Πάσχα 2015: το εθνικό hangover

08:58 14/4/2015 - Πηγή: iEfimerida

Στέφανος Δάνδολος

Σάββατο βράδυ στις εκκλησιές, με τις λαμπάδες στα χέρια, άλλοι κοστουμαρισμένοι, άλλοι casual, αντάλλασαν τις ευχές τους με ένα γενναιόδωρο χαμόγελο.

Η Μεγάλη Εβδομάδα είχε φτάσει επιτέλους στο τέλος της, η όποια νηστεία (για άλλους απλά "διατροφή") εξανεμιζόταν, τα στομάχια βρίσκονταν σε εγρήγορση και ο ρουκετοπόλεμος να σηκώνει στο πόδι χώματα και αστέρια, πού και πού και κανένα ανθρώπινο μέλος. Η ίδια παντοτινή Ελλάδα. Η Ελλάδα

της υπερβολής, του θορύβου, η τόσο όμορφη, τρυφερή Ελλάδα των άκρων. Παντού έβλεπες χαμόγελα. Παντού επικρατούσε μια διάχυτη αισιοδοξία.

Κυριακή πρωί η τσίκνα απλωνόταν πάνω από τις ανοιχτές αυλές, τις πλατείες, τις ταράτσες, τα μπαλκόνια. Βοήθησε και ο καιρός. Ένας λαμπερός ήλιος που μας λυπήθηκε και ανέτειλε από την προηγούμενη μέρα στα ξαφνικά. Ο ήλιος της τελευταίας στιγμής. Ο από μηχανής θεός που μια ζωή είναι στο πλευρό μας. Μέχρι τώρα τουλάχιστον. Άνθρωποι να πίνουν, να μασαμπουκιάζουν ανελέητα επί ώρες, να τραγουδούν. Ένα μωσαϊκό από ήχους διαχεόταν παντού, ένα κράμα από διαφορετικές μουσικές, γιατί στο κέφι μας είμαστε και απόλυτοι, αδέκαστοι, δεν σηκώνουμε μύγα. Ο διπλανός θέλει τα δημοτικά του, εσύ τον Ρέμο σου, ο άλλος νησιώτικα. Πανζουρλισμός. Μια γειτονιά πέντε μουσικές, ένα συγκρότημα διαμερισμάτων έξι μουσικές, και να το τσιφτετέλι από δω, να τα ζεμπέκικα παραδίπλα. Το χάρισμά μας να ξορκίζουμε κάθε δεινό την ώρα του γλεντιού, γνώρισε και πάλι την αποθέωση. Να μιλάμε για μπάλα, για κανένα βιβλίο, για καμιά ταινία, για τα παιδιά μας, για τα παιδιά των άλλων. Κι όταν η κουβέντα γλιστράει στα της κρίσης, "έλα, μωρέ, θα την γλιτώσουμε και αυτή τη φορά", να σου λέει ο ένας, "να δεις που ούτε ρουθούνι θα ανοίξουμε", να σου λέει ο άλλος.

Η είδηση της κυριακάτικης Bild για σενάριο πρόωρων εκλογών στην χώρα μας, το οποίο ουσιαστικά θα αποτελέσει μια μορφή δημοψηφίσματος, ήταν το μόνο θέμα που δεν θα άκουγες προχθές, πάνω από τις σούβλες, τις ψησταριές και τα τεράστια στρωμένα τραπεζομάντηλα. Ο Έλληνας δεν σηκώνει κηλίδες στην γιορτινή του ώρα. Δεν αντέχει σκοτούρες. Ο λογαριασμός ας έρθει μετά. Τώρα απολαμβάνουμε. Δεν μιλάμε. Πίνουμε. Τρώμε. Στο Γουδί, δύο χιλιάδες αρνιά διατέθηκαν για τον λαό, να πάει να φάει συντροφιά με τον Στρατό μας. Το τίμιο κατατρεγμένο έθνος δεν έχει ανάγκη, αρκεί να διαθέτει τις λαμπάδες του, τους χορούς του και τα τραγούδια του τα δημοτικά. Μετά τα τσάμικα της 25ης Μαρτίου ο εθνικός συμβολισμός συνεχίζεται: η ανάσταση του Έλληνα είναι έμφυτη, δεν χαρίζεται ούτε δανείζεται. Οι θεωρίες συνωμοσίας ας περιμένουν, η Επιτροπή Αλήθειας Δημοσίου Χρέους θα κάνει την δουλειά της από Τρίτη, οι εμφύλιοι με φόντο τα σφραγισμένα ATM των τραπεζών είναι μια πολύ μακρινή, έως απίθανη προοπτική. Έβλεπες συριζαίους αγκαλιά με νεοδημοκράτες, πασόκους αγκαλιά με ΑΝΕΛαίους, κρυφο-χρυσαυγίτες αγκαλιά με κουκουέδες. Το φετινό Πάσχα ήταν η έκπληξη της αδελφοσύνης. Δύο χιλιάδες δεκαπέντε χρόνια περίμενε ο σωτήρας μας για να συγκλονιστεί από την ανατροπή της νεοελληνικής μαζικής νεύρωσης. Για μία και μοναδική φορά στα σύγχρονα χρονικά τα τρώγαμε όλοι μαζί.

Το ξημέρωμα της Δευτέρας το εθνικό hangover μάς βρήκε -όπως συμβαίνει συνήθως σε μεγάλα γλέντια- μελαγχολικούς. Οι φίλοι με τους οποίους την προηγούμενη μέρα έκανες συζητήσεις ανέμελες και αισιόδοξες, έδειξαν να ξυπνούν σε έναν διαφορετικό κόσμο, τον κόσμο από άμμο και ομίχλη που μας πλάκωνε πριν σηκωθούν τα μεθυστικά σύννεφα της τσίκνας. "Τι λένε οι Γερμανοί; Πάμε σε πρόωρες εκλογές;" να ρωτάει ο ένας. "Τι σημαίνει Επιτροπή Αλήθειας;" να ρωτάει ο άλλος. "Ρε συ, τι να σημαίνει ότι το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας θα εκδώσει φυλλάδια για την διαπαιδαγώγηση των μαθητών στο θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων;" Μα όλα αυτά τα ξέραμε και την Κυριακή, ήθελα να τους πω. Αλλά όχι. Εκείνοι ένιωθαν ότι πρέπει να ανακαλύψουν την ερμηνεία απλών ειδήσεων διότι η αβάσταχτη δευτεριάτικη μελαγχολία τούς είχε επιφορτίσει όχι απλά με ένα τεράστιο βάρος απαισιοδοξίας αλλά και με μιαν αδιόρατη ενοχή: την ενοχή ότι διασκέδασαν με την ψυχή τους ενώ ο κόσμος γύρω τους κρέμεται σε μια κλωστή. Τότε ήταν που συνειδητοποίησα για πρώτη φορά ότι η ελληνική κοινωνία, μέσα από τις εκφάνσεις των άκρων, φανερώνει πια μια τάση αυτοεγκατάλειψης. Έτσι όπως μας είδα χθες μετά το μεγάλο προχθεσινό γλέντι, έτσι όπως μας κοίταξα στα πρόσωπα γνωστών και φίλων, αντίκρισα αυτό το αίσθημα απογοήτευσης που συναντάς σε κάποιους ασθενείς όταν στερεύει η ελπίδα μέσα τους, όταν σπάνε ξαφνικά έπειτα από χρόνια πάλης και αγώνα. Κουραστήκαμε να ακολουθούμε την Ευρώπη; Μπουχτίσαμε; Απελπιστήκαμε από την ρητορική που χρησιμοποιούν οι δανειστές μας και από την αφήγηση των δικών μας εξουσιών; Έτσι μου φάνηκε. Μια μέρα γλεντιού, όπου αφεθήκαμε σε μια πολύωρη ανεμελιά χωρίς να μας νοιάζει εάν έχουμε χρήματα να πληρώσουμε τον λογαριασμό της ΔΕΗ, μια μέρα παραδοσιακής χροιάς στάθηκε αρκετή για να μας ρίξει χθες στο καναβάτσο.

Χθες άλλοι ήταν πρησμένοι από το φαί, άλλοι από το ποτό, άλλοι πιασμένοι από τις χορευτικές γυροβολιές. Κανείς όμως δεν είχε όρεξη να μιλήσει πολύ για τις προηγούμενες μέρες, κατά τον ίδιο τρόπο που εκείνες τις μέρες δεν μιλούσαν για τις επόμενες. Ο φόβος είχε επιστρέψει, η ανησυχία είχε επιστρέψει, η αβεβαιότητα είχε επιστρέψει, και το Γουδί φάνταζε πολύ μακρινό, όπως και τα σουβλισμένα αρνιά. Σκεφτόμουν ότι πέντε χρόνια η κοινωνία μας άντεξε, μπορεί να γευόταν το αίσθημα της αδικίας αλλά αντιμετώπιζε τις δυσκολίες με σθένος και με το κεφάλι ψηλά. Αλλά εδώ και μερικές ώρες, με όποιον και να μιλήσω, με γυρίζει στα 2010, όπου ζούσαμε το απόλυτο σκοτάδι. Ναι, αυτά που συμβαίνουν γύρω μας τους τελευταίους μήνες ισορροπούν επικίνδυνα ανάμεσα στο ακατανόητο και το γκροτέσκο, αλλά η ελπίδα δεν μπορεί να πεθάνει το 2015, όταν δεν πέθανε το 10 και το 12. Και πολύ φοβάμαι ότι μπορεί να απολαύσαμε το φετινό Πάσχα σαν να ζούσαμε προ δεκαετίας, μα νιώθω ότι χάσαμε το αληθινό αιώνιο νόημά του. Η Ανάσταση ήρθε μόνο μεταξύ Σαββατόβραδου και απογεύματος Κυριακής. Κανείς δεν αισθάνθηκε πραγματικά αναστημένος. Χιλιάδες νοικοκυριά κατέφυγαν στα νταούλια για να ξορκίσουν το φόβο και σήμερα μοιάζουν στοιχειωμένα από το φόβο. Η αναγέννηση, η ελπίδα, η μη αποδοχή της ήττας πετάχτηκαν στα σκουπίδια σαν τα απομεινάρια του φαγητού.

Κατηγορία: Ελλάδα