Αλλάζεις ποτέ μια επιτυχημένη συνταγή;

13:38 27/9/2017 - Πηγή: Sigma Live

Το Μάρτιο του 2013, η Κύπρος βίωνε τη δεύτερη χειρότερη οικονομική καταστροφή από την ίδρυση της. Τα δεδομένα μιλούσαν από μόνα τους. Η χώρα ήταν στα όρια της πτώχευσης. Η ύφεση είχε αγγίξει το 6%, τα δημοσιονομικά ελλείμματα κυμαίνονταν μεταξύ 5-6%, το δημόσιο χρέος αυξανόταν με γοργούς ρυθμούς από το αποδεκτό 60% του ΑΕΠ, και η ανεργία έφτασε για πρώτη φορά στο ιστορικό 15.9%, με μείωση της απασχόλησης

κατά 6%. Κυριότερα δε, ο τραπεζικός τομέας βίωνε τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία του λόγω της απώλειας των €4.5δις από τις μεγαλύτερες τράπεζες στην Κύπρο, απόρροια του ελληνικού κουρέματος.

Φτηνός και άμεσος τρόπος χρηματοδότησης, είτε των δημοσιονομικών ελλειμμάτων είτε για κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών, δεν υπήρχε, καθώς η Κύπρος είχε απολέσει την πρόσβαση της για δανεισμό από τις διεθνείς αγορές το Μάιο του 2011. Έκτοτε ακολούθησε μια σειρά από υποβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας από όλους τους οίκους αξιολόγησης, με αποτέλεσμα, μέχρι το Μάρτιο του 2013, η κυπριακή οικονομία να έχει φτάσει στον πάτο των «σκουπιδιών» της αξιολόγησης.

Τα τραγικά γεγονότα που ακολούθησαν το Μάρτιο του 2013 είναι σε όλους γνωστά. Για την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών της μεγαλύτερης τράπεζας του τόπου, επιβλήθηκε στην Κύπρο δια πυρός και σιδήρου, και για πρώτη φορά στα ευρωπαϊκά δεδομένα, το κούρεμα των καταθέσεων. Για την κάλυψη των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, αλλά και για την ανακεφαλαιοποίηση της κρατικής τράπεζας, η Κύπρος υπέγραψε τον Απρίλιο του 2013 το Μνημόνιο Συνεργασίας με την Τρόικα, το οποίο συνοδεύτηκε με μια μεγάλη σειρά από υποχρεώσεις που άλλαξαν ριζικά το οικονομικό-κοινωνικό μας σύστημα.

Τεσσερισήμισι χρόνια μετά, τα δεδομένα πάλι μιλούν από μόνα τους. Η Κύπρος όχι μόνο γλύτωσε από την οικονομική κατάρρευση, αλλά εξήλθε με επιτυχία από το Μνημόνιο το Μάρτιο του 2016, χωρίς καμία ανάγκη για επιπλέον στήριξη από την Τρόικα, λόγω της επανόδου της στις διεθνείς αγορές. Μετά από συνεχόμενες αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας, λόγω της σωστής και συνετής οικονομικής διαχείρισης, η Κύπρος ανέβηκε από το επίπεδο των «σκουπιδιών» σε μόλις μία βαθμίδα πριν την επενδυτική βαθμίδα (με βάση τους S &P). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Κύπρος να προχωρήσει σε 5 διεθνείς εκδόσεις ομολόγων, με την τελευταία έκδοση επταετούς ομολόγου τον Ιούνιο του 2017 με επιτόκιο 2.75%, το χαμηλότερο στην ιστορία της ΚΔ.

Οι πιο πάνω κινήσεις συνέβαλαν στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, αντικαθιστώντας ακριβό δανεισμό με πιο φτηνό και εξομαλύνοντας τις λήξεις των ομολόγων, με στόχο από το 2018 να αρχίσει να μειώνεται κάτω από το 100% του ΑΕΠ. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι πρόσφατα η Κύπρος είχε τη δυνατότητα να προχωρήσει σε πρόωρη αποπληρωμή μέρους του δανείου προς το ΔΝΤ, αντικαθιστώντας τον πιο ακριβό δανεισμό του 3.15% με αυτό του 2.75%.

Μετά από 4 συνεχόμενα έτη ύφεσης, το 2015 η Κύπρος επανήλθε σε ρυθμούς ανάπτυξης, με πρόβλεψη για το 2017 στο 3.6% (από τους μεγαλύτερους στην ΕΕ). Η Κύπρος σήμερα βιώνει πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα ύψους 3.5%, ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς με πλεόνασμα 1%, χωρίς τη δημιουργία πρόσθετων χρηματοδοτικών αναγκών και ανεργία στο 10.6% με την προοπτική για περαιτέρω μείωση.

Κυριότερα, η Κύπρος τα τελευταία χρόνια επανέκτησε την αξιοπιστία της στο εξωτερικό. Με τη σωστή οικονομική διαχείριση και με την παροχή φορολογικών και άλλων κινήτρων, προσελκύσαμε ένα μεγάλο αριθμό ξένων επενδύσεων στους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας μας (χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τουρισμό, ναυτιλία, ενέργεια, κατασκευαστικός τομέας κτλ.). Η Κύπρος επανήλθε στο ρυθμό της ανάπτυξης, της επιχειρηματικής ανταγωνιστικότητας και της επενδυτικής εμπιστοσύνης. Και είναι με αυτό το ρυθμό που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις σοβαρές προσκλήσεις της υψηλής ακόμη ανεργίας και του πολύ ψηλού ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Υπό το πρίσμα των πιο πάνω, εύλογα μπορεί να διερωτηθεί κάποιος εάν υπάρχουν ορθολογιστικά επιχειρήματα που να συναινούν σε μια κίνηση αλλαγής στην οικονομική πολιτική που ακολουθήθηκε τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο. Αλλάζει κάποιος μια συνταγή που αποδείχτηκε στην πράξη, και όχι στη θεωρία, καθόλα επιτυχημένη; Μια πολιτική που εμπιστεύεται η πλειοψηφία των πολιτών, και κυριότερα, που εμπιστεύονται οι ξένοι οίκοι αξιολόγησης, μέσα από τις συνεχείς αναβαθμίσεις τους.

Σάβια Ορφανίδου

Οικονομολόγος - Μέλος Πολιτικού Γραφείου ΔΗΣΥ

* Οι απόψεις που εκφράζονται είναι καθαρά προσωπικές.