Η αγαπητική όψη των ΑΙ και VR εν μέσω πολέμων αισθητικής gaming -Μια ριζοσπαστική συζήτηση με τον δρα Π. Τσιαβό

07:44 5/11/2024 - Πηγή: iEfimerida

Να μιλάς για ψηφιακότητα όντας μετα-ψηφιακός, εστιάζοντας στη σωματικότητα, στην ριζοσπαστική έννοια της οικειότητας, κόντρα σε πολέμους και πολιτικά πολωτικά σχήματα που έχουν όρους σκληρού video game. Αυτό κάναμε με τον δρ Πρόδρομο Τσιαβό, διευθυντή Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση, το οποίο ετοιμάζει έναν ποταμό 40 έργων που θα αλλάξουν τον (συχνά δαιμονοποιημένο τρόπο) με τον οποίο βλέπουμε

το ΑΙ.

Oξύμωρο (;). Κλείνω το πρόγραμμα της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση που έχει στο εξώφυλλο μια εικόνα από το «Οξυγόνο», την παράσταση που σκηνοθετεί ο Γιώργος Κουτλής. Μια σεζόν αφιερωμένη στις σχέσεις και στην οικειότητα σε εκατοντάδες, στιλπνά glossy σελίδες με τη Στεφανία Γουλιώτη να χωρίζει 100 φορές, τον Νίκο Καραθάνο και την Μαρίσσα Τριανταφυλλίδη να ζουν μια ζωή σαν ένα σώμα με δύο κεφάλια και να γίνονται δάσος, με τη νέα Κενή Διαθήκη που φέρνει το «Οξυγόνο» με 25 ανθρώπους μαζί σε ένα πνευματικό rave party αντίστροφης μέτρησης. Όλοι οι τρόποι να μιλήσεις γλυκά, κυνικά, νομοτελειακά, ανακουφιστικά, για την συνύπαρξη που προαπαιτεί το άγγιγμα.

Οξύμωρο; Αναρωτιέμαι, καθώς διακρίνω ότι μεγάλο μέρος του προγράμματος καλύπτει το δυναμικό τμήμα Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση, με έργα που το κυρίαρχο μέσο τους είναι η τεχνολογία: τεχνητή, εικονική, επαυξημένη πραγματικότητα, gaming. Μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό συμβουλών, που ακούμε από παντού, για την ανάγκη αποστασιοποίησης από τις οθόνες που έχουν γίνει σαν τις κρύπτες του ερημίτη και μας κρατούν αποκομμένους από την σωματική, φυσική, άμεση σχέση, και ενώ η Στέγη θέλει να μιλήσει για οικειότητα, θέλω να μάθω: πώς το ψηφιακό κομμάτι, το μεγαλωμένο ψηφιακό κομμάτι, θα συνομιλήσει με τους άξονες αυτούς;

Με τις τέτοιες ερωτήσεις πηγαίνω να ζητήσω απαντήσεις από τον δρ. Πρόδρομο Τσιαβό, τον διευθυντή Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση. Ξέρω ότι μαζί του δεν θα χρειαστεί να γκουγκλάρω κρυφά κάτω από το τραπέζι τους όρους που μου λέει, ότι έχει τον τρόπο να μεταδίδει με ακρίβεια όλη την επιστημονική και τεχνολογική υπόσταση που κρύβεται πίσω από αυτούς. Αυτό που δεν ξέρω είναι ότι τελικά θα θέσει ο ίδιος περισσότερα ερωτήματα από ότι εγώ - για την ακρίβεια, θα θέσει τα ερωτήματα που τα έργα και οι καλλιτέχνες θα κληθούν να απαντήσουν.

Έχω μόλις διαβάσει το ειδικό αφιέρωμα του FT Magazine στην τέχνη πουεστιάζει στην «τέχνη της οικειότητας» (Αrt of Intimacy) και έχω στο moodboard πάνω από το γραφείο μου το έργο του Κακανιά «νέαοικειότητα« (Τhe new intimacy).Και πάω να μάθω τα πάντα για τα νέα  Plásmata που επιστρέφουν στον δημόσιο χώρο της Αθήνας «αυτότο χωνευτήρι», για την κατάληψη με έργα video games ενός ορόφου σε ουρανοξύστητης Νέας Υόρκης που έχει αδειάσει μετά την πανδημία, εξαιτίας της τηλεργασίαςκυρίως. Να μάθω τι σημαίνει ριζοσπαστική ή ριζική οικειότητα, φροντίδα και πώςοθόνες, γυαλιά, αλγόριθμοι και ριπές που μας βομβαρδίζουν με εικόνες από image banks, μπορούν να χαρακτηρίζονται μεταψηφιακά.

Πώς μπορούν να εμπεριέχουν τη σωματικότητα, όπως με διαβεβαιώνει ο Πρόδρομος Τσιαβός. H μήτρα όλων είναι κυρίως το Onassis ONX (Onassis eXtended realities) ένα παγκόσμιο πρόγραμμα νέων μέσων και ψηφιακής κουλτούρας, όπου οι δημιουργικές ιδέες συναντούν τις καινοτόμες τεχνολογίες, ανοίγοντας δρόμους για εμβυθιστικές εμπειρίες. Γίνεται κάτι σαν την αρτηρία που συνδέει και αιματώνει όλους τους τομείς. Διατλαντικό με έδρα την Αθήνα και τη Νέα Υόρκη, το ΟΝΧ επενδύει στη δημιουργία νέων έργων, στην στήριξη των δημιουργών από την ιδέα μέχρι το αποτέλεσμα, στην προώθηση δηλαδή της καινοτομίας. Μιλήσαμε για όλα αυτά, για έναν κόσμο συναρπαστικό αν και δαιμονοποιημένο, με ένα τρόπο που διατρέχει θα έλεγα όλη τη σύλληψη του προγράμματος: αγαπητικά.

Το τμήμα Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας έχει κερδίσειπολύ περισσότερο χώρο και λέξεις στο πρόγραμμα της Στέγης για τη σεζόν πουκρατάω στα χέρια μου…

Δεν είναι το τμήμα, είναι η ίδια η πραγματικότητα. Ό,τι κάνεις σήμερα έχει μια έντονη διάσταση ψηφιακότητας που τη βλέπουμε πλέον να εμφανίζεται σε όλες τις παραγωγές: στην προβολή, στον ηχητικό σχεδιασμό, στον τρόπο που στήνονται τα σκηνικά -σχεδόν με τις ίδιες τεχνολογίες που βλέπουμε σε ένα video game. Είναι μοιραίο.

Πότε έγινε μέρος της στρατηγικής του Ιδρύματος Ωνάση;

Ουσιαστικά το 2016, όταν ιδρύθηκε το Τμήμα Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας, με προσωπική επιθυμία του προέδρου κ. Αντώνη Παπαδημητρίου. Έβλεπε ότι το θέμα της ψηφιακότητας και της τεχνητής νοημοσύνης θα κάλυπτε όλους τους τομείς δράσεως του Ιδρύματος Ωνάση, όχι μόνο την τέχνη, και μάλιστα πολύ πριν εμφανιστεί το ChatGPT. Tότε ήρθα και εγώ. Υπό την καθοδήγηση της Αφροδίτης Παναγιωτάκου (διευθύντρια Πολιτισμού), στήσαμε από το μηδέν αυτό το τμήμα. Ξεκινήσαμε θα έλεγα προσεκτικά, με μετακλήσεις και σταδιακά κάναμε συμπαραγωγές. Φτάσαμε έτσι με την καλλιτεχνική διεύθυνσή της Αφροδίτης Παναγιωτάκου και την εκτελεστική διεύθυνση του Δημήτρη Θεοδωρόπουλου να κάνουμε τα Plásmata, ένα εντελώς δική μας project, τόσο επιμελητικά όσο και παραγωγικά.

