Νικητές και ηττημένοι της απόφασης Τραμπ για πυρηνικά Ιράν

13:03 9/5/2018 - Πηγή: Sigma Live

Η ανακοίνωση της απόφασης του Προέδρου των HΠΑ Ντόναλτ Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία του Ιράν έχει προκαλέσει από χθες μια σειρά αντιδράσεων στη διεθνή κοινότητα, με τα ενδιαφερόμενα και εμπλεκόμενα κράτη να τοποθετούνται ανάλογα με τα δικά τους συμφέροντα. Αναλυτές εκτιμούν ότι η σχετική απόφαση αποτελεί τεράστια νίκη για το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία, που πιέζουν και ζητούν από τις ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν το Ιράν

πιο επιθετικά.

Ισραήλ-Σαουδική Αραβία

Τα δυο κράτη, αν και πολύ διαφορετικά, ουσιαστικά συγκλίνουν σε μια παρόμοια γεωπολιτική προσέγγιση: Η περιφερειακή επιρροή του Ιράν είναι η μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια της χώρας τους και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Επιπλέον, θεωρούσαν ότι η συμφωνία του Ιράν ήταν επικίνδυνη, κυρίως λόγω των αδυναμιών της ίδιας της συμφωνία να ελέγξει αν όντως η Τεχεράνη μπορεί να κατασκευάσει πυρηνική βόμβα.

Επιπλέον, αμφότερες θεωρούσαν πως η προηγούμενη συμφωνία έφερνε τις ΗΠΑ κοντά στο Ιράν, γεγονός που έκανε δύσκολο για την Ουάσινγκτον να αμφισβητήσει την περιφερειακή επιρροή της Τεχεράνης σε μέρη όπως η Συρία και η Υεμένη.

Το χτύπημα στη Συρία

Μετά την απόφαση Τραμπ, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου, που βρισκόταν πριν στην Κύπρο για την Τριμερή Συνάντηση, δήλωσε ότι «υποστηρίζει απόλυτα» την απόφαση του Αμερικανού προέδρου να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ενώ, ταυτόχρονα, το κατεχόμενο από το Ισραήλ τμήμα των Υψιπέδων του Γκολάν τέθηκε σε κατάσταση αυξημένου συναγερμού, εξαιτίας του ενδεχομένου να υπάρξει ιρανική επίθεση από το συριακό έδαφος. Ισραηλινές πηγές διέρρεαν πληροφορίες πως η εντολή αυτή δόθηκε αφού πρώτα εντοπίστηκαν ασυνήθιστες κινήσεις από τις ιρανικές δυνάμεις που δρουν στη Συρία.

Λίγο αργότερα, το σύστημα της συριακής αεράμυνας απάντησε σε επίθεση ισραηλινών μαχητικών από τον εναέριο χώρο του Λιβάνου, που βομβάρδισαν με πυραύλους τη βιομηχανική ζώνη Al-Kissweh στην περιφέρεια της Δαμασκού και, σύμφωνα με πληροφορίες, τη στρατιωτική βάση στο Al-Kissweh, δίπλα από τον αυτοκινητόδρομο M5 που ενώνει τη Δαμασκό με την Νταράα. Το κρατικό, συριακό πρακτορείο ειδήσεων SANA μετέδωσε ότι σημειώθηκαν «εκρήξεις» στην περιοχή, ενώ η συριακή κρατική τηλεόραση μετέδωσε πλάνα που εικόνιζαν φλόγες, καθώς -όπως ανέφερε- προκλήθηκε πυρκαγιά στην περιοχή από την καταστροφή των δύο πυραύλων.

Από τις επιθέσεις έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον εννέα Ιρανοί μαχητές, ανέφερε η ΜΚΟ Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η προειδοποίηση

Το Ισραήλ, μέσω του Υπουργού Ενέργειας Γιουβάλ Στάινιτς, είχε προειδοποιήσει τις προηγούμενες μέρες ότι θα «εξαφανίσει» τον Σύρο Πρόεδρο Μπασάρ Αλ Άσαντ αν επιτρέψει στο Ιράν να εγκαταστήσει βάση στη Συρία. «Το Ισραήλ δεν έχει εμπλακεί μέχρι στιγμής στον (συριακό) εμφύλιο πόλεμο», ανέφερε, προσθέτοντας «Αν ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ συνεχίσει να επιτρέπει στο Ιράν να δρα μέσα στο συριακό έδαφος, το Ισραήλ θα τον εξουδετερώσει και θα ανατρέψει το καθεστώς του», πρόσθεσε ο ίδιος.

Οι σκληροπυρηνικοί του Ιράν

Από την άλλη, η απόφαση του Αμερικανού Προέδρου αποτελεί, επίσης, σημαντική νίκη για τους σκληροπυρηνικούς του Ιράν, συμπεριλαμβανομένων των ηγετών των «Φρουρών της Επανάστασης», οι οποίοι εδώ και καιρό διεμήνυαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αναξιόπιστες και καλούσαν στη λήψη σκληρότερων αντιαμερικανικών πολιτικών.

Ο θρησκευτικός ηγέτης της χώρας Αγιατολάχ Αλί Χομεϊνί, ο άνθρωπος που παίρνει τις τελικές αποφάσεις, φαινόταν πάντοτε διατεθειμένος να ευνοεί τους σκληροπυρηνικούς εναντίον του Προέδρου Ροχάνι. Με την απόφασή του ο Τραμπ, τού έχει δώσει πλέον λόγο για να συνεχίσει αυτή την πορεία, που μακροπρόθεσμα ενδέχεται να επιφέρει περισσότερη αντιπαράθεση με τους περιφερειακούς αντιπάλους του Ιράν στη Μέση Ανατολή και με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ακούστε την ανάλυση του Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων Μιχάλη Κοντού στην Πρώτο Εκπομπή του Ράδιο Πρώτο

Ευνοημένες Τουρκία-Ρωσία

Ένας οικονομικός σχολιαστής στο Euro2day σημειώνει πως οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν το Ιράν στον Ψυχρό Πόλεμο ως ζώνη ασφαλείας απέναντι στη Σοβιετική Ένωση, όμως, με την επαναφορά των κυρώσεων στο κυνήγι ενός καλύτερου "ντιλ", ρισκάρουν να το στείλουν στην αγκαλιά της Ρωσίας και να ανατρέψουν τις ισορροπίες με την Τουρκία. «Η ισορροπία μεταξύ του Ιράν και της Τουρκίας χρειαζόταν στις ΗΠΑ, για να κρατηθεί μακριά η Ρωσία. Αυτό που μπορεί να συμβεί τώρα, είναι να έλθει το Ιράν πιο κοντά στη Ρωσία», σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Ο Υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας Νιχάτ Ζεϊμπκτσί δήλωσε, μάλιστα, πως η χώρα του θα συνεχίσει τις εμπορικές σχέσεις της με το Ιράν, όσο είναι δυνατόν, και δεν θα είναι υπόλογη σε κανένα.

Από την πλευρά του, ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι οι ηττημένες από την απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τράμπ να αποσυρθεί από την πυρηνική συμφωνία, σύμφωνα με το CNT.

Πρόβλημα για Ε.Ε.

Από τη χαλάρωση των διεθνών κυρώσεων κατά του Ιράν τα προηγούμενα χρόνια, οι ευρωπαϊκές εταιρείες πάσχιζαν για να εισέλθουν στην ιρανική αγορά. Συγκεκριμένα, η γερμανική εταιρεία αυτοκινήτων Daimler ελπίζει να πουλάει περίπου 40.000 αυτοκίνητα ετησίως στους Ιρανούς, ενώ η ιταλική εταιρεία ενέργειας Saipem, που εμπλέκεται στην Κυπριακή ΑΟΖ, υπέγραψε συμφωνία με το Ιράν που αγγίζει τα 5 δισεκατομμύρια δολάρια.

Παρ’ όλα αυτά, η ανακοίνωση Τραμπ θέτει όλα αυτά τα επιχειρηματικά σχέδια σε κίνδυνο. ‘Ήδη πολλές εταιρείες είχαν μετριάσει τις προσδοκίες τους και περιόρισαν τις επενδύσεις τους στο Ιράν. Αξιωματούχοι στην Ευρώπη, θέλοντας να προστατεύσουν τις επιχειρήσεις, αναζητούν τρόπους να μειώσουν τις ζημιές από τις αμερικανικές κυρώσεις, ενώ συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στο Ιράν. Ο Πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στη Γερμανία Richard Grenell, όμως, εμφανίστηκε ιδιαίτερα απαισιόδοξος, λέγοντας στο Twitter ότι «οι γερμανικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο Ιράν θα πρέπει να τερματίσουν τις επιχειρήσεις τους άμεσα».