Εμβόλια MRNA: Ελπίδες και επιφυλάξεις

15:46 7/10/2024 - Πηγή: iEfimerida

Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί μία από τις πιο συχνές διαγνωσθείσες κακοήθειες καθώς και την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως. Η διάγνωση του γίνεται συνήθως σε εκτεταμένο ή μεταστατικό στάδιο με κύριο παράγοντα κινδύνου για τη νόσο να αποτελεί το κάπνισμα.

Περίπου 85% των περιπτώσεων κατηγοριοποιούνται ως μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα. Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί σημαντικά άλματα τόσο στη διάγνωση όσο και τη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα με αξιοσημείωτη πρόοδο στον προσυμπτωματικό έλεγχο, τη χρήση νέων ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών διάγνωσης και την

κυκλοφορία πιο αποτελεσματικών και ειδικών θεραπειών για τη νόσο. Οι ασθενείς με ΜΜΚΠ που είναι κατάλληλοι για στοχευμένες θεραπείες ή ανοσοθεραπεία επιβιώνουν τώρα περισσότερο με τα ποσοστά 5ετούς επιβίωσης να κυμαίνονται από 15% έως 62,5%, ανάλογα με τον υπότυπο του καρκίνου του πνεύμονα, έχοντας παράλληλα και καλύτερη ποιότητα ζωής.

Ηπερίοδος της πανδημίας αποτέλεσεσημαντικό εφαλτήριο για την περαιτέρωανάπτυξη και καλύτερη κατανόηση τηςδράσης μίας ιδιαίτερης κατηγορίαςεξατομικευμένης θεραπείας αυτής τωνεμβολίων και πιο συγκεκριμένα των mRNAεμβολίων, η οποία ήταν ήδη γνωστή στηνκοινότητα των Παθολόγων Ογκολόγων. Ήδηαπό τη δεκαετία του 1990 ήταν γνωστό ότιη έγχυση του mRNAσε κύτταρα στο εργαστήριο είχε τηδυνατότητα να τροποποιεί και να ενισχύειτο ανοσοποιητικό σύστημα. Η πρώτηεπιτυχημένη κλινική δοκιμή ενός εμβολίουσε συμπαγείς όγκους ξεκίνησε το 2008 καιαφορούσε ασθενείς με μεταστατικόκαρκίνο του προστάτη. Για τη δημιουργίατου εμβολίου συλλέγονταν κύτταρα τουανοσοποιητικού συστήματος του ίδιουτου ασθενούς και μετά από ειδικήτροποποίηση επανεγχύονταν στον οργανισμότου ενισχύοντας την ανοσοποιητικήαπάντηση του οργανισμού ενάντια στονόγκο. Έτσι το 2013, πραγματοποιείται ηπρώτη έγκριση εμβολίου ως αντικαρκινικήθεραπεία.

Μέσαστα επόμενα χρόνια έλαβαν χώρα σημαντικάάλματα στην ανάπτυξη και μελέτη τωνmRNAεμβολίων κυρίωςμε την αξιολόγηση της ασφάλειας και τηςπιθανής αποτελεσματικότητας τους σεκλινικές δοκιμές φάσεις Ι και προσφάτωςφάσης ΙΙ τόσο στον μη μικροκυτταρικόκαρκίνο του πνεύμονα, όσο και σε άλλασυχνά νεοπλάσματα. Τους τελευταίουςμήνες υπάρχει εκτεταμένη συζήτησηαναφορικά με το νέο ¨αποτελεσματικό¨θεραπευτικό όπλο στον μη μικροκυτταρικόκαρκίνο του πνεύμονα, συζήτηση που αφοράμια πολυκεντρική μελέτη αρχικής φάσηςγια την αξιολόγηση της δραστικότηταςενός mRNAεμβολίου. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμεότι αφορά κλινική δοκιμή αξιολόγησηςμιας νέας αντικαρκινικής θεραπείας,δυνητικά αποτελεσματικής ή και όχι στομέλλον, η οποία σε καμία περίπτωση δενμπορεί να αντικαταστήσει ήδη εγκεκριμένεςαποτελεσματικές επιλογές για το μημικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονακαθώς βρίσκεται σε αρχικά στάδια μελέτης.

Τιγνωρίζουμε για τα mRNAεμβόλια και πιο συγκεκριμένα για τα νέαmRNAεμβόλιο και τις κλινικές δοκιμές πουμελετιούνται στον μη μικροκυτταρικόκαρκίνο του πνεύμοναΠερισσότερα από 20 mRNAεμβόλια είναι υπό μελέτη σε πρώιμηςφάσης κλινικές δοκιμές και στο εργαστήριοσε διάφορους συμπαγείς όγκους όπως καρκίνος του παχέος εντέρου και τουμαστού, χωρίς ωστόσο να ξέρουμε τηναποτελεσματικότητα και την ασφάλειατους στην αντιμετώπιση του καρκίνουΣτόχος της χορήγησηςτων mRNAεμβολίων αποτελεί κυρίως η ενίσχυσητης ανοσοποιητικού μας συστήματος ώστενα καταπολεμήσει επιτυχώς τα κύτταρατου όγκουΤα mRNA εμβόλια έχουνενθουσιώδη υποδοχή από την επιστημονικήκοινότητα κυρίως γιατί έχουν πλεονεκτήματαως προς την καλή ανοχή των ασθενών στηχορήγηση τους με συνήθως αντιμετωπίσιμεςκαι παροδικές ανεπιθύμητες ενέργειες.Επίσης, δεν ‘μπαίνουν’ στο DNAτου ασθενούς οπότε έχουν μικρό κίνδυνονα δημιουργήσουν νέες μεταλλάξεις,αποβάλλονται εύκολα από τον οργανισμόκαι έχουν γρήγορη και σχετικά φτηνήπαραγωγή. Πάνω από όλα ενισχύουν όλατα είδη της ανοσίας με αποτέλεσμα ηενεργοποίηση της να έχει και διάρκειαΑναφορικά με τα νέαmRNAεμβόλια στον μη μικροκυτταρικό καρκίνοτου πνεύμονα το πιο γνωστό είναι έναεμβόλιο που περιέχει6 λιποσωμιακά τροποποιήμενα mRNAs,κάθε ένα από τα οποία κωδικοποιεί γιαένα διαφορετικό για τον όγκο αντιγόνοπου συχνά εκφράζεται στον μη μικροκυτταρικόκαρκίνωμα του πνεύμονα στοχεύονταςστην ενίσχυση της ανοσιακής απάντησηςμε στόχο την καταστροφή των καρκινικώνκυττάρωνΠρώιμα αποτελέσματα,κυρίως στο εργαστήριο, αναφέρουν θετικόπροφίλ ασφάλειας γεγονός που οδήγησεστο σχεδιασμό της κλινικής μελέτηςφάσης Ι και ακολούθως φάσης ΙΙ για τηναξιολόγηση της αποτελεσματικότηταςκαι της ασφάλειας του εμβολίουΣτην συγκεκριμένη κλινική μελέτη που τρέχει εντάσσονταιασθενείς τόσο με πρώιμο όσο και μεπροχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνοπνεύμονα και το λαμβάνουν μόνο του, σεσυνδυασμό με ανοσοθεραπεία ή σε συνδυασμόμε ανοσοθεραπεία και χημειοθεραπεία Η χορήγηση τουσυγκεκριμένου mRNAεμβολίου πραγματοποιείται ενδοφλεβίως σε 6 αρχικές εβδομαδιαίες δόσεις καιακολούθως κάθε 3 εβδομάδες για συνολικόδιάστημα έως και 54 μηνώνΗ πρώτη χορήγηση τουεμβολίου στη μελέτη πραγματοποιήθηκετο Καλοκαίρι του 2024 στο Ηνωμένο Βασίλειοκαι η παρούσα μελέτη διεξάγεται σε 34Ογκολογικά κέντρα στο Ηνωμένο Βασίλειο,τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, την Ισπανία καιτην ΤουρκίαΣτην Χώρα μας ερευνητικάκέντρα διεξάγουνμία παρόμοια πολυκεντρική κλινικήμελέτη φάσης ΙΙ σε ασθενείς με πρώιμομη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμοναοι οποίοι έχουν υποβληθεί σε χειρουργικήεκτομή της νόσου (ασθενείς με στάδιονόσου Ι-ΙΙΙΑ) Πιο συγκεκριμένα στηκλινική αυτή δοκιμή αξιολογείται ηαποτελεσματικότητα της προσθήκης ενόςmRNAεμβολίου σε συγχορήγηση με ανοσοθεραπείαως θεραπείας συντήρησης μετά τοχειρουργείο ή την ολοκλήρωση τηςεπικουρικής χημειοθεραπείας, ώστε ναελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα αναζωπύρωσηςτης νόσου στο μέλλονΠρόκειται για ένα mRNAεμβόλιο το οποίο αποτελείται από έναμόνο συνθετικό mRNA που κωδικοποιεί γιαέως και 34 νέο-αντιγόνα και έχει σχεδιαστείσύμφωνα με την γονιδιακή υπογραφή τουκάθε ασθενούς ώστε να αυξήσει τηνικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματοςτου σώματος να ανιχνεύσει και νακαταπολεμήσει τα καρκινικά κύτταραΜηπλήρως διευκρινισμένες πτυχές στηνχρήση των mRNAεμβολίων στον καρκίνο του πνεύμοναΘα πρέπει να υπάρχει ηγνώση ότι παρά την ερεύνα στο συγκεκριμένοθεραπευτικό πεδίο τα τελευταία χρόνια,δεν υπάρχει έγκριση για κανένα mRNAεμβόλιο στην πρόληψη ή τη θεραπεία τουμη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμοναΤα mRNAεμβόλια αποτελούν υπό μελέτη θεραπευτικούςπαράγοντες, η δραστικότητα τους δενείναι γνωστή και η χορήγηση τους δενμπορεί να αντικαταστήσει ήδη υπάρχουσεςεγκεκριμένες αποτελεσματικές θεραπείεςΗ ασφάλεια των mRNAεμβολίων δεν είναι εντελώς γνωστή όπωςμας δίδαξε και η ευρεία εφαρμογή τουςκατά της λοίμωξης από SARS-COV-2στην περίοδο της πανδημίας

Συμπερασματικά,τα mRNAεμβόλια φαίνεται να αποτελούν μιαενδιαφέρουσα πιο εξατομικευμένηαντικαρκινική προσέγγιση στην πρόληψηή τη θεραπευτική αντιμετώπιση τουκαρκίνου. Ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζουμεότι αφορά επιστημονική έρευνα η βρίσκεταιακόμα σε πρώιμα ερευνητικά στάδια. Ηαξιολόγηση της αποτελεσματικότηταςκαι της ασφάλειας των mRNAεμβολίων θα πρέπει να διερευνηθούνπεραιτέρω μέσα από τη διεξαγωγή και πιοπροχωρημένων κλινικών μελετών (ΦάσηςΙΙ και ΙΙΙ). Η ένταξη των ασθενών σεκλινικές μελέτες θα πρέπει να ενθαρρύνεται,σε κάθε περίπτωση όμως μόνο μετά απόσωστή επιστημονική πληροφόρηση.

Γράφει η
Καλαπανίδα Δέσποινα,
Ογκολόγος,
Συνεργάτης Γ’ Παθολογικής – Ογκολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr