Συσπείρωση λίγο πριν την καταιγίδα

20:01 5/4/2013 - Πηγή: Attiki Press

Των Αριστείδη Αποστόλου, Στράτου Ιωακείμ

Πιο έντονη από ποτέ είναι η συσπείρωση των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση. ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, ξεπερνώντας τις όποιες μεταξύ τους προστριβές και αντιπαραθέσεις, επέλεξαν να υιοθετήσουν κοινή γραμμή στα κυρίαρχα ζητήματα της κυβερνητικής πολιτικής. Πρόκειται για ένα γεγονός που αποτυπώθηκε

χαρακτηριστικά στην ομοφωνία τους για το ειδικό τέλος ακινήτων την περασμένη Τετάρτη.

Η κοινή πολιτική γραμμή (παρά τις όποιες διαφωνίες και αντιδράσεις στο εσωτερικό των κομμάτων) αποφασίστηκε τη στιγμή που η κυβέρνηση νιώθει τη «δαμόκλειο σπάθη» κρεμάμενη συνεχώς πάνω από το κεφάλι της. Κυρίαρχη αιτία, η μεγάλη καθυστέρηση υλοποίησης των εξαγγελιών και των δεσμεύσεών της προς τους δανειστές της χώρας, προκειμένου η Ελλάδα να ανακάμψει οικονομικά και το χρέος να γίνει βιώσιμο: ένας μονόδρομος, πάνω στον οποίο στηρίζεται ουσιαστικά και η επιβίωση της υπάρχουσας κυβέρνησης.

Ωστόσο, όλους αυτούς τους μήνες που βρίσκεται στην εξουσία, δεν έχει καταφέρει να προχωρήσει αποτελεσματικά τα μέτρα και τις ρυθμίσεις που θα επιθυμούσε, εξαιτίας των εσωτερικών αντιδράσεων ή αδυναμιών, του φόβου για το ενδεχόμενο πολιτικό κόστος, καθώς και της κρατικής κωλυσιεργίας λόγω γραφειοκρατικών διαδικασιών και άλλων εγγενών αδυναμιών. Πλέον, η κυβέρνηση νιώθει να απειλείται ακόμα περισσότερο από τον ΣΥΡΙΖΑ (καθώς ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης φαίνεται να βρίσκει τα «πατήματά» του και να επανέρχεται στην πολιτική ευθείας αντιπαράθεσης, χωρίς γενικότητες και παρερμηνείες), όσο και από τον ίδιο τον χρόνο, καθώς τα οικονομικά στοιχεία είναι απογοητευτικά, με την ύφεση να καλπάζει και τα δημόσια ταμεία να αδειάζουν.

Επιδεινώνεται η ύφεση

Κλίμα αισιοδοξίας για την ελληνική οικονομία προσπάθησε να καλλιεργήσει ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, σε ομιλία του σε συνέδριο που οργάνωσε το υπουργείο Ανάπτυξης και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο πρωθυπουργός διέγνωσε πως τα σημάδια ανάκαμψης είναι «ορατά», σημειώνοντας μάλιστα πως τα αποτελέσματα των μέτρων που λαμβάνει η κυβέρνηση θα αρχίσουν να φαίνονται σαφώς το επόμενο τρίμηνο και να καταγράφονται στην αγορά έως το τέλος του χρόνου. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός έκανε ειδική αναφορά στο γεγονός ότι το Φεβρουάριο, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, υπήρξε θετικό ισοζύγιο μεταξύ προσλήψεων και απολύσεων, γεγονός που, όπως σημείωσε, αποτελεί σημαντικό σημάδι ανάκαμψης.

Ωστόσο παρά τις αισιόδοξες δηλώσεις, η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Το πρόβλημα ρευστότητας δεν έχει αποκατασταθεί στην αγορά, καθώς η διαδικασία αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των φορέων του Δημοσίου προς ιδιώτες προχωρά με πολύ αργούς ρυθμούς. Μέχρι τέλος Μαρτίου, το κράτος είχε εξοφλήσει σε ιδιώτες μόλις 3,2 δισ. ευρώ έναντι 7 δισ. ευρώ που είχε δεσμευθεί από τον Δεκέμβριο, ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης. Ήδη συζητείται πως η ύφεση δεν θα σταματήσει στο -4,2% για φέτος, αλλά θα αγγίξει το -5%, ενώ πληροφορίες θέλουν την κυβέρνηση να θέτει ρήτρα ύφεσης στην τρόικα, επικαλούμενη -εκτός των άλλων- και το πρόσφατο πρόβλημα της κρίσης στην Κύπρο.

