Νέος μηχανισμός καθορισμού το κατώτατου μισθού: 12 ερωτήσεις-απαντήσεις -Σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο

15:42 7/11/2024 - Πηγή: iEfimerida

Αναρτήθηκε την Πέμπτη 7 Νοεμβρίου σε Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εργασίας για τις ρυθμίσεις για τον καθορισμό κατώτατου μισθού για τα έτη 2025, 2026 και 2027.

Η διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 2024 και ώρα 14.00 και οι σχετικές παρατηρήσεις που θα υποβληθούν, θα ληφθούν υπόψη για την τελική διαμόρφωση του κειμένου του σχεδίου νόμου, το οποίο θα εισαχθεί στη Βουλή προς συζήτηση και

ψήφιση.

Ακολουθούν14 ερωτήσεις και απαντήσεις για τηνκαλύτερη κατανόηση του, υπό διαβούλευση,νομοσχεδίου:

1.Ποιοςείναι ο κατώτατος μισθός σήμερα και πώςκαθορίζεται;

Οκατώτατος μισθός σήμερα ανέρχεται στα830 ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 28% σεσχέση με το 2019. Βασική προτεραιότητατης κυβέρνησης είναι η βελτίωση τωναποδοχών των εργαζομένων και η ενίσχυσητης αγοραστικής τους δύναμης. Η δέσμευσητου Πρωθυπουργού για αύξηση του κατώτατουμισθού στα 950 ευρώ μέχρι το 2027 αποτελείεθνικό στόχο και θα οδηγήσει σε σωρευτικήαύξηση του κατώτατου μισθού κατά 46%, σεσύγκριση με το 2019. Ηαύξηση του κατώτατου μισθού συνοδεύεταιαπό μείωση του μη μισθολογικού κόστουςγια τις επιχειρήσεις, μέσω της μείωσηςτων ασφαλιστικών εισφορών, δίνονταςκίνητρα για επενδύσεις και προσλήψεις.Μέχρι σήμερα οι ασφαλιστικές εισφορέςέχουν μειωθεί κατά 4,4 ποσοστιαίεςμονάδες από το 2019. Έχει ανακοινωθείμείωση κατά μία επιπλέον ποσοστιαίαμονάδα από 1/1/2025 και μισής ακόμη μονάδαςτο 2027.ΗΕλλάδα, όπως και άλλα 21 από τα 27 κράτη-μέλητης Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεσπίζεινομοθετικά τον κατώτατο μισθό από το2012. Με την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκήςΟδηγίας 2022/2041, ο μηχανισμός γίνεται πιοπροβλέψιμος και αντικειμενικός, ενώενισχύεται και ο ρόλος των κοινωνικώνεταίρων.

2.Τιορίζει η ευρωπαϊκή Οδηγία 2022/2041 γιαεπαρκείς κατώτατους μισθούς στηνΕυρωπαϊκή Ένωση;

Ηευρωπαϊκή Οδηγία 2022/2041 για επαρκείςκατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωσηέχει ως στόχο τη βελτίωση των συνθηκώνδιαβίωσης και εργασίας των εργαζομένων.Θεσπίζει ένα πλαίσιο για την επάρκειατων κατώτατων μισθών και προάγει τιςσυλλογικές διαπραγματεύσεις, με σεβασμόστον ρόλο των Κοινωνικών Εταίρων. ΗΟδηγία εστιάζει σε δύο κύριους άξονες:

Τακράτη μέλη καλούνται να καθορίσουνσαφή κριτήρια και αντικειμενικέςδιαδικασίες για τον καθορισμό και τηνεπικαιροποίηση των νόμιμων κατώτατωνμισθών, με τη δυνατότητα εφαρμογήςμηχανισμού αυτόματης αναπροσαρμογής.Τακράτη μέλη με ποσοστό κάλυψης απόσυλλογικές συμβάσεις κάτω του 80%υποχρεούνται να εκπονήσουν ΣχέδιοΔράσης, προκειμένου να δημιουργηθούνευνοϊκές συνθήκες για την ενίσχυση τωνσυλλογικών διαπραγματεύσεων.

