Η ΑΕΚ πρωτοπορεί ιατρικά και επιστημονικά!

18:49 9/3/2015 - Πηγή: AEK365

Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη για τις νέες μεθόδους και τεχνικές που εφαρμόζει η ΑΕΚ σε συνεργασία με την Μπαρτσελόνα, αλλά και για τις εμπειρίες του στα τόσα χρόνια της συνεργασίας του με την ομάδα, παραχώρησε ο Άλκης Καλιακμάνης στο gazzetta.

Θεωρείτε ότι η πρόληψη έχει εξελιχθεί στο πιο σημαντικό κομμάτι για την αντιμετώπιση των τραυματισμών;

«Εμείς μια δεκαετία πίσω, ως αθλητίατροι, αυτό που κάναμε όσοι ασχολούμασταν με αθλητικές

κακώσεις ήταν να τις αντιμετωπίσουμε. Δηλαδή τι ξέρουμε καλά να κάνουμε; Αρθροσκοπήσεις, επεμβάσεις, χειρουργεία. Άρα ένας που θα τραυματιστεί να έρθει σε εμάς να το αντιμετωπίσουμε. Η τάση αυτή τη στιγμή είναι διπλή. Πρώτον, δεν μπορεί ένας αθλητίατρος πλέον να ασχολείται με τα πάντα, άρα πρέπει να υπάρχει μια οργανωμένη ομάδα όπου ο καθένας θα έχει το ρόλο του και αν θέλεις ο αθλητίατρος θα είναι ο μαέστρος, αυτός που θα ενορχηστρώνει και θα δίνει τις κατευθυντήριες γραμμές και τελικά θα απευθύνονται σε αυτόν ο διατροφολόγος, ο εργοφυσιολόγος, ο ποδολόγος, ο φυσικοθεραπευτής ή ο γυμναστής αποκατάστασης. Άρα ο ο αθλητίατρος θα πρέπει να έχει πάρα πολλές γνώσεις και όχι ένα στενό πεδίο γνώσεων. Ο άλλος πυλώνας είναι ότι πια, όλοι μιλούν για πρόληψη. Δηλαδή πώς θα μπορέσουμε τα ποσοστά τραυματισμών με τις δικές μας παρεμβάσεις, όσο αυτό γίνεται και όσο έχει να κάνει με ατύχημα να το προλάβουμε, άρα να μειώσουμε την πιθανότητα για παρέμβαση. Στο εξωτερικό λένε ότι ένας καλός αθλητίατρος, ένας καλός δηλαδή γιατρός σε ομάδα, είναι αυτός που περνάει απαρατήρητος, αυτός που δεν χρειάζεται να παρέμβει. Αυτό σημαίνει ότι έχει κάνει πολύ καλή δουλειά στο να προλάβει τραυματισμούς, κυρίως μυϊκούς».

Που επικεντρώνεται αυτή η πρωτοποριακή τεχνολογία αντιμετώπισης τραυματισμών που έχετε εισάγει με το Πανεπιστήμιο της Πάτρας; Μπορείτε να μας μιλήσετε για αυτήν;

«Πριν από περίπου ενάμιση χρόνο ήρθαμε σε επαφή με το τμήμα φαρμακολογίας της Πάτρας, που κάνει εξαιρετική δουλειά. Η αρχική επαφή ήταν ως ΑΕΚ. Συζητήσαμε στο πως μπορούν να βοηθήσουν στη νέα προσπάθεια που κάνει η ΑΕΚ, κυρίως με τεχνολογίες και με έρευνα που έκαναν. Από εκεί χτίστηκε μια καλή συνεργασία και μια καλή φιλία με τον αναπληρωτή καθηγητή της φαρμακολογίας. Αυτό που ερευνούμε αυτή τη στιγμή είναι μια καινούργια τεχνολογία ασύρματων ηλεκτρομαγνητικών παλμών. Υπάρχουν δύο-τρεις συσκευές. Έχουμε την αποκλειστικότητα με το τμήμα φαρμακολογίας στην Ελλάδα ώστε να το μελετήσουμε και να το ερευνήσουμε, αλλά και να το προωθήσουμε.

Έχουν όλη τη διάθεση και τη χαρά να συνεργαστούν μαζί μας. Το δοκιμάζουμε ήδη σε ερασιτέχνες, αλλά και σε επαγγελματίες αθλητές, στους ασθενείς μου. Ο σκοπός είναι να παρέμβουμε ουσιαστικά στη διαδικασία του πόνου αφενός, αφετέρου στη διαδικασία της επούλωσης του τραύματος, είτε αυτό είναι μια τενοντίτιδα, είτε ένα διάστρεμμα, είτε μια μυϊκή θλάση. Η έρευνα μας επικεντρώνεται κυρίως πάνω στις μυϊκές θλάσεις. κατά πόσο δηλαδή μπορούμε να μειώσουμε το χρόνο αποκατάστασης σε μια μυϊκή θλάση, χρησιμοποιώντας αυτή την επιστημονική εφαρμογή των ηλεκτρομαγνητικών παλμών. Επεμβαίνουμε στον μεταβολισμό του ίδιου του κυττάρου, στον κυτταρικό μεταβολισμό του τραυματισμού.

Η προσπάθεια μας είναι να ξεπεράσουμε τις παραδοσιακές παλιές τεχνικές με αντιφλεγμονώδη, φάρμακα, παυσίπονα ή να τα χρησιμοποιήσουμε επικουρικά ώστε να μειώσουμε το χρόνο αποκατάστασης χωρίς να διακινδυνεύσουμε την επάνοδο του αθλητή. Τα πρώτα αποτελέσματα είναι πάρα πολύ ενθαρρυντικά. Έχουν πολύ καλή ανταπόκριση. Το πλέον εντυπωσιακό και το πολύ σημαντικό είναι ότι δείξαμε αυτή την τεχνολογία μας σε ένα πρόσφατο συνέδριο που έγινε υπό την αιγίδα της Μπαρτσελόνα με τη συμμετοχή πάρα πολλών αθλητιάτρων από όλο τον πλανήτη. Από Νέα Ζηλανδία, από Αυστραλία, από Γερμανία, από Ιταλία, Αγγλία και άλλα προηγμένα πρωταθλήματα. Ήταν ο γιατρός της Γιουβέντους, οι γιατροί της Μπαρτσελόνα, της Εθνικής ομάδας της Αυστραλίας, από ομάδες του αμερικανικού ποδοσφαίρου και άλλοι. Έδειξαν αρκετό ενδιαφέρον το ιατρικό τιμ της Μπαρτσελόνα και αυτό που καταφέραμε μέσα από αυτή την επιστημονική μας συνεργασία ήταν να χτίσουμε μια ευρύτερη συνεργασία και μια επικοινωνία με τους ίδιους τους γιατρούς.

Αυτή τη στιγμή δοκιμάζουν και οι ίδιοι αυτή την τεχνολογία που τους τη στείλαμε εμείς από εδώ, περιμένουμε τις απαντήσεις τους, να δούμε πως το βλέπουν οι ίδιοι. Το χρησιμοποιούν στη δεύτερη ομάδα της Μπαρτσελόνα που παίζει στη δεύτερη κατηγορία και το κέρδος από όλη αυτή την ιστορία, άσχετα αν θα προχωρήσει, είναι ότι καταφέραμε να χτίσουμε τελικά έναν κώδικα επικοινωνίας. Μπορούμε και ανταλλάσσουμε απόψεις επιστημονικές, μιλάμε και αυτό είναι νομίζω το μεγαλύτερο κέρδος. Το να μεταφέρεις δηλαδή τη γνώση και να μην έχει στεγανά».

Μιλάμε για διαφορά μεγάλη στην αποκατάσταση;

«Επειδή ακριβώς δρα πάνω στη φάση της φλεγμονής και στις μυϊκές θλάσεις όλη η προσπάθεια που έχει γίνει είναι να μειώσουμε αυτή ακριβώς τη φάση τις φλεγμονής στις πρώτες επτά με δέκα μέρες. Εκεί έχουν γίνει πολλές προσπάθειες με βλαστοκύτταρα, με παράγοντα πλάσματος, με αντιφλεγμονώδη, με μηχανήματα και τα λοιπά. Θεωρούμε ότι μπορούμε να παρέμβουμε σε αυτό το κομμάτι της πρώτης φάσης, δηλαδή να μειώσουμε κατά ένα ποσοστό μιας βδομάδας με δέκα μέρες το πρώτο στάδιο μιας μυϊκής θλάσης. Είναι μεγάλο κέρδος σε μια θλάση που θα κρατήσει δύο μήνες να κερδίσεις δέκα μέρες. Το καλό είναι ότι δεν είναι παρεμβατική μέθοδος και προσπαθούμε να δούμε αν μπορούμε να αποφύγουμε τα χάπια, αντιφλεγμονώδη και παυσίπονα».

Μιας και αναφερθήκατε για βλαστοκύτταρα, διάβασα πρόσφατα για το πως χρησιμοποιούνται στο ράγκμπι στην Αυστραλία για τη θεραπεία των γονάτων. Τέτοιες μέθοδοι είναι αξιόπιστες;

«Θα με βρεις λίγο συντηρητικό. Και τα ζω από πολύ κοντά, είμαι σε πάρα πολλές εταιρείες μέλος. Έχω τη δυνατότητα να τα παρακολουθώ από επιστημονικά περιοδικά και τα λοιπά. Έχω ζήσει "επαναστατικές" μεθόδους οι οποίες λανσαρίστηκαν αν θέλεις και υπό την ανοχή τη δική μας, των αθλητιάτρων. Επειδή νιώθουμε ότι έχουμε την ανάγκη να επιστρέψουμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα τον αθλητή. Έζησα και τα ένζυμα και παράγοντες βλαστοκυττάρων, αυξητικούς, με πλάσμα. Τα βλαστοκύτταρα είναι κάτι καινούργιο, τουλάχιστον για τη χώρα μας. Έχουν έρθει τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Είναι κάτι που αν δεν το αποδείξεις, να έχεις επιστημονικά papers στα χέρια σου που πραγματικά αποδεικνύουν με μεγάλες σειρές αθλητών που να είναι τυποποιημένες οι μελέτες, προοπτικές, να μην είναι αναδρομικές, είναι πολύ επικίνδυνο να το χρησιμοποιείς σε αθλητή.

Στο συνέδριο της Βαρκελώνης έγινε μια ολόκληρη συζήτηση πάνω στο PRP. Το PRP είναι ουσιαστικά πλάσμα από το αίμα σου, φυγοκεντρημένο αίμα, το οποίο εδώ και 5-6 χρόνια προκάλεσε μια τεράστια επανάσταση και έλεγαν ότι υπάρχουν μέσα σε αυτό αυξητικοί παράγοντες, δηλαδή παράγοντες που βοηθούν την επούλωση και ότι αυτό είναι η πανάκεια για τενοντίτιδες, για θλάσεις. Το χρησιμοποιήσαμε όλοι, εμείς ήμασταν οι πρώτοι στην ΑΕΚ που το φέραμε το 2009. Δεν είχαμε καταφέρει ουσιαστικά να το αποδείξουμε αν βοηθάει ή όχι. Αποδείχθηκε σε αυτό το συνέδριο το πρόσφατα που πήγα, ότι ένας νεαρός που έκανε τη διατριβή του, μάζεψε όλες τις αναλύσεις και τις μελέτες παγκοσμίως που υπήρχαν και απέδειξε ότι κανείς δεν είχε καταφέρει να αποδείξει ότι αυτή η μέθοδος τελικά βοηθάει. και η ερώτηση που τέθηκε σε όλους μας τους αθλητιάτρους ήταν πως είναι δυνατόν σε αυτούς τους αθλητές εκατομμυρίων, ή πώς είναι δυνατόν στους ασθενείς σας να προτείνετε κάτι που δεν το γνωρίζετε, που δεν έχετε στα χέρια σας χειροπιαστά αποτελέσματα που να είναι πενταετίας, για παράδειγμα, να προτείνετε κάτι που δεν ξέρετε αν κάνουν καλό, πόσω μάλιστα αν κάνουν και κακό.

Τώρα πια το PRP ήδη έχει αρχίσει να ψιθυρίζεται μήπως κάνει και κακό στον μυ, μήπως δημιουργεί παρενέργειες έναν ουλώδη ιστό στη μυϊκή ίνα. Αυτό μένει να αποδειχθεί. Τα βλαστοκύτταρα λοιπόν είναι μια πολλά υποσχόμενη μέθοδος καινούργια, δεν ξέρουμε όμως αυτή τη στιγμή, δεν έχουμε μεγάλο αριθμό ασθενών. Είναι μια διαδικασία αρκετά ακριβή και χρονοβόρα. Υπάρχουν 2-3 εταιρείες που υπόσχονται ένα-ενάμιση μήνα, εκατομμύρια δηλαδή κυττάρων, τα οποία δεν μπορείς να αποδείξεις ποια είναι η ευεργετική τους δράση. Για παράδειγμα στον χιαστό, εγώ περιμένω να δω τον αθλητή που στους δύο μήνες θα μπει μέσα και θα παίζει μπάλα, κάνοντας χρήση βλαστοκυττάρων».

Να περάσουμε λίγο στον ερασιτεχνικό αθλητισμό. Είχαμε τον θάνατο πριν από λίγο καιρό ενός μπασκετμπολίστα 17 ετών στην Ελευσίνα, γεγονός που ξεκίνησε και πάλι τις συζητήσεις για το κατά πόσο υπάρχει σωστή ιατρική στήριξη στα παιδιά που αθλούνται, αν υπάρχουν οι σωστές εξετάσεις κτλπ....

«Είναι κάτι που εμένα με στεναχωρεί πάρα πολύ. Γιατί πάντα ξεκινάμε αυτή την κουβέντα όταν έχουμε ένα τέτοιο περιστατικό. Η ευαισθησία μου είναι λίγο παραπάνω, γιατί υπήρξα μέλος του ευρωπαϊκού κέντρου αναζωογόνησης, δηλαδή εκπαιδευτής από όταν ήμουν ειδικευόμενος στην αναζωογόνηση την καρδιοαναπνευστική, στη χρήση του απινιδωτή, στο πως θα πρέπει να είναι στημένο ένα φαρμακείο αγώνος ή ποιες θα πρέπει να είναι οι ελάχιστες προϋποθέσεις για να γίνει ένα αθλητικό γεγονός. Δυστυχώς αυτό σε αυτή τη χώρα παραμένει στα λόγια. Ακούμε κάθε φορά υποσχέσεις και μεγαλοστομίες, ακούμε για ένα θύμα, ενώ δεν είναι κάτι πολύ δύσκολο, δεν πρέπει να ανακαλύψουμε την Αμερική.

Στο εξωτερικό τα έχουν λυμένα αυτά τα θέματα, με την έννοια ότι υπάρχουν πρωτόκολλα αντιμετώπισης τέτοιων καταστάσεων, υπάρχουν συγκεκριμένα πρωτόκολλα για το πως θα πρέπει προληπτικά να ελέγχεται ένα παιδί. Πώς θα πρέπει να γίνει δηλαδή ο προαθλητικός ΕΛΕΓΧΟΣ ώστε να ελαχιστοποιήσεις τις πιθανότητες να έχεις κάποιο τραγικό συμβάν, πώς θα πρέπει να γίνει ο ετήσιος ΕΛΕΓΧΟΣ και να τηρείται ένας φάκελος υγείας αθλητή. Αυτή υποτίθεται ότι είναι νομοθετημένο και στη χώρα μας να ισχύει από τα δημοτικά σχολεία. Εάν πας σε ένα δημοτικό και ζητήσεις το φάκελο υγείας του παιδιού σου, δεν υπάρχει. Τους αρκεί ένα χαρτί από έναν παθολόγο ή έναν παιδίατρο, γνωρίζεις πως πολλές φορές παίρνουμε αυτό το χαρτί. Είναι κάτι που απαιτεί παιδεία και συνεχή εκπαίδευση.

Εμένα με λυπεί πολύ το γεγονός ότι τον 21ο αιώνα έχουμε περιστατικά που θα μπορούσαμε αν όχι να τα αντιμετωπίσουμε, τουλάχιστον να τα προλάβουμε. Στην ΑΕΚ έχουμε κάνει μεγάλες προσπάθειες, έχουμε κάνει απανωτές συναντήσεις με τους φυσιοθεραπευτές και τους εκπαιδεύουμε, στο πως να κάνουν χρήση απινιδωτή, πώς να δώσουν πρώτες βοήθειες, πώς να μην τα χάσουν εκείνη την ώρα. Είναι πολύ σημαντικό τουλάχιστον να ξέρεις τα βασικά .Εδώ άλλα επαγγέλματα, τις πρώτες βοήθειες ξέρουν να τις παρέχουν. Λένε ότι σε χώρους συνάθροισης πάνω από τα 1000-1500 άτομα θα πρέπει να υπάρχει αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής. Ο πιο φτηνός κοστίζει 3000 ευρώ. Κι αν δεις σε ποιους χώρους έχουμε, πραγματικά θα εκπλαγείς δυσάρεστα. Έχουμε στο αεροδρόμιο π.χ. Αν ψάξετε ποιοι ξέρουν να το χρησιμοποιήσουν, είναι ελάχιστοι».

Συνεχίζοντας σε ερασιτεχνικό επίπεδο, πλέον ένας πολύ μοντέρνος τρόπος άσκησης είναι η μπάλα σε γηπεδάκια 5x5. Συζητούνται όμως διάφορα, ότι ο τάπητας ίσως δεν είναι καλός για τα γόνατα, ότι το καουτσούκ μπορεί να είναι βλαβερό. Έχει αποδειχθεί τίποτα από αυτά;

«Ναι, έχουν ενοχοποιηθεί. Το βλέπω κι εγώ, υπάρχουν αυξημένα ποσοστά τραυματισμών από 5x5 ή 7x7. Η γνώμη μου είναι ότι έχει να κάνει με παλιάς τεχνολογίας τάπητες και με κακή συντήρηση των γηπέδων, ή κακή τοποθέτηση. Αυτό που δεν γνωρίζουν πολλοί είναι ότι ακόμα και ο πλαστικός τάπητας, χρειάζεται καλή τοποθέτηση και συντήρηση. Το αν δεν έχει τοποθετηθεί καλά, ή αν είναι σκισμένος αποτελεί έναν ενοχοποιητικό παράγοντα. Βλέπω συχνά τραυματισμούς στα γόνατα, όπως μηνίσκοι, χιαστοί ή και διαστρέμματα».

Ας περάσουμε λίγο στην ΑΕΚ. Είχατε σταματήσει για ένα διάστημα. Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε στην επιστροφή;

«Είχα σταματήσει το 2012 για παράγοντες που δεν είχαν να κάνουν και πάρα πολύ με εμένα. Έτσι κι αλλιώς ήταν μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Εγώ επέστρεψα στην ΑΕΚ όταν ήταν στη Γ' Εθνική, όταν ξεκίνησε την προσπάθεια ανάκαμψης. Δεν το κρύβω ότι την αγαπώ. Αγαπώ πολύ αυτή την ομάδα. Έχω ζήσει καλές στιγμές ως φίλαθλος, την έχω ζήσει ως γιατρός και σε άσχημες στιγμές. Θεώρησα ότι σε μια προσπάθεια που έγινε από ανθρώπους που ξέρω καλά ότι την αγαπούν και προσπαθούν θα μπορούσα κι εγώ να βοηθήσω από το κομμάτι το δικό μου. Κι αυτός ήταν και ο λόγος που γύρισα. Πιστεύω ότι μπορώ να τη βοηθήσω, ότι έχω την όρεξη και το μεράκι να βοηθήσω από το ιατρικό κομμάτι όσο γίνεται περισσότερο ώστε να πάει καλά αυτή η προσπάθεια».

Το χειρότερο περιστατικό που έχετε αντιμετωπίσει;

«Ένα άσχημο περιστατικό που αντιμετώπισα και με στεναχώρησε πολύ ήταν ένας θάνατος ενός φιλάθλου, όταν παίζαμε με τον Ηρακλή. Με στεναχώρησε γιατί δεν με άφησαν να βοηθήσω. Φίλαθλοι, επειδή φορούσα μια άλλη φανέλα ή μια άλλη φόρμα, με απέτρεψαν από το να πλησιάσω. Έφυγε με καρδιακή ανακοπή και είναι κάτι που με συνοδεύει, με στεναχωρεί πολύ. Έφυγε μπροστά στα μάτια μας. Δεν σημαίνει αυτό ότι αν πήγαινα θα σωζόταν, αλλά επειδή είχαμε απινιδωτή μαζί ως ομάδα, ίσως να ήταν καλύτερα τα πράγματα. Ήταν ένα περιστατικό 55 ετών, με άσχημη κατάσταση υγείας. Αλλά το να μην σε αφήνουν κάποιοι άνθρωποι επειδή φοράς μια άλλη φανέλα να πλησιάσεις, το θεώρησα απάνθρωπο. Άλλα άσχημα περιστατικά ήταν βαριοί τραυματισμοί. Μου έρχεται στο μυαλό ο τραυματισμός του Γκούντγιονσεν, το σπασμένο του πόδι σε ένα παιχνίδι που παίζαμε με τον Ολυμπιακό. Με ευχαρίστησε πολύ το ότι αυτός ο αθλητής, παρότι έκανε ένα βαρύ χειρουργείο, επέστρεψε και επέστρεψε υγιής και πήγε και πολύ καλά».

Σε σοβαρούς τραυματισμούς βλέπουμε ότι οι χρόνοι αποκαταστάσεις διαφέρουν. Το πιο σημαντικό είναι η κράση του ποδοσφαιριστή ή οι χειρισμοί των γιατρών;

«Εμείς εδώ στην Ελλάδα πιστεύουμε ότι η ιατρική είναι one man show και σαν γιατρός εγώ το κάνω καλά και θα το κάνω καλύτερα από τους άλλους. Δεν ισχύει αυτό. Υπάρχουν πάρα πολλοί καλοί γιατροί, που κάνουν καλά τη δουλειά τους, αλλά και υπάρχουν και γιατροί που δεν την κάνουν καλά. Στους τραυματισμούς ιδιαίτερα των αθλητών, δηλαδή των ποδοσφαιριστών, η επάνοδος και η επιστροφή στα προηγούμενα επίπεδα ή και καλύτερα, είναι δουλειά πάρα πολλών ανθρώπων. Αυτό πρέπει να το καταλάβουμε, είναι ομαδική δουλειά. Εγώ σαν γιατρός θα κάνω ένα χειρουργείο που μπορεί να το κάνω τεχνικά άριστο, αλλά παίζει μεγάλη σημασία και ρόλο η επιθυμία του ίδιου του παίκτη να δουλέψει μετά, να είναι ένας άνθρωπος θετικός σε αυτό που θα του πεις και παίζει ρόλο και το staff που έχεις. Από τον φυσικοθεραπευτή σου που θα έχεις δίπλα, από τον γυμναστή αποκατάστασης, από τον εργοφυσιολόγο σου, τον διατροφολόγο σου. Πάρα πολλές ειδικότητες, ο καθένας στο κομμάτι του. Τον ψυχολόγο π.χ, που είναι μια... εξωτική έννοια στην ελληνική πραγματικότητα, αλλά παίζει και αυτός το ρόλο του.

Η δουλειά η δική μου είναι να ξέρω ότι πρέπει να υπάρχει και να προσπαθώ να υπάρχει. Δεν μπορεί ο γιατρός να είναι και φυσικοθεραπευτής και γυμναστής και ψυχολόγος. Αυτό υπάρχει και στο εξωτερικό. Υπάρχει κάποιος που είναι επικεφαλής, κυρίως ορθοπεδικοί, αλλά ο καθένας ξέρει κάθε φορά που θα πρέπει να αποτανθεί. Τουλάχιστον αυτό στην ΑΕΚ με τον Λάκη τον Νικολάου το έχουμε. Είμαστε άνθρωποι που έχουμε ανοιχτά μυαλά. Λέμε ότι "χρειάζεται τώρα αυτό, δεν μπορούμε να τα ξέρουμε όλα". Γνωρίζουμε πως πρέπει να προσεγγίσεις έναν τραυματισμό και πως να τον επαναφέρεις. Και αυτό είναι το μεγάλο κέρδος για μένα. Θητεύοντας σχεδόν μια δεκαετία δίπλα στον Λάκη Νικολάου έχω μάθει ακριβώς πως να προσεγγίζεις έναν αθλητή και για το συμφέρον του και για το καλό του, αλλά και για το καλό της ομάδας».

Στην περίπτωση του Μιχάλη του Παυλή αν δεν κάνω λάθος εσείς δεν είχατε κάνει τη διάγνωση; Και σε τέτοιες καταστάσεις δεν χρειάζεται να λειτουργήσεις και ως ψυχολόγος;

«Με ρώτησες προηγουμένως για τη χειρότερη εμπειρία μου. Δεν σου είπα για τον Μιχάλη, γιατί ο Μιχάλης είναι ένα τελείως διαφορετικό κεφάλαιο. Επειδή ήξερα τι είχε, έπιασα τον εαυτό μου κάποια στιγμή να μην θέλω να μάθω τα νέα, να μην θέλω να μάθω ότι έχει αυτό. Επειδή το είχαμε συζητήσει, ήμουν εγώ που τον πήγα σε νευρολόγο, που συζητήσαμε, που είχαμε τα πρώτα τεστ. Και ήθελα πραγματικά να μην γίνει πραγματικότητα, να μην βγουν θετικά τα τεστ του για σκλήρυνση. Δυστυχώς, είναι άτυχο το παιδί γιατί ήταν σε πολύ νεαρή ηλικία. Για τον συγκεκριμένο, τον Μιχάλη, βοήθησε η "άγνοιά του". Ότι δηλαδή ήταν ένα νέο παιδί γεμάτο ενθουσιασμό, γεμάτο διάθεση και θέληση για ζωή και αυτό τελικά τον βοήθησε στο να παλέψει και να προσπαθήσει για πολύ καιρό και να κάνει αυτό που ήθελε. Αυτό τελικά, ο αθλητισμός, όχι σε υψηλά επίπεδα όπως πριν, γιατί φαινόταν μήνα με το μήνα ότι άλλαζε, τον βοήθησε να κρατηθεί σε ένα καλό επίπεδο και να μην τα παρατήσει.

Σε αυτή του την προσπάθεια γιατί έτσι ήταν το σωστό, ήταν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, η άποψή μου και η άποψη όλων στο στενό του περιβάλλον ήταν ότι θα έπρεπε να το διαφυλάξουμε, να του παρέχουμε ότι μπορούσαμε χωρίς να βγει προς τα έξω και να του σταματήσει αυτή την προσπάθεια. Μπορεί να έλεγαν κάποιοι άσχημα πράγματα, να μην μπορούσε να βρει κάποια ομάδα και τα λοιπά. Προσπαθήσαμε να το κρατήσουμε και προσπαθήσαμε στις δύσκολες στιγμές, γιατί περνούσε κρίσεις, να τον βοηθούμε να επανέρχεται. Αυτό ήταν και επίπονο για εμάς γιατί ήταν και πρακτικά τα θέματα και όπως είπες ψυχολογικά. Είχε όμως μεγάλη δύναμη. Είναι φίλος μου, πια τον θεωρώ έναν από τους φίλους μου».

Έχουν ακουστεί κάποιες ανησυχίες για τις αποθεραπείες των παικτών της ΑΕΚ και κάποιες καθυστερημένες επιστροφές. Είναι δική σας λογική ώστε να είναι πιο έτοιμοι;

«Επειδή πάντα κρατάω στατιστικά, πρέπει να τα έχω όταν συζητώ επιστημονικά, δεν υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις. Το να καθυστερεί μια εβδομάδα ή δέκα μέρες, ή να έρχεται δέκα μέρες πιο γρήγορα, δεν είναι τελικά το ζητούμενο. Δηλαδή δεν θα βγω να πω "Να τα στατιστικά μας, έχουμε επαναφέρει το 70% πιο γρήγορα από ό,τι λένε τα paper ή το 30% στο χρόνο ή και πιο μετά". Δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά αν εξαιρέσεις ένα-δύο περιστατικά. Η λογική εμένα σαν γιατρού είναι ότι τον αθλητή θα πρέπει να τον επιστρέφεις 100% υγιή. να τον επιστρέφεις σε διαδικασία να τον πάρει η ομάδα, ο γυμναστικής και να μπορέσει να ενσωματωθεί στα προπονητικά φορτία της ομάδος. Αυτό είναι το ιατρικό κομμάτι. Το δύσκολο είναι να επαναφέρεις τον ποδοσφαιριστή, αφού τον έχεις κάνει καλά, στα επίπεδα που ήταν πριν. Αυτό απαιτεί πολλή δουλειά, πολλή γνώση και πολύ καλή συνεργασία. Δεν είναι και πάλι δουλειά ενός ανθρώπου. Και αυτό είναι το δύσκολο και το ζητούμενο».

Τι θα θέλατε να αλλάξει στην αθλητιατρική στην Ελλάδα;

«Αυτό που ονειρευόμουν από όταν πήγαινα στα γήπεδα και συναντιόμουν με άλλους γιατρούς, το όνειρο που είχα, ήταν να μπορέσουμε κάποια στιγμή οι γιατροί των ομάδων, πέρα από χρώματα, οπαδικές διαφορές και τα λοιπά, να βρούμε έναν κοινό κώδικα επικοινωνίας. Η φιλοδοξία μου είναι κάποια στιγμή να υπάρξουν τρόποι επικοινωνίας, συναντήσεις. Να υπάρχουν κοινοί άξονες όπου να μπορούμε να βοηθήσουμε τους αθλητές μας, είτε ο γιατρός βρίσκεται Θεσσαλονίκη, είτε Αθήνα, είτε Τρίπολη είτε Κρήτη, να ξέρουμε ότι υπάρχει ένα δίκτυο ανθρώπων που ασχολούνται με τους αθλητές και πέρα από αυτό που συμβαίνει στο ελληνικό ποδόσφαιρο, να μπορούμε να αλλάζουμε απόψεις και να μπορούμε αυτό που θεωρούμε ως απαραίτητη προϋπόθεση στην δουλειά μας να το συζητάμε τουλάχιστον. Δεν ξέρω αν θα βγει κάτι, γιατί ο καθένας έχει μαι διαφορετική φιλοσοφία σαν ιδιοκτήτης ομάδος ή σαν μοντέλο λειτουργίας, αλλά νομίζω η ιατρική ξεπερνάει και τις ομάδες και τα χρώματα. Είναι κοινή. Είτε είσαι μαύρος, είτε κίτρινος, είτε Ευρωπαίος είτε Αυστραλός είναι μία. Αν καταφέρναμε κάποια στιγμή όλοι μαζί οι αθλητίατροι, γιατί οι περισσότεροι έχουν και λίγο μεράκι και λίγο ψώνιο, να βρούμε κοινούς κώδικες επικοινωνίας, να μπορούσαμε να συνεργαστούμε αυτό θα ήταν πραγματικά ένα μεγάλο κέρδος και θα το ήθελα πολύ».