Είμαστε κάτι περισσότερο από τα γονίδιά μας; Διάλεξη της Edith Heard στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

12:34 3/6/2015 - Πηγή: Culture Now

Το Μegaron Plus, ολοκληρώνοντας τον φετινό κύκλο των επιτυχημένων διαλέξεων που πραγματοποιούνται σε συνεργασία με το Collège de France, τη Γαλλική Πρεσβεία στην Αθήνα και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, υποδέχεται την Τρίτη 9 Ιουνίου 2015, την Edith Heard [Ήντιθ Χερντ], Καθηγήτρια στο Collège de France, Διευθύντρια της

Μονάδας Γενετικής και Βιολογίας της Εμβρυικής Ανάπτυξης στο Ινστιτούτο Κιουρί.

Στη διάλεξή της στο Μέγαρο, η διαπρεπής βρετανίδα επιστήμων θα επιχειρήσει να απαντήσει στο ερώτημα «Είμαστε κάτι περισσότερο από τα γονίδιά μας;», εστιάζοντας το ενδιαφέρον της στον ρόλο της Επιγενετικής στην ανάπτυξη των οργανισμών και τη φυσιοπαθολογία. Την Ήντιθ Χερντ προλογίζει ο Δημήτρης Θάνος, Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ).

Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί στη γαλλική γλώσσα με ταυτόχρονη μετάφραση.

Τον 21ο αιώνα, η Επιγενετική…

… δημιουργεί κατά βάθος την ελπίδα ότι για τον καθορισμό μας χρειάζεται κάτι «περισσότερο» πέραν της αλληλουχίας των γονιδίων μας. Σε αυτή την ιδέα οφείλεται αναμφίβολα η μεγάλη έκρηξη ενδιαφέροντος που προκαλεί το συγκεκριμένο πεδίο μελέτης στα μέσα ενημέρωσης και στο ευρύ κοινό. Μπορούμε άραγε να ξεφύγουμε από το πεπρωμένο στο οποίο μας οδηγεί η γενετική μας σύσταση; Μήπως αυτά που τρώμε, ο αέρας που αναπνέουμε, ακόμη και τα συναισθήματα που βιώνουμε, μπορούν να επηρεάσουν όχι μόνο την έκφραση των δικών μας γονιδίων αλλά και αυτή των παιδιών και των εγγονιών μας; Είναι βέβαιο ότι το περιβάλλον μας τροποποιεί την έκφραση των γονιδίων μας και μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει σταθερές αλλαγές στα χαρακτηριστικά μας –μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις, να προκαλέσει και την εμφάνιση ασθενειών. Σε ποιο βαθμό όμως αυτές οι αλλαγές μπορούν να κληροδοτηθούν στις επόμενες γενεές; Στο ερώτημα αυτό σίγουρα δεν έχει δοθεί απάντηση. Παρ’ όλα αυτά, η έρευνα σχετικά με τις διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στα γονίδια κατά την εμβρυική ανάπτυξη και στον τρόπο που αυτά απορρυθμίζονται προκαλώντας φαινόμενα καρκινογένεσης, συνεχίζεται με ταχείς ρυθμούς, με στόχο πάντα την ελπίδα να οδηγηθούμε σε νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις.

Η Edith Heard…

… γεννήθηκε το 1965 στο Λονδίνο. Σπούδασε Φυσικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ με ειδίκευση στη Γενετική. Στη συνέχεια, εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή στο Imperial Cancer Research Fund (Αυτοκρατορική Αντικαρκινική Εταιρεία) του Λονδίνου με θέμα τη γονιδιακή επέκταση στον καρκίνο. Κατά τη διάρκεια των μεταδιδακτορικών σπουδών της στο Ινστιτούτο Παστέρ του Παρισιού, ασχολήθηκε με την επιγενετική διαδικασία της αδρανοποίησης του χρωμοσώματος Χ. Από το 2001 ηγείται της ομάδας Αναπτυξιακής Επιγενετικής Θηλαστικών στο Ινστιτούτο Κιουρί, ενώ από το 2010 είναι διευθύντρια της Μονάδας Γενετικής και του Τμήματος Αναπτυξιακής Βιολογίας.

Έχει αποσπάσει σημαντικές διακρίσεις στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων το αργυρό μετάλλιο του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) της Γαλλίας το 2008, τα βραβεία Jean Hamburger της πόλης του Παρισιού το 2009 και Advanced Investigator (Προηγμένης Ερευνήτριας) του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC), καθώς και το Μέγα Βραβείο του Ιδρύματος Ιατρικών Ερευνών (FRM) της Γαλλίας το 2011. Το 2012 ανέλαβε τη θέση της καθηγήτριας στο Collège de France.

H Ήντιθ Χερντ έχει συμβάλει σημαντικά στην εξέλιξη του αναδυόμενου πεδίου της Επιγενετικής μέσω της εργασίας της πάνω σε ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα του συγκεκριμένου επιστημονικού κλάδου: την αδρανοποίηση του χρωμοσώματος Χ.

Το πρωτοποριακό έργο της, στο οποίο η αδρανοποίηση του εν λόγω χρωμοσώματος χρησιμοποιείται ως παραδειγματικό σύστημα, έριξε φως στους επιγενετικούς μηχανισμούς σε πολλαπλές χρονικές κλίμακες κατά τη διάρκεια του κυτταρικού κύκλου, της ανάπτυξης, της εξέλιξης αλλά και μέσα από τις γενεές. Η ομάδα της αποκάλυψε τη δυναμική της επιγενετικής διαδικασίας κατά την ανάπτυξη. Η ανακάλυψη αυτή είχε σημαντικές γενικές συνέπειες στην πλαστικότητα των επιγενετικών καταστάσεων του εμβρύου, στα βλαστοκύτταρα και στην επαγωγική πολυδυναμικότητα. Είχε επίσης επιπτώσεις στην έρευνα για τον καρκίνο, στον οποίο συναντάται συχνά η αποδιαφοροποίηση, ενώ η επιγενετική πλαστικότητα φαίνεται να αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα. Επιπλέον, η Ήντιθ Χερντ και οι συνάδελφοί της ανακάλυψαν πρώτοι την εξελικτική ποικιλότητα γεγονότων που σχετίζονται με την αδρανοποίηση του χρωμοσώματος Χ. Επεσήμαναν ακόμη τις εντυπωσιακές διαφορές στον χρόνο και τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται η διαδικασία αυτή μεταξύ στενά σχετιζόμενων θηλαστικών κατά την πρώιμη εμβρυογένεση.

Η εκδήλωση θα μεταδοθεί απευθείας μέσω Διαδικτύου και θα είναι ανοιχτή σε όλους. Η σύνδεση θα είναι εφικτή την ίδια μέρα της εκδήλωσης μέσω της ιστοσελίδας του Μεγάρου.