Πιθανώς την ευθυκρισία που επιδεικνύει η ελληνική πλευρά και κυρίως η ηγεσία της χώρας μας δεν δύναται άμεσα να την αξιολογήσει και να την εντάξει στην πολιτική της πραγματικότητα η Τουρκία, όπως αδυνατεί να εκτιμήσει ορθολογικά τη διαμορφωμένη πραγματικότητα ισονομίας και ισοπολιτείας στη Θράκη.

Τα σχολεία σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης λειτουργούν υποδειγματικά. Οι μουσουλμάνοι συμπολίτες, πολύγλωσσοι Ευρωπαίοι πολίτες, απολαμβάνουν τα πλεονεκτήματα της ελληνικής και ευρωπαϊκής πραγματικότητας απεγκλωβισμένοι από την γκετοποίηση που προωθούσε η κεμαλική Τουρκία, την οποία καταδίκαζε ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν.

Χαρακτηριστική πολιτική επιλογή του Τούρκου πολιτικού όταν, επισκεπτόμενος την Ελλάδα πριν από μερικά χρόνια ως πρωθυπουργός της Τουρκίας, υπογράμμιζε ότι κάθε πολίτης πρέπει να γνωρίζει καλά τη μητρική του γλώσσα (δεν αναφέρθηκε σε τουρκικά, πομακικά ή ρομανί), αλλά και τη γλώσσα της χώρας όπου έχει γεννηθεί.

Εκείνη την εποχή δεν ανεχόταν να παγιδεύεται στην προπαγάνδα του βαθέος κράτους, το οποίο έχει επιτύχει να υποβαθμίζει καθημερινά έναν πολιτικό ηγέτη που το 2000 αποτελούσε εγγύηση προόδου και ανάπτυξης για κάθε Τούρκο πολίτη, αλλά και αξιόπιστο συνομιλητή για εταίρους και συμμάχους.

Τουρκία του παρελθόντος

Οι πρόσφατες συναντήσεις του Τούρκου Προέδρου με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ και υπουργών της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας με Ευρωπαίους ομολόγους τους πραγματοποιούνται κυρίως για να αξιολογηθεί η τουρκική στάση επί των θεμάτων που απασχολούν τον ευρωατλαντικό συνασπισμό και κατά συνέπεια τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και βεβαίως τη Σαουδική Αραβία, τη Λιβύη και τη Συρία σε άμεση σχέση με τους Κούρδους της βόρειας και ανατολικής Συρίας, που ενδιαφέρει πέραν των ΗΠΑ πάρα πολύ και τη Γαλλία, ειδικά στην ευρύτερη περιοχή της Ράκκας (γνωστής στη γαλλική διπλωματική κοινότητα ως Becque du canard), αλλά και τους Κούρδους και Αλεβίτες της Τουρκίας.

Οι αφορισμοί του Τ. Ερντογάν και οι προσβολές του έναντι πολιτικών, τους οποίους στιγμιαία καταχωρεί ως εχθρούς της Τουρκίας, αποτελούν επιλογές «Τουρκίας του παρελθόντος» και όχι της σύγχρονης δημοκρατίας που υποσχόταν ο Τούρκος ηγέτης αρχικά προς τον λαό, ο οποίος τον εκλέγει επί είκοσι χρόνια σε όλα τα ανώτατα αξιώματα της χώρας, αλλά και προς όλους τους συνομιλητές του (Δυτικούς, υπερατλαντικούς, ακόμη και μουσουλμάνους).

Η πολιτική του αβεβαιότητα, συνέπεια της σταδιακής πολιτικής του αποκαθήλωσης, όπως την επιλέγει ο τουρκικός λαός, όσο αργά και αν εξελίσσεται με όρους πολιτικού χρόνου και με ό,τι αυτό συνεπάγεται, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από το σύνολο των συμμάχων και εταίρων.

Σημαντικές ελληνικές νίκες

Παρ’ όλη την αποφασιστικότητα των ευρωατλαντικών επιλογών έναντι της παραπαίουσας Τουρκίας, η Ελλάδα και κυρίως η Κύπρος διαπιστώνουν ότι η έκθεσή τους σε υψηλότατους όρους κινδύνου προέρχεται από την πολιτική και εν όπλοις επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας. Με ιδιαίτερη ψυχραιμία, όπως απαιτεί η εποχή μας, αλλά με αυξημένο πολιτικό και οικονομικό κόστος, η ελληνική κυβέρνηση καθώς και συνολικά τα κοινοβουλευτικά κόμματα αντιμετωπίζουν την επικίνδυνη πρόκληση.

Το στοίχημα δεν τίθεται ως προς τον νικητή, αλλά ως προς τη διατήρηση της πρωτοβουλίας των εταιρικών και συμμαχικών γεωστρατηγικών κινήσεων προκειμένου να επιστρέψει η διεθνής κοινότητα πλησιέστερα προς τη σταθερότητα και την ανάπτυξη. Αλλά και νίκες αν επιθυμεί η Άγκυρα να μετρήσουμε στα τραπέζια της διπλωματικής διαβούλευσης, μπορούμε να καταγράψουμε στο ενεργητικό της Ελλάδας πολύ σημαντικά γεγονότα, χωρίς να παραβιάζεται το διεθνές δίκαιο.

Αποτελούν πλέον ιστορικούς διπλωματικούς σταθμούς, που αυξάνουν την πολιτική και αμυντική υπεραξία της χώρας μας στο θέατρο των ουσιαστικών διπλωματικών αναμετρήσεων. Συνοπτικά, για να αποφεύγονται παρανοήσεις:

1. Συμμετοχή της Ελλάδας σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς που εξασφαλίζουν τη διεθνή άμυνα / ειρήνη και τη διεθνή ανάπτυξη.

2. Έγκαιρη ένταξη της Ελλάδας στην Ε.Ε., αποτελεσματική αντιμετώπιση της διεθνούς και εθνικής οικονομικής κρίσης.

3. Επιτυχής ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε.

4. Επίτευξη τριμερών και πολυμερών συνεργασιών.

5. Μηδενικά σχεδόν προβλήματα με τους γείτονες. Ακόμη και σύνθετα προβλήματα, που επί μακρόν απασχόλησαν την ελληνική και ευρωπαϊκή πολιτική σχετιζόμενα με τις διεθνείς υποθέσεις, παραμερίζονται με σεβασμό προς τον άλλο και επίμονη εργασία των εμπλεκομένων πλευρών.

6. Αναβαθμισμένες στρατηγικές σχέσεις με ΗΠΑ, Γαλλία, Ισραήλ, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιορδανία.

7. Ταχύτατα εξελισσόμενες σχέσεις με Ομάν, Κατάρ, Κουβέιτ, Λιβύη, Συρία.

8. Ενεργός παρουσία στον πολυπολιτισμικό διάλογο και τη διαθρησκειακή διπλωματία.

9. Διατήρηση των κανόνων ανάπτυξης των διερευνητικών συνομιλιών με την Τουρκία.

10. Προφανής στήριξη των ΜΟΕ στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ για τις σχέσεις με την Τουρκία, ακριβώς όπως σηματοδοτούνται από τις πρόσφατες συνομιλίες των δύο υπουργών Άμυνας.

11. Απόλυτη κυριαρχία των όρων της Συνθήκης της Λωζάννης στα θέματα της μειονότητας στη Θράκη, με απόλυτη προτεραιότητα στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και στην αναπτυξιακή εξέλιξη της περιοχής, αξιοποιώντας εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους.

12. Προβολή προγραμμάτων όδευσης ενέργειας και διάνοιξης δικτύων μεταφορών στην ανατολική Μεσόγειο, προκειμένου Ε.Ε. και Ανατολή να βρεθούν πιο κοντά, μειώνοντας το κόστος μεταφοράς προϊόντων και ενέργειας, ώστε να αποκλειστούν μονοπωλιακές καταστάσεις που ταλαιπωρούν πάρα πολύ την Ευρώπη, την Ανατολή, αλλά και τη διεθνή κοινότητα.

*Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης επί τιμή

Διαβάστε επίσης:

Πού θα «τρυπήσει» ο… Αμπντουλχαμίντ;

ΣΥΡΙΖΑ: Μετωπική με Ν.Δ., στενό μαρκάρισμα σε ΠΑΣΟΚ

Ψάχνοντας θωράκιση μπροστά στην καταιγίδα