Ο συγγραφέας σήμερα σε περιβάλλον κρίσης: εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

13:32 21/2/2014 - Πηγή: Culture Now

Ο συγγραφέας σήμερα σε περιβάλλον κρίσης, είναι το θέμα της επόμενης συζήτης που πραγματοποιεί το Megaron Plus, με καλεσμένους τους Χανς Αιντενάιερ, Αλέξη Ζήρα, Γιάννη Κιουρτσάκη, Τζίνα Πολίτη και Βιντσέντζο Ρότολο, την Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου 2014, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Πέντε διακεκριμένα μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων, έλληνες και ξένοι πανεπιστημιακοί καθηγητές νεοελληνικής λογοτεχνίας, κριτικοί και δοκιμιογράφοι, συζητούν δημοσίως γύρω από το κατά πόσο η λογοτεχνία μπορεί να ανταποκριθεί άμεσα στο πνεύμα των καιρών.

Ποιος είναι ο ρόλος του συγγραφέα

σε μια εποχή ολικής κρίσης; Επηρεάζεται ή όχι το έργο του; Ποιές είναι οι προϋποθέσεις μέσα στις οποίες δημιουργείται το έργο του συγγραφέα; Μπορεί να είναι εσφαλμένη η άποψη που θέλει το έργο του εναρμονισμένο με το εφήμερο της επικαιρότητας; Μήπως τελικά το έργο του συγγραφέα πρέπει να είναι διαχρονικό και όχι επίκαιρο ακόμη και σε περιόδους αιχμής; Αυτά είναι τα βασικά ερωτήματα που αποτελούν τον κορμό μιας άκρως ενδιαφέρουσας δημόσιας συζήτησης.

Τη συζήτηση – που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Εταιρεία Συγγραφέων - συντονίζει η συγγραφέας και δημοσιογράφος Έλενα Χουζούρη.

Στη διάρκεια της βραδιάς - που πραγματοποιείται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Megaron Plus - διακεκριμένα μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων, έλληνες και ξένοι πανεπιστημιακοί καθηγητές νεοελληνικής λογοτεχνίας, κριτικοί και δοκιμιογράφοι θα διαλεχθούν γύρω από το κατά πόσο η λογοτεχνία μπορεί να ανταποκριθεί άμεσα στο πνεύμα των καιρών, με ποιες αβαρίες και ποια κέρδη. Στο ‘κατά πόσο η λογοτεχνία μπορεί να επεξεργαστεί ζητήματα επικαιρικά, ας πούμε πολιτικής αλαλίας, ελευθερίας στην έκφραση ή οικονομικής δυσπραγίας, χωρίς να γίνει πεζογραφία-μπροσούρα και να απεμπολήσει έτσι το βασικό στοιχείο της διαφοράς της με τον δημοσιογραφικό λόγο, τη λογοτεχνικότητα, την αισθητική αναμόρφωση της συναισθηματικής εμπειρίας, η οποία βεβαίως είναι κοινή πρωτοβάθμια σε συγγραφείς και μη συγγραφείς». Όπως επίσης, αν σε περιόδους κρίσης, πολιτικής, θεσμικής και αξιών, «οι συγγραφείς αισθάνονται πιεστικό το αίτημα της συλλογικής συνείδησης να αναπαρασταθεί στο λογοτεχνικό πεδίο κάποιο γεγονός, φαινόμενο ή πλέγμα ιστορικών συμβάντων που είναι χρονικά πολύ συναφές με τις εμπειρίες της κοινωνίας αλλά και τις ατομικές εμπειρίες των συγγραφέων».

Στο δημόσιο αυτόν διάλογο που φιλοδοξεί να έχει αποδέκτη αλλά και συμμέτοχο το κοινό, το «παρών» δίνουν ο βραβευμένος με το μετάλλιο της πόλης του Βερολίνου για τη διάδοση της ελληνικής κουλτούρας, ομότιμος καθηγητής βυζαντινής και νεοελληνικής φιλολογίας των Πανεπιστημίων της Κολωνίας και του Αμβούργου Χανς Αιντενάιερ, ο ομότιμος καθηγητής νεοελληνικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Παλέρμο, Πρόεδρος του Σικελικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών Βιντσέντζο Ρότολο (γνωστός για τις δόκιμες μεταφράσεις των Οδυσσέα Ελύτη, Γιάννη Ρίτσου, Νικηφόρου Βρεττάκου και άλλων ελλήνων ποιητών), ο πρώην Πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων, διακεκριμένος κριτικός λογοτεχνίας, γραμματολόγος, δοκιμιογράφος και μεταφραστής Αλέξης Ζήρας, η ομότιμη καθηγήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συγγραφέας Τζίνα Πολίτη και ο δοκιμιογράφος-μυθιστοριογράφος Γιάννης Κιουρτσάκης που στο τελευταίο του δοκίμιο, «Το ζητούμενο του ανθρώπου», εξετάζει τα συμπτώματα και τα αίτια της σημερινής «ελληνικής» κρίσης υπό το φως της γενικότερης κρίσης αξιών που δοκιμάζει την Ευρώπη και ολόκληρο το παγκοσμιοποιημένο μας «χωριό».

O ομότιμος καθηγητής βυζαντινής και νεοελληνικής φιλολογίας των Πανεπιστημίων της Κολωνίας και του Αμβούργου Χανς Αιντενάιερ γεννήθηκε στη Στουτγγάρδη το 1937. Σπούδασε κλασική φιλολογία, βυζαντινολογία, νεοελληνική φιλολογία, ιστορία, φιλοσοφία και γλωσσολογία στα Πανεπιστήμια του Τύμπιγκεν, του Αμβούργου, της Θεσσαλονίκης και του Μονάχου. Το 1982 δημιούργησε τον εκδοτικό οίκο «Ρωμιοσύνη» μαζί με την σύζυγό του, Νίκη Αιντενάιερ-Αναστασιάδη. Από το 1983 έως το 2008 ήταν επικεφαλής της Πολιτιστικής Ομάδας Πρωτοβουλίας για την διάδοση της ελληνικής κουλτούρας στη Γερμανία. Το 2005 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει επίσης τιμηθεί με το μετάλλιο της πόλης του Βερολίνου για τη διάδοση της ελληνικής κουλτούρας. Έχει εκδώσει μελέτες για τη βυζαντινή και νεοελληνική λογοτεχνία. Είναι Αντεπιστέλλον μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Ο Βιντσέντζο Ρότολο γεννήθηκε στο Παλέρμο το 1931. Σπούδασε νεοελληνική φιλολογία στα Πανεπιστήμια του Παλέρμο και της Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Επί πολλά χρόνια διετέλεσε καθηγητής ελληνικής γλώσσας και φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Παλέρμου. Ο Β. Ρότολο, Αντεπιστέλλον μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, είναι δόκιμος μεταφραστής των Οδυσσέα Ελύτη, Γιάννη Ρίτσου, Νικηφόρου Βρεττάκου και άλλων Ελλήνων ποιητών. Το 1991 εκλέχτηκε Αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Από το 1992 είναι Πρόεδρος του Σικελικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών.

Ο διακεκριμένος κριτικός λογοτεχνίας, γραμματολόγος, δοκιμιογράφος και μεταφραστής Αλέξης Ζήρας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Έχει εκδώσει πολλές μελέτες για την ποίηση και την πεζογραφία και έχει μεταφράσει μεγάλους ευρωπαίους συγγραφείς. Ως κριτικός έχει συνεργαστεί με εφημερίδες των Αθηνών και της Θεσσαλονίκης και με λογοτεχνικά περιοδικά. Ήταν υπεύθυνος σύνταξης του Λεξικού Λογοτεχνίας (εκδ. Πατάκη) και ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων (1981) της οποίας εκλέχτηκε και διετέλεσε Πρόεδρος το διάστημα 2009-2013. Για το δοκίμιό του «Ένας γραικός στα ξένα» τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου το 2004.

Η Τζίνα Πολίτη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1930. Σπούδασε αγγλική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Ν. Υόρκης. Διδάκτωρ της αγγλικής λογοτεχνίας, είναι σήμερα ομότιμη καθηγήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης όπου άρχισε να διδάσκει μετά τη μεταπολίτευση. Είναι επίσης δια βίου Εταίρος του κολλεγίου Churchill ενώ επί σειρά ετών δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Cambridge. Βιβλία και μελέτες της πάνω στην αγγλική, στην ελληνική και τη συγκριτική λογοτεχνία έχουν δημοσιευτεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εκτός από τις επιστημονικές της μελέτες, αρθρογραφεί τακτικά σε εφημερίδες και περιοδικά για θέματα κοινωνικής και πολιτικής επικαιρότητας. Το 1998 τιμήθηκε με το «Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας και Έρευνας» από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας. Το 2007 έλαβε το βραβείο δοκιμίου των λογοτεχνικών βραβείων του περιοδικού «Διαβάζω» για το βιβλίο της «Περί αμαρτίας, πάθους και άλλων τινών», το 2011 της απονεμήθηκε το Βραβείο «Διδώ Σωτηρίου» της Εταιρείας Συγγραφέων ενώ το 2012 τιμήθηκε από το Μουσείο Μπενάκη για το σύνολο του έργου της. Είναι Επίτιμο μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Ο Γιάννης Κιουρτσάκης είναι μυθιστοριογράφος και δοκιμιογράφος. Έχει δημοσιεύσει μελέτες για τον Σεφέρη, το θέατρο σκιών, την προφορική παράδοση και το καρναβάλι, καθώς και τη μυθιστορηματική τριλογία «Το Ίδιο και το Άλλο» (Σαν Μυθιστόρημα, Εμείς οι Άλλοι, Το βιβλίο του έργου και του χρόνου) οι δύο πρώτοι τόμοι της οποίας μεταφράστηκαν και εκδόθηκαν πρόσφατα στη Γαλλία. Το 1986 τιμήθηκε με το Β’ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου και το 1996 με το Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού «Διαβάζω». Είναι τακτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.