Ανάλυση: Γιατί το Ιράν μπορεί να χτυπήσει σφοδρότερα το Ισραήλ

10:57 3/10/2024 - Πηγή: Sigma Live

Η ιρανική επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους κατά του Ισραήλ την Τρίτη ήταν μεγαλύτερη, πιο πολύπλοκη και περιλάμβανε πιο εξελιγμένα όπλα από τα χτυπήματα του Απριλίου, ασκώντας μεγαλύτερη πίεση στις αντιπυραυλικές άμυνες και επιτρέποντας σε περισσότερες κεφαλές να περάσουν, λένε οι ειδικοί στο Reuters.

Αν και τα συντρίμμια από τους περισσότερους από τους 200 πυραύλους εξακολουθούν να συλλέγονται και να αναλύονται, οι ειδικοί λένε ότι οι τελευταίες επιθέσεις φαίνεται να χρησιμοποίησαν τους ιρανικούς πυραύλους

Fattah-1 και Kheybarshekan, οι οποίοι έχουν εμβέλεια περίπου 1.400 χιλιομέτρων. Το Ιράν έχει πει ότι και οι δύο πύραυλοι έχουν πολεμικές κεφαλές ελιγμών, οι οποίες μπορούν να καταστήσουν την άμυνα πιο δύσκολη, και χρησιμοποιούν στερεά καύσιμα, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να εκτοξευθούν με μικρή προειδοποίηση.

«Η συντομότερη προετοιμασία εκτόξευσης σημαίνει ότι οι πύραυλοι αυτοί φτάνουν όλοι μαζί και καταπονούν περαιτέρω την άμυνα», δήλωσε ο Jeffrey Lewis, διευθυντής του Προγράμματος της Ανατολικής Ασίας στο Κέντρο Μελετών James Martin του Ινστιτούτου Διεθνών Σπουδών Middlebury στην Καλιφόρνια.

«Οι (πολεμικές κεφαλές) μπορούν να ελιχθούν λίγο για να περιπλέξουν την κατανομή των αναχαιτίσεων, και οι ελιγμοί σημαίνουν ότι μπορούν να χτυπήσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια για να πλήξουν πραγματικά τους στόχους αφού περάσουν. Πύραυλοι Fattah-1 χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση του Απριλίου, η οποία αναχαιτίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την αμερικανική και την ισραηλινή πυραυλική άμυνα. Αλλά οι περισσότεροι ήταν βαλλιστικοί πύραυλοι Emad με υγρό καύσιμο, οι οποίοι είχαν ένα αναφερόμενο ποσοστό αποτυχίας 50%, είπε ο Lewis, και μόνο αρκετή ακρίβεια για να χτυπήσουν έναν στόχο με διάμετρο μεγαλύτερη από 1 χλμ. Αντίθετα, το Ιράν έχει πει ότι οι πιο προηγμένοι βαλλιστικοί πύραυλοί του έχουν ένα “πιθανό κυκλικό σφάλμα” περίπου 20 μέτρων, που σημαίνει ότι οι μισοί από όλους τους πυραύλους που εκτοξεύονται σε έναν στόχο θα προσγειωθούν σε απόσταση 20 μέτρων από αυτόν. Είναι “οι πιο προηγμένοι βαλλιστικοί πύραυλοι του Ιράν που μπορούν να φτάσουν στο Ισραήλ», δήλωσε ο Fabian Hinz, επιστημονικός συνεργάτης για θέματα άμυνας και στρατιωτικών υποθέσεων στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (IISS).

Τα βίντεο της επίθεσης της Τρίτης φαίνονται να δείχνουν τμήματα πυραύλων που μεταφέρουν τις πολεμικές τους κεφαλές ή φλεγόμενα συντρίμμια που φτάνουν στο έδαφος. Κάποια αναχαιτίστηκαν, συμπεριλαμβανομένων αρκετών πάνω από τη γήινη ατμόσφαιρα. Το Πεντάγωνο δήλωσε ότι δύο αντιτορπιλικά του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ εκτόξευσαν περίπου 12 αναχαιτιστικά κατά των ιρανικών βαλλιστικών πυραύλων.

Ο Ankit Panda από το Carnegie Endowment for International Peace δήλωσε ότι οι άμεσες συγκρίσεις με τα χτυπήματα του Απριλίου θα ήταν δύσκολες επειδή όχι μόνο τα όπλα, αλλά και η δομή της επίθεσης και οι άμυνες είχαν αλλάξει. Για παράδειγμα, είπε, τα χτυπήματα του Απριλίου περιλάμβαναν αργά κινούμενα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους Κρουζ, τα οποία παρείχαν στους αμυντικούς περισσότερο χρόνο προειδοποίησης.

«Έχουμε ένα διαφορετικό μοτίβο επίθεσης … πιθανότατα μια πιο εξαντλημένη δυνατότητα αναχαίτισης από τα ισραηλινά Arrow ενώ η αεροδιαστημική δύναμη του IRGC επέλεξε την προφανή χρήση μεγαλύτερου αριθμού πιο προηγμένων και ικανών πυραύλων», είπε, αναφερόμενος στους πυραυλικό βραχίονα του επίλεκτου Σώματος των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν.

Οι αναφορές για ζημιές ήταν περιορισμένες και το Ισραήλ είπε αρχικά ότι δεν υπήρξαν θάνατοι ως αποτέλεσμα της επίθεσης της Τρίτης. Όμως ο Μάλκολμ Ντέιβις, ανώτερος αναλυτής στο Αυστραλιανό Ινστιτούτο Στρατηγικής Πολιτικής, προειδοποίησε ότι οι μελλοντικές επιθέσεις θα μπορούσαν να είναι ακόμη πιο πολύπλοκες και να χρησιμοποιήσουν ακόμη μεγαλύτερο αριθμό πυραύλων. «Εάν οι Ιρανοί εξαπολύσουν άλλη μια πολύ μεγαλύτερη επίθεση, είναι πιθανό να περάσουν περισσότεροι πύραυλοι, ιδίως εάν οι επιθέσεις με βαλλιστικούς πυραύλους συντονίζονται με επιθέσεις με πυραύλους κρουζ και μη επανδρωμένα αεροσκάφη», δήλωσε ο Ντέιβις. «Οπότε δεν νομίζω ότι έχουμε δει τη μέγιστη κλίμακα της επίθεσης σε καμία περίπτωση».

Το αντιαεροπορικό σύστημα που προστατεύει το Ισραήλ

Παρά το γεγονός ότι είναι το πιο γνωστό, το σύστημα "Σιδηρούς Θόλος" είναι μόλις ένα από τα τρία συστήματα αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας που χρησιμοποιεί το Ισραήλ για την προστασία του και το οποίο έθεσε σε λειτουργία χθες το βράδυ κατά την εκτόξευση πλήθους πυραύλων από το Ιράν εναντίον του.

Η Τεχεράνη εκτόξευσε σχεδόν 200 πυραύλους, σύμφωνα και με το Ισραήλ και με το Ιράν, μεγάλο μέρος των οποίων αναχαιτίστηκε, όπως ανακοίνωσε ο ισραηλινός στρατός.

Ο "Σιδηρούς Θόλος" είναι πράγματι το πρώτο επίπεδο προστασίας από επιθέσεις με ρουκέτες ή πυραύλους που έχουν το μικρότερο βεληνεκές.

Τα δύο άλλα συστήματα, η "Σφεντόνα του Δαβίδ" και τα συστήματα Arrow, είναι ειδικά σχεδιασμένα για την αναχαίτιση βαλλιστικών πυραύλων.

Κατασκευασμένα με τεχνολογίες του Ισραήλ και των ΗΠΑ, τα συστήματα αυτά έχουν αμερικανική οικονομική υποστήριξη που ανέρχεται σε δισεκατομμύρια δολάρια.

Ακολουθούν τα χαρακτηριστικά του κάθε συστήματος μεταξύ αυτών, που κατατάσσεται σύμφωνα με την αυξανόμενη ικανότητα αναχαίτισής τους:

Ο "Θόλος" αναχαίτισε από τότε που τέθηκε σε λειτουργία, το 2011, χιλιάδες ρουκέτες που εκτόξευσαν τα ισλαμιστικά κινήματα Χεζμπολάχ και Χαμάς, με ποσοστό επιτυχίας σχεδόν 90% σύμφωνα με τους παραγωγούς του. Σχεδιάστηκε για να καταρρίπτει ρουκέτες ή πυραύλους βεληνεκούς έως 70 χλμ. και αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των δυο ιρανικών επιθέσεων της 13ης Απριλίου και της 1ης Οκτωβρίου.

Αντλώντας διδάγματα από τον πόλεμο στον Λίβανο το 2006, ο ισραηλινός στρατός ανέπτυξε μια πρώτη συστοιχία τον Μάρτιο του 2011 εντός της ζώνης της Μπεερσέβα, 40 χλμ. από τη Γάζα, και ακολούθησαν άλλες εννέα, όλες κινητές και διασκορπισμένες στο ισραηλινό έδαφος, σύμφωνα με έκθεση της αμερικανικής Γερουσίας τον Μάρτιο του 2023.

Μια συστοιχία αποτελείται από τρείς εκτοξευτήρες, ο καθένας περιέχει έως 20 συσκευές αναχαίτισης. Οι πύραυλοι αυτοί δεν εκτοξεύονται παρά μόνο εάν το σύστημα ανίχνευσης ραντάρ και ο υπολογιστής που εξοπλίζουν τη συστοιχία διαπιστώσουν ότι η εχθρική ρουκέτα μπορεί να πλήξει οικιστική ή στρατηγική περιοχή.

Ο "Σιδηρούς Θόλος" σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε αρχικά μόνο από τους Ισραηλινούς, πριν από μια συμφωνία συμπαραγωγής που υπογράφηκε με τις Ηνωμένες Πολιτείες τον Μάρτιο του 2014, η οποία κατέληξε το 2020 στην ίδρυση κοινής επιχείρησης μεταξύ της ισραηλινής εταιρίας Rafael, που ήταν ο αρχιτέκτονάς του σχεδίου, και του αμερικανικού ομίλου Raytheon (που έγινε RTX).

Οι ΗΠΑ απέκτησαν επίσης το 2019 αρκετές συστοιχίες του "Σιδηρού Θόλου".

Με αναφορά στην ιστορία από τη Βίβλο, του Δαβίδ που πολεμά τον ένοπλο Γολιάθ μόνο με τη σφεντόνα του, το σύστημα "Σφεντόνα του Δαβίδ" στοχεύει ρουκέτες μεγάλου βεληνεκούς και πυραύλους κρουζ με βεληνεκές 40 έως 300 χλμ.

Κάθε εκτοξευτήρας μπορεί να φέρει έως 12 πυραύλους, που καταστρέφουν τον εχθρικό πύραυλο μόνο με τη δύναμη της πρόσκρουσής τους, έκανε γνωστό η ισραηλινή εταιρία αμυντικής τεχνολογίας Rafael Advanced Defense Systems, που ανέπτυξε το σύστημα μαζί με την αμερικανική Raytheon.

Δύο συστοιχίες τύπου Σφεντόνας του Δαβίδ θα ήταν αρκετές για να καλύψουν το σύνολο του ισραηλινού εδάφους.

Αυτό το σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας, που είναι σε λειτουργία από τον Απρίλιο του 2017, είναι ευθύς εξαρχής ο καρπός μιας ισραηλινο-αμερικανικής συμπαραγωγής, στην οποία συνεργάστηκαν - όπως για τον Θόλο - οι εταιρίες Rafael και Raytheon.

Η Φινλανδία ανακοίνωσε τον Νοέμβριο την αγορά ενός συστήματος Σφεντόνας του Δαβίδ έναντι 317 εκατομμυρίων ευρώ.

Τελειοποιώντας μια τεχνολογία που χρονολογείτο από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, η οποία προέκυψε από την αμερικανική Πρωτοβουλία Στρατηγικής Άμυνας (γνωστή ως "Star Wars") που επεδίωκε ο τότε πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν, τα συστήματα Arrow 2 και 3 αναπτύχτηκαν από κοινού από την αμερικανική εταιρία Boeing και την ισραηλινή Israel Aerospace Industries (IAI).

Το Ισραήλ δοκίμασε με επιτυχία το σύστημα αναχαίτισης βαλλιστικών πυραύλων Arrow 2 τον Αύγουστο του 2020, το οποίο μπορεί να αναχαιτίσει έναν πύραυλο σε απόσταση 500 χλμ. Το Arrow 3 πάει ακόμη πιο μακριά: με εμβέλεια που υπολογίζεται στα 2.400 χλμ., στοχεύει στην κατάρριψη βαλλιστικών πυραύλων που αναπτύσσονται πέρα από την ατμόσφαιρα (δηλαδή σε υψόμετρο που σχεδόν ξεπερνά τα 100 χλμ.). Το Ισραήλ δοκίμασε με επιτυχία το σύστημα αυτό τον Ιανουάριο του 2022.

Πύραυλοι των συστημάτων Arrow 2 και 3 εκτοξεύτηκαν το βράδυ της Τρίτης "με επιτυχία" για να αποκρούσουν την ιρανική αεροπορική επίθεση, σύμφωνα με την IAI.

Τον Σεπτέμβριο του 2023, η Γερμανία ανακοίνωσε την αγορά του συστήματος Arrow-3, ένα συμβόλαιο αξίας περίπου 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στο πλαίσιο του προγράμματός της για την ευρωπαϊκή αντιαεροπορική ασπίδα (ESSI).

Διαβάστε επίσης: 

LIVE: Εντείνονται οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί στη Βηρυτό

Ο Σιδηρούς Θόλος και το αντιαεροπορικό σύστημα που προστατεύει το Ισραήλ

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP, ΕΡΤ, Reuters