Συνταγές και θαυματουργά φάρμακα από την εποχή του Ιπποκράτη

09:06 28/9/2014 - Πηγή: Attiki Press

Aπό απλά σιρόπια, κολλύρια, αλοιφές, σταγόνες, χάπια έως και κολπικά υπόθετα που συνδύαζαν δεκάδες ουσίες, η φαρμακευτική αποτέλεσε από την αρχαιότητα μία ιδιαίτερα λεπτομερή επιστήμη για την αντιμετώπιση σχεδόν όλων των γνωστών ασθενειών.

Τα γραπτά του Ιπποκράτη αναφέρουν περίπου 250 φαρμακευτικά φυτά. Ο Γαληνός, που χαρακτηρίζεται ως ο δεύτερος σπουδαιότερος γιατρός της Αρχαιότητας μετά τον Ιπποκράτη, στις γραφές του περιέγραψε τα περίφημα «Γαληνικά Φάρμακα», μερικά εκ των οποίων περιείχαν έως και 100 διαφορετικές ουσίες έκαστο. Ο Νικόλαος Μυρεψός

(το 1.300 μ.Χ.) συνέταξε συνταγολόγιο με περισσότερα από 2.200 φάρμακα, πολλά εκ των οποίων αφορούσαν μείγματα 3-5 διαφορετικών υλικών.

Η αρχαία αυτή γνώση κρατάει έως και σήμερα μέσα από γραπτά, τα οποία σημαντικοί εξειδικευμένοι επιστήμονες ερευνούν και ανακαλύπτουν συνεχώς νέες θεραπευτικές ιδιότητες. Στα αρχαία φάρμακα εστίασαν επιστήμονες κατά τη διάρκεια της 3ης Αμφικτυονίας Εταιρειών και Συλλόγων Ιστορίας και Ηθικής – Δεοντολογίας που διοργανώθηκε τον Ιούνιο του 2011 από το Διεθνές Ιπποκράτειο Ίδρυμα στην Κω.

Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ιδρύματος καθηγητής Χειρουργικής κ. Στέφανος Γερουλάνος, για την παρασκευή των φαρμάκων χρησιμοποιούνταν επί το πλείστον βότανα και φυτά, καθώς και ορυκτά και ζωικά υλικά, όπως π. χ. ελαφαντοστούν, δόντι λιονταριού ή ακόμα και κόπρανα ζώων.

Μεταξύ των πλέον γνωστών αρχαίων φαρμακευτικών ορυκτών ήταν η «λήμνια γη» (εξαγώγιμο φάρμακο), που εθεωρείτο ότι βοηθούσε στην επούλωση πληγών. Η «λήμνια γη» εξορυσσόταν σε τοποθεσία περίπου στο κέντρο της Λήμνου και αναμειγνυόταν με το αίμα ζώων που θυσιάζονταν. Έπλαθαν το «μείγμα» σε μικρό σχήμα και το σφράγιζαν με ειδική σφραγίδα, για την προστασία του από οποιαδήποτε νοθεία. Το προϊόν είτε χρησιμοποιούνταν με νερό για την αντιμετώπιση τραυμάτων είτε το έδιναν μαζί με το φαγητό. Λόγω της αιμοσφαιρίνης περιείχε σίδηρο, ενώ ακριβώς επειδή είχε χώμα ήταν και καθαρτικό.

Σε πολλές περιπτώσεις πάντως, τα «αρχαία φάρμακα» ήταν καθαρά θέμα αυθυποβολής. Αυτό ισχύει για τον χρυσό που έως και πρόσφατα εικαζόταν ότι ήταν δυνατό θεραπευτικό για τους ρευματισμούς, ενδεχόμενο που δεν έχει επιβεβαιωθεί. Η σκόνη χρυσού χρησιμοποιούνταν ως ουσία σε φαγητά.