Η επόμενη μέρα ενός συμφώνου που προκάλεσε… ασυμφωνίες

13:55 30/1/2016 - Πηγή: Attiki Press

Της Κωνσταντίνας Γιαννακοπούλου

Στην Ελλάδα της κρίσης, της ανεργίας και του προσφυγικού ένα θέμα κατάφερε να ξεχωρίσει από τα άλλα και να τραβήξει το ενδιαφέρον της ελληνικής κοινωνίας. Πρόκειται για το σύμφωνο συμβίωσης των ομόφυλων ζευγαριών. Αποτέλεσε την πρώτη είδηση στα τηλεοπτικά δελτία αλλά και στο διαδίκτυο, δίχασε, προβλημάτισε, προκάλεσε ατελείωτες συζητήσεις και ξεκίνησε ένα… γαϊτανάκι για το αν θα πρέπει να περάσει ή όχι ο νόμος που έδινε το δικαίωμα στα ομόφυλα ζευγάρια να επισημοποιήσουν και νομικά

τη σχέση τους.

Πολιτικοί αρχηγοί, βουλευτές, εκπρόσωποι της εκκλησίας, φορέων και οργανώσεων, αλλά και χιλιάδες απλοί πολίτες ενεπλάκησαν σε αυτό το «debate». Προκάλεσε τριγμούς στον κυβερνητικό σχηματισμό, ομοφοβικά παραληρήματα, κουβέντες πεζοδρομίου, χυδαία υπονοούμενα, φιλιά και αγκαλιές στα θεωρεία της Βουλής. Τελικώς, ο νόμος πέρασε, έχοντας τη στήριξη βουλευτών από τα περισσότερα κόμματα.

«Κάναμε μισό βήμα»

Η Ευαγγελία Βλάμη, γνωστή ακτιβίστρια, μέλος των λεσβιών για την ισότητα και μία εκ των γυναικών που παντρεύτηκαν στην Τήλο πριν οκτώ χρόνια, μας μιλά για το σύμφωνο, τις επόμενες διεκδικήσεις τους, αλλά και το ζήτημα της παιδοθεσίας: «Το σύμφωνο συμβίωσης είναι μισό βήμα, καθώς δεν καλύπτει ούτε το θέμα της τεκνοθεσίας, αλλά ούτε και του ασφαλιστικού. Σαφώς, μας εξασφαλίζει, βέβαια, κάποια νομικά προνόμια και μια στοιχειώδη αξιοπρέπεια. Το επόμενο βήμα θα είναι ο πολιτικός γάμος, καθώς είναι το μόνο που δίνει πλήρη δικαιώματα με τους ετερόφυλους. Το ζήτημα της τεκνοθεσίας, επίσης, είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι και δεν μιλάμε μόνο για την περίπτωση του να πάρεις ένα παιδί που βρίσκεται σε ίδρυμα. Το πιο σημαντικό κομμάτι που πρέπει να διευθετηθεί είναι αυτό με τα παιδιά των ομόφυλων ζευγαριών. Αυτή τη στιγμή αναγνωρίζεται η βιολογική μητέρα (π.χ. στην περίπτωση ενός ζευγαριού λεσβιών), αλλά όχι η «κοινωνική», η σύντροφος δηλαδή με την οποία μεγαλώνει κάποια ένα παιδί. Αν η βιολογική μητέρα για κάποιο λόγο δεν είναι ικανή να μεγαλώσει το παιδί της, τότε αναγκαστικά αυτό θα πρέπει να απομακρυνθεί από την οικογένεια».

«Μια μεγάλη αλλαγή για την κοινωνία»

Ένας χρόνια υπέρμαχος των δικαιωμάτων του ανθρώπου και εκπρόσωπος της ομοφυλοφιλικής κοινότητας, ο δημοσιογράφος Γρηγόρης Βαλλιανάτος, σε δηλώσεις του στην «Αττική freepress» μιλά για την μεγάλη αλλαγή που φέρνει το σύμφωνο στην ελληνική κοινωνία. «Το σύμφωνο είναι μια πολύ μεγάλη αλλαγή -παρά τα κενά που έχει- για μια χώρα σαν τη δική μας, που είναι ομοφοβική και ρατσιστική. Σαφώς, η νέα γενιά είναι πιο ανοιχτή σε αυτό το θέμα και πιο ενημερωμένη σε σχέση με τις προηγούμενες», υπογραμμίζει ο κ. Βαλλιανάτος και συμπληρώνει: «Πλέον, ο δεσμός μεταξύ των ομόφυλων αποκτά την υπόσταση της οικογένειας και ανοίγει τον δρόμο της ισότητας και της απαγόρευση των διακρίσεων εις βάρος μας, δίνοντας μια πρακτική διέξοδο στην αγάπη, τον έρωτα και το σεβασμό που ένας άνθρωπος θέλει να δείξει σε έναν άλλο, εφόσον επιλέξει αυτό να το περιβάλει και νομικά». Σχετικά σχετικά με τις πρόσφατες ακτιβιστικές δράσεις ομοφύλων, που προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων, μας δήλωσε: «Ο ακτιβισμός είναι μια πρωτοβουλία που γίνεται για να προκαλέσει συζητήσεις, θεωρώ πως τα παιδιά αυτά πέτυχαν το στόχο τους, να ανοίξει δηλαδή ένας διάλογος στην κοινωνία».

Τι προβλέπει το σύμφωνο συμβίωσης
Με τη βοήθεια του νομικού, ειδικού στα ανθρώπινα δικαιώματα και Περιφερειακού Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης, Βασίλη Σωτηρόπουλου, η «Αττική freepress» επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στο τι προβλέπει o νέος νόμος: «Η νομοθεσία προβλέπει την αναγνώριση οικογενειακών σχέσεων στα ομόφυλα ζευγάρια, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα ετερόφυλα. Επίσης, τους δίνεται η δυνατότητα να έχουν κληρονομικά, ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα ο ένας από τον άλλο και όλα τα δικαιώματα που απολαμβάνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι. Στα κληρονομικά ισχύει ότι και για τους συζύγους αλλά τα ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνο έχουν και δικαίωμα παραίτησης από την ελάχιστη κληρονομιά (τη “νόμιμη μοίρα”). Ο νόμος δεν προβλέπει δυνατότητα υιοθεσίας ή πολιτικού γάμου για ομόφυλα ζευγάρια».

«Σπουδαία κατάκτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα»

Ο Θάνος Βλαχογιάννης, αντιπρόεδρος της Ομοφυλοφιλικής Λεσβιακής Κοινότητας Ελλάδας, κάνει λόγο για μια μεγάλη κατάκτηση: «Η υπογραφή του συμφώνου ήταν μια σπουδαία κατάκτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα συνδράμει στην ευρύτερη αποδοχή μας από την ελληνική κοινωνία», μας λέει ο αντιπρόεδρος της ΟΛΚΕ. «Η εντύπωση ότι οι Έλληνες είμαστε ομοφοβικοί έχει επικρατήσει λόγω των σκοταδιστικών φωνών που προβάλλονται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, κάτι που δεν αντιπροσωπεύει την πλειονότητα του κόσμου», δηλώνει ο κ. Βλαχογιάννης, ενώ κλείνοντας δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο ζήτημα των παιδιών: «Όσο αφορά στο ζήτημα της τεκνοθεσίας, υπάρχουν σημαντικές έρευνες που υποστηρίζουν ότι τα παιδιά μεγαλώνουν εξίσου ευτυχισμένα είτε το ζευγάρι είναι ετερόφυλο, είτε ομόφυλο».

Τι δείχνουν οι έρευνες
Το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας δεν αφορά μόνο την ελληνική κοινωνία. Ένα από τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα, παγκοσμίως, το Pew Research, έχει διεξάγει έρευνα γύρω από το θέμα. Η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες που συμπεριλαμβάνονται στα στατιστικά, παρουσιάζοντας μάλιστα μεγάλο ενδιαφέρον. Σύμφωνα με την έρευνα, στο ερώτημα αν «Πρέπει η κοινωνία να αποδεχτεί την ομοφυλοφιλία», η Ελλάδα ακροβατεί ανάμεσα στο 53% του «Ναι» και στο 40% του «Όχι». (Τα ποσοστά δεν αθροίζονται στο 100%, καθώς αρκετοί ερωτηθέντες δεν απάντησαν). Αξίζει να αναφερθεί πως οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερα ποσοστά «Ναι» από τους άνδρες στη χώρα μας, οι γυναίκες είναι υπέρ του «Ναι» κατά 59%, ενώ οι περισσότεροι άνδρες είναι υπέρ του «Όχι» (53%). Φαίνεται, επίσης, να υπάρχει και χάσμα γενεών, καθώς οι Έλληνες μεταξύ 18-29 είναι υπέρ του «Ναι» κατά 66%, μεταξύ 30-49 είναι υπέρ του «Ναι» κατά 62%, ενώ οι 50+ είναι υπέρ του «Όχι» κατά 60%.

Παιδιά και ομόφυλα ζευγάρια

Πολύς ντόρος δημιουργήθηκε γύρω από το θέμα αν τα ομόφυλα ζευγάρια πρέπει να επιτρέπεται να κάνουν παιδιά ή να τεκνοθετούν. Οι απόψεις διίστανται, αλλά ένας είναι ο κοινός γνώμονας όλων, «προτεραιότητα έχει το παιδί». Η κα Χρυσούλα Μαυράκη, ψυχοπαιδαγωγός, τοποθετείται για αυτό το μείζον ζήτημα: «Ως ενήλικες μπορούμε να κάνουμε τις επιλογές μας, αλλά δεν μπορούμε να εμπλέξουμε ένα παιδί και να του επιβάλουμε ότι είναι φυσιολογικό να ζουν δύο άτομα του ιδίου φύλου ως ζευγάρι», μας λέει και προσθέτει: «Είναι πολύ πιθανό ένα παιδί ομόφυλου ζευγαριού να δεχθεί ρατσισμό από την κοινωνία και ιδίως από το σχολικό του περιβάλλον. Τα παιδιά είναι σκληρά και δεν μπορούν να κατανοήσουν τέτοιου είδους ελευθερίες επιλογής. Δεν θεωρώ ότι ένα παιδί ομόφυλου ζευγαριού θα γίνει και το ίδιο ομόφυλο, αλλά εκείνο που θα μάθει είναι να μην έχει όρια και κανόνες, καθώς θα μεγαλώνει σε μία οικογένεια που έχει άρει τις κοινωνικές συμβάσεις. Από την άλλη, μπορεί να κερδίσει πράγματα, να έχει δική του άποψη, να μην ντρέπεται για πράγματα που τα πιστεύει και να μην υποκρίνεται». Κλείνοντας η κα Μαυράκη υπογραμμίζει: «Το φυσιολογικό για ένα παιδί είναι να μεγαλώνει με τον πατέρα και τη μητέρα του, έτσι γεννιούνται τα παιδιά. Παρόλα αυτά αν ένα παιδί μεγαλώνει με δύο γυναίκες ή με δύο άντρες, που δεν του παρουσιάζονται ότι είναι ζευγάρι, εκεί ενδεχομένως να μην υπάρχει πρόβλημα, τουλάχιστον μέχρι κάποια ηλικία που το παιδί θα είναι σε θέση να κατανοήσει αυτή την κατάσταση».