Φίλης: Τα Θρησκευτικά πρέπει να είναι μάθημα γνώσης, όχι πίστης

15:56 15/9/2018 - Πηγή: Alfa Vita

«Η διδασκαλία των θρησκευτικών ως μάθημα γνώσης και όχι πίστης, συνιστά μέρος μιας ευρύτερης εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης για ένα σχολείο δημοκρατικό-συμμετοχικό, σχολείο ισότητας και ποιότητας» τόνισε ο βουλευτής Α' Αθήνας, τ. Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Νίκος Φίλης στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Θεολόγων εκπαιδευτικών, που διοργανώνει η Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας στη Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ. στις 14-16/9/2018.

Ολόκληρος ο χαιρετισμός του Νίκου Φίλη

Κυρίες και κύριοι σύνεδροι

Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση να παραβρεθώ στο συνέδριό σας, αλλά, λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων, δεν μπορώ να συμμετάσχω στη σημερινή συζήτηση. Θα προσπαθήσω, όμως, να μοιραστώ μαζί σας ορισμένες σκέψεις μου, γνωρίζοντας, ότι, υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για μια δημιουργική συνάντηση.

Το συνέδριό σας διεξάγεται σε μια περίοδο κατά την οποία η χώρα μας επιχειρεί ένα νέο, ελπιδοφόρο βήμα και η κοινωνία προσδοκά από το σχολείο να συμμετάσχει στη συλλογική προσπάθεια, ώστε, να περάσουμε από την κρίση στην ανάπτυξη. Μέσα σε συνθήκες σύγχυσης αξιών, αυτή η προσπάθεια συχνά αποδεικνύεται αντιφατική. Ο ανθρωπιστικός χαρακτήρας της εκπαίδευσης συχνά υποβαθμίζεται από την αγχωτική αναζήτηση δεξιοτήτων, που είναι αναγκαίες, αλλά, σε μια ευρύτερη σύνθεση της σχολικής προσπάθειας.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, εδώ και δύο χρόνια έχει προχωρήσει η αλλαγή του μαθήματος των Θρησκευτικών, με βάση τα νέα προγράμματα που υπήρξαν καρπός πολύχρονης εκπαιδευτικής-ερευνητικής προσπάθειας. Παρά τις γνωστές αντιδράσεις, τα νέα προγράμματα Θρησκευτικών, αντιμετωπίζονται με έναν πολύ θετικό τρόπο από τους μαθητές, τους γονείς και τους Θεολόγους εκπαιδευτικούς. Βασική επιδίωξη των νέων προγραμμάτων είναι τα Θρησκευτικά να διδάσκονται ως μάθημα γνώσης και όχι πίστης, να απεγκλωβιστούν από τον κατηχητικό χαρακτήρα και να ενισχυθεί το ηθικό-πνευματικό πλεονέκτημα, συνολικά του θρησκευτικού φαινομένου, με ανοιχτοσύνη προς όλες τις θρησκείες, με ιδιαίτερη, βέβαια, αναφορά στην ορθόδοξη παράδοση.

Σε έναν ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο, όπου η μετανάστευση δεν θα είναι παροδικό φαινόμενο, οι θρησκείες διαδραματίζουν ισχυρό πολιτισμικό αλλά και πολιτικό ρόλο, ενώ, ταυτόχρονα, επιχειρείται η περιχαράκωσή τους μέσα στα τείχη του κοινοτισμού, δηλαδή, δημιουργούνται συνθήκες ανεπικοινωνίας και κατακερματισμού των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Φαντάσματα και δαίμονες του παρελθόντος ξυπνούν, ο ρατσισμός και ο υπερεθνικισμός ενδυναμώνονται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες με αιχμή το αντιπροσφυγικό μένος και την καλλιέργεια του φόβου για αποχριστιανοποίηση της Ευρώπης. Χρειάζεται, πριν είναι αργά, η αφύπνιση και η αποφασιστική αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων πριν βυθίσουν την Ευρώπη και τον κόσμο ολόκληρο στη φρίκη μιας βαρβαρότητας χωρίς όρια.

Το μάθημα των θρησκευτικών μπορεί να αποδειχθεί άσκηση στην ετερότητα για χιλιάδες παιδιά διαφορετικής εθνικής και θρησκευτικής καταγωγής που συνυπάρχουν μέσα στις τάξεις, αλλά και ευρύτερα για την κοινωνία μας. Η γραμματική των θρησκειών, λοιπόν, εγγράφεται σε μια διαδικασία μεγάλης διάρκειας και αναφοράς, μέσα στην οποία πορεύονται και αναζητούν το πρόσωπό τους οι ευρωπαϊκές κοινωνίες, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής.

Προφανώς, η διδασκαλία των θρησκευτικών ως μάθημα γνώσης και όχι πίστης, συνιστά μέρος μιας ευρύτερης εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης για ένα σχολείο δημοκρατικό-συμμετοχικό, σχολείο ισότητας και ποιότητας, γι` αυτό ουδετερόθρησκο, ανοιχτό στην κοινωνία και στη διαφορετικότητα. Μια μεταρρύθμιση που δεν περιορίζεται στο περιεχόμενο των μαθημάτων, αλλά, φιλοδοξεί να αλλάξει το σύνολο της εκπαιδευτικής πραγματικότητας, δηλαδή, τις σχέσεις μέσα στην τάξη, ώστε, να ενισχύεται η αυτενέργεια του μαθητή και η συνεργασία, όχι ο ανταγωνισμός. Αυτό το πλεονέκτημα διαθέτουν τα νέα προγράμματα Θρησκευτικών, που τα καθιστούν ευρύτερης σημασίας παιδαγωγικό υπόδειγμα.

Κυρίες και κύριοι σύνεδροι

Με αυτές τις σύντομες σκέψεις που πηγάζουν από μια ειλικρινή και κοπιαστική προσπάθεια αλλαγής στην εκπαίδευση και αναβάθμισης του μαθήματος των Θρησκευτικών, μια αναβάθμιση που συντελέστηκε χάρη στη συνεργασία με διαπρεπείς εκπαιδευτικούς θεολόγους, στο πλαίσιο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, χαιρετίζω τις εργασίες του Συνεδρίου σας και εύχομαι να επιτύχει τους στόχους του. Με την πεποίθηση ότι τίποτα δεν πάει χαμένο, ότι αξίζει το όποιο προσωπικό και πολιτικό κόστος, προκειμένου η εκπαίδευση να αντιστοιχηθεί με τις ζωτικές ανάγκες της εποχής μας και τα παιδιά μας να ανακαλύπτουν μέσα από τη γνώση έναν καλύτερο κόσμο ελευθερίας και δικαιοσύνης που είναι εφικτός.

Νίκος Φίληςθρησκευτικά