Μια σκυταλοδρομία βίας

21:01 9/9/2020 - Πηγή: Καθημερινή

Για την εποχή του ήταν απίστευτη κατασκευή. Μοιάζει όλες οι γνώσεις και οι δυνατότητες να αξιοποιήθηκαν με αποτέλεσμα όχι απλώς εντυπωσιακό, αλλά και με χαρακτηριστικά που τυγχάνουν θαυμασμού έως σήμερα. Πόσοι δεν έχουν επισκεφθεί ως τουριστικό αξιοθέατο το Κολοσσαίο στη Ρώμη; Ο «πλασμένος» με κοίλες γραμμές και κεντημένος με πολυάριθμες καμάρες όγκος του μνημείου μοιάζει ακόμη και σήμερα να σβήνει από τη σκέψη ό,τι πιο απάνθρωπο έχει συμβεί στον συγκεκριμένο χώρο. Οτι χάθηκαν αμέτρητες ζωές αιχμαλώτων

πολέμου για να υλοποιηθούν εμπνευσμένα σχέδια αρχιτεκτόνων της εποχής. Πως χάθηκαν αμέτρητες ανθρώπινες ζωές στα φρικιαστικά θεάματα τον καιρό της λειτουργίας του. 

Η Ιστορία έχει καταδείξει ότι η παρουσία του ανθρώπου πάνω σε αυτόν τον πλανήτη έχει στενότατα συνδεθεί –θα έλεγε κάποιος, ταυτιστεί– με πολέμους, φρίκη και θάνατο. Το Κολοσσαίο, πάντως, προσέθεσε σε αυτή τη χωρίς αρχή και τέλος αποκρουστική πραγματικότητα ένα επιπλέον εφιαλτικό χαρακτηριστικό: στους εντυπωσιακούς χώρους του, γεγονότα απέραντης βαναυσότητας, διασυρμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και καταστροφής της ζωής, έγιναν θέαμα. Από απομακρυσμένες περιοχές και από πεδία πολέμου, μεταφέρθηκαν σε χώρο μιας «ειρηνικής καθημερινότητας», όπως ήταν η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, ώστε σε περιβάλλον «ασφαλούς παρακολούθησης» για δεκάδες χιλιάδες κατοίκους να λειτουργήσουν προς διασκέδασή τους. Το κακό πολλαπλασιάστηκε με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Η κόλαση από την αρένα του Κολοσσαίου διαχύθηκε στις εξέδρες. Οι θεατές μεταλλάχθηκαν σε θύτες, αναπαράγοντας φραστικά και νοητικά όσα αποκρουστικά διαδραματίζονταν μπροστά στα μάτια τους. Δεν εθίστηκαν απλώς στη βία. Εγιναν φορείς της, σάρκινα αντίγραφά της.

Τα θεάματα στο Κολοσσαίο κάποια στιγμή σταμάτησαν. Η τότε αυτοκρατορία διαλύθηκε. Η εφιαλτική μετάλλαξη, ωστόσο, άντεξε στον χρόνο. Εφθασε έως τις ημέρες μας. 

Δεν είναι δύσκολο να το παρατηρήσει κανείς: βιώνουμε είτε στην ελληνική μικροκλίμακα είτε σε πλανητικό επίπεδο το φαινόμενο, οι πολλοί να πολλαπλασιάζουμε με τις αντιδράσεις μας ό,τι αρνητικό βλέπουμε. Να απαντάμε με βία στη βία. Κλώνοι να γινόμαστε ακριβώς εκείνων που, υποτίθεται, πως καταδικάζουμε. Μοιάζει να έχουμε κατασκευάσει το δικό μας εικονικό Κολοσσαίο και να αναζητούμε την αξία μας στη σκληρή απαξίωση του άλλου. Την επιβεβαίωση της ύπαρξής μας στην εξόντωση του άλλου. Μπορεί να είναι πολύ αργά όταν θα διαπιστώσουμε ότι δεν υπάρχει «άλλος». Με τη στάση μας απαξιώνουμε και εξοντώνουμε εαυτούς.