Η ΑΥΤΟΜΟΛΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ

14:05 14/8/2011 - Πηγή: Olympia

του ΚΩΣΤΑ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΥ*Η πρόσφατη υποβάθμιση της αμερικανικής πιστοληπτικής ικανότητος πυροδοτεί παγκόσμιο πανικόστις χρηματαγορές, κυρίως λόγω της εξ αυτούπροκαλούμενης επιβράδυνσης της πραγματικής οικονομίας. Η Ευρώπη επίσης αδυνατεί να πείσει για τη δική της πιστοληπτική ικανότητα.Σε αμφότερες, κοινός παρονομοστής, που εξωθεί σε απεγνωσμένες και ανεξέλεγκτες κινήσεις των αγορών, παραμένει ο εφιάλτης επιβράδυνσης της πραγματικής οικονομίας.Με τις πρόσφατες κατευθύνσεις των ηγετών από την 21η Ιουλίου στην Ευρώπη, από τις 2 Αυγούστου στηνΑμερική, το έλλειμμα ορατότητος δεν μειώνεται,αλλά βαθαίνει.

Οι μηχανισμοί «διάσωσης»εξασφαλίζουν ρευστότητα για τους πιστωτές, ενώ παράλληλα επιδεινώνουν σε βάθος χρόνου τηφερεγγυότητα του οφειλέτη. Σε κάθε περίπτωση, οιπερικοπές δαπανών και εισοδημάτων διαβρώνουν τιςπροϋποθέσεις «διαχειρισιμότητος» των χρεών στο μέλλον.Για τις ΗΠΑ, ο Κινέζος πιστωτής αξιώνει διεθνή συντονισμό στη διαχείριση του αμερικανικού χρέους. Ωστόσο, η κινεζική συνταγή άμεσης μείωσης τωνελλειμμάτων μέσω δρακόντειων περικοπών στακοινωνικά προγράμματα απηχεί τις θέσεις τωνακραίων συντηρητικών αντιπάλων του προέδρου Ομπάμα. Αρκεσε ο συμβιβασμός του Κογκρέσου για περικοπές 2,4 τρισ., προκειμένου να ξεσπάσει η κρίση αξιοπιστίας του ομοσπονδιακού χρέους. Εάν οιπερικοπές ήσαν υψηλότερες, τότε η κρίση αξιοπιστίας θα ήταν βαθύτερη. Κάθε περικοπή καθιστά αναπόφευκτα το αμερικανικό χρέος λιγότερο εξυπηρετήσιμο. Ο πιστωτής είναι τόσο κοντόφθαλμος, ώστε υπονομεύει την ικανότητα τουοφειλέτη να αποπληρώνει στο μέλλον. Ωστόσο, από τη δυνατότητα πραγματοποίησης νέου εισοδήματος εξαρτάται η πιστοληπτική αξιοπιστία του στο παρόν.Το ανάλογο επαναλαμβάνεται σήμερα στην κρίση αξιοπιστίας δημόσιου χρέους στην ευρωζώνη. Στη γηραιά ήπειρο, ρόλο Κινέζου πιστωτή ασκεί οΓερμανός, χωρίς αυτό να μεταβάλλει τις βασικές επιλογές ούτε τα αντίστοιχα διακυβεύματα καιαδιέξοδα.Η υφεσιακή προοπτική, που στις ΗΠΑ φοβίζει τους πιστωτές, στην Ευρώπη αποτελεί ήδη γεγονός, τουλάχιστον από τον Απρίλιο 2011, με το «Σύμφωνο για το ευρώ».Τόσο για τις Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία όσο και για τις Ισπανία και Ιταλία, αλλά επίσης για το σύνολο τηςευρωζώνης, παραχωρείται μηχανισμός «διάσωσης» με αντάλλαγμα άμεσες «μεταρρυθμίσεις», δηλαδήπερικοπές δημοσίων δαπανών, αλλά και ιδιωτικών,με άμεση συνέπεια τη δραματική επιβράδυνση των υπερχρεωμένων οικονομιών, ώστε τελικά το χρέος να επιταχύνεται παντού σε σχέση με το εισόδημα, που προορίζεται να το εξυπηρετεί.Πολλοί θεωρούν την ευρωπαϊκή διαχείριση του χρέους της ευρωζώνης καθοριστικό στοιχείο για την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Ωστόσο, ακόμη και η ενδεχόμενη συνεταιριστική διαχείριση του χρέους μεταξύ πιστωτών και οφειλετών δεν αρκεί για τη συγκρότηση υπερεθνικής οντότητος. Ο Τζ. Μ. Κέινς συνιστούσε το 1944 συνεταιριστική διαχείριση των χρεών και της προσαρμογής των ελλειμματικών χωρών, λόγω κοινού συμφέροντος όλων και της παγκόσμιας κοινότητος. Ενόσω επιρρίπτεται στον οφειλέτη ολόκληρο το βάρος της αναγκαίας προσαρμογής του, η τελευταία θα παραμένει