Η σημασία του ΣτΕ στα 75 χρόνια λειτουργίας του σε ημερίδα της Βουλής

21:02 14/10/2024 - Πηγή: Sigma Live

Η σημασία του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ) αναδείχθηκε σε ημερίδα με θέμα «75 χρόνια λειτουργίας του Συμβουλίου της Ευρώπης: Κυπριακή Δημοκρατία - οφέλη και προοπτικές», την οποία διοργάνωσε η Βουλή το απόγευμα της Δευτέρας στη Λευκωσία.

Στον χαιρετισμό της, η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Αννίτα Δημητρίου, αναφέρθηκε εν συντομία στο ιστορικό της ίδρυσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ) το 1949 και στην ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας

στις 24 Μαΐου του 1961.

«Κατά γενική ομολογία, το μεγαλύτερο επίτευγμα του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι η θέσπιση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΔΑ), η οποία υπογράφηκε στη Ρώμη το 1950 και τέθηκε σε ισχύ το 1953», τόνισε η κ. Δημητρίου, προσθέτοντας ότι «σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, η ΕΣΔΑ αποτέλεσε την πρώτη διεθνή συμβατική κωδικοποίηση της διεθνούς προστασίας των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων του ανθρώπου».  

Αναφερόμενη στο έργο της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΚΣΣΕ), η Πρόεδρος της Βουλής υπογράμμισε ότι αυτό «είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη χώρα μας». Αφότου σημείωσε ότι η Κύπρος εκπροσωπείται στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση με τρία μόνιμα και τρία αναπληρωματικά μέλη (τους Νίκο Τορναρίτη, Γιώργο Λουκαΐδη, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου και Κωστή Ευσταθίου), εξέφρασε την ιδιαίτερη υπερηφάνειά της για το έργο που επιτελεί η κυπριακή αντιπροσωπεία.

Εν συνεχεία, η Αννίτα Δημητρίου επεσήμανε ότι «στα θεσμικά όργανα του Συμβουλίου της Ευρώπης εκπροσωπούνται ισάξια 46 κράτη μέλη και 700 εκατομμύρια πολίτες». 

Μιλώντας για τα 63 χρόνια συμμετοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας στο ΣτΕ, η Πρόεδρος της Βουλής έκανε λόγο για «μια καθόλου εύκολη πορεία για την Κύπρο», προσθέτοντας ότι «πολλές φορές βρεθήκαμε να παλεύουμε να πείσουμε για τα αυτονόητα, ιδίως μετά το 1974». Ταυτόχρονα, τόνισε ότι η διακομματική αντιπροσωπεία της Κύπρου στην ΚΣΣΕ αποτελεί «ένα μοναδικό παράδειγμα σύμπνοιας και συνεργασίας». Ανέφερε ακόμη ότι «παρά τις όποιες διαφορετικές ιδεολογικές προσεγγίσεις, στα μεγάλα εθνικά ζητήματα η κυπριακή αντιπροσωπεία ανέκαθεν λειτουργούσε με το βλέμμα πάντα στραμμένο στην Κύπρο, με στόχο την προάσπιση των καλώς νοούμενων συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας». 

«Δεν είναι, λοιπόν, καθόλου τυχαίο», επεσήμανε η Πρόεδρος της Βουλής, «που στην πορεία αυτή η ΚΣΣΕ υιοθέτησε μια σειρά εξαιρετικά σημαντικών ψηφισμάτων, συστάσεων και αναφορών για την Κύπρο, όπως, μεταξύ άλλων, για το Κυπριακό, για τον εποικισμό των κατεχομένων, για τους εγκλωβισμένους, για τους αγνοούμενους της κυπριακής τραγωδίας, για την καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς στα κατεχόμενα, για την Αμμόχωστο αλλά και για σωρεία άλλων σημαντικών ζητημάτων». 

«Ταυτόχρονα η χώρα μας, με το Κοινοβούλιό μας να πρωτοστατεί, συμμετείχε με τεράστια επιτυχία σε σημαντικές εκστρατείες του Συμβουλίου της Ευρώπης όπως την εκστρατεία ‘Ένα στα Πέντε’ με στόχο την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας», ανέφερε η κ. Δημητρίου, σημειώνοντας ότι με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου του 2016 δημιουργήθηκε το «Σπίτι του Παιδιού» βασισμένο στο πρότυπο της Ισλανδίας. 

Παράλληλα, επεσήμανε ότι η Κύπρος το 2017, κατάφερε, για πρώτη φορά από την ένταξή της στον Οργανισμό, να αναδείξει τη Στέλλα Κυριακίδου στο ανώτατο αξίωμα της Προεδρίας της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης, το οποίο – όπως είπε – «υπηρέτησε με ιδιαίτερο ζήλο, ευθύνη και αφοσίωση». 

Πέραν των πιο πάνω, συνέχισε η Πρόεδρος της Βουλής, η ανάδειξη του κομβικού ρόλου της Κύπρου ως πυλώνα ασφάλειας και σταθερότητας και γέφυρας διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής, κατέστη δυνατή μέσα ακριβώς από αυτή τη δυναμική παρουσία των Κυπρίων βουλευτών στη Συνέλευση. Ταυτόχρονα, όπως είπε, αυτό «ενισχύει σημαντικά την ορατότητα και την αξιοπιστία της Βουλής των Αντιπροσώπων, καθώς και τη δυνατότητά της να συμβάλλει ουσιαστικά στη λήψη σημαντικών αποφάσεων και να διαμορφώνει θέσεις σε καίρια ζητήματα τόσο ειδικού ενδιαφέροντος για την Κύπρο όσο και ευρύτερου ενδιαφέροντος». 

Ακολούθως, η Αννίτα Δημητρίου είπε ότι μόλις πρόσφατα εγκρίθηκε ψήφισμα της Συνέλευσης που αφορά σε μια πιο θεσμοθετημένη εκπροσώπηση των νέων στις εργασίες της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης, αναγνωρίζοντας ότι η ενεργός συμμετοχή τους στην πολιτική ζωή αποτελεί προϋπόθεση για την οικοδόμηση σταθερών κοινωνιών και ισχυρών δημοκρατιών. 

«Η ιδιότητα της Κύπρου ως κράτους μέλους του Συμβουλίου της Ευρώπης δίδει πρόσθετη αξία στη χώρα μας. Η επάξια εκπροσώπησή μας σε όλα τα θεσμικά όργανα του Οργανισμού, οι συνέργειες που έχουν αναπτυχθεί, και η τεχνογνωσία που έχει μεταφερθεί σε εθνικό επίπεδο εμπλουτίζοντάς μας τόσο ατομικά όσο και συλλογικά είναι αδιαμφισβήτητα εργαλεία εξέχουσας σημασίας για τη χώρα μας», υπογράμμισε. 

Στον χαιρετισμό του μέσω οπτικοακουστικού μηνύματος, ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΚΣΣΕ), Θεόδωρος Ρουσόπουλος, συνεχάρη την κυπριακή αντιπροσωπεία για το έργο της. «Βρισκόμαστε στη διαδικασία δημιουργίας ενός νέου Διεθνούς Δικαστηρίου όπου θα πρέπει να συζητηθεί η επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας», σημείωσε.

Αναφερόμενος στην κρίση στη Μέση Ανατολή, ο κ. Ρουσόπουλος κάλεσε όλα τα μέρη να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, προς αποφυγή ενός μείζονος περιφερειακού πολέμου.

Μετά από 2 χρόνια διαπραγματεύσεων, υιοθετήθηκε η νέα σύμβαση-πλαίσιο για την Τεχνητή Νοημοσύνη, η οποία διασφαλίζει ότι θα είναι συμβατή με τα ανθρώπινα δικαιώματα, επεσήμανε, προσθέτοντας ότι σε αυτήν προσχώρησαν η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Στον χαιρετισμό της μέσω οπτικοακουστικού μηνύματος, η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Στέλλα Κυριακίδου, ως Πρώην Πρόεδρος της ΚΣΣΕ και επικεφαλής, επί σειρά ετών, της κυπριακής αντιπροσωπείας στην ΚΣΣΕ, ανέφερε ότι η μεγάλη πορεία του ΣτΕ ξεκίνησε έχοντας στις αποσκευές του συστατικά όπως τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου. «Δεν ήταν καθόλου εύκολη αυτή η πορεία και χρειάζονται να γίνουν ακόμη πολλά», τόνισε. 

Εν συνεχεία, είπε ότι γνωρίζει «από πρώτο χέρι το τεράστιο εύρος του έργου του Οργανισμού και τη σημασία του για την Κύπρο, τη διαφορά που το ΣτΕ μπορεί να κάνει για όλους μας».  Ανέφερε ακόμη ότι παρακολουθεί «με αγωνία τις πολεμικές συρράξεις γύρω μας», επισημαίνοντας ότι «σήμερα το κοινό μας όραμα και αξίες που πρεσβεύει το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι πιο σημαντικές παρά ποτέ».

Στον χαιρετισμό της μέσω οπτικοακουστικού μηνύματος, η Γενική Γραμματέας της ΚΣΣΕ, Δέσποινα Χατζηβασιλείου, είπε ότι μία από τις βασικές προτεραιότητες της 4ης Συνόδου Κορυφής του ΣτΕ, που διεξήχθη πέρυσι, είναι ο ρόλος και η συμμετοχή των νέων, υποδεικνύοντας ότι η συμμετοχή των νέων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων βελτιώνει την αποτελεσματικότητα των δημόσιων πολιτικών και ενισχύει τους δημοκρατικούς θεσμούς μέσω του ανοικτού διαλόγου. 

«Πρέπει να επανεξετάσουμε και να προσδώσουμε καινοτομίες στη δημοκρατία ώστε να είναι ικανή να λύσει τα προβλήματα του σήμερα και ταυτόχρονα να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του αύριο. Αυτό μπορούμε να το κάνουμε μόνο αν οι νέοι λαμβάνουν το βήμα και συμμετέχουν ισότιμα στην πολιτική συζήτηση και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων», υπογράμμισε.

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της κυπριακής αντιπροσωπείας στην ΚΣΣΕ, Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Τορναρίτης, ανέφερε ότι η δράση που αναπτύσσεται στο πλαίσιο της ΚΣΣΕ «είναι ιδιαίτερα σημαντική τόσο λόγω του τεράστιου εύρους των θεμάτων που καλύπτει – ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατία και κράτος δικαίου – όσο και λόγω των δυνατοτήτων και ευκαιριών που προσφέρονται για εμβάθυνση των διμερών κοινοβουλευτικών μας σχέσεων και για την ανάπτυξη της κοινοβουλευτικής διπλωματίας γενικότερα».

«Παρόλο που είμαστε ίσως η μικρότερη αριθμητικά αντιπροσωπεία, προσπάθειά μας είναι να έχουμε λόγο και ρόλο στην Ολομέλεια του Σώματος όσο και στις διάφορες θεματικές Επιτροπές τόσο για θέματα που αφορούν τη χώρα μας όσο και για άλλα σημαντικά θέματα ευρύτερου ενδιαφέροντος, ενισχύοντας έτσι το κύρος της Βουλής αλλά και την εικόνα της Κύπρου γενικότερα», τόνισε, προσθέτοντας ότι «σημαντικός πυλώνας της συμμετοχής της Κύπρου στη Συνέλευση είναι η διαρκής ενημέρωση άλλων εθνικών αντιπροσωπειών, των πολιτικών μας ομάδων και των αξιωματούχων του Οργανισμού για τις εξελίξεις στην Κύπρο, ειδικότερα σε ό,τι αφορά στο Κυπριακό και τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας». 

«Απώτερος σκοπός μας, μέσα από το πανευρωπαϊκό αυτό βήμα, είναι να οικοδομήσουμε με συναδέλφους μας ειλικρινείς σχέσεις συνεργασίας, αλληλοσεβασμού, ακόμη και φιλίας, στη βάση κοινών αρχών, αξιών αλλά και επιδιώξεων, και να συμβάλουμε στην οικοδόμηση πιο ανθεκτικών και δημοκρατικών κοινωνιών, απαλλαγμένων από την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την παραβίαση του διεθνούς δικαίου και από το μίσος, τη βία, τις ανισότητες και τον ρατσισμό», υπογράμμισε.

Εν συνεχεία, ο κ. Τορναρίτης παρουσίασε σε συντομία τα νυν μέλη της κυπριακής αντιπροσωπείας και το έργο που επιτελείται.

«Είναι επιτακτική ανάγκη να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε από κοινού με τις άλλες χώρες μέλη για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που μας απειλούν, όπως η κλιματική αλλαγή, οι ανθρωπιστικές κρίσεις, οι πολιτικές αναταραχές, οι πόλεμοι», τόνισε.

Το μέλος της κυπριακής αντιπροσωπείας στην ΚΣΣΕ, Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Λουκαΐδης ανέφερε ότι «υπάρχει μειωμένη έως καθόλου ορατότητα του ΣτΕ στην Κύπρο», προσθέτοντας ότι «δημιουργείται ερωτηματικό ως προς τη συνεισφορά του ΣτΕ». Παράλληλα, τόνισε ότι, αν δεν υπήρχε το ΣτΕ, τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα ως προς την υπεράσπιση των δημοκρατικών αξιών και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του περιβάλλοντος και του κράτους δικαίου. 

Ακόμη, ο κ. Λουκαΐδης ανέφερε ότι στην τελευταία Σύνοδο της ΚΣΣΕ αισθάνθηκε υπερηφάνεια για τη συμβολή της ΚΣΣΕ στην αποφυλάκιση του Τζούλιαν Ασάνζ, αλλά και ντροπή γιατί, όπως είπε, «δεν ενεργήσαμε με την ίδια ευαισθησία στα θέματα της Ουκρανίας και της Γάζας», υπογραμμίζοντας ότι η Συνέλευση «δεν καταδίκασε τη γενοκτονία που διαπράττει το Ισραήλ».

Το μέλος της κυπριακής αντιπροσωπείας στην ΚΣΣΕ, ανεξάρτητος Βουλευτής, Κωστής Ευσταθίου, είπε ότι η παρείσφρηση της Επιτροπή των Υπουργών καθιστά τις αποφάσεις του ΣτΕ «κενό γράμμα», επισημαίνοντας ότι υπάρχουν αποφάσεις που παραμένουν ανεκτέλεστες εδώ και 30 χρόνια, όπως αυτή που αφορά την Τιτίνα Λοϊζίδου. 

Εν συνεχεία, είπε ότι ο μεγάλος επερχόμενος κίνδυνος είναι η τάση επέμβασης στην ελευθερία της έκφρασης, προσθέτοντας ότι υπάρχει η τάση επιβολής ενός κυρίαρχου αφηγήματος και ότι υπάρχουν τέτοιες τάσεις και στην Κύπρο.

Στην παρουσίασή του με θέμα «Συμβούλιο της Ευρώπης και Κύπρος», ο Αναπληρωτής Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου και Δικαίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Πρόεδρος του Τμήματος Νομικής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Δρ Κώστας Παρασκευά, ανέφερε ότι οι σχέσεις της Κύπρου με το ΣτΕ χρονολογούνται και πριν από την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, μιας και το Ηνωμένο Βασίλειο το 1953 είχε επεκτείνει την ισχύ της σύμβασης στην Κύπρο, που ήταν τότε αποικία του. Σημείωσε ακόμη ότι τη δεκαετία του 1950 η Ελλάδα είχε καταχωρίσει δύο διακρατικές προσφυγές εναντίον του Ηνωμένου Βασιλείου για τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των Ελληνοκυπρίων. 

Εξέφρασε περαιτέρω τον προβληματισμό του για τον βαθμό στον οποίο οι δύο κοινότητες της Κύπρου σεβάστηκαν το δεύτερο μέρος του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά την ίδρυσή της και κατά πόσο έγιναν σεβαστά τα θεμελιώδη δικαιώματα στα 3 πρώτα χρόνια της Δημοκρατίας. Αυτό που έλειψε στα 3 πρώτα χρόνια της ΚΔ ήταν η καλλιέργεια της συνταγματικής συνείδησης, σημείωσε, προσθέτοντας ότι οι 2 κοινότητες είχαν αποδυθεί σε προσπάθεια επιβολής της μίας στην άλλη. 

Στην παρέμβασή του, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Νεολαίας, Κύπρου, Κωνσταντίνος Λοΐζου, ανέφερε ότι η διεθνής πλατφόρμα του ΣτΕ επιτρέπει στην Κύπρο να προβάλει τις θέσεις της σε διεθνή φόρα. Ακόμη, εξέφρασε ιδιαίτερη υπερηφάνεια για τη συμμετοχή της Κύπρου στο Συμβουλευτικό Συμβούλιο του ΣτΕ για τη Νεολαία.

Στην παρέμβασή της, η Πρόεδρος του Cyprus Youth Diplomacy, Αμαλία Αβραάμ, επεσήμανε ότι η σχέση με το ΣτΕ έχει ξεχωριστή σημασία για την Κύπρο ως ένα κράτος υπό κατοχή. Το ΕΔΑΔ είναι για την Κύπρο ένα καταφύγιο δικαίου, είπε, προσθέτοντας ότι το ΣτΕ και οι πολιτικές του έχουν άμεση επίδραση στην Κύπρο.

Αναφορά έγινε και σε σημαντικές αποφάσεις του ΕΔΑΔ για την Κύπρο, όπως οι υποθέσεις Μοδινός κατά Κύπρου (1993) και Τιτίνα Λοϊζίδου κατά Τουρκίας (1996). 

Στην παρέμβασή του ο Αλέκος Μοδινός, ο οποίος κέρδισε υπόθεση κατά της Κύπρου το 1993 μετά από προσφυγή του στο ΕΔΑΔ, αναφέρθηκε στο ιστορικό της διαδικασίας που ακολούθησε για την προσφυγή του στο Δικαστήριο και την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας στην Κύπρο το 1998. 

«Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν έχουν μεγαλύτερη ή μικρότερη σημασία ή να ιεραρχούνται. Δεν μπορούν να υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά», τόνισε. «Χωρίς το ΣτΕ, ο κόσμος μας θα ήταν πολύ χειρότερος», συμπλήρωσε.

Στην παρέμβασή της, η Τιτίνα Λοϊζίδου, η οποία προσέφυγε κατά της Τουρκίας στο ΕΔΔΑ το 1996, αναφέρθηκε στους βασικότερους σταθμούς στην υπόθεσή της. «Έζησα το Κυπριακό μέσα από τη νομική του διάσταση που άπτεται της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την τουρκική εισβολή. Είδα να προκαλείται η αξιοπιστία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε πολιτικό και νομικό επίπεδο», υπογράμμισε. 

«Έζησα τη μακρά περίοδο της μερικής εφαρμογής της απόφασης, τα συμφέροντα των διαφόρων κρατών, και τη σημασία που έδωσε η Κυπριακή Δημοκρατία στην υπόθεσή μου», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι δόθηκε μια ακτίδα ελπίδας ότι μέσω του ΕΔΑΔ μπορεί το άτομο να βρει τα δικαιώματά του.

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας προβλήθηκε βίντεο για τα 75 χρόνια του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με σύντομες παρεμβάσεις από τα πρώην μέλη της κυπριακής αντιπροσωπείας στην ΚΣΣΕ για το έργο και τις εμπειρίες τους.

Πηγή: ΚΥΠΕ