Μου λες, λοιπόν, πως  το γεγονός ότι έχετε φέτος ακόμα μεγαλύτερο κομμάτι της στρατηγικής και της παραγωγής δεν οφείλεται σε μια προσωπική σας αναζήτηση, μια «πετριά» που λέμε, αλλά σε αυτό που βλέπετε να διαμορφώνεται στο μέλλον.

Δεν θα έλεγα ότι είναι «πετριά», αν και φημιζόμαστε ως οργανισμός για το πόσο ιδιοσυγκρασιακοί είμαστε. Είναι μια κατεύθυνση που εκφράζουμε πιο ρητά, αλλά δεν είναι κάτι παράξενο για εμάς. Ο πρόεδρος και το Διοικητικό μας Συμβούλιο έχουν δώσει έμφαση στην τεχνολογία και την καινοτομία ως βασικές μας κατευθύνσεις όχι μόνο στον πολιτισμό, αλλά και στην παιδεία, το νοσοκομείο, τον τομέα των υποτροφιών. 

Το θέμα της χρήσης του ΑΙ στην Ιατρική είναι συναρπαστικό. Αυτά που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή μέσα στα δίδυμα κτίρια του Ωνάσειου Καρδιολογικού αλλά και Μεταμοσχευτικού Κέντρου είναι συναρπαστικά.

Ακριβώς. Χρησιμοποιούν αυτό που λέμε AI Αssisted Diagnosis. Δηλαδή, όταν κάνει ο γιατρός τη διάγνωση έχει και προτάσεις που του δίνει η τεχνητή νοημοσύνη. Δεν αντικαθιστά τον γιατρό σε καμία περίπτωση, αλλά του προτείνει. Eίναι μια βοήθεια, σαν να κάνει ένα συμβούλιο. Στον τομέα των υποτροφιών τα τελευταία έξι χρόνια υπάρχει έμφαση στην κατεύθυνση της τεχνητής νοημοσύνης και της καινοτομίας. Άρα, για εμάς είναι κομμάτι μιας συλλογικής στρατηγικής, απλώς στον πολιτισμό φαίνεται περισσότερο. Aυτό που διαπιστώνουμε όλο και περισσότερο, και που είδαμε και στα Plásmata, είναι ότι ακόμη και σε πιο κλασσικές μορφές τέχνης όπως η ζωγραφική και η γλυπτική, τ@ καλλιτεχν@ χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη σε πολλά στάδια της δημιουργικής διαδικασίας, κυρίως στη φάση του ιδεασμού (ideation stage).

Φέτος το πρόγραμμα της Στέγης επικεντρώνεται στιςσχέσεις. Στην οικειότητα. Μια ερώτηση που μπορεί να σου ακούγεται παλιακή, αλλάπραγματικά αφορά πάρα πολλούς, είναι για ποια οικειότητα μιλάμε σε σχέση με τηντεχνολογία; Όταν απουσιάζει η σωματικότητα και βάζουμε λέξεις όπως τεχνητή πριντην πραγματικότητα;

Φέτος το πρόγραμμα της Στέγης έχει πιστεύω πολύ πιο καθαρή θεματική στόχευση και επιμελητική κατεύθυνση, οπότε και στα προγράμματα που αφορούν στην τέχνη και την τεχνολογία μάς απασχολούν τα ίδια ερωτήματα που απασχολούν το θέατρο, τη μουσική ή το πρόγραμμα δημοσίου λόγου. Άρα το ερώτημα δεν είναι παλιακό. Οι σχέσεις είναι το κεντρικό ερώτημα της τεχνολογίας στη μεικτή μας πραγματικότητα - ψηφιακή και φυσική. Η τεχνολογία είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένη με την σωματικότητα και σχεδόν μας αναγκάζει να την αντιμετωπίσουμε με έναν και μόνο τρόπο: ριζοσπαστικά.

Τι σημαίνει ριζοσπαστικά; Πιθανότατα σημαίνει κάτιδιαφορετικό για εσένα, για εμένα, για τον αναγνώστη μας.

Σωστά. Ριζοσπαστικά ή ορθότερα ριζικά, σημαίνει να μπορέσειςνα δεις τη σχέση στην θεμελιώδη της μορφή. Να γυρίσεις στις βασικές αρχές. Τοπρώτο κομμάτι που μας απασχολεί είναι τι σημαίνει ριζοσπαστική οικειότητα καιτι σημαίνει θεμελιώδης οικειότητα. Σημαίνει ότι πρέπει να αναζητήσουμε τηνοικειότητα όχι μόνο ανάμεσα στους ανθρώπους, αλλά και στα πράγματα που μαςπεριβάλλουν, στις μη ανθρώπινες υποκειμενικότητες που είναι το νερό, τα δέντρα,τα κτίρια και οι μηχανές μας.

Κάνεις πιο ελαστική την έννοια της οικειότητας;

Πιο ελαστική με την έννοια ότι δεν γνωρίζει όρια, αλλά και θέτοντας το ερώτημα: όταν μιλάμε για ανθρώπινη (και μη ανθρώπινη) οικειότητα, τι σημαίνει αυτό; Ο Emanuele Coccia στο «Philosophy of the Home» λέει ότι οικειότητα είναι η κατάσταση στην οποία αδυνατείς να διαχωρίσεις το φυσικό από το τεχνητό. Είναι ένα ερώτημα που προσεγγίζουμε σε τρία στάδια: τι σημαίνει να είσαι radically affective, τι είναι δηλαδή η φροντίδα σε αυτό το επίπεδο; Τι σημαίνει να είσαι radicallly intimate, δηλαδή να αναζητάς την ουσιαστική οικειότητα, και τέλος τι σημαίνει radically public, τι είναι ο δημόσιος χώρος σήμερα. Για να φτάσουμε να μιλήσουμε ριζικά, ή βασικά ή θεμελιωδώς για τον δημόσιο χώρο, θα πρέπει να ξεκινήσουμε από μια ενδοσκοπική κίνηση, με τη ριζοσπαστική φροντίδα, μετά να πάμε στη ριζοσπαστική οικειότητα και τελικά να μιλήσουμε για τον δημόσιο χώρο μέσα από αυτό το πρίσμα. Αυτή είναι η κίνησή μας φέτος.

Αυτό απαιτεί να μοχθήσεις.

Ακριβώς. Απολύτως. Είναι πολύ ωραίο αυτό που λες, γιατί πίσω από αυτό βρίσκεται μια μορφή εργασίας που εκφράζει πολύ καλά η αγγλική λέξη labor, που σημαίνει και γέννα. Άρα, είναι μια γέννα που περνάει μέσα από αυτά τα στάδια. Και αυτό είναι το πρόγραμμα της Στέγης.

Με αυτή τη λογική έχετε οργανώσει μια σειρά εκθέσεων;Είναι σωστός ο όρος που χρησιμοποιώ;

Δεν είμαι σίγουρος πώς μπορείς να τα αποκαλέσεις. Μπορείς να τα πεις εκθέσεις, projects, συμβάντα, στιγμές παρουσίασης της δουλειάς μας στο κοινό. Ίσως αυτή να είναι και η μαγεία τους.

Εκκινώντας από μια ομαδική αγκαλιά. Το Group Hug στη Νέα Υόρκη, που ενώ ήταν να ολοκληρωθεί στις 23 Οκτωβρίου πήρε παράταση ως τις 17 Νοέμβρη. Κέντρισε και το ενδιαφέρον του αμερικανικού τύπου μάλιστα.

Είναι μια ομαδική αγκαλιά που χρησιμοποίησε τη φόρμα του video game -που ιστορικά έρχεται από τις τεχνολογίες πολέμου- προκειμένου να μιλήσει για ζητήματα συνεργασίας, οικειότητας, φροντίδας, προκειμένου να πετύχουμε κάτι όλοι μαζί. Παρουσιάζουμε τρεις καλλιτέχνες. Την πολύ σημαντική game artist Auriea Harvey, το Danielle Brathwaite-Shirley που παρουσιάζει ένα έργο που ασχολείται με το πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το σώμα μας για να πετύχουμε από κοινού τον στόχο μας. Tέλος, ο Τεό Τριανταφυλλίδης παρουσιάζει στο έργο του μια ομάδα από πρόσωπα που βρίσκονται σε μία έρημο και όλα μαζί πρέπει να συνεισφέρουν για να μεταφέρουν ένα αντικείμενο. Ενώ είναι video games, δεν περιορίζονται στην οθόνη, όλα έχουν σωματικά στοιχεία. Και αυτό είναι ένα πολύ βασικό σημείο σε αυτό που κάνουμε στο ψηφιακό τμήμα. Όπως λέει και η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, είμαστε post-digital.

Eίστεμεταψηφιακοί. Πώς;

Με την έννοια ότι το ψηφιακό πάντοτε εμφανίζεται ως μέροςκάποιου, δεν υπάρχει ως αυτοτελές και μεμονωμένο. Είμαστε στην εποχή μετά τοψηφιακό. Είναι το δεδομένο και πάνω σε αυτό χτίζουμε.

Έχει ενδιαφέρον ότι σε μια εποχή που τα video games προωθούν τη βία, οικαλλιτέχνες σας επενδύουν στη συνεργασία για ένα κοινό καλό στόχο.

Πρόκειται για έναν επαναπροσδιορισμό του video game. Ειδικά στις μέρες μας όταν οι μεγάλοι πόλεμοι σε Ουκρανία και Γάζα παρουσιάζονται με μια αισθητική gaming. Άρα το παιχνίδι συνδέεται με τη βία, ενώ εμείς ερχόμαστε να πούμε ότι δεν σημαίνει αυτό, το game δεν σημαίνει ότι βαράω με ένα μπαζούκας, δεν σημαίνει ότι είναι ωραίο να σκοτώνεις. Επίσης, μας ενδιαφέρει πολύ το κομμάτι του χρόνου. Για να δεις μια έκθεση που αφορά games θες χρόνο. Άρα δεν μπορείς να δείξεις εκατό εκθέματα, αλλά τρία. Σου ζητάει να έχεις τα τοποθετήσεις σε ένα lounge, να ρίξεις τους ρυθμούς σου.

Πολύ ενδιαφέρον αυτό, έρχεται κόντρα σε αυτό που έχουμεστο μυαλό μας για τα παιχνίδια τέτοιου τύπου, ότι ανεβάζουν την αδρεναλίνη, ότιείσαι σε μόνιμη υπερδιέγερση.

Γίνεται μια αντιστροφή στον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται στο «Group Hug»: δεν είναι μόνο ψηφιακό, δεν είναι βίαιο, χρειάζεσαι χρόνο, έχεις δίπλα βιβλιοθήκη με φυσικά βιβλία, ακούς μουσική σε έναν χώρο περισυλλογής. Είναι κόντρα ρόλος.

Στο πρόγραμμα γράφετε ότι ανοίγετε το μαύρο κουτί της προηγμένης τέχνης. Με μπερδεύει αυτό. Το μαύρο κουτί θεωρούμε οι περισσότεροι ότι είναι κάτι το δυσοίωνο, σημαίνει πως κάτι έχει τελειώσει και ψάχνουμε απαντήσεις - για μια συντριβή αεροσκάφους κυρίως.

Στον προγραμματισμό όταν μιλάμε για μαύρο κουτί, εννοούμε ένα κουτί που δεν ξέρεις τι έχει μέσα. Αν πω ότι το τηλέφωνο μου λειτουργεί ως  black box, σημαίνει ότι το χρησιμοποιώ χωρίς να καταλαβαίνω τι γίνεται από πίσω του. Όταν λέμε ότι ανοίγουμε το black box σημαίνει ότι εισάγουμε μια διαφάνεια στο πώς δουλεύουν κάποια πράγματα. Τα ανεξάρτητα games τα θεωρώ φοβερά έργα τέχνης, αλλά επειδή απαιτούν ενέργεια και χρόνο, επειδή συχνά ταυτίζονται με συγκεκριμένα sub-cultures με τα οποία δεν συνδέεται απαραίτητα ο μέσος άνθρωπος, δημιουργούν και έναν φραγμό.

Και μετά την ομαδική αγκαλιά στη Νέα Υόρκη, έρχεστε στην Αθήνα τον Δεκέμβριο με την σύμπραξη Onassis Air και ΟΝΧ.

Για την ακρίβεια, μετά το Group Hug, κάνουμε μια στάση στο Άμστερνταμ στις 14 με 24 Νοεμβρίου, όπου στο International Documentary Festival (IDFA) παρουσιάζουμε έργα από δύο ΟΝΧ NY members, της Sister Sylvester και της Emeline Courcier. Στη συνέχεια, ανάμεσα στις 12 και 15 Δεκεμβρίου, Onassis OΝΧ και AiR ενώνουν τις δυνάμεις τους στην Αθήνα για να παρουσιάσουν το σήμερα στην ψηφιακή τέχνη, όχι μόνο στο καλλιτεχνικό επίπεδο αλλά και σε σχέση με το τι σημαίνει η παραγωγή και η διανομή αυτής. Εδώ να πω ένα ιδιαίτερο ευχαριστώ στη Νεφέλη Μυρωδιά που είναι η επικεφαλής και ψυχή του Onassis AiR και που έχει καταφέρει να καλλιεργήσει μια από τις πιο δυναμικές διεθνείς κοινότητες καλλιτεχνών στην Αθήνα. Πρόκειται για ένα φεστιβάλ το οποίο βάζει στο κέντρο όχι μόνο τον ψηφιακό καλλιτέχνη, αλλά και τον ψηφιακό εργάτη και τεχνίτη, αλλά και θέτει το αμείλικτο ερώτημα του κόστους και της βιωσιμότητας των έργων που παρουσιάζονται. Κεντρικός άξονας του φεστιβάλ είναι έξι έργα ευρωπαίων ψηφιακών καλλιτεχνών που εξερευνούν την έννοια του Radical Intimacy στον μετά-ψηφιακό κόσμο και τα οποία έχουν συγχρηματοδοτηθεί από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Creative Europe, EMAP. Παράλληλα, θα υπάρχουν masterclasses από καλλιτέχνες αλλά και από κορυφαίους επαγγελματίες και οργανισμούς του χώρου, για το θέμα της βιώσιμης παραγωγής ψηφιακών έργων. Τέλος, θα παρουσιάσουμε 4 έργα XR που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο του ΟΝΧ Athens στο πρόγραμμα Proof of Concept και έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο του Smart Attica European Digital Innovation Hub.

Και μετά πάλι στη ΝέαΥόρκη;

Ναι. Ανάμεσα στις 4 και 19 Ιανουαρίου είμαστε στη Νέα Υόρκη όπου έχουμε μια συνεργασία με το ΒΑΜ (Brooklyn Academy of Music) και το Under the Radar με τον τίτλο «Techne» στο πλαίσιο του ΒΑΜ Next Wave Festival. Eίναι μια πολύ σημαντική στιγμή για εμάς, καθώς μας επιτρέπει να παρουσιάσουμε έργα τεσσάρων καλλιτεχνών του ΟΝΧ ΝΥ, ανάμεσά τους και δύο Ελληνίδων: της Μαργαρίτας Αθανασίου με το «Voices», που έχει ξεκινήσει από το AiR και είναι μια από τις πρώτες ΑiR/ ONX Fellows, δηλαδή του διατλαντικού προγράμματος που έχουμε δημιουργήσει κι επιτρέπει την ανάπτυξη έργων Ελλήνων καλλιτεχνών σε Αθήνα και Νέα Υόρκη με στόχο ένα διεθνές κοινό. Και της Χριστιάνας Κοσιάρη με το «Runway» που είδαμε στα Onassis Dance Days 2024.

Mοιάζει σαν ναμπαίνουν τα έργα αυτά περισσότερο στον χώρο του performance.

Σωστά, τα έργα που επιλέξαμε έχουν και έντονο επιτελεστικό χαρακτήρα. Mετά τη Νέα Υόρκη επιστρέφουμε στην Αθήνα 21 με 25 Ιανουαρίου, σε συνεργασία με το British Council στο πλαίσιο του «Circular Culture Design School». Στο πλαίσιο της διερεύνησης του radical affection, θα θέσουμε τρεις προκλήσεις σε νέους designers. Η πρώτη είναι πώς μπορείς να φτιάξεις μια δημόσια τουαλέτα. Η δεύτερη πώς μπορείς να δημιουργήσεις σχέσεις αγάπης με ένα οικιακό ή νοσοκομειακό ρομπότ. Και η τρίτη πως κατασκευάζεις τον εαυτό σου όταν, βάζοντας ένα φίλτρο στο Tik Tok, τον επανασυστήνεις στον κόσμο.

Πολύ ενδιαφέρον.Κάθε ένα από αυτά κρύβει από πίσω κάτι άλλο από αυτό που δηλώνει αρχικά.

Εντελώς. Είναι μια οικειότητα άλλου τύπου. Στοχεύουμε σε περίπου 60 συμμετέχοντες και θα κάνουμε ανοιχτή πρόσκληση σε καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, designers στα μέσα Νοεμβρίου.

Η ανοιχτή πρόκληση για τη δημόσια τουαλέτα είναι μια genial ιδέα.

Είναι ένα θέμα που μας απασχολεί. Ξεκίνησε από το Πεδίον του Άρεως, συνεχίστηκε στα Ιωάννινα που αναζητούσαμε τουαλέτες για το κοινό. Με έχει φάει η Αφροδίτη (Παναγιωτάκου) με το θέμα αυτό! Μπορείς να το αντιμετωπίσεις ως ένα θέμα όχι μόνο λειτουργικό, αλλά πρωτίστως ως ερώτημα φροντίδας και οικειότητας. Τι περιμένεις να δεις όταν το αντιμετωπίσεις σε αυτήν την βάση; Προφανώς, το θέμα δεν είναι κάτι καινούριο, από το «Εγκώμιο της Σκιάς» του Τανιζάκι, και το «Phantom of Liberty» του Μπουνουέλ, μέχρι τις «Υπέροχες Μέρες» του Βιμ Βέντερς το θέμα τίθεται ξανά και ξανά. Όμως το εξωτικοποιούμε όταν το βλέπουμε στο συμφραζόμενο της ιαπωνικής κουλτούρας ή μιας σουρεαλιστικής κριτικής του καπιταλισμού. Το ερώτημα είναι: μπορείς να τεθεί ως κρίσιμο ζήτημα δημοσίου χώρου με αυτούς τους όρους στην Ελλάδα του 2025;

Και κάπου εκείεπιστρέφουν για τρίτη φορά τα Plásmata.

Τέλος Μαΐου, για έναν μήνα.

Πού θα γίνουν ταPlásmata το 2025;

Στην Αθήνα, σε ανοιχτό χώρο,αλλά δεν μπορώ να πω ακόμα πού ακριβώς. Εξακολουθεί να μας απασχολεί η συνέχειαανάμεσα στη φύση, τον δημόσιο χώρο, την τεχνολογία και τον πολιτισμό.

Ποια θα είναι ηεξέλιξη των πλασμάτων στην τρίτη τους εκδοχή;

Θα δούμε τι σημαίνει να επιστρέφεις στον πυκνό αστικό χώρο και πώς μπορείς να πεις κάτι που δεν εξαντλείται σε μια παράθεση έργων. Στα Ιωάννινα, μια πόλη με ισχυρό ιστορικό αστικό βάθος, είχαμε μια γραμμή να πιάσουμε. Τώρα το ζήτημά μας είναι πως θα μιλήσουμε για κάτι που δεν είναι μια ιστορία που σε γυρνάει πίσω στο παρελθόν, αλλά στο παρόν και στο μέλλον. Πώς μπορούμε να κάνουμε μια αρχαιολογία του μέλλοντος σχετική για τους κατοίκους, ευχάριστη και ταυτόχρονα κριτική. Πως μπορούμε να δημιουργήσουμε μια έκθεση deep pop. Είναι το ίδιο ερώτημα που έχουμε πάντοτε, αλλά νομίζω πως είναι πιο δύσκολο φέτος.

Γιατίδυσκολεύει;

Τα πρώτα Plásmata βγήκαν μετά τον εγκλεισμό και ήταν μια ανάγκη του κόσμου να βγει στο πάρκο. Τώρα, στην Αθήνα δεν ταιριάζει η λέξη επιστροφή, αλλά η λέξη ανακάλυψη. Είμαστε στον αστικό δημόσιο χώρο, έναν χώρο πυκνό όπου γίνονται πια τόσα πράγματα, δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο να κάνεις μια έκθεση έξω. Άρα μένεις γυμνός με το μήνυμά σου: έχεις να πεις αυτό που έχεις να πεις και με βάση αυτό κρίνεσαι. Επίσης η Αθήνα έχει μετασχηματιστεί φοβερά μέσα σε αυτά τα χρόνια, οι άνθρωποι έχουν άλλου τύπου σχέση με το πάρκο. Ζούμε την εποχή του μετα-εξευγενισμού. Το άλλο κομμάτι που μας απασχολεί είναι το ζήτημα του πως θα μιλήσουμε για την τεχνολογία.

Υπό ποιο πρίσμα;

Όταν κάναμε ψηφιακή τέχνη στη δεκαετία του '90 ή στα '00s, η τεχνολογία ήταν περιχαρακωμένη σε έναν υπολογιστή. Σε ένα κουτί. Τώρα, έχουμε πάνω και γύρω μας αμέτρητα ψηφιακά πράγματα κάθε στιγμή - το ρολόι, τον υπολογιστή, το τάμπλετ, το ψυγείο. Άρα δεν μπορούμε να μιλήσουμε για ψηφιακή τέχνη ως κάτι το εξωσωματικό. Επίσης, πρέπει να αναρωτηθούμε τι σημαίνει ενεργειακά και από πλευράς κοινωνικού αποτυπώματος το να κάνεις μια έκθεση στον δημόσιο χώρο.

Ενοχικά;

Πιστεύουμε ότι πρέπει να το κάνουμε αλλά χωρίς ενοχική λογική. Και χωρίς υποκρισίες και ελιτισμούς. Τα Plásmata είναι μια λαϊκή έκθεση, πρέπει να την απολαύσει ο κόσμος. Έχουν ένα δημοκρατικό χαρακτήρα τα Plásmata. Δεν μπορώ να πάμε στον επισκέπτη του πάρκου ένα conceptual έργο με το οποίο δεν θα μπορέσει να συνδεθεί. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα το «κατεβάσουμε», θα το κάνουμε απλοϊκό. Πρέπει να μπορείς να μιλήσεις με σεβασμό στο κοινό σου και με συναίσθηση ότι είσαι καλεσμένος στον δημόσιο χώρο. Αλλά πώς το κάνεις αυτό σε μια πόλη που είναι ένα αέναο χωνευτήρι.

Tι τίτλο θαέβαζες στο πρόγραμμα που έχει το τμήμα σου αυτή τη σεζόν;

Πώς μπορούμε να είμαστεριζοσπαστικά αγαπητικοί.

Η αλήθεια είναιότι μετά το πρόγραμμα νιώθεις την ανάγκη να πας στον ψυχαναλυτή.

Ναι. Αλλά αγαπητικά.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr