Γιατί είναι μοναδικός ο θηραϊκός αμπελώνας

18:25 25/10/2013 - Πηγή: Gastronomos

Με αφορμή το αφιέρωμα στα αμπελοτόπια της Σαντορίνης που έρχεται σύντομα στο διαδικτυακό Οινοχόο!

Τι είναι αυτό που κάνει τον αμπελώνα της Σαντορίνης μοναδικό σε ολόκληρο τον κόσμο; Το οικοσύστημά της! Δηλαδή το έδαφός της, οι κλιματικές συνθήκες που επικρατούν καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, οι ποικιλίες αμπέλου που καλλιεργούνται εκεί, η θάλασσα, το ηφαίστειο και ό,τι άλλο συμμετέχει στη «φυσική ανάσα» του νησιού.

Το έδαφος είναι ηφαιστειογενούς προέλευσης, με ελάχιστη έως μηδενική περιεκτικότητα σε οργανική ουσία, φτωχό σε θρεπτικά συστατικά, και σε συνδυασμό με το μικροκλίμα

που δημιουργείται από τη θάλασσα και τους δυνατούς βορειοδυτικούς ανέμους δημιουργούν μοναδικές συνθήκες για την αμπελοκαλλιέργεια. Στη Σαντορίνη η φύση έστησε έναν ξεχωριστό μηχανισμό επιβίωσης για τα φυτά. Ο πωρόλιθος δεσμεύει την υγρασία της ατμόσφαιρας που υπάρχει κατά τις νυχτερινές και τις πρώτες πρωινές ώρες και λειτουργεί σαν δεξαμενή ύδατος - αρχικά αποθηκεύοντας και στη συνέχεια αποδίδοντας το απαραίτητο νερό στο φυτό. Ετσι, τα αμπέλια μπορούν να επιβιώνουν στις εξαιρετικά ξηρικές συνθήκες που επικρατούν.

Οι πολύ δυνατοί άνεμοι την άνοιξη, την εποχή της άνθισης, συχνά καταστρέφουν τα άνθη, με αποτέλεσμα τη δραματική μείωση της παραγωγικότητας του αμπελώνα, ενώ οι ισχυροί θερμοί άνεμοι κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο αφυδατώνουν και αποξηραίνουν ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής. Για την προστασία του καρπού από τους ανέμους, αλλά και από την έντονη ηλιακή ακτινοβολία τους θερινούς μήνες, τα φυτά κλαδεύονται με ιδιαίτερο τρόπο. Ετσι, η εικόνα του σαντορινιού αμπελιού είναι εντελώς διαφορετική από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο: μικρά αμπέλια κλαδεμένα σε σχήμα χαμηλού καλαθιού που ακουμπά στο χώμα, με μικρά τσαμπιά, τα οποία πρέπει να ψάξεις για να τα βρεις.

Επίσης, οι ιδιαίτερα ξηροθερμικές συνθήκες που επικρατούν στο νησί, σε συνδυασμό με το ηφαιστειογενές έδαφος, εμποδίζουν την ανάπτυξη ασθενειών και των φυσικών εχθρών της αμπέλου. Η φυλλοξήρα, λόγου χάρη, ένα έντομο που έχει προσβάλει και καταστρέψει κατά καιρούς το σύνολο των αμπελώνων του πλανήτη, δεν έχει καταφέρει να ζήσει στη Σαντορίνη! Ο σαντορινιός αμπελώνας είναι ένας από τους ελάχιστους στην Ελλάδα που μπορούν να καλλιεργηθούν οικολογικά χωρίς ιδιαίτερο ρίσκο και δυσκολίες.

Ευχαριστούμε τον Λέοντα Καράτσαλο, γεωπόνο και συνιδιοκτήτη της Γαία Οινοποιητικής.