Είναι οι παλιές ταινίες το μέλλον του σινεμά; - Γιατί συμβαίνει αυτό, τι το προκάλεσε, τι γίνεται στην Ελλάδα

20:11 2/2/2025 - Πηγή: iEfimerida

Καθώς οι κινηματογραφικές αίθουσες σε όλη την υφήλιο προσαρμόζονται σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο μετά-πανδημικό τοπίο, πολλοί στρέφονται στο παρελθόν του κινηματογράφου. Θα μπορούσαν οι λεγόμενες «προβολές κινηματογραφικής αναβίωσης» να αποτελέσουν μια διέξοδο προς το μέλλον;

Εκτός από τις ταινίες «νέας εσοδείας», υπάρχουν και οι «ταινίες παλιάς εσοδείας». Εκτός από τα μπλοκμπάστερ του σύμπαντος της Marvel, υπάρχουν και το «άλλο σινεμά». Εκτός από την κάθε (καλή, μέτρια ή αδιάφορη) καινούργια ταινία της δεκαετίας του 2020, υπάρχει

και η (θρυλική, καλτ ή κιτς) παλιά ταινία του... 1920. Εκτός από το νέο κοινό, αυτό που ενδεχομένως και να «είδε φως και μπήκε», υπάρχει και το παλιό κοινό, αυτό που πιστεύει στο «φως που είναι πάντα ανοιχτό» και διψάει για νέες, παλιές, ρετρό και βίντατζ ταινίες - αρκεί να είναι καλές. Εκτός από τα multiplex και τα σινεμά (όσα έχουν απομείνει στην Αθήνα και τις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις, τέλος πάντων...), υπάρχουν και οι αυτοσχέδιες κινηματογραφικές λέσχες.

Μια αλλαγή που συντελείται την τελευταία δεκαετία

Αυτή την χρονική συγκυρία ζούμε το αποκορύφωμα μιας αλλαγής που εξελίσσεται την τελευταία δεκα(πεντα)ετία. Τα είδη και ο αριθμός των ταινιών που προβάλλονται αλλάζουν, όπως και οι τύποι των ανθρώπων που τις παρακολουθούν.

Από την εποχή της πανδημίας, είχα ακούσει τη συχνά επαναλαμβανόμενη αφήγηση ότι κυκλοφορούν λιγότερες ταινίες στις αίθουσες, ότι οι κινηματογραφικές αίθουσες «πεθαίνουν» με πρωτοφανή ρυθμό και ότι αυτά είναι «προάγγελοι του streaming που τελικά θα σκοτώσει την εμπειρία του κινηματογράφου». Όμως, αν έχεις πάει σε μια οποιαδήποτε προβολή ταινίας από την ομάδα του Midnight Express, δεν νιώθεις κάτι τέτοιο. Τις φορές που έτυχε να πάω σε κάποια από τις προβολές της στην Αθήνα ή την Θεσσαλονίκη, ένιωσα ότι ήμουν μέρος κάποιου πολιτισμικού φαινομένου. Κάτι σαν ένα εξελικτικό βήμα σε ένα διαρκώς εκκολαπτόμενο σινεφίλ κίνημα.

Υπάρχει μια λέξη για αυτές τις προβολές παλαιών ταινιών όπως εκείνες του Midnight Express: αναβίωση. Είναι η προβολή παλιών ταινιών στις κινηματογραφικές αίθουσες, μια πρακτική που είναι σχεδόν τόσο παλιά όσο και ο ίδιος ο κινηματογράφος. Και έρχεται με πολλές μορφές.

Κάπου, σε κάποιο σημείο της Αθήνας, ένα σινεμά κάνει ρετροσπεκτίβα στις ταινίες του Ζαν Λικ Γκοντάρ. Στη Νέα Υόρκη διοργανώνεται μια προβολή με αφορμή την φετινή επέτειο των 30 ετών της ταινίας Heat με τον Michael Mann, τον Al Pacino και τον Robert De Niro -παρουσία των συντελεστών με ευκαιρία στο κοινό για ερωτήσεις και απαντήσεις.

Κάπου στο Λονδίνο διοργανώνεται ένα χορευτικό πάρτι για τα 40 χρόνια του μουσικού ντοκιμαντέρ Stop Making Sense των Talking Heads. Και στο Λος Αντζελες λαμβάνει χώρα μια προβολή της νέας, αποκατεστημένης κόπιας του Ferris Bueller's Day Off.

Η πρόκληση που αντιμετωπίζει το σινεμά

Η πρόκληση που πάντα αντιμετώπιζε ο κινηματογράφος είναι η πρόσβαση και η μετακίνηση προς και από αυτόν - η αντίληψη ότι αν οι άνθρωποι έχουν έναν ευκολότερο, πιο βολικό τρόπο να δουν μια ταινία, θα τηνπάρουν... με χέρια και με πόδια. Το να πηγαίνεις στον κινηματογράφο - εκτός από διασκέδαση - είναι μια ταλαιπωρία και ένα έξοδο, ανεξάρτητα από το πού ζεις.

Αν ο στόχος σας είναι να παρακολουθήσετε μια νέα ταινία, γιατί να υποστείτε όλη αυτή τη μετακίνηση όταν μπορείτε απλά να την παρακολουθήσετε με τον δικό σας ρυθμό, με την ησυχία σας, στο σπίτι, δίχως το ενοχλητικό χράτσα χρούτσα των τσιπς του διπλανού σας και τον ύψους 1.95 θεατή που ήρθε να κάτσει μπροστά σας και σας κόβει όλη την οθόνη;

Σχεδόν από την ίδρυσή του, το σινεμά αντιμετώπισε όλες αυτές τις σχεδόν υπαρξιακές απειλές διαμέσου μιας σειράς επιλογών για προβολή στο σπίτι: τηλεόραση, καλωδιακή τηλεόραση, pay-per-view, βίντεο και συσκευές αναπαραγωγής DVD, ψηφιακές εφαρμογές ροής, Netflix (και «τσιλάρισμα»). Αλλά κάθε φορά, ο κινηματογράφος και το σινεμά - έτσι όπως το μάθαμε εμείς οι 40+ - απέδειξε την ανθεκτικότητά του, τη ζήτησή του και την οικονομική του βιωσιμότητα παρά τις εφευρέσεις αυτές. Το ένστικτο της επιβίωσής του είναι παροιμιώδες.

Τα όψιμα πραδείγματα είναι πολλά: Το Film Forum στο West Village της Νέας Υόρκης κάνει ό,τι και το εγχώριο Μidnight Express, το ανακαινισμένο New Beverly του Κουέντιν Ταραντίνο στο Λος Άντζελες κάνει ακριβώς το ίδιο. Το Metrograph στο Lower East Side της Νέας Υόρκης και το θέατρο Vidiots Foundation στο Λος Άντζελες, αμφότερα κινούνται στην ίδια λογική.

Την ίδια στιγμή, η Alamo Drafthouse, με έδρα το Όστιν των ΗΠΑ, η οποία έχει franchise σε 27 αμερικανικές πόλεις, έγινε μια παναμερικανική αλυσίδα που δείχνει παλιές, art-house ταινίες. Και οι μικρότεροι ανεξάρτητοι κινηματογράφοι και τα Multiplex σε ΗΠΑ και Βρετανία άρχισαν να αναμειγνύουν «ταινίες αναβίωσης» με ταινίες πρώτης προβολής.

Μεταβολή των δημογραφικών στοιχείων

Ο Matt Bolish συνεργάζεται με το Film at Lincoln Center εδώ και 13 χρόνια και τώρα είναι αντιπρόεδρος των δραστηριοτήτων του, ενώ είναι διευθύνων σύμβουλος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης. Ο Bolish λέει ότι η ζήτηση έχει αυξηθεί δραματικά την τελευταία 5ετία, με εκρηκτική αύξηση το 2021 και το 2022, καθώς οι κινηματογραφικές αίθουσες άνοιξαν ξανά μετά το κλείσιμο του COVID-19.

Τα συνολικά έσοδα του Film at Lincoln Center αυξήθηκαν κατά 14% το 2023, κυρίως χάρη στις «προβολές αναβίωσης» και τα έσοδα από τα πολλαπλά φεστιβάλ που διοργανώνει το κέντρο κάθε χρόνο. Ο Bolish επισημαίνει επίσης τη μεταβολή των δημογραφικών στοιχείων, καθώς το κοινό ήταν νεότερο σε ηλικία. Τους μήνες που ακολούθησαν το φεστιβάλ, το FilmLinc διοργάνωσε τακτικά sold-out προβολές που δεν θα περίμενε κανείς να προσελκύσουν πλήθος κόσμου, όπως η προ 25ετίας ταινία του Béla Tarr «Werckmeister Harmonies» και οι αναδρομικές προβολές του έργου των Mike Leigh και Edward Yang.

«Αρχίσαμε να βλέπουμε πολύ κόσμο να ασχολείται πραγματικά με τα προγράμματά μας που ήταν χτισμένα γύρω από συγκεκριμένους σκηνοθέτες», λέει. «Αλλά επρόκειτο για νεαρό κοινό, παθιασμένο κοινό- όλα ήταν sold out την ημέρα που τα εισιτήρια βγήκαν στην αγορά».

Η τάση αυτή δεν περιορίζεται επίσης στις art-house ταινίες όπως εκείνες του Ταρ. Η Fathom Events, μια αμερικανική εταιρεία διανομής που εξυπηρετεί πολλούς ρόλους στον προγραμματισμό των αμερικανικών Multiplex, υποστηρίζει ότι επετειακές επαναληπτικές προβολές του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» ή κλασικών ταινιών τρόμου όπως το «Alien» μπορούν να βρεθούν να συμπληρώνουν το top 10 του εγχώριου box office σε κάθε δεδομένη εβδομάδα.

Η Fathom διοργανώνει εδώ και χρόνια ένα Studio Ghibli Fest σε εμπορικά σινεμά και μεγάλους κινηματογράφους των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας, οι επτά κορυφαίες ταινίες του φεστιβάλ κατέληξαν να κερδίζουν 142% περισσότερα στο box office το 2023 από ό,τι το 2022.

Πανδημία, ο καταλύτης της αλλαγής;

Η πανδημία του COVID θεωρήθηκε ως ο «καταλύτης» που επιτάχυνε την καταστροφή του κινηματογράφου ως ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο. Αλλά τώρα φαίνεται ότι η πανδημία μπορεί να λειτούργησε ως άλλου είδους καταλύτης, ο οποίος παρακίνησε ένα εξειδικευμένο κοινό παθιασμένων θεατών να αναζητήσουν περισσότερες προσωπικές κινηματογραφικές εμπειρίες.

Υπήρξε, ωστόσο, και ένας ακόμη παράγοντας που έσπρωξαν τους νεότερους, κυρίως, ανθρώπους προς τις παλαιότερες ταινίες αμέσως μετά την επαναλειτουργία των κινηματογράφων. Οι ειδικοί μιλούν για μια σχεδόν δαρβινική προσαρμογή σε ένα ζοφερό τοπίο που δημιουργήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τον κυνισμό και τους λανθασμένους υπολογισμούς του μεγάλου συστήματος στούντιο του Χόλιγουντ. Σχεδόν κάθε απόφαση που έλαβαν τα στούντιο από τις αρχές του αιώνα μας έχει συμβάλλει στο να διώξει τις νέες γενιές θεατών από τις αίθουσες. Κάπου εκεί έξω, στο Reddit, κυκλοφορεί και ένα -μισό σοβαρό, μισό αστείο- γκρουπ που, μεταξύ άλλων, υποστηρίζει ότι «η τελευταία πραγματικά σπουδαία χρονιά από άποψης καλών και σημαντικών κινηματογραφικών ταινιών ήταν το... 1999»!

Υπερβολικό, προφανώς -και πολιτιστικά αστήριχτο, από πολλές απόψεις - αλλά τέλος πάντων δείχνει μια τάση.

Μια κινηματογραφική λέσχη λίγο διαφορετική από τις άλλες

Το Midnight Express αυτοσυστήνεται ως «μια κινηματογραφική λέσχη λίγο διαφορετική από τις άλλες. Ένα προσωπικό στοίχημα περισσότερο απ' όλα. Που αφορά μεταμεσονύχτιες προβολές. Μας λείπουν. Επίσης μας λείπει η φθορα του φιλμ και οι υπότιτλοι σε πολυτονικό (παίζουμε και HD, αν κόπια δεν υπάρχει). Κουβέντα στη κουβέντα, ταινία στη ταινία. Ξεκινήσαμε στην Ααβόρα και σήμερα έχουμε περάσει από εννέα κινηματογράφους σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Αν ξέρετε κόσμο που νοσταλγεί τη φάση, ασχέτως με το αν την έχει ζήσει ή όχι, κάντε τον invite». Και ορίζει το... καταστατικό του ως εξής:

«1) Δεν χρειάζεται να έχετε κάρτα μέλους, οι προβολές μας είναι ΑΝΟΙΧΤΕΣ στο κοινό. 2) Έχουμε ανοιχτό διάλογο με τις ταινίες που βλέπουμε και αντιδρούμε ελεύθερα στα ερεθίσματα τους. Που σημαίνει, αν, για παράδειγμα, σου έρθει να σηκωθείς και να χορέψεις στο Rocky Horror Picture Show ή στο Blues Brothers, you are more than welcome, κανείς δε θα σε κοιτάξει παράξενα (dress codes included). 3) Πολλές από τις ταινίες του προγράμματος are MEANT to offend some people. Μπαίνετε στην αίθουσα με δική σας ευθύνη. Αν θεωρείτε πως κάτι τέτοιο δεν το σηκώνετε, it's a free world. Πριν δείτε μια ταινία για την οποία δεν ξέρετε τίποτα, μπορείτε πάντα να ενημερωθείτε. 4) Μη σας μπερδεύει το μεταμεσονύχτιο: Don't laugh AT the movie, but WITH the movie (εξαιρούνται οι Bad Movie Nights προφανώς). Οσοι κάνουν χαβαλέ με τα πάντα, μπορούν να το κάνουν σπίτι τους. 5) Αν γνωρίζετε άλλους με την ίδια ασθένεια, invite them».

Η γνώμη του έλληνα διοργανωτή

Το iefimerida απευθύνθηκε στον ιθύνοντα νου του Midnight Express, κριτικό κινηματογράφου και μουσικό κ. Άκη Καπράνο, ρωτώντας τον αρχικά γιατί πιστεύει ότι το Midnight Express ειναι τόσο δημοφιλές και γιατί οι θεατές θελουν τόσο πολύ να επιστρέφουν σε παλιές ταινίες;

«Για πολλούς απ’ αυτούς τους θεατές, οι ταινίες δεν είναι παλιές – γιατί δεν τις έχουν ανακαλύψει ακόμα. Σκέψου ένα παιδί σήμερα να βλέπει, ας πούμε, πρώτη φορά μια ασπρόμαυρη ταινία. Το σοκ είναι τόσο μεγάλο, που η ταινία προκύπτει ως και μεταμοντέρνα. Υπάρχουν βέβαια και θεατές που έρχονται να δουν ταινίες που έχουν ξαναδεί, ίσως όχι στο σινεμά αλλά στο βίντεο παλαιότερα. Νομίζω πως θέλουν να τις δουν σε μεγάλη οθόνη και να μοιραστούν την εμπειρία με άλλους ανθρώπους», μας λέει ο κ. Καπράνος και συνεχίζει:

«Οι άλλοι άνθρωποι συνιστούν αυτό που λέμε Κινηματογραφική Εμπειρία, περισσότερο από το ΤΗΧ και το cinemascope. Επίσης το Midnight είναι μια κοινότητα που επεκτείνεται και πέραν των προβολών, και αναφέρομαι στις κοινωνικές μας δράσεις. Οι δωρεές μας είναι λίγες, αλλά πολύ συγκεκριμένες».

Το ζήτημα είναι ίσως πιο περίπλοκο. Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο του Bloomberg News για θέματα ψυχαγωγίας Lucas Shaw, τα στούντιο είχαν ήδη πιέσει τα θέατρα να είναι πιο ευέλικτα όσον αφορά στις επιλογές προβολής ταινιών πολύ πριν από την εμφάνιση του COVID. «Υπήρχε μια γενική αίσθηση εκ μέρους των στούντιο ότι με την άνοδο του streaming, έπρεπε να προσαρμόσουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα και να ανταποκριθούν στους καταναλωτές, επειδή το κινηματογραφικό προϊόν βρισκόταν σε πτώση», λέει.

Η ύφεση και η άνοδος του υπερηρωικού σινεμά

Ο Jon Dieringer, ιδρυτής του Screen Slate, υποστηρίζει ότι η οικονομική ύφεση του 2008, η οποία συνέπεσε με την άνοδο των ταινιών της Marvel, παρήγαγε μια ενοχλητική «ομογενοποίηση» στον αμερικανικό κινηματογράφο και οδήγησε σε μια σταδιακή πτώση της ποιότητας των ταινιών που προβάλλονται στις αίθουσες.

Δια του λόγου το αληθές, οι 14 από τις 15 κορυφαίες ταινίες στο αμερικανικό box office για το 2024 αποτελούν μέρος μιας προϋπάρχουσας ταινίας ή ενός franchise. Και η έμφαση σε αυτά τα μεγάλα μπλοκμπάστερ δημιούργησε ένα κενό για ένα συγκεκριμένο είδος ταινιών - ένα κενό που το γεμίζει το «σινεμά αναβίωσης».

Ρωτάμε τον κ. Καπράνο αν θεωρεί ότι αυτή η τάση είναι, τρόπον τινά, μια «απάντηση» ενός μέρους του κοινού στο νέο κινηματογραφικό τοπίο.

«Ας ξεκινήσουμε από κάτι που καλό θα είναι να έχουμε κατά νου: Τα μεγάλα στούντιο, αν μπορούσαν, θα την είχαν εξαφανίσει την κινηματογραφική αίθουσα. Δεν την αγαπούν πια, γιατί στις κεφαλές τους δεν βρίσκονται πια άνθρωποι μανιακοί με το σινεμά (όπως ήταν οι αδελφοί Warner, ή ο Mayer), αλλά χαρτογιακάδες που καταλαβαίνουν μονάχα από αριθμούς. Αυτοί λοιπόν, σιχαίνονται τον μεσάζοντα (την αίθουσα), και με μεγάλη χαρά θα έσπρωχναν όλο το υλικό τους στις πλατφόρμες τους για να πάνε όλα τα φράγκα στην ίδια τσέπη. Γι’ αυτό και δεν εξαφανίζουν τα torrents, αν και θα μπορούσαν άνετα να το κάνουν. Τους συμφέρει η ύπαρξη τους. Δεν καταλαβαίνουμε ακόμα πόσο ισχυρό statement είναι το “Megalopolis” του Κόπολα -θα μας πάρει λίγα χρονάκια», υποστηρίζει εμφατικά ο διοργανωτής του Midnight Express. Και καταλήγει με νόημα:

«Τώρα, αυτό που όντως ισχύει με το ομογενοποιημένο Χόλιγουντ, ισχύει και για το Ευρωπαϊκό Σινεμά. Δεν είναι μυστικό, όλοι σ’ αυτή τη δουλειά ξέρουμε πως για να "τσιμπήσει" η ταινία σου χρηματοδότηση από το πρόγραμμα Media πρέπει να έχεις «τικάρει» τα σωστά κουτάκια, οπότε δεν ξεφεύγει κανείς από τον κανόνα. Μόνη ελπίδα, οι ανεξάρτητες φωνές: Ο Σον Μπέικερ (“Anora”), ο Σεντρίκ Καν (“Υπόθεση Γκόλντμαν”), ο δικός μας Γιώργος Ζώης (“Arcadia”)».

Η άνοδος της «σινεφιλίας»

Όλη αυτή η ιστορία, σε επίπεδο ποπ κουλτούρας, είναι ενδεικτική επίσης και ενός άλλου γεγονότος: της αύξησης της «σινεφίλιας», του κινηματογράφου ως τρόπου ζωής. Αυτή η αναβίωση επεκτείνεται μέχρι και στο... φιλμικό υλικό στο οποίο παρουσιάζονται οι ταινίες: είσαι παραδοσιακός λάτρης των 35 χιλιοστών ή περιμένεις την αποκατάσταση των Επτά Σαμουράι σε 4Κ;

Η επιτυχία του κινηματογράφου Vidiots art-house στο βορειοανατολικό Λος Άντζελες είναι επίσης άκρως αποκαλυπτική: Το Vidiots ήταν ένα αγαπημένο βιντεοκλάμπ της Σάντα Μόνικα που έκλεισε το 2017 πριν ανοίξει ξανά τον Ιούνιο του 2023.

Η νέα εκδοχή του Vidiots περιλαμβάνει επίσης μια ανακαινισμένη αίθουσα 271 θέσεων που προβάλλει κυρίως παλιές ταινίες - από τον Κουροσάβα μέχρι το Stalker του Ταρκόφσκι, ακόμη και, ναι, το αποτυχημένο και κλασικό cult Showgirls, το οποίο πρόσφατα παρουσιάστηκε σε ένα sold-out κοινό από την πρωταγωνίστρια (και εξαφανισμένη, σε υποκριτικό επίπεδο...) Ελίζαμπεθ Μπέρκλεϊ.

Θετικό, η ευελιξία στις επιλογές

Το «αναβιωτικό σινεμά» μπόρεσε να ευδοκιμήσει επειδή το μέσο δεν είναι υπόχρεο στις αυστηρές νόρμες που το σύστημα των στούντιο έχει θέσει στις mainstream αίθουσες και τα κατά τόπους Multiplex. Τα art-house θεάματα μπορούν να είναι πιο έξυπνα και πιο ευέλικτα με τις στρατηγικές τους. Μπορούν να προσαρμόζονται και να εξυπηρετούν τη βάση των θεατών τους, την οποία γνωρίζουν σε οικείο επίπεδο, με τρόπο που οι μεγάλοι «παίκτες» δεν θα μπορούσαν, ακόμη και αν το ήθελαν.

Οι προβολές αυτές διαμορφώνονται από έναν συγκεκριμένο επιμελητή. Οι προβολές μπορούν να γίνουν φεστιβάλ ή πολυήμερες εκδηλώσεις με εμφανίσεις σκηνοθετών και κινηματογραφιστών- οι σειρές και τα αφιερώματα μπορούν να είναι αφιερωμένες σε κινηματογραφιστές ή ακόμη και σε διευθυντές φωτογραφίες.

Προ μερικών μηνών, η American Cinematheque στο Λος Άντζελες έτρεξε μια σειρά αφιερωμένη στον M. Emmet Walsh, ενώ διοργάνωσε ένα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ και φιλοξένησε ένα Q&A με τον θρύλο Alejandro Jodorowsky.

Η άφιξη του DCP

Επίσης, το ίδιο το μέσο του κινηματογράφου έχει γίνει πόλος έλξης και έχει δημιουργήσει μια φανατική υποκουλτούρα, εμπνευσμένη εν μέρει από τις προσπάθειες του συστήματος των στούντιο να ελέγξει την παραγωγή των ταινιών. Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, τα στούντιο μετέβησαν στα DCPs, ή αλλιώς Digital Cinema Packages, υποστηρίζοντας ότι ήταν μια πιο αποδοτική, μια σχεδόν... ανώτερη τεχνολογία.

Κάπως έτσι, το φιλμ εκτοπίστηκε, αν και κορυφαίοι σκηνοθέτες όπως ο Κουέντιν Ταραντίνο, ο Κρίστοφερ Νόλαν και ο Πολ Τόμας Άντερσον εξακολουθούσαν να εργάζονται με το φιλμ. Μάλιστα, ο Ταραντίνο έχει αναγάγει σε πραγματική... σταυροφορία τα γυρίσματα μιας ταινίας σε πραγματικό φιλμ. «Γιατί ένας καταξιωμένος κινηματογραφιστής να τραβάει σε ψηφιακή μηχανή, δεν έχω ιδέα, γαμώτο», δήλωσε ο διάσημος σκηνοθέτης στις Κάννες το 2014.

O ρόλος των social media και των κάθε λογής memes

Ο Chandler Lynn είναι ο ιδρυτής του Revival Hub, ενός κινηματογραφικού ιστότοπου που απαριθμεί «αναβιωτικές προβολές» σε όλο το Λος Άντζελες. Όταν του ζητείται να αποκρυσταλλώσει τι έχει αλλάξει όσον αφορά την σινεφιλία στον διαδικτυακό χώρο για τη νεότερη γενιά, έχει μια απλή απάντηση: τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

«Υπάρχουν επίσης τεράστιοι λογαριασμοί στο Instagram. Δείχνουν απλώς μιμίδια [memes] ή απλώς... εκθειάζουν κατά κάποιο τρόπο παλαιότερες ταινίες», λέει. «Οι άνθρωποι βλέπουν αυτά τα memes και ενδιαφέρονται για τον σκηνοθέτη. Μπορεί να πουλήσει εισιτήρια για μια τοπική προβολή της δουλειάς αυτού του σκηνοθέτη. Ο Pasolini μπορεί να γίνει viral. Ο Peter Greenaway μπορεί να γίνει viral».

Το δε Letterboxd - η εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης όπου οι χρήστες γράφουν δωρεάν εξαντλητικές κριτικές ταινιών - αγοράστηκε πριν από ένα χρόνο από την καναδική εταιρεία Tiny έναντι 50 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο αριθμός των χρηστών της εφαρμογής διογκώθηκε από 1,8 εκατομμύρια τον Μάρτιο του 2020 σε 12 εκατομμύρια τον Φεβρουάριο του 2024!

Υπάρχουν λογαριασμοί στο Instagram και σελίδες στο YouTube με χιλιάδες ή εκατομμύρια οπαδούς αφιερωμένοι σε έναν διάσημο κασκαντέρ, τα ειδικά εφέ και το γερμανικό underground σινεμά. Ένα βίντεο που υπερασπίζεται την... υποκριτική του Vin Diesel μπορεί να συγκεντρώσει ένα εκατομμύριο προβολές.

Θα κρατήσει χρόνια αυτή η τάση;

Οι περισσότεροι αναρωτιούνται ασφαλώς αν αυτή η τάση θα συνεχιστεί ή αν θα σκάσει σαν μια φούσκα -ενδεχομένως και μετά από τον «πόλεμο» που θα δεχτεί από τα ίδια τα μεγάλα στούντιο.

Ότι, στην πραγματικότητα, το Midnight Express και οι συν αυτώ πρωτοβουλίες αφορούν μόνο μια σκληροπυρηνική «οπαδική» ομάδα που αντιπροσωπεύει μια μειοψηφία του κινηματογραφικού πληθυσμού. Ότι απηχεί τις πεποιθήσεις μιας κοινότητας nerds και μανιακών του κινηματογράφου που ζουν μέσα σε ένα echo chamber ποιοτικού σινεμά.

Όπως και αν έχει το πράγμα, το κάθε Midnight Express εκεί έξω είναι ένα είδος «σινεφίλ εκκλησίας» και οι οπαδοί του είναι κοινωνοί και θιασώτες αυτής της ιδιότυπης πίστης και λατρείας. Και ακόμη και αν το κάθε Midnight Express αποφασίσει ότι ήρθε το τέλος της πορείας του, θα βρεθεί ένα άλλο, αντίστοιχο, Μidnight Express να πάρει σύντομα, και με συνοπτικές διαδικασίες, την θέση του.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr