Για τον ρατσισμό των κοινωνιών μας - Παναγιώτης Νούτσος

10:25 2/9/2014 - Πηγή: Culture Now

Από τις εκδόσεις Παπαζήση κυκλοφορεί το νέο βιβλίο του Παναγιώτη Νούτσου, Για τον ρατσισμό των κοινωνιών μας.

Ο άνωθεν κατευθυνόμενος ρατσισμός βέβαια είχε περιορισθεί, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω μιας συνταγματικής αποφόρτισης και συνάμα είχε υποστεί μια ορισμένη μεταλλαγή. Σ' αυτό έπαιξε ρόλο η γενικευμένη αντίθεση προς τις ναζιστικές θηριωδίες, η απόπειρα απώθησης του «Ολοκαυτώματος» και η ευρεία θέσπιση μέτρων για την κατοχύρωση των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Γι' αυτό γίνεται λόγος για «νεορατσισμό», μια και έθεσε σε δεύτερη μοίρα τη «φυλή» για να προτάξει τις πολιτιστικές

διαφορές εθνικών ή εθνοτικών ομάδων που από ιστορικό δημιούργημα αντιμετωπίζονται ως η δεύτερη «φύση» τους. Διαφορές λογουχάρη γλωσσών, εθίμων, θρησκειών, νοοτροπιών κ.λπ. αποτέλεσαν το εφαλτήριο εκρατσισμού του «δικαιώματος στη διαφορά» και επομένως το προπύργιο της διαφύλαξης των «ταυτοτήτων».

Ο εκ των κάτω φιλτραρισμένος ρατσισμός είναι αείζωος. Και τούτο γιατί διακινείται στο πεδίο των πιεστικών καθημερινών αναγκών επιβίωσης και συμβίωσης. Έχει βέβαια ένα ημι-θεσμικό υπόβαθρο και εξακτινώνεται στο σύνολο των διακρίσεων που ενυπάρχουν στη δουλειά, στη στέγαση, στην εκπαίδευση, στην περίθαλψη, στην ασφάλιση. Με δυο λόγια, ό,τι συγκροτεί το αδιαπέραστο πλέγμα των κοινωνικών ανισοτήτων και της ομότροπης καταπίεσης.

Έτσι, «φυλή» και «πολιτισμός» μέσα από όλες τις μορφές αντιμεταχώρησης και αναγωγής τους αντίστοιχα στο σύνολο του «λαού», με όσα αυταρχικά μέτρα τούτο συνεπάγεται, περιβάλλουν και νομιμοποιούν τους όρους παραγωγής και αναπαραγωγής της υπάρχουσας ταξικής και ετερόνομης κοινωνίας. Κάθε μορφή ταξινόμησης, που φαίνεται να εξαιρεί προς τα «πάνω» τους εξουσιαστές και προς τα «κάτω» να συνωθεί τους εξουσιαζόμενους, προσδιορίζει κοινωνικά κάθε λογής ρατσισμό, «παλαιότερο» και «σύγχρονο»

Ο Παναγιώτης Νούτσος γεννήθηκε στο Ελληνικό Ιωαννίνων το 1948. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων και Δυτικού Βερολίνου (Freie και Technische Universitat). Αναγορεύθηκε διδάκτωρ (1979) και υφηγητής (1982) της φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Είναι καθηγητής (1988) της κοινωνικής και πολιτικής φιλοσοφίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο, όπου διδάσκει από το 1980. Κατά τη διάρκεια ετήσιας εκπαιδευτικής άδειας (1987/1988) εργάσθηκε ερευνητικά, έδωσε διαλέξεις και δίδαξε στα Πανεπιστήμια I, IV και Χ των Παρισίων, ενώ στο πλαίσιο αντίστοιχης άδειας (1994/1995) εργάσθηκε ερευνητικά στα Πανεπιστήμια RMIT (Μελβούρνη), Pomona College (Λος Άντζελες) και New York University. Κατά την άνοιξη του 1999 και κατά το καλοκαίρι του 2012 ήταν ερευνητικός εταίρος στο Πανεπιστήμιο του Princeton. Με ερευνητικά ενδιαφέροντα: Κοινωνική και πολιτική φιλοσοφία, Φιλοσοφία των κοινωνικών επιστημών, νεοελληνική φιλοσοφία, νεότερη και σύγχρονη ευρωπαϊκή φιλοσοφία, φιλοσοφία της ιστορίας, κοινωνικό πεδίο της λογοτεχνίας, πανεπιστημιακός θεσμός, δημοσίευσε σειρά αυτοτελών βιβλίων στην ελληνική και σε άλλες πέντε ευρωπαϊκές γλώσσες. Άρθρα και μελέτες του έχουν μεταφρασθεί στην αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιαπωνική, ισπανική, ιταλική, ουγγρική και τουρκική γλώσσα. Κατά τα έτη 1991-1994 (πριν ακόμη εμφανισθούν οι "επαγγελματίες πρυτάνεις") ήταν αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Συνέβαλε στην οργάνωση και τη διεύθυνση του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών: "Ελληνική Φιλοσοφία- Φιλοσοφία των Επιστημών" του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.