Τέσσερις Ευρωπαίοι ερευνητές ενώνουν τις δυνάμεις τους για τη μελέτη των μικροπλαστικών και των συνεπειών τους

10:20 20/10/2024 - Πηγή: iEfimerida

Τέσσερις Ευρωπαίοι ερευνητές ένωσαν τις δυνάμεις τους για την εκπαίδευση της μελλοντικής γενιάς ερευνητών για τα μικροπλαστικά και τις συνέπειές τους.

Τα μικροπλαστικά, δηλαδή τα πλαστικά σωματίδια μικρότερα από πέντε χιλιοστά, αλλά και τα, ακόμα μικρότερα, νανοπλαστικά αποτελούν πεδίο προβληματισμού στην εποχή μας, καθώς αναδεικνύονται διαρκώς οι συνέπειες από την ευρεία χρήση τους, όχι μόνο στο περιβάλλον, αλλά και στην ανθρώπινη υγεία. Ερευνητές έχουν εντοπίσει μικροπλαστικά σχεδόν σε κάθε γωνιά του πλανήτη, από τα απομακρυσμένα παγωμένα νερά της Αρκτικής μέχρι τα βαθύτερα σημεία των

ωκεανών, καθώς και στο αίμα και σε διάφορα όργανα του ανθρώπινου σώματος.

Πρόσφατα, σεέρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό«PLOS ONE», Αμερικανοί ερευνητές περιέγραψανότι εντόπισαν μικροπλαστικά σωματίδιαακόμα και στον αέρα που εξέπνεαν άγριαδελφίνια στη Φλόριντα, γεγονός πουυποδηλώνει ότι η αναπνοή μπορεί νααποτελεί σημαντική οδό έκθεσης σε αυτούςτους δυνητικά επιβλαβείς ρύπους.

Έναν χρόνο πριν, σε έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Frontiers in Environmental Chemistry», ο κύριος συγγραφέας, ερευνητής του Τμήματος Γεωλογίας του ΕΚΠΑ, Ανδρέας Γόντικας, ανέδειξε μέσα από δειγματοληψία που έγινε σε μαρίνες σκαφών στη Σουηδία μια άλλη, λιγότερο γνωστή πτυχή της ρύπανσης από μικροπλαστικά στο περιβάλλον: Η βαφή των πλοίων γίνεται με πλαστικά χρώματα, τα οποία λόγω της τοξικότητάς τους εγείρουν ανησυχίες για τις επιπτώσεις της απελευθέρωσής τους στη θάλασσα. Η ερευνητική ομάδα υπογράμμιζε στο άρθρο την ανάγκη παρακολούθησης των σχετικών δεδομένων από τις αρμόδιες αρχές.

Δεν είναιόμως μόνο τα ανθρωπογενή σωματίδια σεμικροκλίμακα, που εγκυμονούν κινδύνουςγια την ανθρώπινη υγεία και το οικοσύστημα.Στο επίκεντρο της μελέτης των επιστημόνωνέχουν τεθεί κατά καιρούς και οι επιπτώσειςτων σωματιδίων σε νανοκλίμακα. «Κάθεκαινούργια τεχνολογία, εμφανίζεται γιανα λύσει ένα πρόβλημα της κοινωνίας.Έτσι και με τη νανοτεχνολογία έχουνβρεθεί πάρα πολλές εφαρμογές πουβελτιώνουν την καθημερινότητά μας μεκαλύτερα προϊόντα. Πρέπει όμως, πάντανα προσέχουμε τι επιπτώσεις έχουν ταπροϊόντα που χρησιμοποιούμε στοπεριβάλλον. Για παράδειγμα, οι αντηλιακέςκρέμες που περιέχουν σωματίδια διοξειδίουτου τιτανίου, ενός υλικού που μπλοκάρειτις υπεριώδεις ακτινοβολίες του ήλιου,ξεπλένονται στη θάλασσα, όταν κολυμπάμε.Τα νανοσωματίδια αυτά μπορεί να επηρεάσουντο θαλάσσιο οικοσύστημα», εξηγεί στοΑΠΕ-ΜΠΕ ο Ανδρέας Γόντικας.

Καθώς οισυνέπειες των μικροπλαστικών και τωννανοπλαστικών είναι πολυεπίπεδες,αναδεικνύεται η ανάγκη ενίσχυσης τηςσυνεργασίας ερευνητών από διαφορετικάπεδία, προκειμένου να μελετηθούν αυτέςοι επιπτώσεις ολοκληρωμένα. Στο πλαίσιοαυτό, ο κ. Γόντικας μαζί με άλλους τρειςνέους επιστήμονες από άλλες ευρωπαϊκέςχώρες δημιούργησαν το 2021 την πρωτοβουλία«Microplastics Workshop for Early Career Researchers», με στόχονα συμβάλουν στη διαμόρφωση τηςμελλοντικής γενιάς ερευνητών, που θαεξετάζει πολύπλευρα τα ζητήματα πουπροκύπτουν στο πεδίο αυτό.

Εκπαίδευσητων νέων ερευνητών που ασχολούνται μετα μικροπλαστικά

Στην ιδρυτικήομάδα συγκαταλέγονται, επίσης, η ΝτενίςΜιτράνο από το ETH Zurich στην Ελβετία, ηΚάριν Μάτσον από το Gothenburg University στηΣουηδία και ο Στέφαν Βάγκνερ από τοHochschule Fresenius στη Γερμανία. «Και οι τέσσεριςπροερχόμαστε από έναν ερευνητικό χώροπου έχει να κάνει με τις επιπτώσεις τηςνανοτεχνολογίας στο περιβάλλον καιείχαμε διαπιστώσει ότι κάθε επιστήμονας,ανάλογα με το επιστημονικό και τεχνικότου υπόβαθρο, έβλεπε το πρόβλημα από τηδική του πλευρά, με αποτέλεσμα να γίνεταιπολλή έρευνα που οδηγούσε σε λάθοςαποτελέσματα, γιατί δεν λαμβάνοντανυπόψη διεργασίες από διαφορετικάαντικείμενα. Αντίθετα, εάν υπήρχεδιεπιστημονική αντιμετώπιση από τηναρχή, θα γλυτώναμε χρόνο, χρήματα καιλάθος αντιλήψεις. Κάτι αντίστοιχογίνεται και στον τομέα των μικροπλαστικών,οπότε αποφασίσαμε ότι κάτι πρέπει νακάνουμε γι' αυτό. Ο στόχος μας με τηνπρωτοβουλία αυτή είναι να εκπαιδεύσουμετους ερευνητές που τώρα αρχίζουν ναασχολούνται με τα μικροπλαστικά ως προςτη διεπιστημονικότητα του αντικειμένου»,επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Γόντικας.

Οι δράσειςπου οργανώνονται στο πλαίσιο του«Microplastics Workshop for Early Career Researchers», έχουνσχεδιαστεί γύρω από τρεις βασικούςπυλώνες: ομιλίες με θέματα, όπως η χημείαπολυμερών, η περιβαλλοντική επιστήμη,η ψηφιακή τεχνολογία και η τοξικολογία,από ειδικούς από πανεπιστήμια, βιομηχανίες,ρυθμιστικούς φορείς και μη κυβερνητικούςοργανισμούς, ανταλλαγή απόψεων καισυνεδρίες ανάπτυξης δεξιοτήτων.

Η ετήσιαεκπαίδευση του «Microplastics Workshop for Early CareerResearchers» πραγματοποιείται κάθε χρόνο σεμία από τις τέσσερις συνδιοργανώτριεςχώρες, με την πιο πρόσφατη τον περασμένοΣεπτέμβριο στο Ίντσταϊν της Γερμανίας.Παράλληλα, διοργανώνονται εργαστήριασε τοπικό επίπεδο, όπως ένα θερινόσχολείο τις προηγούμενες ημέρες στηΜήλο με θέμα την παρακολούθηση τηςποιότητας του θαλασσινού νερού. Στοθερινό σχολείο, διευκρινίζει ο κ.Γόντικας, ο στόχος δεν ήταν μόνο ηενημέρωση των επιστημόνων, αλλά και τωνπολιτών του νησιού, προκειμένου ναμπορούν να μετρούν μόνοι τους, με τεχνικέςπου τους παρουσιάστηκαν, τη ρύπανση απόπλαστικά. «Κοστίζει πάρα πολύ σε χρόνοκαι χρήματα το να κάνουμε σωστήπαρακολούθηση των μικροπλαστικών. Μετη συμμετοχή πολιτών, οι οποίοι δείχνουνιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ποιότητατου περιβάλλοντος στο οποίο ζουν, δίνεταιη δυνατότητα να κάνουμε παρατηρήσειςπολύ πιο συχνά», καταλήγει ο ερευνητήςτου ΕΚΠΑ.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr