«Εξάντλησα κάθε όριο»

07:56 24/11/2016 - Πηγή: Sigma Live

Δεν αποδέχεται διασύνδεση της ασφάλειας με το εδαφικό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
Θα πρέπει η ρητορική της Τουρκίας να μετατραπεί σε πράξη, τόνισε ο Νίκος Αναστασιάδης. «Η συμφωνία στον αριθμό των προσφύγων προκαθόριζε και τις περιοχές που θα επέστρεφαν», ανέφερε ερωτηθείς για το θέμα της Μόρφου

Την κατάσταση όπως διαμορφώθηκε και οδήγησε στην κατάρρευση των συνομιλιών στο Μον Πελεράν παρουσίασε χθες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στο πλαίσιο διακαναλικής

διάσκεψης Τύπου που παρέθεσε. Όπως είπε, ευχή του ήταν χθες να εξήγγελλε περαιτέρω πρόοδο στις συνομιλίες.

«Λυπούμαι ειλικρινά που, αντί τούτου, είμαι υποχρεωμένος να καταγράψω τα γεγονότα που μας οδήγησαν στην αποτυχία επίτευξης του αποτελέσματος που ήταν και η επιδίωξή μας», ανέφερε. Τόνισε, παράλληλα, πως δεν επιθυμεί να εμπλακεί στην όποια λογική επίρριψης ευθυνών, όμως δεν θα αφήνει αναπάντητους ισχυρισμούς που θέλουν την ευθύνη της αποτυχίας να βαραίνει την ε/κ πλευρά.

Τι είχε συμφωνηθεί
Όπως εξήγησε ο Πρόεδρος, η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου προέβλεπε όπως οι διαπραγματεύσεις στο Μον Πελεράν επικεντρώνονταν κατά κύριο λόγο στο εδαφικό και για να επιτευχθεί πρόοδος έπρεπε να συμφωνηθούν με ακρίβεια τα κριτήρια, τα οποία θα αποτυπώνονταν σε χάρτες, ενώ ταυτόχρονα -και εφόσον αυτό θα επιτυγχανόταν- θα οριζόταν ημερομηνία για πολυμερή διάσκεψη. Υπενθύμισε, παράλληλα, πως η μετάβαση στο εξωτερικό έγινε κατόπιν επιθυμίας του Μουσταφά Ακιντζί.

Συμφωνήθηκε ότι τα τρία κριτήρια ήταν:
1. Η έκταση του εδάφους της τ/κ συνιστώσας πολιτείας μετά τις εδαφικές αναπροσαρμογές.
2. Ο αριθμός των προσφύγων που θα επέστρεφαν υπό ε/κ διοίκηση.
3. Η έκταση της ακτογραμμής που θα περιέβαλλε την περιοχή της κάθε πολιτείας.

«Ενόψει των δυσκολιών που ανεφύησαν από τουρκικής πλευράς και προς απόδειξη της πολιτικής μου βούλησης να καταλήξουμε σε συμφωνία, αποδέχτηκα όπως, αντί της αρχικής συμφωνίας για καθορισμό με ακρίβεια των κριτηρίων, να καθορίσουμε κριτήρια με ελαφρά απόκλιση, τα οποία, όμως, θα μας επέτρεπαν να οριστικοποιήσουμε την τελική ρύθμιση», είπε.

Ανέφερε, ακόμη, πως εξέφρασε ετοιμότητα να εξετάσει ειδικές ρυθμίσεις για το καθεστώς των Τ/κ, που ενδεχομένως να παρέμεναν υπό ε/κ διοίκηση, νοουμένου ότι αυτό το καθεστώς θα ίσχυε και για Ε/κ που θα επέλεγαν να επιστρέψουν στην ευρύτερη περιοχή της Καρπασίας.

Απόκλιση χιλιάδων
Στις διαπραγματεύσεις επιτεύχθηκε κατ’ αρχήν συμφωνία στην έκταση της τ/κ συνιστώσας πολιτείας, η οποία θα κυμαινόταν μεταξύ 28,2% (ε/κ θέση) και 29,2% (τ/κ θέση). Οι διαβουλεύσεις στα άλλα δύο κριτήρια ήταν, κατά την άποψη του Προέδρου, ενθαρρυντικές. Οι εμπειρογνώμονες των Η.Ε. υπολόγισαν ότι, με βάση την κατ’ αρχήν συμφωνία για την έκταση της τ/κ πολιτείας, οι υπό επιστροφή πρόσφυγες θα ήταν μεταξύ 78.247 το ελάχιστο και 94.484 το μέγιστο.

Κατά τη δεύτερη συζήτηση στο Μον Πελεράν, ο Νίκος Αναστασιάδης δήλωσε ότι αποδέχεται την επιστροφή προσφύγων μεταξύ 78 χιλιάδων ως ελάχιστο και 92 χιλιάδων ως μέγιστο. Κατ’ αντίθεση στα όσα συμφωνήθηκαν, είπε, ο Μουσταφά Ακιντζί πρότεινε πως ο αριθμός των Ε/κ που θα επιστρέψουν δεν θα έπρεπε να υπερβαίνει τις 55 χιλιάδες και, ακολούθως, κατά το τελευταίο στάδιο της διαπραγμάτευσης, ανέφερε ως ύστατο σημείο υποχώρησης τις 65 χιλιάδες.

H διακοπή μιας εβδομάδας
Είχε μεσολαβήσει η διακοπή μίας εβδομάδας, κατά την οποία ο Πρόεδρος ενημέρωσε τους πολιτικούς αρχηγούς και προέβη σε διαβούλευση με την ελληνική Κυβέρνηση. Η τ/κ πλευρά, σύμφωνα με τον κ. Αναστασιάδη, μετέφερε τις ανησυχίες της ως προς τις προθέσεις της Ελλάδας να συμμετέχει σε μια πολυμερή διάσκεψη.

Ύστερα από επικοινωνία του κ. Τσίπρα αλλά και ενέργειες του Έσπεν Μπαρθ Έιντε προς την τουρκική Κυβέρνηση, οι εύλογες ανησυχίες της ελληνικής Κυβέρνησης ξεπεράστηκαν και ορίστηκε κατ’ αρχήν ημερομηνία πολυμερούς διάσκεψης. «Τα πιο πάνω, βέβαια, πάντοτε υπό την προϋπόθεση πως οι υπό εξέλιξη διαπραγματεύσεις θα κατέληγαν στην οριστικοποίηση των συμφωνηθέντων και την κατάθεση χαρτών που θα αποτύπωναν τα εν λόγω κριτήρια», διευκρίνισε.

«Ήταν εμφανής η πρόθεση της τ/κ πλευράς για διασύνδεση του εδαφικού με το κεφάλαιο ασφάλειας και εγγυήσεων. Και τούτο και πάλι κατ’ αντίθεση της συμφωνίας ότι στο Μον Πελεράν θα συζητείτο κατ’ ουσίαν το εδαφικό και όχι το θέμα ασφάλειας και εγγυήσεων, που άπτεται της διεθνούς πτυχής του Κυπριακού», συνέχισε ο Πρόεδρος.

«Όπως ήταν αναμενόμενο, απέρριψα σαν απαράδεκτη την πρόταση και επέμεινα πως αυτό που θα μου επέτρεπε να θεωρήσω ότι βρισκόμαστε σε ακτίνα συμφωνίας ήταν οι αριθμοί με βάση τις εκτιμήσεις των Η.Ε.», πρόσθεσε. Ανέφερε ότι οι μη εποικοδομητικές θέσεις της τ/κ πλευράς δεν τον απέτρεψαν από το να υποβάλει συμβιβαστικές προτάσεις, λαμβάνοντας πάντα υπόψη ότι οι αριθμοί που διεκδικούσε δεν θα απέκλειαν περιοχές που ήταν ιδιαίτερης σημασίας για την ε/κ πλευρά.

«Παρά τις προσπάθειές μου, κάτι τέτοιο δεν κατέστη εφικτό να οδηγήσει σε περαιτέρω πρόοδο, λόγω του ότι η τ/κ πλευρά δεν επέδειξε την απαραίτητη ευελιξία και, ως αποτέλεσμα να οδηγηθούμε στη διακοπή του διαλόγου», τόνισε.

Ο Νίκος Αναστασιάδης δήλωσε πως, παρά την απογοήτευση, είναι αποφασισμένος και έτοιμος, με σεβασμό πάντα στις εύλογες ανησυχίες των Ε/κ και χωρίς να παραγνωρίζει αυτές των Τ/κ, να προβεί σε όλα τα απαραίτητα διαβήματα, προκειμένου να επαναρχίσει ο διάλογος. Καταληκτικά ανέφερε πως δεν θα επιτρέψει η ελπίδα να χαθεί, ενόσω τούτο εξαρτάται από τα δικά του χέρια.

Τα περιθώρια εξαντλήθηκαν
Απαντώντας στις ερωτήσεις δημοσιογράφων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξήγησε πως ο ελάχιστος αριθμός των προσφύγων που ζητήθηκε από την ε/κ πλευρά ήταν 80 χιλιάδες και ο ανώτερος 92 χιλιάδες. «Τα Ηνωμένα Έθνη, βάσει εκτιμήσεων, έβγαλαν υπολογισμό ή συμπέραναν ότι ο μίνιμουμ αριθμός είναι 78 χιλιάδες και ο μέγιστος 92 χιλιάδες».

«Εξάντλησα κάθε όριο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Αναστασιάδης, προσθέτοντας ότι αρκεί αυτές οι περιοχές να μην απέκλειαν περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος για την ε/κ πλευρά, εννοώντας, προφανώς, την περιοχή της Μόρφου. Ερωτηθείς αν στις περιοχές που ζητήσαμε επιστροφή συμπεριλαμβάνεται η Μόρφου, ο Πρόεδρος απέφυγε να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες. «Η συμφωνία στον αριθμό των προσφύγων προκαθόριζε και τις περιοχές όπου θα επέστρεφαν», είπε.

Όσον αφορά το ενδεχόμενο η διαδικασία να προχωρήσει σε πολυμερή χωρίς να υπάρξει επιστροφή της Μόρφου, ο κ. Αναστασιάδης δήλωσε πως η επιδίωξη της ε/κ πλευράς, όπως προκύπτει μέσα από τον αριθμό των προσφύγων που θα επέστρεφαν, καταδεικνύει ότι συμπεριλαμβάνονταν και περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος.

Δεν δέχεται διασύνδεση
«Δεν πρόκειται να επιλέξουμε τέτοιες πολιτικές που να ευνοούν ενδεχομένως τις αξιώσεις της Τουρκίας. Η μη λύση του εδαφικού θα οδηγήσει σε διασύνδεση του θέματος της ασφάλειας και των εγγυήσεων, πράγμα που επιδιώκει η Τουρκία», είπε ο Νίκος Αναστασιάδης.

Εμείς δεν θα δεχτούμε κάτι τέτοιο, συνέχισε, επαναλαμβάνοντας πως εφόσον υπάρξει πρόοδος επί των κριτηρίων και αποτυπωθούν σε χάρτη, τότε θα μπορούμε να περάσουμε σε πολυμερή διάσκεψη. «Για εμένα είναι εξίσου σημαντικό το ζήτημα του εδαφικού και των εγγυήσεων», συνέχισε, προσθέτοντας πως αν οδηγηθούμε σε διεθνή διάσκεψη, τότε η τουρκική πλευρά θα επιχειρήσει να τεθούν όροι που θα διασυνδέουν επιστροφή εδαφών με εγγυήσεις.

Να γίνει πράξη
Θα πρέπει η θετική ρητορική της Τουρκίας να μετατραπεί εμπράκτως, τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κάνοντας λόγο για ανάγκη συγκεκριμένων ενεργειών για στήριξη του διαπραγματευτή της τουρκικής πλευράς, έτσι ώστε να επιτευχθεί αυτό που επιδιώκουμε και προβάλλει η Τουρκία διακηρυκτικά. Η συμβολή της Τουρκίας, είπε, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να επαναρχίσει ο διάλογος. Υπέδειξε πως η επιδίωξη εξεύρεσης λύσης είναι για να αποφύγουμε τις εξαρτήσεις.

Η άκαμπτη στάση Ακιντζί
Ταυτόχρονα ο Νίκος Αναστασιάδης ανέφερε πως ο κ. Ακιντζί λειτουργούσε μέσα στα πλαίσια που του δίνονταν και προέβη στην εκτίμηση πως η πρόοδος που επετεύχθη στα προηγούμενα κεφάλαια ήταν γιατί η βούληση των Τ/κ ήταν πιο ελεύθερη απ' ό,τι όταν τα συμφέροντα άλλων θέλουν να ελέγξουν τον διάλογο. «Θέλω να διατηρήσω ανοιχτές τις πόρτες του διαλόγου», σημείωσε, εκφράζοντας την ελπίδα ότι, εάν επιδίωξη δεν είναι το ναυάγιο ή ο έλεγχος της Κύπρου, θα πρέπει ενεργά και στην πράξη να συμβάλει η Τουρκία.

Ερωτηθείς για δημοσιεύματα που έκαναν λόγο για αδιάλλακτη στάση του κατοχικού ηγέτη, ο Πρόεδρος απέφυγε να δώσει περαιτέρω εξηγήσεις, σημειώνοντας πως «ο κ. Ακιντζί προσπαθούσε να υπεραμυνθεί της τ/κ κοινότητας, στα περιθώριά που του επιτρέπονταν, όπως άλλωστε έπραξα και εγώ».

Κληθείς να κάνει την δική του εκτίμηση για το κατά πόσον ο κατοχικός ηγέτης ροκάνιζε τον χρόνο για να επέλθει ναυάγιο, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δήλωσε πως στο Μον Πελεράν έγινε χρήση των σύγχρονων μέσων επικοινωνίας από αμφότερες τις πλευρές.

Συγκεκριμένα, επεσήμανε πως όταν έφτασε η κρίσιμη ώρα των διαπραγματεύσεων για επιστροφή εδαφών υπήρξε εκ μέρους του κ. Ακιντζί μια συμπεριφορά άκαμπτη, που έδειχνε ότι δεν υπήρχε ή δεν αφήνονταν περιθώρια για να είναι ευέλικτος. «Αν και εφόσον υπάρξει ανάγκη θα επικοινωνήσω με τον κ. Ακιντζί», διευκρίνισε, απαντώντας σε άλλη ερώτηση.

Θα πρέπει να υπάρχουν ενδείξεις
Ο Πρόεδρος διευκρίνισε ότι οι αποκλίσεις στα κριτήρια του εδαφικού πρέπει να είναι τέτοιες, που να μας οδηγούν σε συμφωνία και να καταλήξουμε σε αποτελέσματα που να ανταποκρίνονται όχι μόνο στις ανησυχίες της τ/κ κοινότητας αλλά ιδιαίτερα της ε/κ και την αποκατάσταση, σε ένα βαθμό, του δικαίου.

Θα πρέπει να υπάρχουν ενδείξεις τουλάχιστον ότι υπάρχει προοπτική να καταλήξουμε στα κριτήρια που έχουν καθοριστεί, ανέφερε, για τις προϋποθέσεις επιστροφής στις συνομιλίες. Δήλωσε, ακόμη, πως δεν έχει οποιαδήποτε ενημέρωση για νέες ιδέες για το πώς μπορεί να επαναρχίσει ο διάλογος, εκφράζοντας, ωστόσο, την εκτίμηση πως καταβάλλονται από όλους τους παράγοντες προσπάθειες, ώστε να συνεχιστεί η συζήτηση.

Ερωτηθείς αν υπάρχει σχέδιο β’, ο κ. Αναστασιάδης τόνισε πως σχέδιό μας ήταν πάντα η λύση του Κυπριακού. Η Κυπριακή Δημοκρατία, είπε, είναι κράτος διεθνώς αναγνωρισμένο. Θα γίνουν διαβήματα και θα συνεχιστούν οι προσπάθειες, καθώς δεν θεωρεί πως η μη λύση είναι λύση.

Η κάθε προσπάθεια είναι να επιτύχει ο διάλογος, με διαβήματα προς κάθε κατεύθυνση, πρόσθεσε. Ξεκαθάρισε, δε, πως δεν είναι πρόθεσή του η αλλαγή των όσων από το 1977 έχουν συμφωνηθεί ή η επιλογή τέτοιων πολιτικών που θα οδηγούν στην πραγμάτωση των επιδιωκόμενων από πλευράς Τουρκίας.

Δεν χάθηκε ευκαιρία
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δήλωσε πως δεν χάθηκε οποιαδήποτε ευκαιρία, επειδή η ο αριθμός των προσφύγων που θα επέστρεφαν υπό ε/κ διοίκηση δεν είχε συμφωνηθεί. Ερωτηθείς τι συνέβη μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου συνομιλιών στο Μον Πελεράν, ο κ. Αναστασιάδης είπε: «Ζήτησα αναβολή γιατί έπρεπε να νιώθω βέβαιος ότι αφενός η Ελληνική Κυβέρνηση θα ήταν έτοιμη να συμμετάσχει σε πολυμερή, αφού δεν ήμουν εξουσιοδοτημένος σε κάτι τέτοιο. Αυτό ήταν απαραίτητη προϋπόθεση.

Αφετέρου, ένας δεύτερος λόγος ήταν ο σεβασμός προς την πολιτική ηγεσία. Η μη μετάβασή τους (στο Μον Πελεράν) ήταν με την δέσμευση ότι θα τους ενημέρωνα για τα όσα είχαν συζητηθεί. Υπήρξε μια ενθαρρυντική συζήτηση, και παρέμειναν οι βασικές διαφορές για τους αριθμούς προσφύγων που θα επέστρεφαν.

Άριστη συνεργασία με Τσίπρα
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, ο Πρόεδρος έκανε λόγο για «άριστη συνεργασία» με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, εξηγώντας πως ετύγχανε στήριξης με τακτικές επικοινωνίες, η οποία ήταν αμέριστη. Θεωρεί, δε, ότι ήταν εύλογες οι ανησυχίες της Ελληνικής Κυβέρνησης και σε καμία στιγμή δεν δημιουργήθηκε οποιοδήποτε πρόβλημα.

Ο Αλέξης Τσίπρας, είπε, εξέφραζε εύλογες αξιώσεις, προκειμένου να υπάρξουν προϋποθέσεις που θα μας επιτρέπουν να έχουμε τη μεγαλύτερη προοπτική. Τόνισε ότι η μεταξύ τους συνεννόηση είναι άριστη, όπως επίσης και με τη συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών κομμάτων.

«Δεν ασχολούμαι με παραπολιτικά ή με κουτσομπολιά», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας πως αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η άριστη σχέση και συνεννόηση που διατηρεί με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας.

Τηλεφωνική επικοινωνία με Γ.Γ.
Μετά το τέλος της τηλεοπτικής του συνέντευξης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Σημερινής», ο Πρόεδρος στην ουσία επανέλαβε, προς τον Γ.Γ., αυτά που δήλωσε και στη διακαναλική, αναφορικά με τα όσα οδήγησαν τη διαπραγμάτευση σε αποτυχία.

Όπως εκτιμούν πηγές προσκείμενες στον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ο κ. Μπαν έκρινε ικανοποιητική την προσέγγιση που του παρουσίασε ο Πρόεδρος, ενώ, όπως επεσήμαναν οι ίδιες πηγές, ο Γ.Γ. σημείωσε το γεγονός πως η ε/κ πλευρά απέφυγε να εμπλακεί σε blame game.