3.Ποιαπροετοιμασία έχει γίνει για την ενσωμάτωσητης ευρωπαϊκής Οδηγίας στο εθνικόδίκαιο;

ΣυγκροτήθηκεΕπιστημονική Επιτροπή με Πρόεδρο τηνπρώην υπηρεσιακή Υπουργό Εργασίας καιΚοινωνικών Υποθέσεων, ΚαθηγήτριαΠατρίνα Παπαρρηγοπούλου, με σκοπό τηνενσωμάτωση της Οδηγίας. Η Επιτροπήανέλυσε τις απαιτήσεις της Οδηγίαςκαθώς και τον υφιστάμενο μηχανισμόκαι, στις 8 Οκτωβρίου 2024, παρέδωσε τοπόρισμά της στην Υπουργό Εργασίας ΝίκηΚεραμέως, με το οποίο προτείνει τησταδιακή μετάβαση σε ένα νέο σύστημακαθορισμού νομοθετημένου κατώτατουμισθού και ημερομισθίου μέσω μαθηματικούτύπου, που λαμβάνει υπόψη πραγματικάοικονομικά μεγέθη, όπως ο πληθωρισμόςκαι η παραγωγικότητα της οικονομίας,κατά το πρότυπο του συστήματος πουεφαρμόζεται στη Γαλλία.Τοπόρισμα της Επιτροπής έχει ήδη συζητηθείαναλυτικά με τους Κοινωνικούς Εταίρους(ΓΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΣΕΒ, ΣΕΤΕ, ΣΒΕ) καιμε την ΕΛΣΤΑΤ, ώστε να καταγραφούν οιθέσεις και οι προτάσεις τους. Η διαδικασίααυτή θα συνεχιστεί μέχρι την ολοκλήρωσητης σχετικής συζήτησης στη Βουλή, μετην προσδοκία να ληφθούν προτάσεις γιατη βελτίωση αυτού του νέου συστήματος.

4.Ποιοςείναι ο μαθηματικός τύπος που θαχρησιμοποιείται για την αύξηση τουκατώτατου μισθού;

(Ποσοστόμεταβολής του Κατώτατου Μισθού) = (Ποσοστόμεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτήγια τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο 20% τηςεισοδηματικής κατανομής) + [(Ποσοστόμεταβολής της αγοραστικής δύναμης τουΓενικού Δείκτη Μισθών)/2]

Τοποσοστό της ετήσιας αύξησης του κατώτατουμισθού θα είναι το άθροισμα αφενός τουετήσιου ποσοστού μεταβολής του δείκτητιμών καταναλωτή, ειδικά για τα νοικοκυριάστο χαμηλότερο 20% της εισοδηματικήςκατανομής, και αφετέρου του μισού τουετήσιου ποσοστού μεταβολής τηςαγοραστικής δύναμης του γενικού δείκτημισθών κατά την ίδια χρονική περίοδο.Με απλά λόγια, θα λαμβάνεται υπόψη ηακρίβεια για τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο20% της εισοδηματικής κατανομής και ηαύξηση της παραγωγικότητας της ελληνικήςοικονομίας. Ομαθηματικός τύπος για τον καθορισμότου κατώτατου μισθού έχει ως βάση τογαλλικό μοντέλο και λαμβάνει υπόψηαντικειμενικά και διαφανή οικονομικάστοιχεία, ενώ και άλλες χώρες στηνΕυρωπαϊκή Ένωση, όπως το Βέλγιο, τοΛουξεμβούργο και η Ολλανδία, εφαρμόζουνπαρόμοια συστήματα.Οισχετικοί δείκτες θα υπολογίζονται απότην ΕΛΣΤΑΤ, ενισχύοντας την εμπιστοσύνηστο σύστημα.

5.Εξασφαλίζειο προτεινόμενος μαθηματικός τύπος τηνεπάρκεια του κατώτατου μισθού για τηνεπίτευξη αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου;

Ναι,επειδή ακριβώς θα λαμβάνεται υπόψη οπληθωρισμός, ειδικά για το χαμηλότερο20% της εισοδηματικής κατανομής τωννοικοκυριών, χρησιμοποιώντας έναπροσαρμοσμένο «καλάθι» για την εκτίμησητης ακρίβειας.Μετο προτεινόμενο σύστημα όσοι αμείβονταιμε κατώτατο μισθό κατ’ ελάχιστονδιατηρούν στο ακέραιο την αγοραστικήτους δύναμη ενώ εφόσον αυξάνεται οπληθωρισμός και η παραγωγικότητα τηςοικονομίας, την αυξάνουν.

6.Ηεφαρμογή του μαθηματικού τύπου μπορείνα οδηγήσει σε μείωση του κατώτατουμισθού;

Όχι.Προβλέπεται ρητά ότι ο κατώτατος μισθόςΔΕΝ μπορεί να μειωθεί. Σε περιπτώσειςέκτακτων συνθηκών και σοβαρών οικονομικώνπροβλημάτων, ο μηχανισμός μπορεί ναπαρεκκλίνει από τον αυτόματο μαθηματικότύπο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο κατώτατοςμισθός θα καθορίζεται μέσω διαβούλευσης,αλλά η μείωση του κατώτατου μισθούπαραμένει απαγορευμένη.

7.Ποιεςείναι οι καινοτομίες του προτεινόμενουσυστήματος;

Ενισχύειτην ασφάλεια για τους εργαζόμενους,καθώς προβλέπεται ότι ο κατώτατοςμισθός ΔΕΝ μπορεί να μειωθεί.Τούψος του κατώτατου μισθού συνδέεταιμε πραγματικά οικονομικά μεγέθη, όπωςο πληθωρισμός και η παραγωγικότητα.Βασίζεταισε αντικειμενικά δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ,ενισχύοντας τη διαφάνεια και τηνεμπιστοσύνη στο σύστημα.Συμπεριλαμβάνειτον Δημόσιο Τομέα, ώστε εφεξής, γιαπρώτη φορά, οι δημόσιοι υπάλληλοι ναπροστατεύονται από τον κατώτατο μισθόκαι να λαμβάνουν την εκάστοτε ονομαστικήαύξηση του κατώτατου μισθού.

8.Ποιαείναι τα πλεονεκτήματα του προτεινόμενουσυστήματος;

Είναιαντικειμενικό, διαφανές και εύκολοστην κατανόηση.Ησύνδεση του κατώτατου μισθού με ταπραγματικά οικονομικά δεδομένα τηςχώρας εξασφαλίζει την απασχόληση καιτην μακροχρόνια οικονομική διατηρησιμότητακαι προστατεύει την αγοραστική δύναμητου χαμηλότερου 20% της εισοδηματικήςκατανομής των νοικοκυριών.Αναβαθμίζειτον ρόλο των Κοινωνικών Εταίρων στηδιαδικασία, ιδιαίτερα σε περιπτώσειςέκτακτων συνθηκών και σοβαρών προβλημάτωντης οικονομίας.Εισάγειπροβλεψιμότητα ως προς τη μελλοντικήπορεία του κατώτατου μισθού, μειώνονταςτην αβεβαιότητα εργαζομένων καιεργοδοτών και ενισχύοντας συνολικάτην αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικήςτης χώρας.Στηρίζειτον οικογενειακό προγραμματισμό τωνεργαζομένων και τη λειτουργία τωνεπιχειρήσεων, ενώ παράλληλα προάγειτις επενδύσεις, την οικονομική ανάπτυξηκαι την κοινωνική συνοχή.

9.Γιατίτο νέο σύστημα θα ισχύσει από τον κατώτατοτου 2028; Τι θα ισχύσει έως τότε;

Τονέο σύστημα στηρίζεται σε σειρά στοιχείωνκαι δεδομένων και απαιτείται ικανόςχρόνος προσαρμογής, προκειμένου ναδημιουργηθούν οι νέοι δείκτες από τηνΕΛΣΤΑΤ. Ο νέος μηχανισμός αυτόματηςαναπροσαρμογής του κατώτατου μισθούθα ισχύσει από το 2028. Γιατον καθορισμό του κατώτατου μισθού γιατα έτη 2025, 2026 και 2027 θεσπίζεται μιαμεταβατική διαδικασία, με την ουσιαστικήσυμμετοχή των Κοινωνικών Εταίρων καιτης ΑΔΕΔΥ, οι οποίοι θα συμμετέχουνστην Επιτροπή Διαβούλευσης που θαδιατυπώνει γνώμη με θεσμικό και ενιαίοτρόπο για την αύξηση του κατώτατουμισθού.

10.Γιατίνα καθορίζεται ο κατώτατος μισθόςνομοθετικά και όχι με συλλογικέςδιαπραγματεύσεις, όπως ίσχυε πριν το2012;

Καταρχάς,οι κοινωνικοί εταίροι μπορούν, μέσωσυλλογικών διαπραγματεύσεων, νασυμφωνούν σε ευνοϊκότερους όρουςαμοιβής και εργασίας των εργαζομένων,εφόσον το επιθυμούν και το επιδιώκουν.Όμως,οι κοινωνικοί εταίροι δεν εκπροσωπούντο σύνολο των εργαζομένων και συνεπώςοι διμερείς διαπραγματεύσεις δεν είναιαντιπροσωπευτικές για το σύνολο τηςκοινωνίας. Για παράδειγμα, δενεκπροσωπούνται οι άνεργοι και οι νέεςγενιές. Ο κατώτατος μισθός προστατεύειτο σύνολο της κοινωνίας.Ηπροβλεψιμότητα, ως προς την μελλοντικήπορεία του κατώτατου μισθού, βοηθάειστην μείωση της αβεβαιότητας εργαζομένωνκαι εργοδοτών και, κατά συνέπεια,στηρίζει αφενός τον οικογενειακόπρογραμματισμό των εργαζομένων καιαφετέρου την λειτουργία των επιχειρήσεων,ενώ ευνοεί τις επενδύσεις, την οικονομικήανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.Ομαθηματικός τύπος διασφαλίζει ότι οιαποφάσεις λαμβάνονται με γνώμονα τηνπραγματική κατάσταση της οικονομίαςκαι τις ανάγκες των εργαζομένων,προάγοντας έτσι μια δίκαιη και βιώσιμηπολιτική μισθών. Σημειώνεταιότι στα 22 από τα 27 κράτη μέλη ο κατώτατοςμισθός θεσπίζεται νομοθετικά, ενώ μόνοσε 5 χώρες ορίζεται με συλλογικέςδιαπραγματεύσεις σε κλαδικό κυρίωςεπίπεδο (Αυστρία, Δανία, Ιταλία, Φινλανδίακαι Σουηδία). Οι συλλογικές διαπραγματεύσειςπου μπορούν να οδηγήσουν σε ευνοϊκότερουςόρους αμοιβής για τους εργαζομένουςσυνεχίζουν να προβλέπονται στον ν.1876/1990, εφόσον οι Κοινωνικοί Εταίροι τιςεπιθυμούν και τις επιδιώκουν.

11.Πώςενισχύεται ο ρόλος των ΚοινωνικώνΕταίρων;

Μετο νέο σύστημα, ο ρόλος των ΚοινωνικώνΕταίρων αναβαθμίζεται και ενισχύεταιμε τους εξής τρόπους:

Κατάτη μεταβατική διαδικασία καθορισμούέως και τον καθορισμό του κατώτατουγια το 2028, οι Κοινωνικοί Εταίροισυμμετέχουν στην Επιτροπή Διαβούλευσης,η οποία διατυπώνει γνώμη για τον κατώτατομισθό, με θεσμικό και ενιαίο τρόπο,ακολουθώντας συγκεκριμένα κριτήρια,ενισχύοντας έτσι τη διαφάνεια και τησυμμετοχή. Σεπερίπτωση ενεργοποίησης της ρήτραςπαρέκκλισης, όταν συντρέχουν έκτακτεςσυνθήκες και σοβαρά οικονομικάπροβλήματα, ακολουθείται διαδικασίαδιαβούλευσης με τη συμμετοχή, μεταξύάλλων, των επιστημονικών ινστιτούτωντων Κοινωνικών Εταίρων, διασφαλίζονταςμια εμπεριστατωμένη προσέγγιση. Καισε αυτή την περίπτωση ο κατώτατος μισθόςδεν δύναται να μειωθεί.ΟιΚοινωνικοί Εταίροι διαδραματίζουνκαθοριστικό ρόλο στην προώθηση τωνσυλλογικών διαπραγματεύσεων, καθώςκαλούνται να συμμετάσχουν ενεργά στηνκατάρτιση του Σχεδίου Δράσης για τιςσυλλογικές διαπραγματεύσεις. Διασφαλίζεταιμε αυτόν τον τρόπο ότι οι ανάγκες καιοι προτάσεις όλων των πλευρών θα ληφθούνυπόψη, ενισχύοντας τη συμμετοχικότητακαι τη συνεργασία.

12.Τιθα γίνει για την προώθηση των συλλογικώνδιαπραγματεύσεων;

Ηευρωπαϊκή Οδηγία προβλέπει την κατάρτισηΣχεδίου Δράσης για την αύξηση τουποσοστού των εργαζομένων που καλύπτονταιαπό Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. ΤοΣχέδιο Δράσης θα εκδοθεί εντός ενόςέτους από την ψήφιση του νόμου.Ηκυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές ότι ηπρόθεσή της είναι να ενισχύσει τιςΣυλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Στοπλαίσιο κατάρτισης του Σχεδίου Δράσης,θα υπάρξει εκτενής συζήτηση με τουςΚοινωνικούς Εταίρους σχετικά με τιςαναγκαίες θεσμικές ενέργειες για τηνενίσχυση του πλαισίου. Είναι πολύ θετικόόταν εργαζόμενοι και εργοδότες κάθονταιστο ίδιο τραπέζι και συμφωνούν σε όρουςΣυλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και ηκυβέρνηση θα προωθήσει με κάθε τρόποτην αύξηση του ποσοστού κάλυψης απόσυλλογικές διαπραγματεύσεις.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr