Γιατί κατέληξαν τώρα σε εκεχειρία Χαμάς και Ισραήλ

13:20 17/1/2025 - Πηγή: iEfimerida

Το Ισραήλ και η Χαμάς κατέληξαν σε μια εύθραυστη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στην Λωρίδα της Γάζας, γεννώντας μοιραία το ερώτημα, γιατί τώρα;

Οι διαπραγματευτές εργάζονταν για τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός επί πολλούς μήνες χωρίς επιτυχία και μάλιστα το σχέδιο για εκεχειρία δεν φαίνεται να διαφέρει ιδιαίτερα από προηγούμενες προτάσεις που είχαν κατατεθεί. Συνεπώς, αλλού θα πρέπει να ψάξει κανείς στα αίτια που οδήγησαν

στην εύθραυστη-πάντοτε- συμφωνία, και όχι τόσο στο περιεχόμενό της.

Από τις 7 Οκτωβρίου του 2023, όταν η Χαμάς εξαπέλυσε της δολοφονική επίθεση στο Ισραήλ με αποτέλεσμα 1200 Ισραηλινοί να χάσουν τη ζωή τους και άλλοι 250 να κρατηθούν όμηροι, εγκαινιάστηκε ένας νέος γύρος αιματοχυσίας στην πολύπαθη περιοχή. Το Ισραήλ ξεκίνησε μια σκληρή στρατιωτική εκστρατεία που οδήγησε στο θάνατο περισσότερους από 46.000 Παλαιστίνιους στη Γάζα και κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος της Λωρίδας της Γάζας, επισημαίνει το Foreign Policy στην ανάλυσή του.

Η συμφωνία φαίνεται να «κλείδωσε», καθώς σήμερα το πρωί το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπέντζαμιν Νετανιάχου επιβεβαίωσε και επίσημα τις πρώτες πρωινές ώρες πως «κλείστηκε συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων» που κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας. Είχε προκύψει μια προσωρινή ανησυχία ότι δεν θα προχωρήσει η διαδικασία όταν χθες, το Ισραήλ κατηγόρησε την Χαμάς ότι υπαναχωρεί από όρους των συμφωνηθέντων.

Το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού πρόσθεσε όμως σήμερα πως το «συμβούλιο ασφαλείας» της κυβέρνησής του προβλέπεται να συνεδριάσει εντός της ημέρας για να ψηφίσει και να την εγκρίνει.

Τι άλλαξε μετά από 15 μήνες πολέμου στην Γάζα

Τόσο το Ισραήλ όσο και η Χαμάς δίστασαν να τερματίσουν τη σύγκρουση -ο καθένας για τους δικούς του λόγους- ακόμη και όταν το δράμα των αμάχων στη Γάζα εντείνονταν. Αμερικανοί αξιωματούχοι, μαζί με διαπραγματευτές από το Κατάρ και την Αίγυπτο, προσπάθησαν επανειλημμένα να γεφυρώσουν τις διαφορές.

Σήμερα, εξετάζοντας τα «θέλω» και τις επιδιώξεις των δύο πλευρών, μετά την πολυπόθητη συμφωνία, ξεχωρίζουν τα εξής:

Από την πλευρά της Χαμάς, η λογική της κατάπαυσης του πυρός τώρα είναι απλή. Η οργάνωση έχει καταστραφεί. Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι έχει σκοτώσει 17.000 μαχητές της Χαμάς, έχει καταστρέψει μεγάλο μέρος (αν και πιθανότατα όχι την πλειοψηφία) του δικτύου σηράγγων και άλλων υποδομών της Χαμάς και έχει σκοτώσει πολλούς από τους ανώτερους ηγέτες της Χαμάς.

Εκτός από αυτές τις απώλειες, η δημοτικότητα της Χαμά ένα μοιραίο λάθος που πληρώνουν με τη ζωή τους. Η σύμμαχός της, η λιβανέζικη Χεζμπολάχ έχει αποχωρήσει από τον πόλεμο, αφού υπέστη τις δικές της καταστροφικές απώλειες από τις ισραηλινές επιθέσεις, και το Ιράν επουλώνει επίσης τις πληγές του, καθώς το Ισραήλ ενέτεινε την πίεση του στην ευρύτερη περιοχή με πολλά μέσα.

Περίπλοκο το σκηνικό για τον Νετανιάχου

Από την άλλη, για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό και την κυβέρνησή του, ο τερματισμός του πολέμου αποδείχθηκε πολιτικά δύσκολος και η επίτευξη μιας συμφωνίας μια κίνηση με μεγαλύτερο ρίσκο, ενδεχομένως. Αυτό επιβεβαιώνεται σήμερα καθώς η συμφωνία για εκεχειρία έχει κλειδώσει αλλά ήδη ακούγονται φωνές για τριγμούς και αποχωρήσεις από τον κυβερνητικό συνασπισμό.

Ο ακροδεξιός συνασπισμός του Νετανιάχου ευνοεί μια άκαμπτη πολιτική απέναντι στη Χαμάς, επιδιώκοντας την ολοκληρωτική καταστροφή της. Ο Νετανιάχου έχει ασπαστεί αυτή τη γραμμή, αλλά το τι σημαίνει στην πράξη είναι ασαφές. Παρά τα επανειλημμένα πλήγματα που έχει επιφέρει στη Χαμάς, το Ισραήλ δεν έχει κάνει τίποτα για να διασφαλίσει μια διάδοχη κατάσταση στη Γάζα που θα μπορεί να εκτοπίσει την Χαμάς μακροπρόθεσμα. Ως αποτέλεσμα, η οργάνωση μπορεί να αναγεννηθεί σιγά σιγά, ανακτώντας τουλάχιστον κάποια επιρροή στη Γάζα. Οι πολιτικές δυσκολίες του ίδιου του Νετανιάχου - αυτή τη στιγμή δικάζεται για διαφθορά - τον φέρνουν σε ευάλωτη θέση, αυξάνοντας τον κίνδυνο οποιασδήποτε κίνησης που δεν υποστηρίζουν τα μέλη του συνασπισμού του.

