Μία ατυχής υποψηφιότητα για ένα παγκόσμιο βραβείο (άποψη)

18:35 7/3/2014 - Πηγή: Attiki Press

του Αριστείδη Αποστόλου ([e-mail])

Η είδηση ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι μεταξύ των υποψηφίων για το φετινό Νόμπελ Ειρήνης ξάφνιασε τους περισσότερους, κυρίως επειδή δημοσιοποιήθηκε η σχετική λίστα εν τω μέσω της ουκρανικής κρίσης, με τον Ρώσο πρόεδρο να προωθεί τον στρατό του στην Κριμαία και να δείχνει έτοιμος για πολεμική σύρραξη.

Ορισμένοι μάλιστα, έσπευσαν να συγκρίνουν τον Πούτιν με τον Μπαράκ Ομπάμα: τον νυν Αμερικανό πρόεδρο που βραβεύτηκε μάλλον «πρόωρα» το 2009 με το εν λόγω

Νόμπελ, για «τις εξαιρετικές προσπάθειές του να ενδυναμώσει τη διεθνή διπλωματία και τη συνεργασία μεταξύ των λαών», όπως αναφερόταν στο αιτιολογικό της κριτικής επιτροπής. Δεν είναι η πρώτη φορά που αμφισβητείται η λογική με την οποία δίνεται το πολύ σημαντικό αυτό βραβείο. Σύμφωνα με το τυπικό μέρος, το Νόμπελ Ειρήνης δίνεται «στο πρόσωπο που είχε τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην αδελφοποίηση των εθνών, στην κατάργηση ή τη μείωση των στρατιωτικών δυνάμεων και στη διεξαγωγή και προώθηση ειρηνευτικών διαδικασιών».

Ωστόσο, ο κανόνας είναι πως η επιτροπή δεν περιμένει να δει πώς θα συμπεριφερθεί ο κάθε υποψήφιος έπειτα από λίγα χρόνια, ώστε να είναι σίγουρη πως τιμά τον σωστό άνθρωπο με το κατάλληλο βραβείο. Αντίθετα, το Νόμπελ δίνεται άμεσα: πριν καταλαγιάσει η επίδραση από τις όποιες πράξεις του και πριν κριθεί πιο ορθά με το πέρασμα του χρόνου –παράλληλα δίνεται και ως κίνητρο σε διεθνείς ηγέτες, μήπως και υιοθετήσουν μία θετική στάση απέναντι στην παγκόσμια ειρήνη, όπως περίπου έγινε και με τον Μπαράκ Ομπάμα.

Μοιραία, στο στόχαστρο έχει βρεθεί κατά καιρούς η κριτική επιτροπή που αποφασίζει για την προσωπικότητα που θα βραβευθεί (η επιτροπή αυτή διορίζεται από το νορβηγικό κοινοβούλιο). Σύμφωνα με τους επικριτές της, έχει προβεί –για μάλλον ανεξήγητους λόγους– σε βράβευση αμφιλεγόμενων ανθρώπων, ενώ έχει αγνοήσει σπουδαίες προσωπικότητες που άλλαξαν τον ρου της παγκόσμιας ιστορίας. Μεταξύ των πρώτων, αναφέρεται το όνομα τού (πολύ γνωστού στην Ελλάδα) Αμερικανού πολιτικού Χένρι Κίνσιγκερ, ο οποίος τιμήθηκε το 1973 για «την επίτευξη ειρήνης στο Βιετνάμ». Αντίθετα, δεν βραβεύθηκε ποτέ ο διάσημος Ινδός Μαχάτμα Γκάντι –με μέλη της επιτροπής να εκφράζουν δημοσίως τη λύπη τους για την παράλειψη αυτή.

Το μόνο σίγουρο είναι πως η κριτική επιτροπή που αποφασίζει για το Νόμπελ Ειρήνης –το οποίο αποτελεί ενδεχομένως το πιο σημαντικό βραβείο της ανθρωπότητας– θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική στις επιλογές της, ώστε οι αποφάσεις της να μην προκαλούν θυμηδία στον παγκόσμιο πολίτη.