Φιντάν: Σουηδία και F-16 προετοίμασαν το έδαφος για να ξαναμιλήσουμε με ΗΠΑ

13:51 19/3/2024 - Πηγή: Sigma Live

Συνέντευξη στο CNN Türk και τη δημοσιογράφο Χαντέ Φιράτ παραχώρησε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν.

Η συνέντευξη επικεντρώθηκε στο θέμα των σχέσεων με τις ΗΠΑ και ειδικά στις εξελίξεις που αναμένονται όσον αφορά τα F-16.

Οι σχέσεις με τις υπερδυνάμεις έχουν ορισμένη φύση

Ο Χακάν Φιντάν υποστήριξε ότι έχει ληφθεί απόφαση εξομάλυνσης και από τις δύο πλευρές, ενώ φρόντισε να υπογραμμίσει ότι η Τουρκία διατηρεί

συγκεκριμένες σχέσεις με ΗΠΑ και Ρωσία.

«Υπήρχαν προβληματικά ζητήματα ανάμεσά μας, που αθροίστηκαν πριν από τη Σουηδία. Φυσικά, υπήρχε μια κάποια ψυχολογική ένταση που δημιουργήθηκε από αυτά τα ζητήματα ανάμεσά μας και υπήρχε και διπλωματική ένταση, αλλά παρόλα αυτά η συνεργασία μας συνεχίστηκε.

Τα ζητήματα της Σουηδίας και των F-16 προετοίμασαν το έδαφος για να πούμε ‘ας μιλήσουμε ξανά για τα θέματά μας, τέτοια ένταση δεν λειτουργεί, πώς μπορούμε να συνεχίσουμε τη συνεργασία μας από εδώ και πέρα’, που χρειάζονταν και οι δύο πλευρές μετά από ένα ορισμένο σημείο.

Κατά την επίσκεψή μου στις Ηνωμένες Πολιτείες είδα ότι υπάρχει τέτοια ατμόσφαιρα και πρόθεση από την αμερικανική πλευρά. Φυσικά, το θέμα είναι πώς μπορούμε να οικοδομήσουμε κάτι σύμφωνα με τα συμφέροντα της Τουρκίας. Διαφορετικά, οι σχέσεις με τις υπερδυνάμεις έχουν μια ορισμένη φύση», ανέφερε.

Κυρώσεις CAATSA

Στο θέμα του αν χρειάζονται πλέον σε ένα τέτοιο περιβάλλον να διατηρούνται οι κυρώσεις CAATSA κατά της Τουρκίας ο Χακάν Φιντάν υποστήριξε ότι ακόμη κι αυτές πλέον πρέπει να εξεταστούν υπό διαφορετικό πρίσμα.

«Υπάρχει ένα πράγμα που ονομάζεται zeitgeist. Νομίζω ότι η κατάσταση με την Τουρκία σχετικά με τον CAATSA έχει χάσει το zeitgeist. Η Τουρκία και οι ΗΠΑ πρέπει να ενωθούν και να θυμηθούν τις δυνατότητές τους, τι μπορούν να επιτύχουν όταν γίνουν σύμμαχοι και λάβουν μέτρα για την επίλυση των προβλημάτων, ιδίως στο πλαίσιο αμοιβαίου ενδιαφέροντος και σεβασμού. Αυτό είναι ένα καλό πράγμα. Ο CAATSA πρέπει να εξεταστεί με νέο πνεύμα, με νέα προοπτική. Βλέπω ότι έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται διαφορετικές αντιλήψεις για το θέμα», είπε.

F-35 ή χρήματα πίσω;

Στο ερώτημα εάν η Τουρκία προτιμά να επιστρέψει στα F-35 ή να πάρει πίσω τα χρήματά της, ο Χακάν Φιντάν δεν έδωσε συγκεκριμένη απάντηση, καθώς ακόμη είναι θέμα υπολογισμών και συγκυριών, όπως είπε.

«Αυτό είναι πραγματικά ένα θέμα που πρέπει να αφεθεί στους ειδικούς. Θα ήθελα να προσεγγίσω το θέμα από τη σκοπιά του πολιτικού στρατηγικού πλαισίου. Η Τουρκία έχει τις δικές της εθνικές ικανότητες και έχει κάνει σοβαρά βήματα προς την ανάπτυξη στον τομέα της αεροπορίας και του διαστήματος.

Τώρα, το θέμα αν θα επιστρέψουμε στα F-35 ή όχι, αν τα αγοράσουμε ή όχι, ή αν θα προχωρήσουμε με τα χρήματα: Η γνωμοδότηση που θα ετοιμάσουν οι ειδικοί μας, ιδιαίτερα το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, η τελική έγκριση που θα δοθεί από τον πρόεδρό μας και η στρατηγική που θα παρουσιάσουμε είναι όλα ένα σύνολο. Αυτά αλλάζουν καθημερινά σύμφωνα με τα συμφέροντα του κράτους. Θα δούμε τι θα κάνει η δική μας εθνική και εγχώρια αμυντική βιομηχανία και πόσο καιρό και σε ποιο χρονικό πλαίσιο. Όλα αυτά είναι θέμα υπολογισμού.

Το σημαντικό είναι ότι δύο σύμμαχοι του ΝΑΤΟ επιβάλλουν κυρώσεις ο ένας στον άλλο, αποκλείοντας ο ένας τον άλλον σε ορισμένα ζητήματα. Ενώ έχεις ενωθεί  γύρω από ένα σύμφωνο ασφαλείας, αντιθέτως βρίσκεσαι σε μια σπείρα σχέσεων που θεσμοθετεί τη δυσπιστία. Αυτή η σπείρα σχέσεων είναι επίσης μια συνεχής σπείρα σχέσεων. Ενώ μου επιβάλλετε ορισμένες κυρώσεις, μιλάτε εδώ κι εκεί στην Ευρώπη ότι διεξάγω επιχειρήσεις κατά της τρομοκρατίας στη Συρία. Αυτά βέβαια αρχίζουν να αναδεικνύονται μετά από λίγο ως πρώιμοι δείκτες περισσότερων γεωστρατηγικών ρήξεων. Είμαστε ένα σοβαρό κράτος, ένα θεσμοθετημένο κράτος. Ξέρουμε πότε να κάνουμε ορισμένες ερωτήσεις στον εαυτό μας και πότε να ψάχνουμε ορισμένες άλλες ερωτήσεις.  Γι' αυτό τους το μεταφέρουμε. Για μένα δεν τίθεται θέμα πότε και πώς θα επιστρέψουμε σε όποιο πρόγραμμα, οι ειδικοί μας θα το κάνουν αυτό. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι οι σύμμαχοι δεν έχουν τέτοιου είδους συμπεριφορές αποκλεισμού μεταξύ τους.

Προσπαθούμε να εξηγήσουμε τις προσπάθειές μας με τον κατάλληλο τρόπο προστατεύοντας τα δικά μας εθνικά συμφέροντα. Την ίδια συμπεριφορά περιμένουμε και από την άλλη πλευρά», σημείωσε ο Χακάν Φιντάν.

Όσο υπάρχει Τουρκία, τα Βαλκάνια κι η Ρούμελη είναι ασφαλείς

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν συναντήθηκε επίσης με Τούρκους της Ρούμελης-Βαλκανίων σε δείπνο ιφτάρ στην Προύσα, όπου έστειλε μήνυμα υποστήριξης της Τουρκίας.

«Το λέμε αυτό πολύ ξεκάθαρα σε όσους βλέπουν την Τουρκία ως εχθρό. Εμείς, ως χώρες της περιοχής, δεν θα φέρουμε πλέον το βάρος της έλλειψης στρατηγικού οράματός σας.

Όσο υπάρχει η Τουρκία, όσο είστε εσείς, τα αδέρφια μας σε όλα τα Βαλκάνια και τη Ρούμελη, θα σταθούμε μαζί σταθερά, όπως η βαλκανική τουρκικότητα και ο βαλκανικός μουσουλμανισμός. Όρθια θα σταθούν και η πατρίδα μας και ο πολιτισμός μας.

Όταν ξεκινήσαμε υπό την ηγεσία του Προέδρου μας, αποφασίσαμε να στηρίξουμε τους ομόριζους και ομόθρησκους μας μουσουλμάνους αδελφούς και αδελφές πέρα από τα σύνορά μας ως κύρια προτεραιότητα. Σε αυτή την κατεύθυνση, τα τελευταία 21 χρόνια, ενισχύαμε, διευρύναμε και θεσμοθετήσαμε την εθνική μας ικανότητα σε βοήθεια και υποστήριξη σε κάθε τομέα. Σήμερα, η πολιτεία μας έχει φτάσει στο σημείο να μπορούμε να κάνουμε άμεσα ό,τι χρειάζονται οι αδελφοί και οι αδελφές μας στη γεωγραφία της καρδιάς μας. Είχα τη μεγάλη τιμή να συνεισφέρω σε αυτή τη διαδικασία από όλες τις θέσεις μου εδώ και 21 χρόνια. Έχω βιώσει τη βαθιά ευτυχία να υπηρετήσω τους Βαλκάνιους Τούρκους μαζί με πολλούς από τους φίλους μας που βρίσκονται ανάμεσά μας σε αυτήν την αίθουσα σήμερα. Τώρα, συνεχίζω να συμβάλλω σε αυτήν την αποστολή ως υπουργός Εξωτερικών. Οι αντιπροσωπείες αλλάζουν, αλλά ο σκοπός παραμένει ο ίδιος. Μην ανησυχείτε καθόλου. Τα Βαλκάνια και η Ρούμελη θα είναι πάντα στις προτεραιότητές μας. Ως κράτος, συνεργαζόμαστε χέρι-χέρι με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις μας, ενώ πραγματοποιούμε δραστηριότητες που σχετίζονται με την περιοχή μας».

Κύρια προτεραιότητα τα συμφέροντα των Βαλκανίων

Η Τουρκία -είπε ο Φιντάν- θεωρείται αξιόπιστη χώρα στις επαφές της με τις χώρες των Βαλκανίων.

«Σε αυτήν την περίοδο προκλήσεων, είναι απαραίτητο να ακολουθήσουμε μια ενεργή εξωτερική πολιτική, να ενεργήσουμε με ήρεμο τρόπο και να αγκαλιάσουμε όλα τα μέρη χωρίς διακρίσεις. Υπάρχει μόνο μια χώρα και ένας ηγέτης που μπορεί να διεξάγει μια τέτοια διπλωματία, η Τουρκία και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Στα κανάλια που έχουμε δημιουργήσει με κάθε χώρα στα Βαλκάνια και στην εντατική κίνηση επαφών σε κάθε επίπεδο, βλέπουμε ότι η Τουρκία είναι ένα αξιόπιστο κράτος. Ένα κράτος που θεωρείται ως επίκεντρο σταθερότητας, ειρήνης και ευημερίας. Διεξάγουμε τις σχέσεις μας στη βάση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Προσπαθούμε συνεχώς να μεγιστοποιήσουμε τη διμερή μας συνεργασία με κάθε χώρα. Σήμερα, έχουμε δημιουργήσει στρατηγικές συνεργασίες με πολλές χώρες της περιοχής. Η Διαδικασία Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης και η Οικονομική Συνεργασία της Μαύρης Θάλασσας αποτελούν μέρος αυτού του οράματος. Αυτές οι πολυμερείς πρωτοβουλίες έχουν κάνει μία πολύτιμη συμβολή: την ανάπτυξη μιας κουλτούρας περιφερειακής ιδιοκτησίας.

Εδώ διαφέρει η προσέγγιση της Τουρκίας από άλλους δρώντες. Αναγνωρίζουμε τα κοινά συμφέροντα των λαών των Βαλκανίων, της Ρούμελης και της περιοχής ως κύρια προτεραιότητα. Δεν θέλουμε ένταση στην περιοχή μας. Όταν βλέπουμε προβλήματα, επεμβαίνουμε αμέσως και διαμεσολαβούμε. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, που βρίσκεται στην καρδιά των Βαλκανίων, είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα από αυτή την άποψη. Η σταθερότητα, η ειρήνη και η ηρεμία σε αυτή τη χώρα είναι στρατηγικής σημασίας για όλα τα Βαλκάνια και την Ευρώπη. Για το λόγο αυτό, καλούμε όλα τα μέρη, είτε εσωτερικά είτε εξωτερικά, να αποφύγουν μονομερείς ενέργειες και συζητήσεις που στοχεύουν την εδαφική ακεραιότητα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Όχι μόνο κάνουμε εκκλήσεις, αλλά και τους υποστηρίζουμε με ενεργή στάση σε όλους τους τομείς. Παρακολουθούμε και πάλι με μεγάλο ενδιαφέρον την ένταση Κοσόβου-Σερβίας. Ως κράτος που εμπιστεύονται και οι δύο χώρες, υποστηρίζουμε πλήρως τη διαδικασία Βελιγραδίου-Πρίστινας. Θα ήθελα να πω με μεγάλη χαρά ότι η Διοίκηση Δυνάμεων του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο, την οποία αναλάβαμε από τον Οκτώβριο, έκανε αμέσως τεράστια διαφορά επί του πεδίου. Χάρη στη σχέση εμπιστοσύνης που έχει δημιουργήσει η διοίκηση μας με τις αρχές τόσο στο Κοσσυφοπέδιο όσο και στη Σερβία, η ειρήνη και η ασφάλεια ευτυχώς αποκαταστάθηκαν. Ελπίζουμε ότι αυτές οι συνθήκες θα συνεχιστούν. Θα συνεχίσουμε να κάνουμε κάθε συνεισφορά από την πλευρά μας».

«Ως Τουρκία, θα συνεχίσουμε να βαδίζουμε στον δρόμο που γνωρίζουμε σε συνεργασία με τους φίλους μας»

Απευθυνόμενος σε όσους δεν επιθυμούν τη συνεργασία της Τουρκίας με τις βαλκανικές χώρες, ο Fidan είπε: «Ξέρουμε καλύτερα (από τον καθένα) πόσο υποφέρουμε όταν δεν υπάρχει ειρήνη και ασφάλεια. Επομένως, κάνουμε ό,τι πρέπει να κάνουμε μόνοι μας. Τα αποτελέσματα των πολιτικών που υπαγορεύονται,  ακατάλληλων για τις πραγματικότητες αυτής της περιοχής, είναι προφανή. Αυτές οι πολιτικές έχουν δημιουργήσει μόνο συγκρούσεις και κρίσεις. Υπάρχουν ακόμη εκείνοι που επιμένουν στις ίδιες πολιτικές σήμερα, σαν να μην έγιναν χθες απερίγραπτα μαρτύρια και σφαγές. Ως περιφερειακή χώρα που έχει την εμπιστοσύνη όλων των μερών, έχουμε εκφράσει αυτά τα λάθη και συνεχίζουμε να το κάνουμε. Καθώς λέμε τα σωστά πράγματα και εφαρμόζουμε τις σωστές πολιτικές, αναδύονται αυτοί που βλέπουν την Τουρκία ως αντίπαλο ή ακόμα και ως εχθρό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο επινοούνται κατηγορίες γης, όπως τα Δυτικά Βαλκάνια, που είναι αποκομμένα από την Ιστορία. Έχουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα για όσους πιστεύουν ότι μπορούν να αποσπάσουν την Τουρκία από τα Βαλκάνια με τέτοιες μεθόδους. Σήμερα, αν δεν υπάρχουν άλλα βάσανα στα Βαλκάνια, όπως πριν από 30 χρόνια, είναι χάρη στην Τουρκία. Χάρη στις ειρηνικές και εποικοδομητικές πολιτικές που ακολουθεί στην περιοχή η ισχυρή Τουρκία υπό την ηγεσία του Προέδρου μας.

Σε όσους βλέπουν την Τουρκία ως εχθρό, λέμε ξεκάθαρα ότι εμείς, ως χώρες της περιοχής, δεν θα φέρουμε πλέον το βάρος της έλλειψης στρατηγικού οράματός σας. Ως Τουρκία, θα συνεχίσουμε να βαδίζουμε στον δρόμο που γνωρίζουμε σε συνεργασία με τους φίλους μας, να είστε σίγουροι. Ως κράτος, διαμορφώνουμε τη στρατηγική μας με αυτό το όραμα. Έχουμε και μεγάλες ευθύνες σε αυτό το μονοπάτι. Όσο δεν αποχωριζόμαστε τα Βαλκάνια και τη Ρούμελη, καμία δύναμη δεν θα μπορέσει ποτέ να ξεκολλήσει την Τουρκία από τα παιδιά των κατακτητών [σ.σ που προέρχονται από τη γενεαλογία των Οθωμανών στρατιωτών που συμμετείχαν σε κατακτήσεις στα Βαλκάνια] και τα αδέρφια μας στην περιοχή».

Πήρα υπόσχεση από το Ιράκ

Ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν δήλωσε ότι η Τουρκία είναι πλέον μια χώρα που ρυθμίζει το παιχνίδι και αλλάζει το παιχνίδι όταν χρειάζεται.

«Βρισκόμαστε σε διαδικασία εθνικής αναγέννησης. Η Τουρκία παίρνει μια ισχυρή πολιτική στάση που στήνει και διακόπτει το παιχνίδι όταν χρειάζεται και δεν υποκύπτει στην αδικία.

Το βλέπουμε αυτό στην αντιτρομοκρατική στρατηγική μας. Η πρόοδος που σημειώθηκε από την κυβέρνησή μας στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας τα τελευταία 21 χρόνια είναι εμφανής. Οι προσπάθειές μας για την εξάλειψη της τρομοκρατίας όχι μόνο από τη χώρα μας, αλλά και πέρα από τα σύνορά μας συνεχίζονται ολοταχώς».

«Δέχτηκαν για πρώτη φορά»

«Ήμασταν πρόσφατα στη Βαγδάτη με τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας και τον Διευθυντή της MIT. Κάναμε γνωστή στους Ιρακινούς ομολόγους μας τη βούλησή μας να καθαρίσουμε τρομοκρατικά στοιχεία τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων μας. Πήραμε υπόσχεση από αυτούς ότι θα ενεργούσαν από κοινού με εμάς ως προς αυτό. Για πρώτη φορά, οι ομόλογοί μας αποδέχθηκαν ότι το PKK είναι μια οργάνωση που δρα ενάντια στα συμφέροντα του Ιράκ και δεν πρέπει να επιτραπεί εκεί», κατέληξε.