Η προσπάθεια για μια νέα ΕΕ και εμείς

13:39 22/9/2017 - Πηγή: Sigma Live

Tους τελευταίους μήνες αναπτύσσεται ένας έντονος προβληματισμός σε διάφορα κέντρα αποφάσεων για το μέλλον της ΕΕ. Τα όργανα της ΕΕ αλλά και ισχυρές χώρες της Ένωσης κατανοούν το μέγεθος των προκλήσεων και πως θα πρέπει να γίνουν ριζικές τομές. Η βαθειά κοινωνικοοικονομική κρίση σε πολλές χώρες της Ένωσης οδηγεί στην ανάγκη επαναξιολόγησης πολλών δεδομένων και πρακτικών όπως η αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης, η οποία ήταν και παραμένει μέρος του προβλήματος.

Μετά τη νομισματική χαλάρωση υπάρχουν σκέψεις για δημιουργία μιας μορφής δημοσιονομικής ένωσης. Μια βασική εισήγηση προς την κατεύθυνση

αυτή είναι η εναρμόνιση φορολογικών συντελεστών για τον εταιρικό φόρο. Όμως μια δημοσιονομική ένωση εμπεριέχει και άλλες διαστάσεις όπως η κοινωνική και η μακροοικονομική οι οποίες αποτελούν σημαντικά στοιχεία στη δημοσιονομική πολιτική όλων των ομοσπονδιακών ενώσεων.

Στα πλαίσια της κοινωνικής διάστασης επιχειρείται ανακατανομή πόρων και ενίσχυση των ασθενέστερων περιοχών και τάξεων. Η μακροοικονομική διάσταση είναι απαραίτητη καθώς έχει ως στόχο να προωθήσει τη σταθερότητα και την ανάκαμψη των χωρών ή/και περιοχών της Ένωσης που αντιμετωπίζουν ύφεση. Και ενώ οι σκέψεις για εναρμόνιση φορολογικών συντελεστών περιλαμβανομένου και του εταιρικού φόρου βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο δεν υπάρχει η ανάλογη βούληση σε σχέση με την κοινωνική και τη μακροοικονομική διάσταση.

Η ΕΕ επιθυμεί επίσης να ενθαρρύνει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, την έρευνα, την καινοτομία και να συμβάλει στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Όμως, πέραν της ρητορικής, οι Ευρωπαίοι πολίτες αναμένουν να δουν πρακτικά αποτελέσματα.

Η Ένωση επίσης προβληματίζεται για το έλλειμμα δημοκρατίας και αλληλεγγύης. Ως εκ τούτου καταβάλλονται προσπάθειες να διαφοροποιηθεί η εικόνα της ΕΕ στους πολίτες της. Αυτό όμως είναι δύσκολο χωρίς πρακτικά βήματα. Απαιτούνται πολιτικές που θα μειώσουν τους αποκλεισμούς και την ανισότητα. Επιπρόσθετα, και μεταξύ άλλων, σε σχέση με τη συνεχιζόμενη μεταναστευτική κρίση πρέπει να επιδειχθεί η απαιτούμενη αλληλεγγύη ούτως ώστε όλες οι χώρες μέλη να μοιρασθούν κατ΄ αναλογία το βάρος της διαχείρισης της.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, στην πρόσφατη ομιλία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διακήρυξε ότι η Ένωση θα πρέπει να εργασθεί με τρόπο ούτως ώστε οι πολίτες της Βρετανίας να συνειδητοποιήσουν ότι το Brexit ήταν λάθος. Ο Γιούνκερ θεωρεί ότι η απάντηση στις πολυδιάστατες προκλήσεις είναι η εμβάθυνση της ΕΕ. Στα πλαίσια αυτά υποστηρίζει επίσης ότι, μεταξύ άλλων, θα πρέπει να διευρυνθεί η Ευρωζώνη. Όμως, παρά το γεγονός ότι στην περυσινή του ομιλία είχε αναφερθεί στην αναγκαιότητα για μεταρρύθμιση της ΟΝΕ, δεν έχει γίνει οτιδήποτε το ουσιαστικό μέχρι σήμερα. Ως εκ τούτου για χώρες που θα ενταχθούν στην Ευρωζώνη χωρίς να πληρούν τα κριτήρια ελλοχεύουν κίνδυνοι αποσταθεροποίησης.

Για να πρωταγωνιστήσει η ΕΕ θα πρέπει επίσης να αποκτήσει και μια ισχυρή γεωπολιτική διάσταση. Στα πλαίσια αυτά, αποτελεί αδήριτη ανάγκη η συμβολή της στην επίλυση προβλημάτων της Μέσης Ανατολής. Μέχρι σήμερα δεν έχει αποδείξει ότι μπορεί να το πράξει αυτό. Αντίθετα, παραμένει απούσα από πολιτικά γεγονότα μείζονος σημασίας, που επηρεάζουν την ίδια την Ευρώπη, με πλέον χαρακτηριστικό το τεράστιο προσφυγικό κύμα που εξελίχθηκε σε μεταναστευτική κρίση.

Και η Κύπρος; Δυστυχώς βρίσκεται σε μια εσωστρέφεια και σε ένα κλίμα έντονων αντιπαραθέσεων. Οι προκλήσεις είναι τεράστιες. Η Κύπρος είναι ένα μικρό κράτος με βαθιές πληγές και με πολλαπλά προβλήματα. Στο οικονομικό πεδίο θα πρέπει να καταστεί ξεκάθαρο ότι είναι ζωτικός στόχος της Κύπρου να παραμείνει ο εταιρικός φόρος ως έχει. Λαμβάνοντας υπ΄ όψιν το τι έλαβε χώρα τον Μάρτιο του 2013, η Κύπρος νομιμοποιείται να έχει απαιτήσεις. Η Κύπρος μπορεί επίσης να απαιτήσει την αλληλεγγύη και τη στήριξη της ΕΕ και στο Κυπριακό καθώς το έδαφος που κατέχει η Τουρκία είναι ευρωπαϊκό.

Την επομένη των επερχόμενων προεδρικών εκλογών θα πρέπει να υπάρχει μια αξιόπιστη και ισχυρή κυβέρνηση ευρείας αποδοχής η οποία να διεκδικήσει τα συμφέροντα της χώρας στην ΕΕ και στο διεθνές περιβάλλον. Η Κύπρος θα πρέπει να εξέλθει από την εσωστρέφεια που την κατατρέχει και με την ανάλογη επιχειρηματολογία να συμβάλει προς μια νέα Ευρώπη εξυπηρετώντας ταυτόχρονα τους εθνικούς μας στόχους.

* Ο Ανδρέας Θεοφάνους είναι Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.

Tα σχόλια αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι αυτή του Sigmalive.com