Πέθανε ο Αργεντινός ποιητής και πολέμιος των δικτατοριών, Χουάν Γκέλμαν

10:09 15/1/2014 - Πηγή: TNSite

"Ο μεγάλος ποιητής Χουάν Γκέλμαν πέθανε. Τα συλλυπητήριά μου στους οικείους του", έγραψε στο λογαριασμό του στο Twitter ο πρόεδρος του εθνικού συμβουλίου για τον πολιτισμό και τις τέχνες (Conaculta) Ραφαέλ Τοβάρ.

Η εφημερίδα Milenio του Μεξικού, στην οποία ο ποιητής έγραφε ένα εβδομαδιαίο χρονικό, ανακοίνωσε ότι ο Γκέλμαν πέθανε στο σπίτι του αλλά δεν διευκρίνισε τα αίτια του θανάτου του. Γεννήθηκε το 1930 στο Μπουένος Άιρες.

Θεωρείτο ένας από τους μεγαλύτερους ισπανόφωνους

ποιητές και ακούραστος πολέμιος των δικτατοριών στη Λατινική Αμερική.

Η αφοσίωσή του στην ποίηση δεν τον εμπόδισε να χαίρεται τη ζωή του με ποδόσφαιρο, βόλτες για καφέ, μπιλιάρδο γυναικείες παρουσίες, μουσική...

Παιδί ουκρανών μεταναστών, ο νεαρός Γκέλμαν, παρά τις υλικές στερήσεις, βρίσκει μεγάλη ευχαρίστηση διαβάζοντας, πρώτα τους κλασικούς της ισπανικής λογοτεχνίας --Γκαρθιλάσο, Κεβέδο, Γκόνγκορα, Λόπε ντε Βέγκα -- και μετά ανακαλύπτει τον Ρώσο Αλεξάντρ Πούσκιν.

Ο πρώτος του στρατευμένος στίχος ήταν τρεις λέξεις σ΄ έναν τοίχο του Μπουένος Άιρες: «Ιρούν, νο πασαράν». (Η Ιρούν ήταν μια βασκική πόλη στα σύνορα με τη Γαλλία, που κατελήφθη από τους φασίστες στις 4 Σεπτεμβρίου 1936). Η πρωτεύουσα της Αργεντινής ζούσε τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο σαν να ήταν δική της υπόθεση και γρήγορα γέμισε με εξόριστους δημοκράτες.

Η ζωή του σημαδεύτηκε από την εξορία του και κυρίως το δράμα, στη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Αργεντινή (1976-1983) της δολοφονίας του γιου του Μαρσέλο και της εξαφάνισης της νύφης του Μαρία Κλαούντια Γκαρσία.

Εκείνη, απήχθη στο Μπούενος 'Αιρες το 1976 κι ενώ ήταν έγκυος μεταφέρθηκε στην Ουρουγουάη στο πλαίσιο της Επιχείρησης Κόνδορας, ενός σχεδίου καταστολής διαφωνούντων και εξόντωσης πολιτικών τους αντιπάλων που εφάρμοζαν οι δικτατορίες στη Λατινική Αμερική τις δεκαετίες του 1970 και 1980.

Το μωρό που γεννήθηκε, ένα κοριτσάκι, δόθηκε παράνομα στην οικογένεια ενός ουρουγουανού αστυνομικού και η σορός της Μαρία Κλαούντια δεν βρέθηκε ποτέ. Ο Γκέλμαν αγωνιζόταν επί 40 χρόνια με την ελπίδα να ξαναβρεί τη νύφη του και να δικαιωθεί.

Για το λογοτεχνικό του έργο που περιλαμβάνει τις συλλογές "Βιολί και άλλα θέματα" και "Γκοτάν" τιμήθηκε με το βραβείο Θερβάντες και το βραβείο Ρέινα Σοφία ιβηρο-αμερικανικής ποίησης το 2005 μεταξύ, πολλών ακόμη διακρίσεων.

Υποθήκες

Κάθεται στο τραπέζι και γράφει

«Μ' αυτό το ποίημα δεν θα πάρεις εξουσία», λέει

«Μ' αυτούς τους στίχους, δεν θα κάνεις Επανάσταση», λέει

«Ούτε με χιλιάδες στίχους θα κάνεις Επανάσταση», λέει

κι ακόμα, αυτοί οι στίχοι δεν θα χρησιμοποιηθούν

σαν πιόνια για να ζήσουν καλύτερα δάσκαλοι, ξυλοκόποι

να τρώνε καλύτερα ή αυτός ο ίδιος που τρώει να ζει καλύτερα

ούτε για να ερωτευθείς κάποιον θα σου χρειαστούν.

Δεν θα κερδίσεις ασήμι μ' αυτούς

Δεν θα μπεις στο σινεμά τζάμπα μ' αυτούς

ούτε θα σου δώσουν αυτοί ρούχα