«Βros», του Ρομέο Καστελούτσι

17:04 14/10/2022 - Πηγή: Το Ποντικι

«…Πολλοί βοσκοί κατέστρεψαν τον αμπελώνα μου, καταπάτησαν το χωράφι μου, κατέστησαν τον επιθυμητό αγρό μου μια ρημαγμένη ερημιά…Ολόκληρη η χώρα ερημώθηκε, γιατί δεν υπάρχει κανείς να τη φροντίσει…

– και – ήρθαν καταστροφείς διότι η μάχαιρα του Κυρίου θα καταβροχθίσει τη γη απ’ άκρη σ’ άκρη και ειρήνη δεν θα υπάρξει για καμιά σάρκα».

Ιερεμίας

Αυτά τα τόσο ανησυχητικά λόγια, ανάμεσα σε άλλα, ψιθυρίζει σε ακατανόητη γλώσσα ο προφήτης του Καστελούτσι που εμφανίζεται πρώτος στη σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών έπειτα από έναν δεκάλεπτο καταιγισμό εκκωφαντικών ήχων ενός ιδιόρρυθμου

περιστρεφόμενου πολυβόλου.

Το «Bros», εξάλλου, μια παράσταση – μεταφορά που ακτινογραφεί τη θεσμική βία, δεν διαθέτει κείμενο. Είναι «μια γλώσσα πριν από τη γλώσσα», όπως επισημαίνει ο δημιουργός της, που παραδίδει την εξουσία στα σώματα των ερμηνευτών.

Και δεν είναι τυχαίο που αυτοί ανήκουν σε ένα αστυνομικό σώμα, το οποίο παραπέμπει στην Αμερική της δεκαετίας του εβδομήντα, ενώ ταυτόχρονα αντιπροσωπεύουν μια «αδελφότητα», μια – σύγχρονη – τοτεμική κοινωνία, η οποία ασκεί βία χωρίς συνείδηση.

Η οντολογική φάρσα του Καστελούτσι καυτηριάζει, πάνω απ’ όλα, τους μηχανισμούς χειραγώγησης άβουλων πολιτών από την κοινωνία, γεγονός που οδηγεί στις δικτατορίες. Κατ’ επέκταση, αντί για ηθοποιούς, ο σκηνοθέτης – ως δυνάστης – χρησιμοποιεί 23 εθελοντές τους οποίους μεταμορφώνει σε όργανα της τάξης και εκπαιδεύει, έτσι ώστε να εφαρμόσουν τις εντολές του στην αληθινή ζωή – εντολές που δίδονται, μάλιστα, μέσα από ακουστικά χωρίς τη δυνατότητα της παραμικρής απόκλισης.

Αυτή η αγέλη ένστολων, που υπακούει σε ό,τι τη διατάξουν χωρίς δεύτερη σκέψη (ο συγχρονισμός της είναι εξαιρετικός), είναι η αφορμή για να εγείρει θέματα όπως ο ρόλος του Νόμου, ο ολοκληρωτισμός, η έμφυτη βία, η χειραγώγηση της συνείδησης, η υπεροχή της ανδροκρατίας, η ατομική ευθύνη, η κριτική σκέψη ή ακόμα και η αμφίδρομη σχέση των εμπλεκόμενων, οι οποίοι γίνονται θύτες και θύματα ταυτόχρονα.

Υπάρχουν στο έργο σκηνές που δεν αποκωδικοποιούνται εύκολα και άλλες που το μήνυμα είναι ξεκάθαρο. Όπως όταν ένας ένστολος βασανίζεται γυμνός από μία ομάδα συναδέλφων του, όταν ένας άλλος σπαράζει τυλιγμένος σε ένα σακί ή όταν όλοι μαζί χαιρετούν με φασιστική αφοσίωση ένα τοτέμ, το οποίο αντιπροσωπεύει τον αναμφισβήτητο ηγέτη τους.

Υπάρχουν, επίσης, εξαιρετικές εικόνες που παραπέμπουν σε γνωστούς πίνακες ζωγραφικής και αποτελούν το ισχυρό σκηνοθετικό όπλο του Καστελούτσι σ’ αυτή τη μη γραμμική εξέλιξη του έργου.

Υπάρχει, τέλος, μια σειρά από συμβολικές φωτογραφίες που εμφανίζονται στιγμιαία: ένας μπαμπουίνος που υπονοεί την καταγωγή μας, ο Σάμιουελ Μπέκετ που εκπροσωπεί το θέατρο του παραλόγου αλλά και το τέλος του κόσμου, μια γυναικεία μορφή της Αρίας φυλής κ.ά. Αλλά και επιγραφές με συνθήματα ή ρητά, γραμμένα στη λατινική γλώσσα, του είδους «Η θεατή πλευρά δεν είναι τίποτα χωρίς την αθέατη», «Δεν ξέρουν τι να κάνουν, οπότε αντιγράφουν», «De pullo et ovo» κ.ά.

Αυτή η τελευταία παραπέμπει στην τελική δυσοίωνη σκηνή της παράστασης, όπου ένα αγνό, λευκοντυμένο παιδί θα παραλάβει από τους αστυνομικούς ένα ρόπαλο, επισημαίνοντας την (αιώνια) κυκλική ιστορία της βίας.

Ο σπουδαίος εικονοκλάστης σκηνοθέτης βρίσκει και εδώ την ευκαιρία να μας μαγέψει με τη φιλοσοφική του σκέψη και την εξαιρετική αισθητική του, αλλά τόσο ο καταιγισμός εικόνων όσο και ο πληθωρισμός συμβολισμών και αλληγοριών, χωρίς την υποστήριξη του λόγου, εξαντλούν τον θεατή, που προσπαθεί να αφομοιώσει αυτόν τον χείμαρρο ταυτόχρονης πληροφόρησης.

Διαβάστε επίσης:

Rolling Stones: «Ο Μικ Τζάγκερ ήταν bisexual και είχε σχέση με δύο μέλη του γκρουπ» – Οι αποκαλύψεις νέου βιβλίου για τις «Πέτρες» (photos/videos)

Ταινίες Πρώτης Προβολής: Τρόμος, δράμα και η ζωή του θρυλικού Ντέιβιντ Μπόουι

Νύχτες Πρεμιέρας: Στην «Επιστροφή στη Σεούλ» το βραβείο «Χρυσή Αθηνά – Καλύτερης Ταινίας»