Το γεγονός πως βαθαίνει η ύφεση δεν έχει μείνει ασχολίαστο από οικονομικούς παράγοντες και αναλυτές. Τα «νούμερα δεν βγαίνουν, η ύφεση εφέτος θα βαθύνει και δεν θα υπάρξει ανάπτυξη ούτε το 2014», προέβλεψε –μεταξύ άλλων– ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, επισημαίνοντας την ανάγκη ταχύτερης προώθησης των διαρθρωτικών αλλαγών. Ο κ. Δασκαλόπουλος διέβλεψε τον κίνδυνο η Ελλάδα να πληρώσει πολύ ακριβά την κυπριακή κρίση, η οποία μπορεί να αφαιρέσει έως και μια μονάδα από το ΑΕΠ της χώρας μας. «Είμαστε υποχρεωμένοι να προετοιμαστούμε για το χειρότερο», σημείωσε με νόημα ο πρόεδρος του ΣΕΒ. Στο ίδιο μήκος κύματος και η Citibank, η οποία προέβη σε δυσάρεστες προβλέψεις, εκτιμώντας πως η Ελλάδα θα επανέλθει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2016.

Όλα αυτά, τη στιγμή που παραμένει σε εκκρεμότητα η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, με νέα εμπόδια να προκύπτουν συνεχώς, όπως η εμπλοκή της τρόικας στο μεγάλο deal μεταξύ της Εθνικής Τράπεζας και της Eurobank.

Τρομάζουν οι εκκρεμότητες

Ο συνήθης προβληματισμός που εμφανίζεται κάθε φορά που οι εκπρόσωποι των δανειστών μας βρίσκονται στη χώρα, επανέρχεται για ακόμη μια φορά. Οι εκκρεμότητες που υπάρχουν, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, αφορούν το ειδικό τέλος επί των ακινήτων, τη διαθεσιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων και την υστέρηση στα έσοδα. Η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι οι εκπρόσωποι των δανειστών θα δεχθούν την απόφαση των τριών πολιτικών αρχηγών. Τα κυβερνητικά στελέχη ανησυχούν και για την «τύχη» που θα έχει το νέο σχέδιο του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης για τη διαθεσιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων (αποτελεί διαρθρωτικό ορόσημο για τη δόση του Μαρτίου). Η τρόικα έως τώρα εμμένει στη θέση της να προχωρήσει το θέμα της αποχώρησης 25.000 δημοσίων υπαλλήλων και να τεθούν σε άμεση εφαρμογή τα οργανογράμματα.

Μείζον ζήτημα θεωρείται και η υστέρηση στα έσοδα, η οποία, σε συνδυασμό με τη «μαύρη τρύπα» στα ασφαλιστικά ταμεία, δημιουργεί νέα δυσμενέστερα δεδομένα στις μεταβλητές του υπάρχοντος δημοσιονομικού σεναρίου. Υπό τα νέα δεδομένα, εκτιμάται ότι τα «ανοικτά» ζητήματα μπορούν να συμφωνηθούν έως τις 15 Απριλίου και η δόση να εγκριθεί σε έκτακτο Eurogroup έως το τέλος του μήνα. Όσον αφορά στη δόση του α΄ τριμήνου, ύψους 6 δισ. ευρώ, θα πρέπει οι επικεφαλής της τρόικας να ελέγξουν, μεταξύ άλλων, την πρόοδο στο πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων, το «κλείσιμο» του 2012 και την απόδοση του εισπρακτικού μηχανισμού για το α΄ τρίμηνο (και το ύψος του δημοσιονομικού «κενού»), αλλά και την πρόοδο σχετικά με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών (με πρόσθετο «αγκάθι» το θέμα της συγχώνευσης Εθνικής Τράπεζας και Eurobank).

ΣΥΡΙΖΑ: Μετωπική με τρόικα και κυβέρνηση

Αποφασισμένος να συγκρουστεί με τους εκπροσώπους της τρόικας συνεπικουρούμενος από τη λαϊκή θέληση, εμφανίσθηκε ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αλέξης Τσίπρας, στην εφ’ όλη της ύλης συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε την Τετάρτη 3 Απριλίου.

Ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης προσπάθησε να βάλει φρένο στην κριτική που δέχεται από τα αριστερά του, κρατώντας αποστάσεις από το «πάση θυσία στο ευρώ». «Εμείς είμαστε έτοιμοι να εκφράσουμε τη θέληση της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού μας, τη θέληση για μια αλλαγή πορείας. Είμαστε έτοιμοι οικοδομώντας τις κατάλληλες συμμαχίες να αντιστρέψουμε τον κυρίαρχο εκβιασμό προς τους δανειστές», τόνισε ο πρόεδρος της Κ.Ο. ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Ερωτηθείς για το πώς θα γίνει αυτό, επισήμανε ότι στο κόμμα «δουλεύουμε και επεξεργαζόμαστε σενάρια πάνω στα οποία θα στηρίξουμε τη διαπραγματευτική μας τακτική και θεωρούμε ως δεδομένο ότι θα υπάρξουν εκβιασμοί, ότι δεν πρόκειται να αποδεχθούν οι εταίροι τη συντριπτική ήττα της στρατηγικής τους και έχουμε σχέδιο συνεργασίας με τις χώρες του νότου».

