Το «φακελάκι» στην υγεία καλά κρατεί…

18:08 25/10/2013 - Πηγή: Attiki Press

από τη Σέβη Σαλαγιάννη ([e-mail])

Οι εξαγγελίες των κυβερνητικών παραγόντων για πάταξη της παραοικονομίας είναι πολλές… Το ίδιο και οι καθημερινές καταγγελίες για χρηματισμό των γιατρών, προκειμένου να φέρουν εις πέρας την εργασία τους ή να μεσολαβήσουν για «διευκολύνσεις». Την ίδια στιγμή, μια νέα μελέτη έρχεται να επιβεβαιώσει το ήδη σε όλους γνωστό: Στην Ελλάδα της κρίσης, των ράντζων στους διαδρόμους, του φιάσκου με

τον ΕΟΠΥΥ και του «εισιτηρίου» των 25 ευρώ για την εισαγωγή των ασθενών στα δημόσια νοσοκομεία, το «φακελάκι» όχι μόνο δεν αποτελεί παρελθόν στα «πάρε-δώσε» της υγείας, αντιθέτως μάλιστα ζει και βασιλεύει.

Αν και η οικονομική κρίση έφερε δραστική μείωση των εισοδημάτων, αυτή με τη σειρά της δεν περιόρισε -όπως όλα δείχνουν- τις άτυπες πληρωμές στον χώρο της υγείας. Πρόσφατη έρευνα έδειξε μάλιστα ότι ο δρόμος για την πάταξη της «μαύρης» πληρωμής στην υγεία είναι ακόμη μακρύς, με το γνωστό «φιλοδώρημα» να θεωρείται απαραίτητο «εισιτήριο» σε παροχές υγείας. Μάλιστα, το «φακελάκι» συναντάται με διάφορες μορφές και σε διάφορες περιπτώσεις που σχετίζονται με την ιατρική περίθαλψη.

4 στους 10 συνεχίζουν να δίνουν «φακελάκι»

Ιδιαιτέρως αποκαλυπτική είναι η νέα μελέτη που εκπόνησαν οι Δημήτρης Αντώνογλου, MSc. οικονομολόγος Υγείας, Αθανάσιος Βοζίκης, επίκουρος καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιά και η κ. Παρασκευή Κουφοπούλου, MSc. Κράτος & Δημόσια Πολιτική, τ. Πρόεδρος Δ.Σ. Κ.Ε.Κ.Υ.Κ.Α.ΜΕΑ, στο πλαίσιο του 15ου Πανελληνίου Συνεδρίου Management Υπηρεσιών Υγείας, που οργάνωσε η Ελληνική Εταιρεία Μάνατζμεντ Υπηρεσιών Υγείας (ΕΕΜΥΥ). Η μελέτη καταπιάνεται με το ζήτημα της παραοικονομίας στην υγεία και αποκαλύπτει ότι 4 στους 10 Έλληνες συνεχίζουν να δίνουν «φακελάκι», είτε με δική τους πρωτοβουλία, είτε μετά από σχετικό αίτημα των γιατρών, προκειμένου να νοσηλευτούν και να χειρουργηθούν σε δημόσιο νοσοκομείο.

Συγκεκριμένα, η μελέτη αυτή εκπονήθηκε το 2012 σε δείγμα 300 ατόμων στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. Το 39% των συμμετεχόντων παραδέχθηκε ότι «λάδωσε» για νοσηλεία σε δημόσιο νοσοκομείο. Ο λόγος που προέβη σε κάτι τέτοιο; Είτε επιθυμώντας να επισπεύσει τον χρόνο αναμονής για επέμβαση ή εισαγωγή, είτε διότι το ζήτησε ο ίδιος ο γιατρός. Υπήρξαν και αυτοί που δήλωσαν ότι το «φακελάκι» ήταν ένας τρόπος να αποδείξουν εμπράκτως την ευγνωμοσύνη τους. Το 2010, σε μελέτη για την παραοικονομία στα μαιευτήρια προέκυψε ότι το 74,4% των ερωτηθέντων (44,4% για καισαρική και 30% για τοκετό) γυναικών έδωσαν «φακελάκι» στον γυναικολόγο τους, το 37,5% στους νοσοκόμους, το 45,6% στις μαίες, ενώ ένα ποσοστό της τάξεως του 33,7 % στους τραυματιοφορείς. Την ίδια στιγμή, τα αντίστοιχα ποσοστά για τον τοκετό «αγγίζουν» τα 14,4%, 24,4% και 14,4%.

Εξέταση ναι, απόδειξη όχι

Την ίδια στιγμή, από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι 1 στους 5 ασθενείς στις ιδιωτικές επισκέψεις του σε γιατρούς δεν παίρνει απόδειξη, ενώ μάλιστα δεν τον ενδιαφέρει καν το κόστος της ιατρικής επίσκεψης με απόδειξη. Παράλληλα, το 7% των ερωτηθέντων απάντησε ότι δόθηκε απόδειξη δίχως να τεθεί ζήτημα μεταξύ των δύο πλευρών για το αν θέλουν ή αν θα δώσουν απόδειξη. Επίσης, ένα ποσοστό της τάξεως του 32% απάντησε ότι ζήτησε να μην υπάρξει απόδειξη, προκειμένου όμως να γίνει καλύτερη κοστολόγηση της επίσκεψης, ενώ το 35% ζήτησε και έλαβε την απόδειξη χωρίς να καμφθεί από τη διαφορά της τιμής.

«Πρωταθλήτρια» η υγεία

Με αφορμή τις ιστορίες διαφθοράς έχει δημιουργηθεί το edosafakelaki.org, μια σελίδα που βγάζει «στη φόρα» ιστορίες διαφθοράς, «λαδώματος» και «φακελώματος». Αν και πρόκειται για ενδεικτικό στοιχείο, όπως προκύπτει από τις μέχρι τώρα καταγγελίες, το «φακελάκι» στα νοσοκομεία έρχεται πρώτο και με διαφορά, αφού οι καταγγελίες έχουν ξεπεράσει το «φράγμα» των 1.000 στον αριθμό, τη στιγμή που το «λάδωμα» για δίπλωμα οδήγησης έρχεται στη δεύτερη θέση με μόλις κάτι παραπάνω από 200 περιστατικά! Σε χαμηλότερες θέσεις μάλιστα βρίσκει κανείς το «φακελάκι» στο υπουργείο Υγείας και το ΙΚΑ, κάτι που σημαίνει ότι μια πρόσθεση των τριών περιπτώσεων αποδεικνύει ότι οι… «πρόσθετες αμοιβές» στον κλάδο της υγείας βρίσκουν γόνιμο έδαφος.

Η παραοικονομία της υγείας και… η πραγματική οικονομία

Βάσει άλλων μελετών η παραοικονομική δραστηριότητα στον τομέα της υγείας «αγγίζει» το 27–65% της συνολικής ιδιωτικής δαπάνης υγείας, κάτι που αντιστοιχεί με το 0,34–1,9% του ΑΕΠ. Παράλληλα, έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2005, τοποθέτησε το ποσό των «μαύρων» πληρωμών στα δημόσια νοσοκομεία στα 176 εκ. ευρώ. Καθώς όμως οι άτυπες πληρωμές αφορούν μόλις το 10% της συνολικής παραοικονομικής δραστηριότητας στον χώρο της υγείας, το 2005 η συνολική παραοικονομία στην υγεία υπολογίζεται σε 1,76 δισ. ευρώ ή 29% της συνολικής ιδιωτικής δαπάνης υγείας στην χώρα.

www.attikipress.gr