Ματωμένος Γάμος - Γιάννης Κακλέας: Κριτική θεάτρου

14:56 7/1/2015 - Πηγή: Culture Now

Ο «Ματωμένος γάμος» του Λόρκα, δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις στο ελληνικό κοινό, μιας και αποτελεί ένα από τα πιο αγαπητά και πολυανεβασμένα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας. Μάλιστα, αν μετρήσουμε πόσες φορές έχει παιχτεί μόνο την τελευταία εικοσαετία από κρατικές ή μη σκηνές, επαγγελματικούς και ερασιτεχνικούς θιάσους, πολύ πιθανό να βρεθούμε μπροστά σε έναν αριθμό που θα μας εκπλήξει.

Ο Λόρκα, επηρεασμένος από κάποιον αιματοβαμμένο γάμο οικείων του προσώπων στην Αλμερία το 1928, συνθέτει ένα σκοτεινό έργο, πλημμυρισμένο ισπανικό πάθος και στολισμένο με ανδαλουσιανή ποίηση

και λαογραφία.

Για πολλά χρόνια η οπτική εστίαζε κυρίως στο ηθογραφικό κομμάτι του έργου, αυτό που φαντάζει σε πρώτη ανάγνωση μια καταγραφή της αγροτικής ζωής και της εθιμικής τελετουργίας, με χαρακτήρες επίπεδους, χωρίς προσωπικότητα και ατομικότητα. Εξού και το γεγονός ότι οι περισσότεροι ήρωες δεν διαθέτουν όνομα: Νύφη, Γαμπρός, Μητέρα Γαμπρού, Πατέρας Νύφης κοκ. Όμως, η λυρική ποίηση, το διαρκές τραγούδι της ζωής και του θανάτου, περιχυμένο με την ισπανική ιδιοσυγκρασία και παράδοση, οι συμβολικές μορφές του Φεγγαριού και του Θανάτου και η σμίξη φανταστικού και ρεαλιστικού επιπέδου, αποτελούν αναμφισβήτητα ένα δυνατό πρωτοποριακό κράμα.

Σε ένα τόσο διάσημο έργο και με τους σκηνοθέτες να δίνουν επίμονα σημασία τις περισσότερες φορές στη λαογραφική διάσταση, κάθε νέα σκηνοθετική προσπάθεια είναι επιθυμητή και καλοδεχούμενη. Αρκεί να μην ξεχνάμε πως τόσο σημαντικά κείμενα, γεμάτα συμβολισμούς και κρυμμένες παγίδες, εκθέτουν το σκηνοθέτη που θα επιχειρήσει να επιβάλλει την δική του άποψη πάνω από την ουσία τους, αντί να καθοδηγηθεί από αυτήν. Ο Γιάννης Κακλέας επιχειρεί διαφορετική ανάγνωση, διανθίζοντας τη σύλληψη με γκροτέσκο στοιχεία και σωματική προσέγγιση σε σημαντικά σημεία του έργου: επιλέγει μια νέα ηλικιακά γυναίκα για το ρόλο της Μάνας, αφήνει να αιωρούνται υπονοούμενα για οιδιπόδειο σύμπλεγμα, περιγράφει το θάνατο σαν απανταχού παρούσα σκιά που παραπέμπει περισσότερο σε χαρακτήρα από κόμικς, απορρίπτει εντελώς την φολκλόρ διάσταση του έργου και περιγράφει το ερωτικό τρίγωνο με μία ενδιαφέρουσα σκηνοθετημένη σωματικά στιγμή. Έδωσε βάση στη δημιουργία ιδιαίτερων εικόνων και φορμών και γενικότερα θα λέγαμε πως η παράσταση ήταν πλούσια σε τεχνική και καίρια ευρήματα, έλειπε όμως σε αρκετά σημεία το συναίσθημα. Τα αφαιρετικά σκηνικά του Μανόλη Παντελιδάκη και τα μίνιμαλ κοστούμια της Εύας Νάθενα, εξυπηρέτησαν το σκοπό του Γ. Κακλέα. Καίριες οι μουσικές επιλογές του Γιώργου Μιχαλόπουλου, που υπογράμμιζαν την ατμόσφαιρα, ενώ έξοχοι και υποβλητικοί ήταν οι φωτισμοί του Σάκη Μπιρμπίλη.

Οι ηθοποιοί προσπάθησαν αρκετά να υπηρετήσουν τις οδηγίες του σκηνοθέτη. Η Εβελίνα Παπούλια, έχει ούτως ή άλλως δυναμική παρουσία και λόγο πάνω στο σανίδι, ήταν πειστική, μα δεν παρέπεμπε σε μία μορφή βασανισμένη και γερασμένη. Ακόμα και εάν ο σκοπός ήταν μία μητρική φιγούρα να ανταγωνίζεται την ομορφιά και την παρουσία της νύφης στην καρδιά του γιου σε όλα τα επίπεδα, απέχει πολύ από την περιγραφή του αρχικού κειμένου. Η Λένα Παπαληγούρα ήταν αρκετά καλή σε αυτό που της ζητήθηκε, δίνοντας περισσότερο βάρος στην απαιτητική σκηνική παρουσία μιας γκόθικ αισθητικής. Οι Δημήτρης Μοθωναίος και Λάμπρος Κτεναβός δεν απέδωσαν τον βαθύ συναισθηματισμό των ανταγωνιστών, όμως εκτέλεσαν όμορφα τις χορογραφίες. Ο Δημήτρης Γεωργαλάς ήταν μεστός και άμεσος, με έλεγχο του τόνου και της φωνής του, όπως και η Ιφιγένεια Αστεριάδη, που όμως ως Φεγγάρι κράτησε κάποιες αποστάσεις από την παθιασμένη ποιητικότητα του λόγου. Η Ειρήνη Μπούνταλη από την άλλη, στάθηκε κάπως αναποφάσιστα απέναντι στην ηρωίδα της. Η Αριάδνη Καβαλλιέρου, είναι μία ηθοποιός εύπλαστη και μεταβαλλόμενη, πειστικότατη στην ιδιαίτερη μεταμόρφωση, με την οποία κατάφερε να ξεχωρίσει.

Αν και η παράσταση ήταν μακριά από την κλασική γραμμή που ακολουθείται, αυτήν του ανδαλουσιανού τοπίου και του παθιασμένου θρήνου, αποτελεί σίγουρα μία ακόμα ενδιαφέρουσα προσπάθεια για να γνωρίσει το κοινό τον πραγματικό Λόρκα, του Duende και των ξακουστών εσωτερικών κραδασμών της ισπανικής ψυχής.

*Το εμβληματικό έργο του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, Ματωμένος Γάμος, παρουσιάζεται στο Θέατρο Αποθήκη σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