«Δεν πρόκειται να πούμε “ναι” σε εκβιασμούς και απειλές, δεν πρόκειται να συνθηκολογήσουμε με τα μνημόνια», είπε ο κ. Τσίπρας, σε μια αναφορά με εμφανή τα στοιχεία της αντιπαραβολής σε σχέση με το τι πράττει η Ελληνική κυβέρνηση, αλλά και τις εξελίξεις στην Κύπρο. Ο κ. Τσίπρας άσκησε οξεία κριτική στην τρικομματική για τους χειρισμούς της στο θέμα της Μεγαλονήσου και ανέφερε επίσης ότι δεν υπήρχε αποφασισμένη κυβέρνηση, ούτε οι κατάλληλες συμμαχίες, παρά μόνο η αποφασιστικότητα του λαού να μη δεχθεί αυτήν την εξέλιξη.

«Το ερώτημα είναι ποιους έχει απέναντι η συμμορία με τα λευκά κολάρα που πριν από λίγες μέρες ρήμαξε την Κύπρο; Έχει απέναντι της τον κορυφαίο εκπρόσωπο του "ναι". Έχει απέναντι της τον κ. Βενιζέλο που τη στιγμή ο κόσμος φλέγεται αυτός φλέγεται μόνο για να ξαναγίνει υπουργός», σημείωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ . Αναφερόμενος στις τράπεζες, ζήτησε «άμεσα όσες χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας να περάσουν σε δημόσιο έλεγχο και να αλλάξουν οι διοικήσεις τους». Σχετικά με τον ευρωσκεπτικισμό που αναπτύσσεται ολοένα και περισσότερο στη χώρα μας, ο κ. Τσίπρας δήλωσε «είναι κάτι που θα γίνει απολύτως πλειοψηφικό το επόμενο διάστημα στην κοινωνία. Εμείς ήμαστε από την αρχή ευρωσκεπτικιστές, επειδή είμαστε οπαδοί της Ευρώπης των κοινωνιών. Πρέπει να επαναθεμελιώσουμε την Ευρώπη».

Αναφορά έγινε και στο νόμισμα με τον πρόεδρο να λέει «το βασικό διακύβευμα είναι να αποκρούσουμε τη λιτότητα. Λέμε λοιπόν ξεκάθαρα να σώσουμε την Ελλάδα μέσα στο ευρώ, όχι να σώσουμε το ευρώ στην Ελλάδα πάση θυσία». Τέλος, ο κ. Τσίπρας διαπίστωσε την κρισιμότητα των στιγμών τονίζοντας: «Εμείς θέλουμε η πάλη του λαού να είναι συγκροτημένη. Είμαστε εδώ για να δίνουμε ελπίδα. Δεν υπερασπιζόμαστε τα ξεσπάσματα, αλλά ένα συγκροτημένο αγώνα που θα φέρει την τελική νίκη».

Αναβάλλεται συνέχεια ο ανασχηματισμός

Σχεδόν βέβαιος θα πρέπει να θεωρείται ο ανασχηματισμός στην κυβέρνηση, ωστόσο τα «ανοικτά» μέτωπα που παραμένουν με την τρόικα προέχουν για τους κυβερνητικούς εταίρους που βάζουν στον «πάγο» για λίγο τις όποιες διαδικασίες. Επιθυμία του ΠΑΣΟΚ είναι να συμμετέχει με πολιτικά στελέχη, ενώ από την πλευρά της ΔΗΜΑΡ δε φαίνεται να υπάρχει η ίδια διάθεση.

Σε κάθε περίπτωση, ο ανασχηματισμός είναι δρομολογημένος, καθώς ο πρωθυπουργός δεν φαίνεται ικανοποιημένος από το έργο συγκεκριμένων προσώπων της κυβέρνησης. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Ευάγγελος Βενιζέλος στις 3 Απριλίου, «η κυβέρνηση πρέπει να λειτουργεί με τον αποτελεσματικότερο και καλύτερο τρόπο, γιατί αντιμετωπίζει πρωτοφανείς συνθήκες κρίσης και πρωτοφανείς προκλήσεις. Αυτή την κυβέρνηση δεν την χαρίζουμε σε κανέναν, ούτε στη ΝΔ, ούτε σε κανέναν άλλον, γιατί για μας είναι ιστορικό ζήτημα να πετύχει η χώρα».

Επίσης ο πρόεδρος του Κινήματος έσπευσε να απαλλαγεί από τα σενάρια που θέλουν να αναλαμβάνει τη αντιπροεδρία της κυβέρνησης σημειώνοντας: «Είναι αστείο και προσβλητικό το να τίθεται ζήτημα δικής μου συμμετοχής, λες και το να γίνω ξανά αντιπρόεδρος της κυβέρνησης σημαίνει για μένα κάτι…».