Κατάσβεση Πυρκαγιών και Επαγγελματική Ασφάλεια & Υγεία

12:24 3/9/2024 - Πηγή: Sigma Live

Ακόμα ένα καλοκαίρι έφτασε στο τέλος του, ενώ για ακόμα μια καλοκαιρινή περίοδο δεν μπορούμε να πούμε ότι ολοκληρώθηκε χωρίς απώλειες λόγω παρά δασικών και δασικών πυρκαγιών.

Συνηθέστερη αιτία πρόκλησης των πυρκαγιών η ανθρώπινη αμέλεια, την ώρα που αρκετές μελέτες υποστηρίζουν ότι η επιδείνωση των πυρκαγιών αποτελεί αποκύημα της κλιματικής κρίσης. Οι παρατεταμένες συνθήκες ξηρασίας και τα έντονα καιρικά φαινόμενα (αέρας), συμβάλουν όχι μόνο στην έξαρση πυρκαγιών, αλλά επηρεάζουν ταυτόχρονα την ένταση και

την επικινδυνότητά τους. 

Οι πυροσβεστικές δυνάμεις σε Κύπρο, Ελλάδα και γενικότερα στην Ευρώπη, κλήθηκαν και φέτος να δώσουν το υπέρτατο των δυνατοτήτων τους για μετριασμό των ανυπολόγιστων συνεπειών που μπορεί να έχει μια παρά δασική και δασική πυρκαγιά, παλεύοντας  να σώσουν ανθρώπινες ζωές, σπίτια, περιουσίες και τους λιγοστούς πράσινους  πνεύμονες οξυγόνου που έχουν απομείνει στις χώρες μας. 

Κάθε φορά, στο άκουσμα της είδησης ξεσπάσματος πυρκαγιάς γινόμαστε όλοι μάρτυρες των υπερπροσπαθειών που καταβάλλουν οι πυροσβεστικές δυνάμεις και οι εθελοντές που τις υποστηρίζουν. Μέλη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας,  του Τμήματος Δασών, της Αστυνομίας, του Στρατού, της Πολιτικής Άμυνας, οργανωμένοι εθελοντές και απλοί πολίτες, ρίχνονται στη μάχη με τις φλόγες με μόνο τους μέλημα την κατάσβεση της πυρκαγιάς, τον έλεγχο των αναζωπυρώσεων και τον περιορισμό των επιπτώσεων στο περιβάλλον και το κοινωνικό σύνολο.

Ποιες όμως μπορεί να είναι οι πιθανές επιπτώσεις μιας πυρκαγιάς στην ασφάλεια και την υγεία των ανθρώπων που αφοσιωμένοι στο επαγγελματικό καθήκον προσπαθούν να την καταστείλουν όσο πιο γρήγορα γίνεται; 

Η πορεία εξέλιξης μιας πυρκαγιάς μπορεί να είναι απρόβλεπτη και επικίνδυνη. Η έκθεση σε πολλαπλούς και σύνθετους κινδύνους κατά τη διάρκεια του έργου κατάσβεσης των πυρκαγιών είναι ψηλή και πολλές φορές δύσκολο να προσδιοριστεί.  

Τα μέλη των πυροσβεστικών δυνάμεων συχνά βρίσκονται αντιμέτωπα με τις πολύ ψηλές θερμοκρασίες, την παρατεταμένη έκθεση σε καπνό που προέρχεται από την καύση ξύλου και τοξικών ουσιών, την έλλειψη ορατότητας λόγω καπνού ή σκοταδιού, τη διακίνηση σε δύσβατες περιοχές με αποτέλεσμα τα γλιστρήματα, τα παραπατήματα αλλά και τις πτώσεις από ύψος, τις ψηλές θερμοκρασίες, την ανατροπή οχημάτων και εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων και των πτητικών μέσων, , τη μυοσκελετική καταπόνηση λόγω της παρατεταμένης προσπάθειας και της ορθοστασίας, το εργασιακό και μετατραυματικό στρες, κ.ά. 

Οι κίνδυνοι που αναφέρονται πιο πάνω έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να οδηγήσουν σε ασθένειες όπως είναι ο καρκίνος των πνευμόνων, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και η καρδιακή ανακοπή, οι μυοσκελετικές παθήσεις, καθώς και σε αφυδάτωση, δύσπνοια, ερεθισμό δέρματος και ματιών, λιποθυμία, τραυματισμούς λόγω πτώσης, εγκαύματα, κ.ά. Επιπρόσθετα, πέρα από την καμένη γη που αφήνουν πίσω τους, κάποιες πυρκαγιές φέρουν και τον χαρακτηρισμό ως «φονικές», αφού κάποιοι εργαζόμενοι αλλά και απλοί πολίτες δεν καταφέρνουν να κερδίσουν τη μάχη με την πύρινη λαίλαπα. 

Οι δραστηριότητες πρόληψης και αντιμετώπισης των πυρκαγιών είναι αλληλένδετες. Απαιτείται συντονισμός των αρμόδιων αρχών και επιχειρησιακή ετοιμότητα, παροχή εκπαίδευσης και σαφών οδηγιών στα μέλη των ομάδων πυρόσβεσης, καθώς και παροχή και ορθή χρήση του κατάλληλου εξοπλισμού και μέσων ατομικής προστασίας.

Ταυτόχρονα, η αξιοποίηση των ερευνητικών ευρημάτων και της τεχνολογικής ραγδαίας εξέλιξης αποτελεί πλέον καθοριστικό σύμμαχο στην προσπάθεια μείωσης της έκθεσης των ανθρώπων στις υψηλού κινδύνου συνθήκες που επικρατούν στο πύρινο μέτωπο. Η ανάπτυξη και χρήση ρομποτικών συστημάτων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) μπορεί να διασφαλίσει την προκαταρκτική αξιολόγηση της έντασης και των συνθηκών της πυρκαγιάς, ενώ ειδικά διαμορφωμένος εξοπλισμός εργασίας επιτρέπει την παρακολούθηση των ζωτικών λειτουργιών των εργαζομένων, τις περιβαλλοντικές συνθήκες και την πορεία διακίνησης τους.

Οι δραστηριότητες πρόληψης, ετοιμότητας και αντιμετώπισης των πυρκαγιών είναι αλληλένδετες και πολυσύνθετες. Καμία όμως δράση δεν είναι αρκετή, αν δεν αντιληφθούμε ότι η αποτροπή των πυρκαγιών και η προστασία της ανθρώπινης ευημερίας και αειφορίας του περιβάλλοντος είναι υπόθεση όλων, αλλά και του καθενός από εμάς ξεχωριστά.

CERIDES, Κέντρο Αριστείας Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου