Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών και Εξωσωματική Γονιμοποίηση

15:24 7/11/2024 - Πηγή: iEfimerida

Το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών αποτελεί την πιο συχνή ορμονική διαταραχή που εμφανίζεται στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες.

Υπολογίζεται ότι μια στις δέκα (1/10) γυναίκες θα εμφανίσει το σύνδρομο αυτό, που χαρακτηρίζεται από διαταραχές του εμμηνορυσιακού κύκλου – αύξηση των ανδρογόνων και διαταραχές στον μεταβολισμό της ινσουλίνης. Συνέπεια αυτών, οι γυναίκες αυτές δεν κάνουν: Ωορρηξία (υπογονιμότητα) κι έχουν επίσης ακανόνιστους κύκλους. Εμφανίζουν αντίσταση στην ινσουλίνη άρα σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και τέλος εμφανίζουν ακμή – δασυτριχισμό (υπερτρίχωση) καθώς και αυξημένη λιπαρότητα

δέρματος και σε ακραίες περιπτώσεις απώλεια στο τριχωτό της κεφαλής (ανδρικού τύπου αλωπεκία)

Τοσύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών είναιμια από τις συχνότερες αιτίεςυπογονιμότητας, μπορεί να εμφανιστείήδη από την εφηβική ηλικία και ευθύνονταισε μεγάλο βαθμό για την εμφάνισημακροχρόνιων παθήσεων, όπως προαναφέραμε,με οργανικές και ψυχολογικές επιπτώσεις.

Οσακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η υψηλήαρτηριακή πίεση, η αυξημένη LDLχοληστερόλη, η αύξηση σωματικού βάρους,το άγχος, η κατάθλιψη και η χαμηλήαυτοεκτίμηση έχουν πολλές φορές σοβαρέςεπιπτώσεις στην υγεία της πάσχουσαςγυναίκας.

Αιτιολογία

Παράτη μεγάλη πρόοδο στη διάγνωση καιαντιμετώπιση του συνδρόμου τα τελευταίαπενήντα χρόνια, η αιτιολογία της εμφάνισήςτου παραμένει πολύπλοκη και όχι πλήρωςκατανοητή. Μπορεί να συνδέεται μεδυσλειτουργία του υποθαλάμου, υπόφυσης,ωοθηκών ακόμη και επινεφριδίων. Γονιδιακέςσυμμετοχές φαίνεται ότι υπάρχουν επίσης.

Είναιεπομένως εύκολα κατανοητό ότι στηναντιμετώπιση του συνδρόμου είναιαπαραίτητη η συνεργασία πολλών ειδικώνόπως γυναικολόγου, ενδοκρινολόγου,διατροφολόγου, ψυχολόγου-ψυχιάτρου, κά(ολιστική προσέγγιση της ασθενούς).

Παρόλααυτά είναι συχνό φαινόμενο, οι θεραπείεςαυτές να μην είναι αρκετές ώστε οιγυναίκες να συλλάβουν με φυσικό τρόπο,οπότε η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF)έρχεται να βοηθήσει στις περιπτώσειςαυτές.

Ειδικάπρωτόκολλα χρησιμοποιούνται και πολύκλειστή παρακολούθηση της διαδικασίαςμε συχνά υπερηχογραφήματα και ορμονικούςπροσδιορισμούς, για να αποφύγουμε τηνυπερδιέγερσητων ωοθηκών.

Συνήθωςχρησιμοποιούμε ανταγωνιστές των LHRH,από την πρώτη μέρα της διέγερσης αλλάσε κάθε περίπτωση η εξατομίκευση τηςαγωγής ανάλογα του ορμονικού προφίλκαι της ανταπόκρισης της ασθενούςθεωρείται ότι βελτιώνει τα αποτελέσματα.

Τοσύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκώνχαρακτηρίζεται από την ύπαρξη πολλαπλώνωοθυλακίων που βρίσκονται σε πρώιμηφάση ανάπτυξης. Παρόλο που η ακριβήςπαθοφυσιολογία δεν είναι διευκρινισμένη,φαίνεται πως τα ωοθυλάκια αυτά μπορούννα ωριμάσουν μαζικά όταν εκτεθούν σεεξωγενείς γοναδοτροπίνες.

Συνηθέστερηεπιπλοκή της διέγερσης για IVFείναι η υπερδιέγερση των ωοθηκών. Στηνπαθογένεση του Συνδρόμου Υπερδιέγερσης Ωοθηκών (ΣΥΩ) έχουν ενοχοποιηθεί οιδιαταραχές του συστήματοςρενίνης-αγγειοτενσίνης των ωοθηκών καικυρίως του αγγειακού ενδοθηλιακούαυξητικού παράγοντα (VascularEndothelial Growth Factor (VEGF). Τα ερευνητικά δεδομένασυγκλίνουν στην άποψη ότι ο VEGF, μία ουσίαπου φυσιολογικά προάγει τον πολλαπλασιασμότων ενδοθηλιακών κυττάρων και τηναγγειογένεση, μπορεί επίσης να προκαλέσειαυξημένη διαπερατότητα του ενδοθηλίουμέσω ενός No-εξαρτώμενου μηχανισμού αλλά και ηπρογραμματισμένη χορήγηση ανθρώπινηςχοριακής γοναδοτροπίνης (hCG) σχετίζεταιάμεσα με την εμφάνιση ΣΥΩ.

Υπάρχουνδιάφορα στάδια της υπερδιέγερσης ωοθηκώνπου χωρίζονται ανάλογα με τη βαρύτητατων συμπτωμάτων:

Ήπιαδιέγερση:ήπιο φούσκωμα, ελαφρύ άλγος στην κοιλιακήχώρα και ήπια αύξηση του βάρους πουδιαρκούν περίπου μια εβδομάδα μετά τηνωοληψία.Μέτριαδιέγερση:αυξημένο φούσκωμα, ναυτία, έμετοι, πόνοςστην κοιλία, αύξηση σωματικού βάρουςμέχρι 4 κιλά. Διαρκούν περίπου δέκαημέρες και χρειάζεται ιατρικήπαρακολούθηση.Σοβαρήυπερδιέγερση:έντονους πόνους στην κοιλιά, αύξησηβάρους πάνω από 4 κιλά, μείωση τηςούρησης, υγρό στην κοιλιά και θώρακα.Χρειάζεται οπωσδήποτε νοσηλεία. Ηδιόγκωση των ωοθηκών φτάνει μέχρι τα20-25 εκατοστά, προκαλώντας πόνο, ναυτίακι έμετο.ΟΑσκίτης: μεέντονη διάταση της κοιλίας εμφανίζεταιλόγω της εξαγγείωσης και της αυξημένηςδιαρροής πρωτεϊνούχου υγρού από τονενδοαγγειακό χώρο στην ενδοκοιλιακήκοιλότητα, λόγω διαφοράς στην ωσμωτικήπίεση και αυξημένης αγγειακήςδιαπερατότητας στην περιοχή γύρω απότις ωοθήκες και το αγγειακό τους δίκτυο.Η χορήγηση hCG παίζει καθοριστικό ρόλοστην ενεργοποίηση της διαδικασίαςαυτής.Περιτονίτιδα:οερεθισμός που περιτοναίου λόγω τωνφλεγμονωδών ουσιών που απελευθερώνονται,του αίματος από τις κύστες και τοπρωτεϊνούχο υγρό προκαλούν ακολούθως:Έντονοκοιλιακό άλγος, ενώ πιθανά να συμβείρήξη των κύστεων ή και συστροφή τωνωοθηκών.Υπότασηκαι υπογλυκαιμία, οφείλεται σε μεγάληανάπτυξη οιδήματος, ασκίτου καιυδροθώρακα με μειωμένη καρδιακή απόδοσηκαι υπόταση.Δύσπνοιαλόγω επίσης της εξαγγείωσης (πλευριτικήσυλλογή πνευμονικό οίδημα – πνευμονικήεμβολή και περικαρδιακή συλλογή).Hυπερπηκτικότητατουαίματος. Η αιμοσυμπύκνωση και ηυπογλυκαιμία που προκύπτουν και τααυξημένα επίπεδα οιστρογόνων προκαλούνυπερπηκτικότητα του αίματος με αποτέλεσμαφλεβικές θρομβώσεις και ως εκ τούτουπνευμονικές εμβολές.Ηλεκτρολυτικέςδιαταραχέςκι οξείανεφρική ανεπάρκεια.Η μειωμένη αιμάτωση του νεφρού προκαλείνεφρική δυσλειτουργία, ηλεκτρολυτικέςδιαταραχές με υπερκαλιαιμία κι οξέωση.

Ηαντιμετώπιση του ΣΥΩ εξαρτάται από τηβαρύτητα των συμπτωμάτων (στάδιο).Προσεκτική παρακολούθηση εξωνοσοκομειακά,ανάπαυση, ενυδάτωση κι ενημέρωση αρκούνγια ελαφρά συμπτώματα. Επίσης δενδιενεργείται εμβρυομεταφορά διότι θαεπιβαρυνθεί η ασθενής.

Σεπιο βαριές περιπτώσεις θα πρέπει νασυστηθεί ενδονοσοκομειακή νοσηλείακαι ίσως σε μονάδα ΜΕΘ για την αυστηρήπαρακολούθηση και την ενδεδειγμένηαντιμετώπιση των προβλημάτων πουπροκύπτουν.

Γράφει ο
Μεταξάς Ηλίας,
Μαιευτήρας Γυναικολόγος,
Ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή
Μονάδα ΥΓΕΙΑ IVF ΕΜΒΡΥΟΓΕΝΕΣΙΣ

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr