Έλληνες ηθοποιοί με αντιστασιακή δράση την περίοδο της Κατοχής

15:22 28/10/2024 - Πηγή: iEfimerida

Το Ελληνικό Θέατρο, στα μαύρα χρόνια της Κατοχής, προσέφερε πολλά:

• Οργάνωνεπάρτι, σε διάφορα σπίτια, και συγκέντρωνεχρήματα για την ΕΑ (Εθνική Αλληλεγγύη).

• Έφτιαξεσυνεταιρισμό και οργάνωνε συσσίτια.

• Ηθοποιοί,έβαζαν προκηρύξεις στις χλαίνες που οιγερμανοί άφηναν στην γκαρνταρόμπα τωνθεάτρων. Οι προκηρύξεις είχαν σχεδιασμένορολόι που έδειχνε 12 παρά 5, και έγραφανστα γερμανικά «ΉΡΘΕ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΣΑΣ».

• Ηθοποιοί,έγραφαν πολλές φορές συνθήματα στουςτοίχους της Αθήνας,

ή έβαζαν προκηρύξειςστα καθίσματα των θεάτρων, για ναενημερώνονται οι θεατές για το ΣυμμαχικόΑγώνα και την Αντίσταση.

• Πάνταόταν οι γερμανοί χτυπούσαν διαδηλώσεις,εκείνη την μέρα τα Θέατρα ήταν κλειστά,ως βουβή διαμαρτυρία.

• ΤοΣωματείο Ηθοποιών, κατέθεσε επίσημηδιαμαρτυρία στον Πρωθυπουργό τηςΚατοχής Λογοθετόπουλο, για τις συλλήψειςΕβραίων. Ο Γραμματέας του Σωματείου πουτόλμησε να καταθέσει την διαμαρτυρία,Μορίδης Θόδωρος, πέρασε για τα «περαιτέρω»από Γκεστάπο.

Από το ημερολόγιο του Βεάκη : «Από τις 16 έως τις 27 Ιουλίου 1941, παίζω τον Οιδίποδα στο Ωδείο Ηρώδου. Την Τρίτη 29 Ιουλίου στις 7 το πρωί, με συλλαμβάνουν οι Ιταλοί ως επικίνδυνο προπαγανδιστή και με κλείνουν στις φυλακές Αβέρωφ, χωρίς απολογία ή ανάκριση…».

Τακυριότερα κέντρα της αντιστασιακήςδράσης των ηθοποιών, ήταν:

Α.Το Εθνικό Θέατρο, όπουόλοι οι ηθοποιοί, τεχνικοί, ακόμη καιοι καθαρίστριες, είχαν ενταχθεί σεαντιστασιακές οργανώσεις. Εδώ κυριαρχείη προσωπικότητα του Αιμίλιου Βεάκη. ΤονΙούλιο του 1941, οι Ιταλοί τον συλλαμβάνουν,επειδή ανεβάζει στο Εθνικό Θέατρο, τον«Οιδίποδα Τύραννο», και μέσω αυτής τηςτραγωδίας του Σοφοκλή, καταγγέλλειτυράννους και στέλνει μηνύματαΕλευθερίας. Τον βασανίζουν μετά οιΓερμανοί, στην οδό Μέρλιν και συνέλαβανακόμη τον γιό και την κόρη του.

Β.Το Θεατρικό Σπουδαστήριο,που γίνεται κρυφό σχολείο αγώνα καικαταφύγιο κυνηγημένων. Εδώ, λάμπει ημορφή του Βασίλη Ρώτα.

Στο Θεατρικό Σπουδαστήριο, ο Βασίλης Ρώτας, έχει συνεργάτες σπουδαίους ανθρώπους του Θεάτρου και της Τέχνης γενικότερα: Μάρκο Αυγέρη, Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη, Γιάννη Τσαρούχη, Αντώνη Φωκά, Μάνο Κατράκη κ.ά..

Γ.ΟΘίασος της Μαρίκας Κοτοπούλη,στο Θέατρο ΡΕΞ

ΗΜαρίκα Κοτοπούλη, σε κρυφό χώρο στοΘέατρο ΡΕΞ, είχε εγκαταστήσει πολύγραφο.Οι ηθοποιοί τύπωναν προκηρύξεις καιτις έβαζαν στις θέσεις των θεατών ή καιτις σκόρπιζαν σε σπίτια και δρόμους. Τοκαμαρίνι της ήταν ένας χώρος φωτεινός,σε όλες τις τέχνες και η ίδια ήταν πρόθυμηγια κάθε προοδευτική δράση. Στο σπίτιτης στην διάρκεια της Κατοχής, συνεδρίαζανμαζί της ο Άγγελος Σικελιανός, ο ΜάρκοςΑυγέρης και η Γαλάτεια Καζαντζάκησχετικά με την Αντίσταση των διανοούμενων. Αν και στις πολιτικές της πεποιθήσειςη Κοτοπούλη ήταν φιλομοναρχική, κατάτη διάρκεια της Κατοχής αλλά και μετά,προστάτεψε και βοήθησε όσο μπορούσετους αριστερούς συναδέλφους της.

Δ.ΤοΘέατρο ΑΛΚΑΖΑΡ , όπουσε μια παράσταση η ηθοποιός ΚαίτηΝτιριντάουα φώναξε από την σκηνή :«Ζήτω η Ελλάδα, Ζήτω ηΑγγλία!». Συνελήφθη από τους γερμανούςκαι φυλακίστηκε. Το 1959, η Ντιριντάουα,παντρεύτηκε τον Κώστα Χατζηχρήστο, μετον οποίο απέκτησε μια κόρη, την ΜαριαλέναΧατζηχρήστου. Το πραγματικό της όνομαήταν Καίτη Οικονόμου.

ΑντιστασιακάΧριστούγεννα 1943…

Σχεδόνόλοι οι έλληνες ηθοποιοί, πέρασαν στηναντίσταση μην υπολογίζοντας τον κίνδυνονα συλληφθούν και να τουφεκιστούν.Ανήμερα τα Χριστούγεννα του 1943, η ηθοποιόςΤζόλη Γαρμπή, με πέντε συναδέλφους της,πέταξαν προκηρύξεις από τον γυναικωνίτητης Μητρόπολης, την ώρα της λειτουργίας.Οι Γερμανοί, έκλεισαν αμέσως την πόρταγια να εντοπίσουν τους δράστες, αλλά ηΤζόλη Γαρμπή και οι άλλοι ηθοποιοί, δενπροδόθηκαν. Μόνον ο ένας ηθοποιόςθεωρήθηκε ύποπτος και οδηγήθηκε στηνοδό Μέρλιν για ανάκριση. Αφέθηκε όμωςελεύθερος αφού δήλωσε σε άπταιστηκαθαρεύουσα «Τυγχάνω υιός ιερέως καισυνηθίζω εκάστην Κυριακήν και εορτήννα παρακολουθώ την Θείαν Λειτουργίαν!».

Συλλήψεις– Βασανιστήρια - Εκτελέσεις

Πολλοίέλληνες ηθοποιοί συνελήφθησαν καιβασανίστηκαν από τους γερμανούς, όπως

• ΜαίρηΛαλοπούλου. Βασανίστηκε στο κολαστήριοτης οδού Ελπίδος «Κρυστάλ» ενώ την15χρονη αδελφή της, τη στείλανε σεστρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία

• ΖινέτΛακάζ (ηθοποιός στη μάντρα του Αττίκ).

• ΡέναΝτορ. Φυλακίστηκε στο Χαϊδάρι.

• ΚαίτηΒερώνη. Βασανίστηκε στην οδό Μέρλιν καιφυλακίστηκε στο Χαϊδάρι.

Υπήρξανακόμη πολλές άλλες συλλήψεις ηθοποιών,αλλά και εκτελέσεις.

Εκτελέστηκαναπό τους Γερμανούς:

• ΚαβαφάκηςΛέανδρος (Τενόρος Θεάτρου) και ΜαρίαΧατζοπούλου –Μανταλένα (Ηθοποιός καιχορεύτρια Θεάτρου). Τουφεκίστηκαν μαζίμε άλλους 36 αγωνιστές στο Δαφνί, λίγεςμέρες πριν αποχωρήσουν οι ναζί από τηνΕλλάδα. Ο Καβαφάκης ήταν μποέμ καλλιτέχνηςοργανωμένος στον ΕΔΕΣ όπως και ηΜανταλένα. Προσελήφθησαν στο ΔημοτικόΘέατρο Πατρών (ως χορεύτρια τη Μανταλένακαι ως τενόρος ο Καβαφάκης). Χρησιμοποιώνταςτην τσαχπινιά και τη ζωηράδα τηςΜανταλένας προσέγγισαν Γερμανόαξιωματούχο κατορθώνοντας να αποσπούνπολύτιμες πληροφορίες και έγγραφα ή ναεκδίδουν άδειες κυκλοφορίας για άνδρεςτης αντίστασης. Χάρη σε αυτούς,πραγματοποιήθηκαν πολλά σαμποτάζ μεσημαντικές ζημιές στις στρατιωτικέςκατοχικές δυνάμεις. Ήταν από τουςτελευταίους που δολοφόνησαν οι ναζί.Καβαφάκης και Μανταλένα δολοφονήθηκαναγκαλιασμένοι και τραγουδώντας τονΕθνικό Ύμνο.

• ΒάσωΑργυριάδη- Σταυροπούλου (Ράφτρα στοΕθνικό Θέατρο). Εκτελέστηκε τον Αύγουστοτου 1944 γιατί δεν πρόδωσε στους γερμανούςτα παιδιά της.

Υπάρχουν πολλές άλλες ακόμη περιπτώσεις που συγκλονίζουν και δείχνουν πως το Ελληνικό Θέατρο μαζί με τις άλλες αντιστασιακές οργανώσεις, αναδείξανε την Ελλάδα χώρα με λαμπερό κίνημα αντιστάσεως εκείνα τα κατασκότεινα χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr