Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον ύπνο

22:15 3/12/2015 - Πηγή: Attiki Press

Μήπως τελικά γνωρίζουμε λιγότερα απ” όσα φανταζόμαστε για τον ύπνο; Οταν κλείνουμε τα μάτια μας, μπαίνουμε σε έναν άλλο κόσμο. Τι μυστικά κρύβονται μέσα του;

Από την πρώτη κιόλας στιγμή που κλείνουν τα μάτια, το σώμα μας ξεκινάει μια διαδικασία… απενεργοποίησης. Αυτό αποτελεί ουσιαστικά ένα μηχανισμό του οργανισμού έτσι ώστε να μην κινούμαστε την ώρα του ύπνου, σύμφωνα με ο,τι βλέπουμε. Ο εγκέφαλος, από την μεριά του, ποτέ δεν σταματά ολοκληρωτικά την λειτουργία του.

Για να μπορέσει ωστόσο να κοιμηθεί κανείς, θα πρέπει να ελαττωθεί σημαντικά η δραστηριότητα

στο τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει την εγρήγορση. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι δεν μπορούμε να κοιμηθούμε όσο βρισκόμαστε σε ένταση. Αν δεν χαλαρώσουμε κατά την διάρκεια της νύχτας, τότε άμεσο επόμενο είναι ότι δεν θα κοιμηθούμε.

Τα στάδια του ύπνου: Τι είναι το REM και γιατί μερικές φορές δεν μπορούμε να ξυπνήσουμε

Μερικοί άνθρωποι συνηθίζουν να κοιμούνται βαριά, ενώ κάποιοι άλλοι ξυπνούν με τον παραμικρό ήχο. Αυτό έχει να κάνει με τον κάθε οργανισμό ξεχωριστά, αλλά και με τα διάφορα στάδια του ύπνου.

Η διαδικασία του ύπνου χωρίζεται σε δύο βασικά στάδια, το NREM και το REM, τα οποία εναλλάσσονται. Σε αυτά διαφέρει ο ρυθμός της κίνησης των οφθαλμών (Rapid ή Non Rapid Eye Movement). Στην πρώτη φάση του ύπνου μπαίνουμε σε κατάσταση NREM, κατά την οποία έχουμε αυξημένη συνείδηση. Το NREM όμως, με την σειρά του, έχει τέσσερα διαφορετικά στάδια.

Σε κάθε ένα από αυτά τα στάδια, ο ύπνος γίνεται ολοένα και πιο βαθύς. Στο τρίτο και το τέταρτο στάδιο, ο εγκέφαλος πλέον έχει ρίξει κατά πολύ την λειτουργία του. Κατά την διάρκεια τους η αφύπνιση είναι πολύ δύσκολη, ενώ εκεί συναντώνται φαινόμενα όπως η υπνοβασία και ο υπνικός τρόμος.

Μετά την ολοκλήρωση του τέταρτου σταδίου NREM, ακολουθεί ο REM. Στην διάρκεια του οποίου, ο ύπνος γίνεται πιο εντυπωσιακός από ποτέ. Το σώμα απενεργοποιείται σχεδόν εξ ολοκλήρου, ενώ παράλληλα ο μεταβολισμός του εγκεφάλου είναι ιδιαίτερα έντονος. Αυτός ο συνδυασμός, είναι ο ιδανικός για την… μαζική παραγωγή ονείρων.

Τα περισσότερα όνειρα μας είναι το πρωί; – Ο κύκλος του ύπνου δίνει την απάντηση

Ο ύπνος ξεκινάει από το πρώτο στάδιο του NREM, συνεχίζει μέχρι και το τέταρτο και μετά περνάει στο REM. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται από 3 έως 6 φορές μέσα στην νύχτα, ανάλογα με την διάρκεια του ύπνου. Συνολικά το στάδιο NREM διαρκεί περίπου 80 λεπτά, ενώ το REM μόλις 10. Ωστόσο όταν ανανεώνεται ο κύκλος, τότε η διάρκεια του πρώτου μειώνεται ενώ του δεύτερου αυξάνεται.

Για αυτό το λόγο, όνειρα και εφιάλτες είναι συνηθέστερο να εμφανίζονται λίγες ώρες πριν ξυπνήσουμε. Μια γνωστή ανάλυση υποστηρίζει πως οι σκέψεις που προκύπτουν κατά την διάρκεια των ονείρων, είναι μια προσπάθεια του οργανισμού να «φρεσκάρει» τις πρόσφατες αναμνήσεις. Για αυτό και ονειρευόμαστε όσο βρισκόμαστε στο στάδιο REM, όπου ο εγκέφαλος λειτουργεί καλύτερα.

Τα 3 μυστικά για τους… φαν του ύπνου – Τι πρέπει να προσέχουμε

1. Ο ιδανικός ύπνος, ώστε ο οργανισμός να ξεκουραστεί επαρκώς, έχει διάρκεια 8 ωρών. Ωστόσο ελάχιστοι έχουν αυτό το… προνόμιο. Τι συμβαίνει όμως όταν για πολλές μέρες κοιμόμαστε λιγότερο από όσο πρέπει;

Αν για 12 σερί ημέρες κοιμηθούμε για 6 ώρες, τότε η επίδραση στον οργανισμό μας ισοδυναμεί με το να υπήρχε 0.1% αλκοόλ στο αίμα μας. Πιο αργή ομιλία, αστάθεια και ασθενής μνήμη εμφανίζονται σταδιακά. Σαν να πίνουμε… λίγο παραπάνω.

2. Η κατάλληλη ώρα για τον μεσημεριανό ύπνο είναι μεταξύ 2 και 4 το μεσημέρι. Εκει επιτυγχάνεται η καλύτερη ξεκούραση του οργανισμού. Ωστόσο έχει παρατηρηθεί ότι αν κάποιος κοιμηθεί νωρίτερα μέσα στην μέρα, στο υπόλοιπο της είναι εμφανώς παραγωγικότερος.

Αρα λοιπόν έχουμε να επιλέξουμε. Θέλουμε ξεκούραση ή δημιουργικότητα; Είναι στο χέρι μας.

3. Στρατιωτικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι η στέρηση ύπνου μπορεί να μην προκαλέσει προβλήματα, αρκεί να ξέρουμε να την… διαχειριζόμαστε. Ψάχνοντας να βρουν ποιος είναι ο καταλληλότερος τρόπος, ώστε οι στρατιώτες να κοιμούνται λιγότερο χωρίς να εξουθενώνονται, οι ερευνητές κατέληξαν πως αν κάποιος κοιμηθεί νωρίς το βράδυ, τότε ξεκουράζεται αποτελεσματικότερα.