Ελληνοτουρκικά τώρα – Ακάρ: “Ναι στον διάλογο… αλλά”

10:29 2/2/2021 - Πηγή: Attiki Press

Είναι ξεκάθαρο λίγο πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που απειλούσε και προκαλούσε πριν από λίγες εβδομάδες εμφανίζεται πλέον διαλλακτικός, υπό τον φόβο βέβαια των νέων κυρώσεων, τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την ΕΕ. Δεν έχει πείσει, πάντως, ούτε την Αθήνα ούτε τους Ευρωπαίους. Αυτό είχε την ευκαιρία να το διαπιστώσει από πρώτο χέρι ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας στην πρόσφατη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, όπου το κυρίαρχο ερώτημα ήταν αν η επίθεση φιλίας

της Τουρκίας θα διαρκέσει. Στο Συμβούλιο έγινε συζήτηση για την Τουρκία, με βασικούς ομιλητές τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών Χάικο Μάας και τον ύπατο εκπρόσωπο Ζοζέπ Μπορέλ, οι οποίοι ενημέρωσαν για τις επαφές τους με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Κι όπως αποδεικνύεται, η ελληνική πλευρά έχει δίκιο να κρατάει μικρό… έως και καθόλου καλάθι. Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ επιβεβαίωσε την καχυποψία της Αθήνας, με δηλώσεις του που αποδεικνύουν πως η Άγκυρα δεν θα αλλάξει τις θέσεις της, ούτε θα υποχωρήσει. «Δεν υπάρχει καμία αλλαγή στην πολιτική μας για την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά τασσόμαστε υπέρ του διαλόγου με την Ελλάδα», τόσο με το νέο κύκλο διερευνητικών επαφών όσο και των συνομιλιών στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, δηλώνει ο Τούρκος υπουργός.

‘Θα συνεχίζουμε να υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματά μας’

Συγκεκριμένα στο πλαίσιο τελευταίας ενημέρωσης δήλωσε μεταξύ άλλων: «Με απόφαση του κυρίου προέδρου μας και του κυρίου Γ.Γ. του ΝΑΤΟ, υπήρξαν κάποιες συναντήσεις με την ελληνική πλευρά. Οι Έλληνες γείτονες μας σε κάποιες από αυτές ήρθαν και σε άλλες όχι. Είπαν πως θα έρθουν, εκτιμούμε πως οι συναντήσεις αυτές μπορούν να αρχίσουν πάλι τον Φεβρουάριο. Επίσης στο πλαίσιο των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, έγιναν τρεις συναντήσεις, δύο στην Αθήνα και μια στην Άγκυρα. Περιμένουμε η 4η να γίνει πάλι στην Άγκυρα. Αυτό το εκφράσαμε με διάφορους τρόπους. Εμείς φυσικά όπως δηλώνουμε πάντα, επιδιώκουμε στο πλαίσιο του διαλόγου, των σχέσεων καλής γειτονίας και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, την πολιτική επίλυση των προβλημάτων, τον τερματισμό και την αποτροπή τους, ώστε όλοι να ζούνε μέσα σε ασφάλεια» δήλωσε.

Ο ίδιος επανέλαβε, πως η Τουρκία θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τα δικαιώματά της στην Ανατολική Μεσόγειο, προτείνοντας επίλυση των διαφορών προφανώς σύμφωνα με την τουρκική ατζέντα. «Εμείς με την ίδια σοβαρότητα, ειλικρίνεια, προσοχή και ευαισθησία συνεχίζουμε να παρακολουθούμε τα δικαιώματα και τα συμφέροντα τόσο σε Αιγαίο και Μεσόγειο, όσο και αυτά των αδερφών μας στην Κύπρο. Εν προκειμένω δεν υπάρχει καμιά απολύτως αλλαγή στην πολιτική μας. Αλλά απ’ την άλλη πιστεύουμε πως αυτά τα περιστατικά μπορούν να επιλυθούν πολιτικά και προτείνουμε να λυθούν. Για αυτό εργαζόμαστε», τόνισε.

Ελληνοτουρκικά: Στο Βερολίνο ο Ακάρ

Την Τρίτη στις 12 ώρα Ελλάδας θα ξεκινήσουν στο Βερολίνο οι συνομιλίες της υπουργού Άμυνας Άνεγκρετ Κραμπ-Καρενμπαόυερ με τον τούρκο ομόλογο της Χουλουσί Ακάρ. Ψηλά στην ατζέντα βρίσκεται η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα άλλα θέματα θα αφορούν κυρίως ζητήματα του ΝΑΤΟ αλλά και της Μαύρης Θάλασσας δεδομένου ότι αποτελεί τμήμα των νοτιοανατολικών συνόρων του ΝΑΤΟ.

Ενόψει της επίσκεψης του κ. Ακάρ, η Γερμανίδα υπουργός Άμυνας είχε επικοινωνήσει την περασμένη εβδομάδα τόσο με τον Έλληνα συνάδελφο της, Νίκο Παναγιωτόπουλο, όσο και με τον ομόλογό της στην Κύπρο, Χαράλαμπο Πετρίδη. Επανειλημμένα στο παρελθόν η κ. Κραμπ- Καρενμπάουερ είχε επισημάνει ότι διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με δύο ομολόγους της και ότι συχνά επικοινωνεί μαζί τους.

Από την ατζέντα λείπουν τα υποβρύχια

Οι κύριοι Παναγιωτόπουλος και Πετρίδης την είχαν ενημερώσει για τη στάση των κυβερνήσεων τους σε θέματα ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή όσο και για επιμέρους πλευρές των σχέσεων των χωρών τους με την Τουρκία. Ο Έλληνας υπουργός Άμυνας έθεσε θέμα διακοπής της παράδοσης των υποβρυχίων της «Κλάσης 214» της γερμανικής ThyssenKrupp Marine Systems προς την Τουρκία. Το θέμα αυτό δεν θα βρίσκεται όμως στην ημερησία διάταξη της συνάντησης Κραμπ-Καρενμπάουερ με τον Ακάρ. Η επίσημη στάση του Βερολίνου είναι ότι δεν πρόκειται να ακυρώσει τα συμβόλαια που υπέγραψε το 2009 με την Άγκυρα. Πέραν αυτού είναι όμως γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η Γερμανία έχει σταδιακά σχεδόν πάψει να εγκρίνει νέες άδειες για εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία.

Ο Ακάρ θα αναφερθεί στο θέμα του ελέγχου τουρκικού φορτηγού πλοίου στη Μεσόγειο από γερμανικό πολεμικό σκάφος στο πλαίσιο της αποστολής «Ειρήνη» της ΕΕ τον περασμένο χρόνο. Επ’ αυτού η γερμανική στάση είναι ότι το γερμανικό πλήρωμα έδρασε νόμιμα και ότι η Γερμανία θα συνεχίσει να συμβάλει στις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας για την υλοποίηση του εμπάργκο που επέβαλε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Επί της αρχής, πάντως, το Βερολίνο θεωρεί την Τουρκία σημαντικό στρατηγικό παράγοντα σε ό,τι φορά την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Ενδεικτική για αυτή τη θεώρηση είναι η δήλωση της κ. Κράμπ-Καρενμπάουερ το Σαββατοκύριακο, βάσει της οποίας η Τουρκία είναι «σημαντικός και σεβαστός εταίρος στο ΝΑΤΟ».

Ερωτηματικά για τις πραγματικές προθέσεις της Άγκυρας

Όπως και η πρόσφατη επίσκεψη του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών, Χάικο Μάας, στην Άγκυρα έτσι και η επίσκεψη του κ. Ακάρ στο Βερολίνο συνιστά ενθάρρυνση της Τουρκία από την πλευρά της Γερμανίας να συνεχίσει την πολιτική της αποκλιμάκωσης της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και του διαλόγου με την Ελλάδα για να βρεθούν λύσεις στα επίμαχα θέματα. Το Βερολίνο δεν πρόκειται να εμπλακεί σε αυτές τις συνομιλίες. Κατ’ επανάληψη έχει τονίσει ότι την απάντηση θα πρέπει να τη δώσουν η Αθήνα και η Άγκυρα μέσω του διαλόγου και στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Δεδομένου ότι τα ζητήματα που τίθενται είναι «σύνθετα», η γερμανική κυβέρνηση έχει υποδείξει στις δύο πλευρές να αποταθούν ενδεχομένως στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Στην περίπτωση της Κύπρου η γερμανική θέση είναι ότι η βάση για μια λύση είναι τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και αποφάσεις της ΕΕ.

Η Γερμανία βέβαια ξέρει καλά ότι τα κίνητρα για την αλλαγή στην τουρκική εξωτερική πολιτική δεν σχετίζονται πρωτίστως με την επιθυμία της Άγκυρας για αποκλιμάκωση της έντασης στη Ανατολική Μεσόγειο, αλλά σε μεγάλο βαθμό με τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα όπως και με το νέο πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος τηρεί μια επιφυλακτική στάση απέναντι στην Άγκυρα.

Παρ’ όλα αυτά το Βερολίνο αξιοποιεί την ευκαιρία που παρουσιάστηκε για να συμβάλει στην εδραίωση του ελληνοτουρκικού διαλόγου, έτσι ώστε να αποφευχθούν σε μια πρώτη φάση καταστάσεις που επικράτησαν τον περασμένο χρόνο στο Αιγαίο και στα ανοιχτά της Κύπρου. Από τα συμφραζόμενα δηλώσεων στο Βερολίνο προκύπτει ότι πολύ σύντομα θα φανούν οι πραγματικές προθέσεις της τουρκικής κυβέρνησης.