Επιπλέον, με την κατάπαυση του πυρός, θα υπάρξει απολογισμός για τις αποτυχίες της ίδιας της 7ης Οκτωβρίου, συμπεριλαμβανομένου των ευθυνών του ίδιου του Νετανιάχου στα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου. Ο Νετανιάχου δεν θα μπορεί πλέον να αποφύγει τις εκκλήσεις για σύσταση εξεταστικής επιτροπής για την επίθεση, με το πρόσχημα ότι η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο.

Το Ισραήλ όμως έχει αρκετούς λόγους να επιθυμεί μια κατάπαυση του πυρός. Είναι επίσης εξαντλημένο από τον πόλεμο και οι επιχειρήσεις στη Γάζα έχουν, εδώ και πολλούς μήνες, μειωμένες αποδόσεις. Ο Γιόαβ Γκάλαντ, πρώην υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, παραδέχτηκε πριν από μήνες ότι το Ισραήλ δεν είχε πλέον καμία πραγματική στρατιωτική αποστολή στη Γάζα, τονίζει το δημοσίευμα.

Η διεθνής κατακραυγή που αντιμετώπισε το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης υποστήριξης μεταξύ των νέων και των Δημοκρατικών στις Ηνωμένες Πολιτείες, μπορεί να έχει μακροπρόθεσμο κόστος για το Ισραήλ, υπογραμμίζεται. Επίσης, η ισραηλινή κοινή γνώμη ευνοεί μια συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων και ο στρατός, ο οποίος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εφεδρείες, είναι εξαντλημένος από πάνω από ένα χρόνο σκληρών συγκρούσεων στο πεδίο της μάχης. Όλοι οι παραπάνω λόγοι συνηγορούν στην απόφαση του Ισραήλ να δει θετικά μια συμφωνία με αιχμή την απελευθέρωση των ομήρων.

Το μέλλον του Λευκού Οίκου καθόρισε τις εξελίξεις;

Αλλά υπάρχει και μία άλλη πλευρά που αξίζει να φωτιστεί και ενδεχομένως δίνει απαντήσεις στην χρονική συγκυρία της επίτευξης της συμφωνίας, έστω και αν αυτή βρίσκεται πάντοτε υπό αίρεση στην πραγματικότητα, εν μέσω της εκρηκτικής κατάστασης στην Γάζα και την Μ. Άνατολή.

Ακόμη και αν η κατάπαυση του πυρός αντανακλά τις πολύμηνες διαπραγματεύσεις και τις συνεχείς προτάσεις που κατέθεσαν οι αξιωματούχοι του Τζο Μπάιντεν, τα εύσημα θα δοθούν στον εκλεγμένο πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έσπευσε μάλιστα να αποδώσει τα εύσημα στον εαυτό του.

Από πολιτική άποψη, η συμφωνία επιτρέπει στο Ισραήλ να κερδίσει πόντους στη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, η οποία είχε υποσχεθεί να τερματίσει τον πόλεμο με την ανάληψη των καθηκόντων της. Ο Τραμπ απείλησε ότι «θα ξεσπάσει κόλαση στη Μέση Ανατολή» αν η Χαμάς δεν απελευθερώσει τους ομήρους - το τι σήμαινε αυτό στην πράξη δεν ήταν σαφές, αλλά σίγουρα ακούστηκε τρομακτικό, αναφέρει το Foreihn Policy.

Επίσης, άσκησε σημαντική πίεση στον Νετανιάχου να αποδεχθεί μια συμφωνία, σύμφωνα με ισραηλινά δημοσιεύματα. Ο Τραμπ θα απολαμβάνει το επίτευγμά του, διακηρύσσοντας ότι πέτυχε αμέσως ό,τι δεν μπόρεσε να πετύχει ο Μπάιντεν σε περισσότερο από ένα χρόνο. Οι Ισραηλινοί αναγνωρίζουν την αξία της στενής σχέσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την ανάγκη να κερδίσουν την καλή θέληση της νέας κυβέρνησης.

Μια υπαρκτή αλλά εύθραυστη συμφωνία

Καταλήγοντας, στην ανάλυση υπογραμμίζεται ότι η κατάπαυση του πυρός θα είναι συνεχώς πολύ ρευστή και ευάλωτη. Αν η Χαμάς αρχίσει να ανακτά την εξουσία σε τμήματα της Γάζας, οι Ισραηλινοί ηγέτες μπορεί να αποφασίσουν να χτυπήσουν για να την απομακρύνουν, χωρίς να υπολογίζονται οι υποσχέσεις του παρελθόντος. Μπορεί επίσης να παραβιάσουν την κατάπαυση του πυρός για να σκοτώσουν έναν ιδιαίτερα καταζητούμενο ηγέτη.

Η Χαμάς, από την πλευρά της, μπορεί να πραγματοποιήσει επιθέσεις εναντίον των εναπομεινάντων ισραηλινών δυνάμεων στη Γάζα ή εναντίον οποιασδήποτε διεθνούς ή παλαιστινιακής ομάδας που προσπαθεί να την εκτοπίσει.

Για τους Παλαιστίνιους που ζουν στη Γάζα, η κατάπαυση του πυρός εξακολουθεί να είναι καλή είδηση, αλλά οι συνθήκες θα παραμείνουν ζοφερές για πολλά χρόνια στο μέλλον.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr