Η σημασία απόκτησης «Iron Dome» από Κύπρο και η τουρκική προβολή ισχύος

10:46 8/10/2021 - Πηγή: Sigma Live

Για την στρατιωτική και γεωπολτική σημασία της πιθανής απόκτησης του ισραηλινού συστήματος Iron Dome της εταιρείας Rafale  ή παραλλαγής του από την Κυπριακή Δημοκρατία (Κ.Δ), μίλησε στην Πρώτη Εκπομπή του Ράδιο Πρώτο ο επισμηναγός ιπτάμενος ε.α. Στέφανος Καραβίδας, πρώην εκπαιδευτής του ΚΕΑΤ (Κέντρο Αεροπορικής Τακτικής). Μεταξύ άλλων σημείωσε πως  το σύστημα δεν θα είναι καταλύτης απλά σε τακτικό και επιχειρησιακό επίπεδο αυξάνοντας την αποτρεπτική ισχύ   αλλά θα λειτουργήσει ως προπομπός και προάγγελος διπλωματικών

και γεωπολιτικών εξελίξεων και η απόκτησή του εντάσσεται στο επίπεδο της Υψηλής Στρατηγικής.

Απόσπασμα 11:39

Διαβάστε επίσης: Προχωρεί η απόκτηση παραλλαγής του «Iron Dome»-Έπονται εντατικές διαβουλεύσεις

Ακολουθεί ανάλυση του κ. Καραβίδα 

Το IRON DOME (Σιδηρούς Θόλος) επιγραμματικά:

Παραγωγή - Επιχειρησιακή αξιοποίηση

Η απαίτηση για τη σχεδίασή του προέκυψε μετά τον πόλεμο Ισραήλ-Λιβάνου το 2006, όπου η Χεζμπολάχ εξαπέλυσε περίπου 4000 ρουκέτες με τις 1000 να πέφτουν επί ισραηλινού εδάφους, προκαλώντας ανθρώπινες απώλειες 44 Ισραηλινών. Η αρχική επιχειρησιακή αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε το 2010 και το «βάπτισμα του πυρός» έλαβε χώρα το 2011. Μέχρι το 2016, σημειώθηκαν 1500 επιτυχείς εμπλοκές ρουκετών. Στις συγκρούσεις του Μαΐου 2021 μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων της Λωρίδας της Γάζας, η Χαμάς εκτόξευσε σχεδόν 4500 ρουκέτες με τις 900 να κρίνονται ως απειλή και να αναχαιτίζονται. Οι Ισραηλινές δυνάμεις ανέφεραν ποσοστό επιτυχών εμπλοκών 90%. Μέχρι σήμερα, το σύστημα έχει αναχαιτίσει επιτυχώς περίπου 2500 ρουκέτες. Τα παραπάνω καταδεικνύουν ότι το σύστημα είναι «επιχειρησιακά ώριμο».

Χαρακτηριστικό

• C-RAM σύστημα με κύρια αποστολή την αναχαίτιση ρουκετών, βλημάτων πυροβολικού (ακόμη και 155 χιλ.) και όλμων (Counter-Rockets,Artillery,Mortars).

• Ικανό ακόμη σύμφωνα με τον κατασκευαστή να λειτουργήσει ως VSHORAD (Very Short Range Air Defense System), εμπλέκοντας επίσης ΜΕΑ (Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη), ελικόπτερα, βαλιστικούς πυραύλους, πυρομαχικά και πυραύλους υψηλής ακρίβειας και μεγάλης εμβέλειας όπως είναι τα PGM (Precision Guided Munitions, Missiles) όπλα μακρού πλήγματος των τουρκικών αεροσκαφών (SOM 100NM, AGM-84 SLAM-ER 150 NM, POPEYE II 40NM, AGM-154 JSOW 50 NM).

• Ικανότητα λειτουργίας όλο το 24ωρο ανεξαρτήτως καιρού.

• Αποτελείται από 3 κύρια μέρη, Κέντρο Ελέγχου Πυρός, Radar, Εκτοξευτές.

• Υποστηρίζεται από το κορυφαίο RADAR ELM-2084 πολλαπλών δυνατοτήτων, ηλεκτρονικής σάρωσης (AESA) της ELTA, που ανήκει στον όμιλο της ΙΑΙ (Israel Aerospace Industries). Έχει την ικανότητα για σκοπούς επιτήρησης (Surveillance) να παρακολουθεί 1100 στόχους στα 250ΝΜ (460χλμ) και για σκοπούς εμπλοκής 200 στόχους στα 100ΝΜ (185 χλμ). Δύναται να καλύψει εύρος 360° για σκοπούς επιτήρησης (περιστρεφόμενο αναλόγως της έκδοσης) ή 120 ° για σκοπούς εντοπισμού στόχων (σταθερό). Το εν λόγω RADAR επιτυγχάνει υψηλή διαλειτουργικότητα και συμβατότητα με άλλα οπλικά συστήματα και εξ αυτού έχει πωληθεί αυτόνομα από το IRON DOME στο εξωτερικό(Τσεχία 8 συστήματα, Σλοβακία 17), ενώ πληροί ακόμη και τις προδιαγραφές του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) σε λειτουργία ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας.

• Κάθε συστοιχία περιλαμβάνει 3-4 εκτοξευτές, φέροντες 20 πυραύλους έκαστος. Αναφέρεται από πολλές πηγές, ότι η περιοχή κάλυψης εκτείνεται σε 150 τετραγωνικά χιλιόμετρα, με το κόστος κάθε πυραύλου να ανέρχεται περίπου στις 50.000$.

• Ο πύραυλος είναι ενεργής (active) καθοδήγησης, υποστηριζόμενος αρχικά μέσω DATA LINK  και ενεργοποιώντας στη συνέχεια το δικό του RADAR. Διαθέτει πυροσωλήνα προσέγγισης μεγάλης εκρηκτικής ικανότητας. 

• Το σύστημα εμπλέκει τους εισερχόμενους στόχους μέχρι και τα 42ΝΜ (70 χλμ) μόνο εφόσον συνιστούν απειλή για την υπό προστασία περιοχή και κατά τρόπο που τα θραύσματα να μην απειλούν φίλιες δυνάμεις.

• Το σύστημα προσφέρεται σε ακόμη δύο εκδόσεις. Στην αυτοκινούμενη έκδοση Ι-DOME (Σταθμός Ελέγχου, Εκτοξευτής με 10 βλήματα και Radar επί μεμονωμένου οχήματος). Στη ναυτική έκδοση C-DOME με αξιοποίησή του στις ισραηλινές κορβέτες SAAR-5 και SAAR-6.

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πηγές, η «παραλλαγή» για την οποία γίνεται λόγος στα κυπριακά μέσα ενημέρωσης, αφορά και την ικανότητα κατάρριψης DRONE και γενικά «περιφερόμενων πυρομαχικών» με ικανότητα σμήνωσης.

Εξαγωγικές επιτυχίες 

Ενδιαφέρον για το IRON DOME  έχει επιδείξει η Νότιoς Κορέα, η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, ενώ στην αγορά του έχουν προχωρήσει η Ινδία, το Αζερμπαϊτζάν και η Ρουμανία (συμπαραγωγή). Ακόμη, η Τσεχία και η Σλοβακία (συμπαραγωγή) έχουν αγοράσει το RADAR ELM 2084.

Ενδεικτικό της σημασίας και της αξίας του συστήματος, έχει η εμπλοκή των ΗΠΑ στην εξέλιξη του ήδη από το 2011, ενώ το 2014 κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών, οι ΗΠΑ εξασφάλισαν περαιτέρω πρόσβαση, με το 75% περίπου του πυραύλου(Tamir Interceptor), να κατασκευάζεται εκεί. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη προμηθευτεί 2 συστήματα από το 2019 έως σήμερα, ενώ η RAYTHEON RAFAEL AREA PROTECTION SYSTEMS, ιδρύθηκε ως κοινοπραξία της αμερικανικής RAYTHEON και της ισραηλινής  κατασκευάστριας RAFAEL, προκειμένου να αναλάβει την κατασκευή του συστήματος στις ΗΠΑ. Τέλος στο ίδιο πλαίσιο, η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, ενέκρινε στις 23/9/2021 την καταβολή ποσού 1 δις δολαρίων προς το Ισραήλ, για την εξέλιξη του IRON DOME.

Αναφορικά με την Κύπρο, το αίτημα για απόκτηση του IRON DOME δεν είναι πρόσφατο, αλλά παλαιότερο χωρίς το Ισραήλ να ανταποκριθεί θετικά. Ωστόσο, η μεταφορά τουρκικών ΜΕΑ με ικανότητα δορυφορικών επικοινωνιών στο αεροδρόμιο του κατεχόμενου Λευκονοίκου, φαίνεται πως αναγκάζει την ισραηλινή πλευρά να αναθεωρήσει την απόφασή της.  (Βλέπε Ι. Μάζης- Θ. Νικολοβγένης)

Eπιχειρησιακή 

Με βάση τα τεχνικά του χαρακτηριστικά και προς επίρρωση της εισαγωγής μας, η παρουσία του ΙRON DOME στην Κύπρο, συνδυαστικά και σε συνέργεια με τα υπόλοιπα ελλαδικά και κυπριακά οπλικά συστήματα, υπονομεύει σοβαρά τις τουρκικές δυνατότητες προβολής ισχύος, τόσο των κατοχικών δυνάμεων, όσο και κυρίαρχα της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας.

Στο χερσαίο πεδίο αντιπαράθεσης, θα αναγκάσει τις κατοχικές δυνάμεις να αναθεωρήσουν και να αναπροσαρμόσουν τον νυν επιθετικό προσανατολισμό τους. Αυτό, καθώς θα περιοριστεί δραματικά το κατοχικό πυροβολικό, το οποίο δε θα δύναται να παρέχει ανενόχλητο προπαρασκευαστικές βολές και γενικά να επιφέρει τα αποτελέσματα που θα επιτύγχανε δίχως την παρουσία του IRON DOME. Επισημαίνεται επίσης ότι η αναλογία 3 προς 2 του αρματικού δυναμικού υπέρ των δυνάμεων κατοχής, ανατρέπεται τη νύχτα σχεδόν σε 5 προς 1 υπέρ των δικών μας δυνάμεων, καθότι τα μοναδικά κατοχικά άρματα που διαθέτουν δυνατότητες νυχτερινού αγώνα, είναι τα 42 περίπου γερμανικά Leo2A4, τα οποία ωστόσο υστερούν έναντι των Μ-48Α5 MOLF της ΕΛΔΥΚ. Συνεπώς κατά τη διάρκεια της νύχτας, οι κατοχικές δυνάμεις στερούνται όχι μόνο της αριθμητικής αρματικής τους υπεροπλίας, αλλά και της επαρκούς στήριξης του κατοχικού πυροβολικού, καθότι σε μεγάλο βαθμό, η δράση του θα εξουδετερωθεί από το IRON DOME.

Στο ναυτικό πεδίο, εάν επιλεγεί το IRON DOME για  την προστασία του υπό συζήτηση να κατασκευαστεί ναυστάθμου, στο Μαρί της Κύπρου (ή όπου αλλού), θα προστατέψει αποτελεσματικά τη στρατηγική αυτή υποδομή, που θα επιτρέπει τον ελλιμενισμό συμμαχικών πλοίων αλλά και των υπό απόκτηση νέων φρεγατών Belharra. Ας εξετάσουμε ένα υποθετικό σενάριο όπου φίλια ναυτική δύναμη με ικανότητα εξαπόλυσης Α/Α βλημάτων ASTER-30, βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τη μελλούμενη ναυτική βάση. Η ναυτική δύναμη θα απολαμβάνει σε μεγάλο βαθμό αντιβαλλιστικής προστασίας από το IRON DOME της βάσης, απέναντι σε πολλαπλές απειλές όπως αντιπλοϊκά βλήματα αεροσκαφών,  βολές κατευθυνόμενων όπλων από ΜΕΑ, περιφερόμενα πυρομαχικά και drones, πυραύλους αντί-ραντάρ, βολές πυροβολικού κ.α. Αυτό σημαίνει ότι με σχετική ασφάλεια, το βληματικό δυναμικό των ASTER-30 των 120χλμ εμβέλειας, θα μπορεί να διατεθεί για τη δημιουργία αντιαεροπορικής ομπρέλας άνωθεν της Κύπρου, που θα εκτείνεται μέχρι το μισό της απόστασης από τη βόρεια Κύπρο μέχρι τη μικρασιατική ακτή. Αυτή η συνέργεια ASTER-30 &IRON DOME θα κρατήσει μακριά όχι μόνο τα τουρκικά αεροσκάφη, αλλά και τα όπλα μακρού πλήγματός που θα φέρουν [SOM( 100 NM, JSOW(50ΝΜ), POPEYE(40ΝΜ), AGM-84 SLAM ER (150NM).

Στο αεροπορικό πεδίο και στο επίπεδο της αντιαεροπορικής άμυνας, η πιθανή παρουσία πλοίων με ASTER-30, θα καλύψει το κενό της κυπριακής αεράμυνας σε Α/Α συστήματα μεγάλου βεληνεκούς και θα δομήσει ένα ολοκληρωμένο πλέγμα Α/Α άμυνας με αλληλοκαλυπτόμενα συστήματα μεγάλου, μεσαίου και μικρού βεληνεκούς (κατά σειρά ASTER-30, BUK, ΤΟR-M1, OΘΕΛΛΟΣ, ASPIDE, MISTRAL), μεταβιβάζοντας ίσως την αντιβαλλιστική ευθύνη αποκλειστικά στο IRON DOME. Η προστασία μάλιστα της ΑΒ «Ανδρέας Παπανδρέου»(ΑΒΑΠ) από το IRON DOME, δύναται να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ασφαλούς φιλοξενίας, σημαντικά μεγάλης δύναμης φίλιων αεροσκαφών, κάτι που δε μπορεί να συμβεί σήμερα, καθότι η ΑΒΑΠ απειλείται, από τα τουρκικά βαλλιστικά βλήματα [YILDIRIM 2(300χλμ), ΒΟRA 2(>280χλμ)] καθώς και τα όπλα ακριβείας μακράς εμβέλειας της τουρκικής αεροπορίας. Επισημαίνεται ότι τόσο η ΑΒΑΠ όσο και ναυτική βάση στο Μαρί δεν απειλούνται από τις υφιστάμενες θέσεις του κατοχικού πυροβολικού.

Συμπερασματικά, η παρουσία του IRON DOME στην Κύπρο, μπορεί να δημιουργήσει τις ευνοϊκές συνθήκες για την αλλαγή του υπάρχοντος ισοζυγίου ισχύος σε χερσαίο, ναυτικό και αεροπορικό επίπεδο στο νησί. Η δυνητική και πιθανή συνέργεια του IRON DOME με ASTER 30, τα λοιπά Α/Α συστήματα μεσαίου και μικρού βεληνεκούς της Ε.Φ. αλλά και των φίλιων μαχητικών αεροσκαφών, θα δημιουργήσει μία αντικειμενικά δύσκολα προσπελάσιμη ασπίδα άνωθεν της Κύπρου. Δε θα ήταν ίσως υπερβολή, να ειπωθεί πως υπό τις ανωτέρω συνθήκες, οι τουρκοκυπριακές δυνάμεις θα ομοιάζουν για τα Ελληνικά Φτερά με πραγματικούς εκπαιδευτικούς στόχους σε πεδίο βολής.

Είναι κρίσιμο να επισημανθεί ότι πλησίον της ναυτικής βάσης στο Μαρί, βρίσκεται η σημαντικότερη ηλεκτροπαραγωγός εγκατάσταση της ΑΗΚ (Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου). Ακόμη πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με το σχεδιασμό, στην ίδια περιοχή θα καταλήγουν  τόσο ο τερματικός σταθμός υγροποίησης του EAST MED, όσο και ο τερματικός σταθμός των EUROASIA INTERCONNECTOR και ΕUROAFRICA INTERCONNECTOR, προγράμματα που ενώνουν ενεργειακά την Κύπρο με την Ελλάδα, την Αίγυπτο και το Ισραήλ και αναδεικνύουν την περιοχή σε ενεργειακό, στρατιωτικό και κατ’ επέκταση, γεωπολιτικό κόμβο.

Το γεωπολιτικό πλαίσιο

Είναι λοιπόν πρόδηλο ότι η απόκτηση του συστήματος ΙRON DOME δε σχετίζεται μονομερώς με την αύξηση της αποτρεπτικής ικανότητας της Κ.Δ, αλλά μπορεί να αποτελέσει δομικό τμήμα του ευρύτερου γεωστρατηγικού σχεδιασμού των δύο κρατών του Ελληνισμού. Αναφορικά με την εξοπλιστική απραξία των προηγούμενων ετών, αποκαλύπτεται ότι το πρόβλημα της πατρίδας μας (Ελλάδα και Κύπρος)  δεν ήταν δημοσιονομικό, αλλά κατεξοχήν γεωπολιτικό. Οι εξελίξεις τρέχουν με απίστευτη ταχύτητα και εάν τα διαφαινόμενα υλοποιηθούν, τα όσα θα επακολουθήσουν, δύνανται να ξεπεράσουν τις καλύτερες προσδοκίες μας.

Γίνεται δυνατό λοιπόν να πραγματωθεί αυτό που η γεωπολιτική δυναμική κάνει προφανές ως δυνατότητα και στο οποίο ο Καθηγητής Οικονομικής Γεωγραφίας Ι. Μάζης έχει πολλάκις αναφερθεί μεσω δημοσίων παρεμβάσεων και κειμένων του. Τη δημιουργία δηλαδή ενός «υπονατοϊκού», παρανατοϊκού αμυντικού βραχίονα, με βατήρα τη Κύπρο και επικεφαλής τη Γαλλία, στο πλαίσιο μίας ΑΝΕΥ Τουρκίας διαμορφούμενης νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας, που χαράσσει το νέο «αναχωματικό δακτύλιο», διάδοχο του RIMLAND. 

(βλέπε Ι. Μάζης  http://www.elisme.gr/images/aaa/Frenchbasis.pdf )

Ο «Θεός της Γεωπολιτικής» είναι αναμφίβολα Έλληνας, αν αναλογιστεί κανείς το στενό «παράθυρο ευκαιρίας» που μας δόθηκε μεταξύ της περιώνυμης AUKUS και των γερμανικών εκλογών και που η εκμετάλλευσή του συνιστά για την Πατρίδα μας τεράστια επιτυχία και επίδειξη γεωπολιτικών αντανακλαστικών. 

Όλα τα παραπάνω σε στρατιωτικό, διπλωματικό και γεωπολιτικό επίπεδο, θα προκαλέσουν μοιραία θετικές εξελίξεις στο Κυπριακό ζήτημα, υποβαθμίζοντας αφενός το βρετανικό ρόλο και το κυριότερο «εξαϋλώνοντας» τη δυνατότητα προβολής ισχύος της Τουρκίας  και κατά συνέπεια ομηρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Διά τούτο και οφείλουμε να  επανακαθορίσουμε την εθνική μας στρατηγική στο Κυπριακό,  αποδεσμευόμενοι από την εξ’ ορισμού και ετυμολογικά διχοτομική επιλογή της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και των «ανανικών παραφυάδων» της, υιοθετώντας με ΑΚΑΜΨΙΑ ως σκληρό πυρήνα της εθνικής μας θέσης, το δόγμα  της απελευθέρωσης. Οποιαδήποτε άλλη «λύση» απλά νομιμοποιεί την τουρκική εισβολή και τα τετελεσμένα της! Το Κυπριακό παραμένει αποκλειστικά ζήτημα εισβολής και κατοχής και η απελευθέρωση αφορά τη με βάση το Διεθνές Δίκαιο απαιτούμενη αποκατάσταση της νομιμότητας και της ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η ίδια η Γεωπολιτική δυναμική των συμμαχιών του Ελληνισμού και η υπό εξέλιξη ανακατανομή της Ισχύος, μπορούν να την επιβάλουν χωρίς να πέσει τουφεκιά, που είναι και το ζητούμενο!

Επισμηναγός (Ι) ε.α Στέφανος Καραβίδας

Υποψήφιος Δρ. ΕΚΠΑ