Ο εγκέφαλος «γκαζώνει» στον ύπνο

06:00 3/7/2013 - Πηγή: 24wro

Ο ύπνος δεν ισχυροποιεί μόνο τη μνήμη, αλλά επιτρέπει στον εγκέφαλο να σκανάρει τις καινούργιες αναμνήσεις και να...

ξεχωρίζει τι αξίζει να κρατηθεί από αυτές

Όταν ο άνθρωπος κοιμάται, ο εγκέφαλος δουλεύει... τις μηχανές του στο φουλ. Είναι η ώρα που επεξεργάζεται τις πληροφορίες της ημέρας. Ανατρέχει στις πρόσφατες μνήμες, τις σταθεροποιεί, τις αντιγράφει και τις ταξινομεί, έτσι ώστε να είναι πιο χρήσιμες την επόμενη μέρα.

Μία νύχτα ύπνου κάνει τη μνήμη

πιο ανθεκτική σε «εξωτερικές παρεμβάσεις» από άλλες πληροφορίες και μας επιτρέπει να την ανασύρουμε πιο εύκολα όταν χρειαστεί. Ο ύπνος δεν ισχυροποιεί μόνο τη μνήμη, αλλά επιτρέπει στον εγκέφαλο να σκανάρει τις καινούργιες αναμνήσεις και να ξεχωρίζει τι αξίζει να κρατηθεί από αυτές.

Όταν μία εικόνα περιέχει συναισθηματικά στοιχεία, ο ύπνος μπορεί να διατηρήσει τα πιο σημαντικά από αυτά και να αφήσει τις υπόλοιπες «άχρηστες» πληροφορίες να ξεθωριάσουν. Μπορεί να αναλύσει ομάδες αναμνήσεων για να ανακαλύψει τις σχέσεις μεταξύ τους ή να αναγνωρίσει την ουσία τους, βοηθώντας μας να βρούμε τη σημασία της νέας μας γνώσης.

Συμπεράσματα έρευνας

Κατά το στάδιο RΕΜ στον ύπνο, ο εγκέφαλος βρίσκεται στην πιο ενεργή του φάση. Όμως, το ανενεργό στάδιο αποδεικνύεται εξίσου σημαντικό, σύμφωνα με τους ερευνητές Ρόμπερτ Στίγκολντ και Τζέφρι Ελενμπόγκεν, που γράφουν τα συμπεράσματα της έρευνάς τους στο περιοδικό «Scientific Αmerican».

Ο κοιμισμένος εγκέφαλος ξεδιαλύνει πρώτα τα γεγονότα και τις πληροφορίες της ημέρας και τα χωρίζει σε κατηγορίες ανάλογα με το θέμα τους. Έπειτα, ψάχνει για συνδέσεις που θα μας βοηθήσουν να τα καταλάβουμε και τα ενώνει σε αναγνώσιμα πακέτα, σαν κομμάτια ενός παζλ, σε διαφορετικά σημεία της νύχτας. Έτσι, τα διάφορα στάδια του ύπνου χειρίζονται συγκεκριμένα είδη πληροφοριών.

Τουλάχιστον έξι ώρες

Όπως έχουν δείξει πολλά διαφορετικά πειράματα τα τελευταία χρόνια, ο ύπνος είναι απαραίτητος για να βελτιώσουμε τη μνήμη αλλά και την ικανότητα μάθησης.

Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, αυτό επιτυγχάνεται μόνο μέσω του ύπνου, ο οποίος πρέπει να φτάνει τουλάχιστον τις έξι ώρες για να έχει αυτά τα αποτελέσματα. Το πώς ακριβώς ο εγκέφαλος δυναμώνει και βελτιώνει τη μνήμη είναι ένα μυστήριο.

Επιστημονικές υποθέσεις

Ωστόσο, οι επιστήμονες κάνουν κάποιες υποθέσεις βασιζόμενοι στις γνώσεις τους. Ξέρουμε πως οι αναμνήσεις δημιουργούνται διαφοροποιώντας την ισχύ των ενώσεων ανάμεσα σε εκατοντάδες χιλιάδες ή ακόμα και εκατομμύρια νευρώνες. Με αυτό τον τρόπο δημιουργούνται κάποια μοτίβα δραστηριότητας.

Όταν τα μοτίβα αυτά ενεργοποιούνται ξανά, ανακαλούν την ίδια μνήμη, είτε αυτή αφορά το πού αφήσαμε τα κλειδιά μας είτε κάτι πιο πολύπλοκο. Αυτές οι αλλαγές στις συνάψεις (τη μετάδοση σημάτων μεταξύ των νευρώνων που ισοδυναμεί με τη μετάδοση πληροφορίας), οφείλονται σε μία μοριακή διαδικασία, που δυναμώνει τις συνδέσεις ανάμεσα σε ζευγάρια νευρώνων που ενεργοποιούνται ταυτόχρονα.

Οι νέες γνώσεις

Στη διάρκεια του ύπνου, ο εγκέφαλος επανενεργοποιεί τα μοτίβα της νευρωνικής δραστηριότητας που ανέπτυξε στη διάρκεια της ημέρας, δυναμώνοντας έτσι τις συγκεκριμένες μνήμες.

Έχει αποδειχθεί πως όταν μαθαίνουμε κάτι καινούργιο, π.χ. ένα μουσικό όργανο, τα τμήματα του εγκεφάλου που χρησιμοποιούμε για την εκμάθηση μένουν ενεργά και στον ύπνο, όταν επεξεργαζόμαστε τη νέα γνώση.

Έτσι, μαθαίνουμε στον ύπνο μας. Αν δεν κοιμηθούμε δεν ταξινομούνται οι αναμνήσεις

Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν πως ο ύπνος διευκολύνει την ανάλυση νέων αναμνήσεων, βοηθώντας τον εγκέφαλο στην επίλυση προβλημάτων και στην εξαγωγή συμπερασμάτων. Φαίνεται, επίσης, πως ο εγκέφαλος χρειάζεται λίγο χρόνο για να επεξεργαστεί τις πληροφορίες και να τις αξιοποιήσει κατάλληλα. Και σε αυτό βοηθά ο ύπνος. Αν μάλιστα χάσουμε τον ύπνο μας ή δεν κοιμηθούμε τουλάχιστον έξι ώρες, οι μνήμες της ημέρας μπορεί να πάνε χαμένες.

Τα αναπάντητα ερωτήματα για τη διαδικασία του ύπνου είναι πολλά. Φαίνεται πάντως, πως ύπνος και μνήμη είναι έννοιες αλληλένδετες. Οι επιστήμονες τώρα αρχίζουν και καταλαβαίνουν περισσότερες βασικές λειτουργίες του ύπνου και οι έρευνές τους συνεχίζονται με έντονο ρυθμό καθώς πρόκειται για έναν τομέα με μεγάλο ενδιαφέρον.

tanea.gr