Γερμανικό βραβείο «Καρλομάγνος»: Το Όσκαρ της πολιτικής ενώνει τους νέους της Ευρώπης

08:27 15/5/2013 - Πηγή: KoolNews

της Ελίνας Μακρή

Από τα συντρίμμια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ξεπήδησε το σημαντικότερο πολιτικό βραβείο της Ευρώπης, το βραβείο «Καρλομάγνος». Το 1950, με πρωτοβουλία πολιτών και κυρίως του επιχειρηματία Kούρτ Πφάιφερ, στη γερμανική πόλη Άαχεν, την αγαπημένη πόλη του Καρόλου του Μεγάλου (Καρλομάγνος, 742-814), ξεκίνησε η απονομή του βραβείου με το όνομα του ανθρώπου που ένωσε κατά τη διάρκεια της σαρανταετής βασιλείας του, όλη την τότε Δυτική Ευρώπη. Σήμερα, το βραβείο, δίνεται με κύριο στόχο να προάγει την ευρωπαϊκή ενοποίηση, προωθώντας την ένωση της ηπείρου

πολιτικά, οικονομικά και πνευματικά.

Το Όσκαρ της πολιτικής

Το Charlemagne Prize (στα γερμανικά: Internationaler Karlspreis der Stadt Aachen, δίνεται κάθε χρόνο σε μία εξέχουσα προσωπικότητα που έχει συμβάλει με το έργο της στην ευρωπαϊκή ενοποίηση. Η απονομή γίνεται` κάθε χρόνο την ημέρα της Αναλήψεως. Φέτος, στην τελετή που έλαβε χώρα την Πέμπτη 9 Μαΐου, στο Δημαρχείο του Άαχεν, που δεν είναι άλλο από το πρώην παλάτι του Καρλομάγνου, δόθηκε στην Πρωθυπουργό της Λιθουανίας, Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, ως αναγνώριση της συμβολής της στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση αλλά και στη φιλοευρωπαϊκή πορεία της Λιθουανίας, καθώς η χώρα προετοιμάζεται να αναλάβει την Προεδρία της Ε.Ε. την 1η Ιουλίου. Πέρυσι, το Karlspreis, απονεμήθηκε στον Γερμανό Υπουργό Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ενώ ανάμεσα στις προσωπικότητες που έχουν βραβευτεί κατά το παρελθόν, είναι ο Μπιλ Κλίντον (2000), ο Ουίστον Τσόρτσιλ (1955), ο Χένρι Κίσινγκερ (1987), ο Τόνι Μπλερ (1999), ο Ζαν Κλοντ Τρισε (2011), η Άγκελα Μέρκελ (2008), ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β’ (2004), ο Ρομπέρ Σουμάν (1958). Από την Ελλάδα, το Βραβείο έχει απονεμηθεί μόνο στον Κωνσταντίνο Καραμανλή (1978), για το έργο του για την ενοποίηση της Ευρώπης αλλά και προκειμένου να σηματοδοτηθεί το τέλος της στρατιωτικής δικτατορίας.

Η Γερμανία επιβραβεύει τις προσπάθειες των νέων

Τα τελευταία πέντε χρόνια, έχει καθιερωθεί να δίνεται παράλληλα και το βραβείο Καρλομάγνος για τους νέους (Jugen Karlspreis) σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και απονέμεται σε νέους που αποδεικνύουν με τη ζωή τους και το έργο τους, την ευρωπαϊκή ενοποίηση.

Συγκεκριμένα, οι υποψήφιοι που καταφθάνουν κάθε χρόνο στο Άαχεν, έρχονται απ όλες τις χώρες της Ε.Ε., αφού πρώτα προκριθεί το εγχείρημα τους σε εθνικό επίπεδο, όπου γίνεται και η πρώτη διαλογή.

Διαφορετικά από το βραβείο «των μεγάλων», με το βραβείο Νεότητας, βραβεύονται τρία εγχειρήματα (projects) όπου λαμβάνουν και χρηματικό έπαθλο, 5.000 ευρώ το πρώτο, 3.000 ευρώ το δεύτερο και 2.000 ευρώ για το τρίτο. Έτσι λοιπόν, κάθε χρόνο, το Μάιο, καλούνται στο Άαχεν, όλοι οι νέοι νικητές σε εθνικό επίπεδο, για να μείνουν τέσσερεις μέρες μαζί, να βραβευθούν, να γνωρίσουν καλύτερα τι πρεσβεύει το βραβείο, το πνεύμα του Καρλομάγνου, την πόλη που έζησε και θάφτηκε ο πρώτος ηγέτης των Φράγκων που έδωσε στα τότε σκόρπια βαρβαρικά φύλα την αίσθηση κοινού τόπου, αλλά πάνω απ όλα, οι διοργανωτές στοχεύουν σε δικτύωση και μετέπειτα συνεργασία των δραστήριων νέων απ όλη την Ευρώπη.

Ο δικός τους Καρλομάγνος

Απώτερος σκοπός των διοργανωτών, είναι, μια μέρα, κάποια από αυτά τα παιδιά, να διακριθούν στην ευρύτερη ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, είτε στα ευρωπαϊκά όργανα, όπως ενδεχομένως κάποιος από τους νικητές να είναι επόμενος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Τις περισσότερες φορές, τα σχέδια των νέων Ευρωπαίων είναι εντυπωσιακά, γι αυτό και λίγο πριν τη φετινή απονομή του πρώτου βραβείου στην Ισπανία, για το εγχείρημα, «Europe on Track», ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σούλτζ, εντυπωσιασμένος, βλέποντας τα βίντεο με τα λόγια των νεαρών Ευρωπαίων, σχολίασε, «χρειάζεται αυτά τα βίντεο να τα δουν όλοι οι πολιτικοί της Ευρώπης για να ξέρουν τι σκέφτονται αυτά τα μυαλά!».

Το εγχείρημα «Europe on track», που απέσπασε το πρώτο βραβείο, συνίσταται στην αποστολή νέων «πρεσβευτών» στα τραίνα που διασχίζουν την Ευρώπη, παίρνοντας συνεντεύξεις και καταγράφοντας τις σκέψεις των νέων ταξιδιωτών για την Ευρώπη.

Το έργο, έχει ακόμα σκοπό, να φέρει κοντά στους νέους, τις περίφημες ευρωπαϊκές πολιτικές ατζέντες που αποφασίζονται στους διαδρόμους των Βρυξελλών.

Μεταξύ άλλων, ο Μάρτιν Σούλτζ, μιλώντας στην απονομή του νεανικού βραβείου, σχολίασε την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει σήμερα η Ευρώπη, ανέφερε πως «κάθε γενιά, πρέπει να δημιουργήσει το δικό της μέλλον. Βλέποντας τις δραστηριότητες των νέων Ευρωπαίων, καταλαβαίνω ότι μάλλον δεν πρέπει να φοβόμαστε για την Ευρώπη. Δημοκρατία, ελευθερία, ανθρώπινα δικαιώματα, ελεύθερη μετακίνηση πολιτών…η Ευρώπη μπορεί να αποτελέσει μοντέλο για άλλες χώρες».

Κατά τη διάρκεια του λόγου του Γερμανού πολιτικού, άκουσε κανείς τα τετριμμένα, όσο τετριμμένο μπορεί να θεωρείται η εξάλειψη του κινδύνου του πολέμου στο ευρωπαϊκό έδαφος. «Εσείς οι νικητές, είστε το μέλλον της Ευρώπης. Είμαι σίγουρος ότι οι ιδέες σας, αντιστοιχούν, στις δικές σας ανάγκες και όχι σε αυτές των γονιών σας. Η Ευρώπη είναι αυτό που θέλουμε να κάνουμε με την Ευρώπη. Εμείς οι πολιτικοί πρέπει μόνο να σιγουρέψουμε ότι τα όνειρα σας θα γίνουν πραγματικότητα».

Αξίζει να σημειωθεί, ότι πέρυσι, το πρώτο νεανικό βραβείο απονεμήθηκε στην Ελλάδα, για ένα πρωτότυπο δημοσιογραφικό εγχείρημα που είχε σκοπό τη δημιουργία μίας ευρωπαϊκής κοινής γνώμης και το διάλογο μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών μέσα από τη δημοσιογραφία.

Στο πνεύμα του Καρλομάγνου

Ο Καρλομάγνος ήταν ένας μακρόβιος βασιλιάς, με σημαντικό πολιτισμικό έργο σε μία σκοτεινή εποχή για την Ευρώπη. Ενθάρρυνε έμπρακτα την ανάκαμψη των γραμμάτων και των τεχνών εγκαινιάζοντας μια περίοδο που θα έμενε γνωστή ως Καρολίγγεια Αναγέννηση, λίγο πριν… το Μεσαίωνα. Όμως ο Καρλομάγνος έμεινε στην ιστορία (για τη δυτική Ευρώπη) μετά τη Ρώμη, ως ο πρώτος ενοποιητικός μονάρχης. Μάλιστα, σύμφωνα με τους κατοίκους του Άαχεν, έχτισε τον περίφημο καθεδρικό ναό της πόλης, για να τιμήσει την ευρωπαϊκή ιδέα.

Πριν από έντεκα αιώνες, ο Καρλομάγνος επέκτεινε το Βασίλειο των Φράγκων πολύ πέρα από τον Ρήνο, τις Άλπεις και τα Πυρηναία, και ένωσε κάτω από το σκήπτρο του, τους ευρωπαϊκούς λαούς, δημιουργώντας την πρώτη ισχυρή μορφή ευρωπαϊκής ενότητας: την αυτοκρατορία εκείνη, την οποία οι σύγχρονοί του χαιρέτησαν ως αναβίωση της αρχαίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

Αυτά στην Εσπερία, στη δική μας ανατολική γειτονιά, το χώρο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, ο Καρλομάγνος θεωρούταν ανέκαθεν ένας σφετεριστής του θρόνου, όπου οι κινήσεις του ήταν ανταγωνιστικές των διανοούμενων Βυζαντινών αυτοκρατόρων και σύμφωνα με τον μεγαλύτερο βυζαντινολόγο Σέρ Στίβεν Ράνσιμαν, ο Καρλομάγος και οι απόγονοί του, ήταν οι υπεύθυνοι για την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204.

