Έπεσα κι εγώ θύμα της «ζήλιας»

15:38 24/10/2013 - Πηγή: Jenny.gr

Πειράζει;

Είναι πραγματικά αμφίβολο αν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει νιώσει έστω και μια φορά στη ζωή του, το συναίσθημα της ζήλιας.

Η ζήλια είναι συνδυασμός συναισθημάτων και γι’ αυτό μπορεί να γίνει ιδιαίτερα σφοδρή και, ενίοτε, να βγάλει αυτόν που ζηλεύει εκτός ελέγχου. Περιλαμβάνει το φόβο, την ανασφάλεια, το άγχος, το θυμό, την οργή, την απελπισία. Το πολύ ενδιαφέρον είναι ότι όλοι μας αναγνωρίζουμε τις καταστροφικές της δυνατότητες και ότι μπορεί να αποτελέσει το μεγαλύτερο πρόβλημα στις σχέσεις. Από την άλλη, όλοι μας θεωρούμε περίεργο να είναι κάποιος ερωτευμένος και

να μη ζηλεύει ποτέ.

Ομολογουμένως, η ερωτική μορφή της ζήλιας είναι η πιο έντονη. Πολλά ζευγάρια που αναζητούν συμβουλευτική υποστήριξη και θεραπεία γάμου, αναφέρουν ως πρόβλημα της σχέσης τους τη ζήλια. Η ερωτική ζήλια επίσης, πρωταγωνιστεί στις τέχνες και ιδίως στον κινηματογράφο. Το έντονο ερωτικό πάθος αποτελεί συχνά το βασικό σενάριο μιας ταινίας. Πολλά εγκλήματα πάθους επίσης, οφείλονται στην ερωτική ζήλια.

Από που όμως πηγάζει αυτό το «παράλογο» και παρορμητικό συναίσθημα;

Η απώλεια της προσοχής του άλλου που μας ωθεί σε συναισθήματα ζήλιας και πιο συγκεκριμένα εκείνης της προσοχής που έχουμε συνδέσει με την αυτοεικόνα και την αντίληψη που έχουμε για τον εαυτό μας. Όσο πιο διαμορφωτική για τον εαυτό μας είναι η σχέση που απειλείται να χαθεί, τόσο πιο έντονα διεγείρονται συναισθήματα ζήλιας. Μόνο μέσα από την αλληλεπίδρασή μας με τους άλλους μαθαίνουμε να εκφράζουμε σημαντικές πλευρές του εαυτού μας και ισχυροποιείται η αίσθηση ενός εαυτού με αξία. Είμαστε άτομα αξιαγάπητα, σεξουαλικά ελκυστικά, και με χιούμορ, ακριβώς γιατί οι άλλοι υπάρχουν για να εκδηλώνουμε αυτές τις πλευρές μας. Αν οι άλλοι πάψουν να υπάρχουν στη ζωή μας, τότε «παύουν» και αυτές οι εκφάνσεις του εαυτού μας. Από αυτήν την οπτική, μια σταθερή ερωτική σχέση είναι μια αδιάλειπτη πηγή αυτο-ορισμού μέσα από την αλληλεπίδραση με τον σύντροφο. Η απειλή της απώλειας μιας τέτοιας σχέσης λοιπόν, βιώνεται ως απώλεια του εαυτού μας και όχι σαν απώλεια «ιδιοκτησίας», όπως υποστηρίζεται από πολλούς.

Το αίσθημα της ερωτικής ζήλιας προσομοιάζει την αίσθηση της «τρέλας» ή ότι κανείς βρίσκεται κάπου πολύ κοντά σε αυτήν. Οι υποψίες κυριεύουν το άτομο, η αγωνία επικρατεί, καθώς και ο φόβος ότι ένα ανεξέλεγκτο αίσθημα πόνου, θα κυριεύσει ξαφνικά κάθε πτυχή της ζωής του. Το φλερτ του συντρόφου μάς «βγάζει απ’ έξω», μας κάνει να νιώθουμε αποκλεισμένοι. Η προσοχή του είναι στραμμένη αλλού και δεν μας δίνει σημασία. Η θέση αυτή είναι ιδιαίτερα δύσκολη, ειδικότερα αν τα βιώματά μας μάς έχουν καταστήσει ευαίσθητους σε παρόμοιες εμπειρίες. Ένα ακόμα συναίσθημα που γεννάται στο άτομο που ζηλεύει, είναι η απόρριψη.

Η υποψία ότι ο σύντροφός μας επιθυμεί περισσότερο ένα άλλο άτομο, μάς θέτει αυτόματα σε θέση γελοιοποίησης και προσωπικής αμφισβήτησης. Νιώθουμε ανεπαρκείς και η εικόνα μας καταρρέει. Η κοινωνική εικόνα είναι επίσης σημαντική για πολλούς ανθρώπους και η διατήρησή της παίζει κυρίαρχο ρόλο στη ζωή τους. Η συμπεριφορά του συντρόφου τους, τούς εκθέτει κοινωνικά και νιώθουν ότι χάνουν το κύρος και την υπόληψή τους. Το αίσθημα της ζήλιας συνοδεύεται επίσης από τον φόβο ότι θα χάσουμε τον έλεγχο του συντρόφου αλλά και της ίδιας της σχέσης. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε τις αντιδράσεις του, τη συμπεριφορά του, αλλά και το μέλλον της σχέσης. Η αβεβαιότητα αυτή, προκαλεί άγχος, εκνευρισμό και πιθανώς έντονα ξεσπάσματα. Ο φόβος απώλειας του συντρόφου είναι έντονος. Η απώλειά του μπορεί να ταυτίζεται με απώλεια και πολλών άλλων σημαντικών πραγμάτων, όπως της ιστορίας, της ταυτότητάς μας, του σπιτιού μας, της κοινωνικής μας ζωής…

Συνεπώς, τα ερωτήματα όπως, «Γιατί κοιτάει κάποια άλλη;», «Μάλλον δεν τον γεμίζω εγώ», «Ίσως, να φταίω»,»Με βαρέθηκε»,»Δεν είμαι όμορφη»,»Τι της βρήκε;», «Σιγά μην ρίξω εγώ το επίπεδο μου, επειδή εκείνος περνάει κρίση ηλικίας και αυτοπεποίθησης» και πόσα ακόμα… είναι απολύτως φυσιολογικά.

Όλα αυτά καλά μέχρι εδώ.

Τι συμβαίνει όμως στις περιπτώσεις που η ερωτική ζήλια δεν αφορά μόνο σε συναισθήματα ανησυχίας και ανασφάλειας μπροστά σε μια ενδεχόμενη απώλεια της σχέσης ή του συντρόφου αλλά γεννά καταστροφικές τάσεις και ανάγκη για έλεγχο του άλλου; Η υγιής ζήλια εξυπηρετεί την προστασία της σχέσης και τη διατήρησή της, καθώς και μια συνεκτική εικόνα εαυτού- γι’ αυτό και ως ένα βαθμό έχει λειτουργικό σκοπό. Γίνεται όμως δηλητηριώδης, όταν οι ανησυχίες και ο φόβος δεν ανταποκρίνονται σε πραγματικές απειλές και όταν η σχέση αρχίζει και δυσλειτουργεί εξαιτίας της ζήλιας. Τότε μιλάμε για άλλο πράγμα και ο ειδικός μπορεί να σας δώσει τη λύση.