Ένα τέλος – Μια αρχή: Προβολή του έργου του Νίκου Αλεξίου στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος

12:07 26/9/2016 - Πηγή: Culture Now

Η Εθνική Τράπεζα, η παλαιότερη τράπεζα της χώρας, αμέσως μετά την ίδρυσή της το 1841, επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την καλλιτεχνική δημιουργία την οποία στήριξε με ποικίλους τρόπους. Είναι ένας από τους πρώτους οργανισμούς που συγκρότησαν συλλογή έργων τέχνης, στην οποία συγκαταλέγονται αντιπροσωπευτικά έργα των κυριότερων ζωγράφων και των καλλιτεχνικών ρευμάτων της χώρας μας.

Η συλλογή συνεχώς εμπλουτίζεται με νέα αποκτήματα που παρακολουθούν τις σύγχρονες εκφράσεις και εξελίξεις στην τέχνη. Παράλληλα πραγματοποιεί παρεμβάσεις σε θέματα κοινωνικά και πολιτιστικά, υιοθετώντας νέους τρόπους προσέγγισης της καλλιτεχνικής δημιουργίας και ένταξής της στην καθημερινότητα των ανθρώπων.

Με την ευκαιρία του εορτασμού των 175 χρόνων από την ίδρυσή της, η Εθνική Τράπεζα επιλέγει την εξωστρέφεια στην επικοινωνία της με το κοινό καθώς η πρόσοψή του κεντρικού κτιρίου της γίνεται χώρος υποδοχής ενός εμβληματικού έργου σε βίντεο της σύγχρονης ελληνικής τέχνης, ενός από τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες της εποχής μας, του Νίκου Αλεξίου (1960 – 2011). Είναι το έργο με το οποίο εκπροσωπήθηκε η Ελλάδα στην 52η Μπιενάλε της Βενετίας το 2007. Τίτλος του «Ένα τέλος – Μια αρχή». Ένα έργο που γεννάται και αναγεννάται από το υπέροχο ψηφιδωτό δάπεδο της Μονής Ιβήρων, όπου ο Νίκος Αλεξίου διέμεινε για αρκετούς μήνες. Χρωματικά επαναλαμβανόμενα μοτίβα σε ατέλειωτες σχεδιαστικές παραλλαγές «ρέουν» στην επίπεδη επιφάνεια της πρόσοψης, μεταλλάσσοντας συνεχώς μορφή. «Αυτό το σχέδιο, αυτές οι γραμμές βρίσκονται σε ένα όριο, σε ένα μεταίχμιο.. Είναι το τέλος και η αρχή μαζί» αναφέρει ο ίδιος σχολιάζοντας το έργο του. Και για την Εθνική Τράπεζα, με την ευκαιρία της επετείου, μια πρόκληση για το μέλλον. Ένα μεταίχμιο, ένα «τέλος» για ό,τι αφήνουμε πίσω μας, «μια αρχή» για ό,τι ελπιδοφόρα έρχεται.

Κείμενο Δρ. Όλγα Μεντζαφού

Επιμέλεια: Εθνική Τράπεζα, Δρ Όλγα Μεντζαφού, Καλλιτεχνική σύμβουλος

Με τη συνεργασία των:

Ο Μεγάλος Κήπος. Αρχεία Νίκου Αλεξίου

Γκαλερί Ζουμπουλάκη

Παραγωγή: Μάκης Φάρος, Αναπαράσταση, M-Spirit

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1960. Σπούδασε πρώτα στην Akademie der Bildeden Kunste της Βιέννης (1982-1983), και μετά στην ΑΣΚΤ της Αθήνας, στο εργαστήριο χαρακτικής του Κ. Γραμματόπουλου. Η πρώτη ατομική του έκθεση (1985, Δεσμός) με συνθέσεις από φυσικά υλικά (πέτρα, ξύλο, λάσπη κλπ.) ήταν αποτέλεσμα των αναζητήσεών του γύρω από τις πρωταρχικές ανθρώπινες κατασκευές. Καθώς η δουλειά του εξελίσσεται, το ενδιαφέρον του στρέφεται προς τα φυσικά φαινόμενα, κυρίως προς την κίνηση και τις αντανακλάσεις του φωτός, την ανάλυση των φωτεινών ακτίνων και την προβολή των ιριδισμών πάνω σε διάφορες επιφάνειες ή στο νερό. Δημιουργεί εγκαταστάσεις με δαντελωτές γεωμετρικές κατασκευές από καλάμι ή από χαρτί σε ποικίλες διαστάσεις, που κτίζουν ρευστούς και ποιητικούς χώρους, συχνά με συμβολικές προεκτάσεις. Η τέχνη του εμπεριέχει αναφορές στην παράδοση ή στο ιστορικό παρελθόν, με μια εντυπωσιακή ποικιλία μέσων, από τις εύθραυστες χειροτεχνικές κατασκευές μέχρι την προηγμένη τεχνολογία. Από το 2003 ασχολήθηκε επισταμένα με θέματα και μοτίβα από την Ιερά Μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους, την οποία επισκεπτόταν συχνά. Κατόρθωσε να εκφράσει το μυστικιστικό στοιχείο και τον πλούτο της θρησκευτικής αρχιτεκτονικής με πολυσύνθετα μέσα, αλλά και με μια διάθεση στοχασμού και περισυλλογής. Εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 23η Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας (2005), καθώς και στην 52η Μπιενάλε της Βενετίας (2007), με το πολυσυζητημένο έργο του The End, μια μεγάλη εγκατάσταση εμπνευσμένη από τo ψηφιδωτό δάπεδο του Καθολικού της Μονής Ιβήρων. Μια περιληπτική εκδοχή του έργου, με ψηφιακά επεξεργασμένες αποτυπώσεις του ίδιου ψηφιδωτού, εκτέθηκε παράλληλα στην Αθήνα στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη και στο Μόναχο. Με ανάλογο τρόπο, σε ψηφιακές εκτυπώσεις μεγάλων διαστάσεων, παρουσιάστηκε και ο χώρος της Πλατείας και της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου της Βενετίας, το 2010, σαν δεύτερη φάση της ίδιας πορείας. Το συγκεκριμένο έργο παρουσιάστηκε στην Γλακερί Ζουμπουλάκη στην έκθεση με τίτλο «San Marco di Venezia 2010» (8.04-30.04-2010). Παράλληλα με την εικαστική του δουλειά, σκηνογράφησε πλήθος θεατρικών παραστάσεων, κυρίως στην Ελλάδα. Συνεργάστηκε με τη χοροθεατρική «Ομάδα Εδάφους» του Δημήτρη Παπαϊωάννου και με πολλούς σημαντικούς θιάσους. Υπήρξε επίσης συλλέκτης έργων σύγχρονης τέχνης. Μέχρι τον πρόωρο θάνατό του (Αθήνα, 2011), είχε παρουσιάσει το έργο του σε πάνω από 15 ατομικές εκθέσεις και σε πολλές ομαδικές, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.