Τι αξίζει άραγε να κρατήσουμε σήμερα από τον Καρλομάγνο;

Το 1953, το βραβείο απονεμήθηκε στον «πατέρα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον Γάλλο Ζαν Μονέτ. Ο δραστήριος έμπορος κονιάκ από τη νότια Γαλλία, υποστηρίζοντας την Ένωση, γράφει στα Απομνημονεύματά του «οι επισκέπτες μου στο Λουξεμβούργο παραξενεύονται από τη φωτογραφία που είχα πάνω στο γραφείο μου: ήταν μια παράξενη σχεδία. Ήταν το Kon Tiki[1], που η περιπέτειά του είχε γοητεύσει τον κόσμο και το έβλεπα σα σύμβολο του εγχειρήματος μας. Αυτοί οι νεαροί, εξηγούσα στους επισκέπτες μου, διάλεξαν το στόχο τους και ξεκίνησαν γνωρίζοντας πως δε θα μπορούσαν να κάνουν πίσω. Όποιες και αν ήταν οι δυσκολίες, δεν είχαν πια άλλη επιλογή από το να συνεχίσουν την πορεία τους. Κι εμείς επίσης, προχωράμε προς το στόχο μας, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, σε μία πορεία χωρίς επιστροφή. Ο χρόνος όμως κυλάει και η Ευρώπη βραδυπορεί στο δρόμο στον οποίο ήδη έχει αρκετά προχωρήσει. Όταν γύρω μας, όλος ο κόσμος βρίσκεται σε κίνηση, δεν μπορούμε να σταματήσουμε. Έκανα άραγε αρκετά κατανοητό ότι η Κοινότητα που δημιουργήσαμε, δεν αποτελεί αυτοσκοπό; Αποτελεί μία διεργασία μεταλλαγής, η οποία συνεχίζει εκείνη από την οποία προήλθαν οι εθνικές μορφές ζωής κατά τη διάρκεια της προηγούμενης ιστορικής περιόδου. Όπως οι επαρχίες μας στο παρελθόν, έτσι και οι λαοί μας σήμερα, οφείλουν να μάθουν να ζουν μαζί, κάτω από κοινούς κανόνες και θεσμούς ελεύθερα επιλεγμένους, εφόσον επιθυμούν ν’ αποκτήσουν τις αναγκαίες για την πρόοδο τους διαστάσεις και να παραμείνουν κύριοι της μοίρας τους. Τα ανεξάρτητα έθνη του παρελθόντος, δεν αποτελούν πλέον το πλαίσιο μέσα στο οποίο είναι δυνατό να επιλυθούν τα προβλήματα του σήμερα. Η ίδια η Κοινότητα αποτελεί μόνο ένα στάδιο προς τους τύπους οργάνωσης του μελλοντικού κόσμου».

Στον καθεδρικό ναό του Άαχεν, βρίσκονται σήμερα τα λείψανα του Καρλομάγνου. Τι ξέρουμε γι αυτά τα ενενήντα έξι κόκκαλα; Ότι ανήκουν σε άνθρωπο που πέθανε 72 ετών και είχε ύψος περί το 1,90 όπως ο Καρλομάγνος. Άραγε ανήκουν αλήθεια στον Καρλομάγνο; Όπως λέει και ο οδηγός μας ,κατά τη διάρκεια της ξενάγησης στο ναό: «Έχει όμως και σημασία; Aυτό που μετράει είναι η πίστη!»

[1] Σχεδία που κατασκευάστηκε με την τεχνοτροπία που χρησιμοποιούσαν οι Βίκινγκς, με σχοινιά και χωρίς καθόλου καρφιά, με την οποία μία ομάδα τολμηρών θαλασσοπόρων πέρασε τη δεκαετία του 1950 τον Ατλαντικό και έφτασε στην Αμερική, για να αποδείξουν ότι οι τεχνικές των Βίκινγκ τους είχαν επιτρέψει να περάσουν τον Ατλαντικό πριν από τον Κολόμβο. Jean Monnet, Απομνημονεύματα, εκδόσεις ΡΟΕΣ, 1988

Η Ελίνα Μακρή είναι δημοσιογράφος και συντονίστρια στην Ελλάδα του ευρωπαϊκού διαδικτυακού περιοδικού cafebabel.com. Μαζί με τον Γιώργο Κοκκόλη τιμήθηκαν με το βραβείο «Καρλομάγνος» για τους νέους το 2012.