Τσικνοπέμπτη: Γιατί ονομάστηκε έτσι – Τα έθιμα σε όλη την Ελλάδα

09:47 7/3/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Τσικνοπέμπτη σήμερα και οι ψησταριές σε όλη τη χώρα θα… αναστενάξουν. Γιατί επιλέχθηκε όμως η Πέμπτη για τη «μεγάλη γιορτή της κρεατοφαγίας; Πώς ξεκίνησε ως έθιμο και τι συμβολίζει;

Πότε πέφτει η Τσινκνοπέμπτη

Η Τσικνοπέμπτη γιορτάζεται 11 ημέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα, την Πέμπτη της 2ης εβδομάδας της Αποκριάς, γνωστή και ως Κρεατινή. Για τους Ελληνορθόδοξους προμηνύει την έναρξη της Σαρακοστής, της σαρανταήμερης περιόδου νηστείας πριν από το Πάσχα.

Στη

χώρα μας, η Τσικνοπέμπτη είναι η επίσημη ημέρα έναρξης της αποκριάτικης περιόδου.

Γιατί ονομάστηκε έτσι

Το όνομά της προέρχεται από τις λέξεις «τσίκνα», η μυρωδιά δηλαδή του καμένου ψημένου κρέατος και την ημέρα Πέμπτη. Λέγεται, ότι επιλέχτηκε η Πέμπτη ως ημέρα κρεατοφαγίας, καθώς παραδοσιακά οι ημέρες νηστείας των Ελληνορθόδοξων είναι η Τετάρτη και η Παρασκευή.

Ήθη και έθιμα σε όλη την Ελλάδα

Σε όλη την περιφέρεια της Πελοποννήσου, την Τσικνοπέμπτη σφάζουν χοιρινά από τα οποία φτιάχνουν διάφορα άλλα τρόφιμα, μεταξύ των οποίων πηχτή, τσιγαρίδες, λουκάνικα, γουρναλοιφή και παστό.

Στην Πάτρα κατά τη διάρκεια του Πατρινού καρναβαλιού, εκατοντάδες Πατρινοί από το μεσημέρι της Τσικνοπέμπτης στήνουν ψησταριές σε κάθε σημείο της πόλης, ακόμα και έξω από τα καταστήματά τους. Τοπικά δρώμενα είναι “ο γάμος της Γιαννούλας της Κουλουρούς” και “τα Τριτάκεια του Λάζαρη”.

Στις Σέρρες, το έθιμο της Τσικνοπέμπτης επιβάλλει μεγάλες φωτιές, στις οποίες, αφού ψήσουν το κρέας, οι πιο τολμηροί πηδούν ανάμεσα από τις φλόγες. Τα «προξενιά» έρχονται στο τέλος, όπου κάποιος αναλαμβάνει να αναμείξει τα κάρβουνα με ένα ξύλο.

Στην Κομοτηνή, πρωταγωνιστής είναι μία κότα, την οποία οι ‘νοικοκυρές’ σχεδόν καίνε (καψαλίζουν στην ουσία) για να τη φάει η οικογένεια την Κυριακή της Αποκριάς. Η παράδοση μάλιστα αναφέρει, ότι την Τσικνοπέμπτη τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια πρέπει να ανταλλάξουν φαγώσιμα δώρα. Ο άντρας πρέπει να στείλει τον «κούρκο», δηλαδή μία κότα και η γυναίκα μπακλαβά και μια κότα γεμιστή.

Στην Κοζάνη την Τσικνοπέμπτη γίνεται η επίσημη έναρξη της αποκριάς στην κεντρική πλατεία ενώ ανάβει και ο πρώτος φανός σε μία από τις γειτονιές της πόλης. Ο φανός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Κοζανίτικης αποκριάτικης παράδοσης.

Τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσια» ή αλλιώς «Κουτσομπολιά» ή «Πέτε Γόλια» είναι μία παράδοση της Τσικνοπέμπτης, που ανήκει στην παλιά πόλη της Κέρκυρας. Η πετεγολέτσα ή πετεγουλιό, σύμφωνα με τους ντόπιους, είναι η προσφιλής, σε πολλούς, συνήθεια του κουτσομπολιού. Στην Κέρκυρα βέβαια, παραδοσιακά πραγματοποιείται με δόξα και καμάρι στην Πιάτσα της πόλης της Κέρκυρας, την Τσικνοπέμπτη το βράδυ. Στην ουσία, στήνεται κάτι σαν «θεατρικό», όπου οι ντόπιοι υποδύονται τους κουτσομπόληδες με σπαρταριστικές ιστορίες.

Πρακτικές συμβουλές για σωστό ψήσιμο

Θα πρέπει να επιλέξετε κάρβουνα που στην συσκευασία τους αναγράφουν ότι είναι 100% φυσικό προϊόν. Τα άοσμα και οικολογικά κάρβουνα, που δεν πετάνε σπίθες και δεν βγάζουν έντονους καπνούς, δεν επηρεάζουν την γεύση του φαγητού σας.

Επίσης, μόλις ανάψετε τα κάρβουνα, θα πρέπει να περιμένετε λίγα λεπτά, ούτως ώστε η όψη τους να γίνει γκρι (λευκή στάχτη), προκειμένου να περιοριστεί η έντονη φλόγα.

Παράλληλα, το λάδωμα της ψησταριάς παίζει καθοριστικό ρόλο στο καλό ψήσιμο των κρεάτων, αφού, προηγουμένως, έχετε καθαρίσει επισταμένα την ψησταριά σας.

Ακολούθως, μπορείτε να ελέγξετε εάν είναι η κατάλληλη θερμοκρασία, τοποθετώντας το χέρι σας και σε απόσταση λίγων εκατοστών πάνω από την ψησταριά.

Εάν διαπιστώστε ότι το χέρι σας αρχίζει να θερμαίνεται μέσα σε 4-5 δευτερόλεπτα, τότε, η ένταση της θερμότητας θεωρείται μέτρια και, συνεπώς, κατάλληλη για να τοποθετήσετε τα κρέατα πάνω στην σχάρα. Επίσης, το μαρινάρισμα των κρεάτων είναι μια σωστή επιλογή, ώστε να ενισχύσετε την γεύση τους.

Θα πρέπει να περιστρέφετε με τσιμπίδα τα κρέατα κάθε 1 -2 λεπτά, προκειμένου να ψηθούν ομοιόμορφα, αλλά και να μην χάσουν την υγρασία τους.

Τέλος, αφού διαπιστώσετε ότι το κρέας έχει «ροδοκοκκινίσει», τοποθετήστε το σε μια πιατέλα και αφήστε το για δέκα λεπτά προκειμένου να «ξεκουραστεί».

Θα δείτε και μόνοι σας ότι θα είναι πιο ζουμερό και απολαυστικό, διατηρώντας όλη την υγρασία και τους χυμούς του.

Διαβάστε επίσης

Καιρός: Τσικνοπέμπτη με βροχές και καταιγίδες – Ποιοι δεν θα… ψήσουν

Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα Τσικνοπέμπτη 7 Μαρτίου

Γεωργοοικονομολόγος στο topontiki.gr: «Η παρούσα κρίση απειλεί την ελαιοκομία μας» – Το σενάριο-εφιάλτης για το ελαιόλαδο