Εορτασμός της Παναγίας στην Εκατονταπυλιανή της Πάρου

13:01 15/8/2011 - Πηγή: ToBlogTonKirion

Η εκκλησία της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής βρίσκεται στην Παροικιά της Πάρου, όπου κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου, εορτάζεται η γιορτή της Παναγίας με μεγάλη κατάνυξη και θρησκευτικότητα. Πολλοί Έλληνες επιλέγουν το νησί αυτό για τις διακοπές τους, προκειμένου να παραβρεθούν τις ημέρες αυτές στην Πάρο.Η Ιδρυση της ΕκατονταπυλιανήςΥπάρχουν πολλές παραδόσεις που αναφέρονται στην ίδρυση της Εκατονταπυλιανής.

Σύμφωνα με έρευνες του καθηγητή και ακαδημαϊκού Αναστάσιου Ορλάνδου, από το 1959 έως το 1966, μία παράδοση λέει ότι η Αγία Ελένη, μητέρα του πρώτου χριστιανού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Μεγάλου, σε ένα ταξίδι της στην Παλαιστίνη για να βρει τον Τίμιο Σταυρό, ήλθε με το πλοίο της στην Πάρο.Κοντά στο λιμάνι, στη θέση που βρίσκεται η Εκατονταπυλιανή, υπήρχε τότε ένας μικρός ναός. Σ' αυτόν το ναό προσευχήθηκε κι έκανε ένα τάμα: Αν βρει τον Τίμιο Σταυρό, να κτίσει στη θέση αυτή έναν μεγάλο ναό. Η προσευχή της εισακούστηκε, βρήκε τον Τίμιο Σταυρό και πραγματοποιώντας το τάμα της, ανήγειρε αυτόν τον μεγαλόπρεπο ναό. Ωστόσο, μια άλλη παράδοση αναφέρει ότι η Αγία Ελένη δεν πρόφτασε να πραγματοποιήσει την υπόσχεσή της. Έδωσε όμως εντολή στον γιο της, τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο, ο οποίος πραγματοποίησε το τάμα της μητέρας του, κτίζοντας αυτόν το ναό. Οι έρευνες του Ορλάνδου απέδειξαν ότι οι παραδόσεις αυτές είναι οι σωστές, αφού ο ναός της Παναγίας είναι χτισμένος πάνω σε ένα προχριστιανικό κτίσμα του 4ου αιώνα, δηλαδή δύο αιώνες πριν από την εποχή του Ιουστινιανού. Ο ναός αυτός ήταν μια σταυρική ξυλόστεγη βασιλική, η οποία από κάποια αιτία, πιθανότατα πυρκαγιά, καταστράφηκε και ο Ιουστινιανός την ανακατασκεύασε με το νέο ρυθμό της εποχής του, δηλαδή με θόλους και τρούλο.Δύο ονομασίεςΗ εκκλησία της Παναγίας στην Πάρο έχει δύο ονομασίες "Καταπολιανή" και "Εκατονταπυλιανή". Μέχρι πριν λίγα χρόνια, επικρατούσε η άποψη ότι το πραγματικό όνομα του ναού είναι το πρώτο, και τούτο γιατί βρισκόταν "κατά την πόλιν", προς το μέρος δηλαδή της αρχαίας πόλης, και ότι το δεύτερο είναι δημιούργημα των λογίων του 17ου αιώνα, που θέλησαν να δώσουν μ' αυτό περισσότερη μεγαλοπρέπεια στο ναό. Ομως, νεώτερες έρευνες απέδειξαν ότι και οι δύο αυτές ονομασίες είναι σύγχρονες και βρίσκονταν σε παράλληλη χρήση από τα μέσα του 16ου αιώνα. Σήμερα η επίσημη ονομασία του ναού είναι Εκατονταπυλιανή. Η παράδοση που διασώζεται μέχρι σήμερα σχετικά με την ονομασία Εκατονταπυλιανή έχει ως εξής: "Ενενήντα εννέα φανερές πόρτες έχει η Καταπολιανή. Η εκατοστή είναι κλειστή και δεν φαίνεται. Θα φανεί η πόρτα αυτή και θα ανοίξει, όταν οι Έλληνες πάρουν την Πόλη.Η Παναγία σήμερα   Ο ναός της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής έχει σήμερα όψη μοναστηριού. Περικλείεται από περίβολο, που έχει περίμετρο 252 και ύψος 8,5 μέτρων. Ο περίβολος αυτός, μεταξύ του δυτικού τοίχου και της πρόσοψης του ναού, σχηματίζει ευρύχωρη αυλή, διαστάσεων 42Χ34 περίπου μέτρων. Η αυλή αυτή στις τρεις πλευρές της, τη βόρεια, τη δυτική και τη νότια περιβάλλεται από δύο επάλληλες σειρές κελιά. Τα κτίσματα αυτά, δηλαδή ο περίβολο