Βιβλίο: Εύα Στάμου «Σωματογραφία»

06:06 16/3/2025 - Πηγή: Το Ποντικι

Εύα Στάμου

Σωματογραφία

Εκδόσεις: Αρμός

Σελ.: 228

Με μια δόση αυθαιρεσίας, η ιστορία της ανθρωπότητας είναι η ιστορία των σωματικών της επιθυμιών. Υπερβολικό ή όχι, είναι μια ισχυρή παράμετρος, αν αποδεχθούμε ότι ο άνθρωπος είναι οι επιθυμίες του, ακριβέστερα η σχέση που αναπτύσσει με τις επιθυμίες του.

Αυτά έγραφα το 2016 για το βιβλίο της Στάμου «Η Εκδρομή», και το ανακαλώ καθώς το σώμα αποτελεί μιαν ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης για τη συγγραφέα. Ιδέα που συμμερίζομαι απεριόριστα. Ο κόσμος του σώματος περικλείει όλη την ύπαρξή μας. «Απέφευγα να

κοιτάζω τους ανθρώπους στα μάτια, περιοριζόμουν στην παρατήρηση των σωμάτων…» αναφέρει η ηρωίδα της που μας αφηγείται εξομολογητικά μια ερωτική της περιπέτεια. Η φράση αυτή, απ’ όπου κι αν την πιάσεις, μοιάζει να κάνει ένα τολμηρό άλμα υπερπηδώντας το μεταφυσικό ψιμύθιο των ματιών που εκπροσωπεί την αυθεντικότητα και την καθαρότητα. Ταυτόχρονα, παρακάμπτει όλο το ηθικολογικό τρομοκρατικό Index που ταυτίζει το σώμα με το ευτελές της σαρκός ως σύμβολο του βέβηλου και της αμαρτίας.

Στην πρωτοπρόσωπη αφήγησή της, η ηρωίδα προχωρά επίσης σε μια καινοτόμα όσoν αφορά τις ερωτικές σχέσεις αντίληψη υιοθετώντας ένα ανδρικό χαρακτηριστικό: το σεξ δίχως έρωτα, δίχως αδελφή ψύχη, δίχως υποχρεώσεις και κυρίως δίχως την ευοίωνη προοπτική μιας μελλοντικής κοινής ζωής. Κυρίως αυτή η αντίληψη που θεωρείται ανδρικό χαρακτηριστικό ή προνόμιο, ο έρωτας δίχως ρομάντζο, προσδίδει ένα ακόμα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ηρωίδας που σωματογραφεί την καθημερινότητά της, τοποθετώντας το κέντρο της ύπαρξης στο σώμα.

Η Στάμου, όπως και στα άλλα της βιβλία, ψυχογραφεί τους χαρακτήρες και από επαγγελματική διαστροφή (ψυχολόγος γαρ), έχοντας σωματομετρικά κριτήρια, οδηγεί τον αναγνώστη στη σκοτεινή αίθουσα των ενστίκτων, εκεί όπου οι πολιτισμικές επεμβάσεις δεν έχουν λόγο, εκεί που το σώμα μένει γυμνό δίχως τα ενδύματα που το καλύπτουν. Εκεί δεν υπάρχουν άμβωνες της ηθικής, ρήτορες της ευπρεπείας, κατηχητές του φόβου, ιεροεξεταστές των ενοχών, ινστρούχτορες των συνειδήσεων. Η συγγραφέας ξεκινά την αφήγησή της δυναμικά καθώς μας συστήνει την ετερόφυλη ηρωίδα της στην πρώτη ομοφυλόφιλη εμπειρία της. Μαζί με την ηρωίδα ξαφνιάζεται κι ο αναγνώστης σύμφωνα με τη λειτουργία εκείνη όπου ταυτίζεσαι αρχικά με τον ήρωα. Ωστόσο, αυτή η μεταστροφή της σεξουαλικής επιθυμίας στην ουσία γίνεται η αφορμή για να έρθουμε αντιμέτωποι έξω από κάθε σύμβαση με τη σωματική αλήθεια, με το ίδιο το σώμα που μοιάζει παρά τις διαφορές να μην έχει φύλο αλλά να διαθέτει εκείνη την ενστικτώδη αίσθηση του ωραίου έξω από κάθε σύμβαση, του ωραίου στην απόλυτη υποκειμενικότητά του, στην πιο ελευθεριακή του εκδοχή, εκεί όπου τα σώματα οδηγούνται εκτός πολιτισμού και έλεγχου.

Διαβάζοντας αυτήν την εξομολόγηση της νεαρής γυναίκας θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι τελικά είμαστε το σώμα μας, εξαρτόμαστε από τις ανάγκες του, από τους εθισμούς του και τις εξάρσεις του, τη χαρά και τη λύπη του. Ένα βιβλίο όπου οι ανάγκες της ψυχής γίνονται πάθη του σώματος.

Διαβάστε επίσης:

Βιβλίο: Η σεξουαλική ιστορία της ανθρωπότητας

Βιβλίο: Ο Τζωρτζ Σμάιλι επιστρέφει στον σκοτεινό κόσμο των κατασκόπων

Βιβλίο: Διηγήματα φτιαγμένα από «καλά αίματα»