Πριν 70 χρόνια, σαν σήμερα, η πρώτη αεροπειρατεία στην Ελλάδα από ΕΠΟΝίτες

08:18 12/9/2018 - Πηγή: Alfa Vita

Ήταν 12 Σεπτεμβρίου του 1948. Ο Εμφύλιος πόλεμος είχε χωρίσει την Ελλάδα στα δύο και πολλοί νέοι αναζητούσαν τρόπο διαφυγής από την χώρα. Αυτή η ανάγκη έγινε τότε αφορμή να διεξαχθεί η πρώτη αεροπειρατεία επιβατικού αεροσκάφους στον κόσμο.

Πόσοι λοιπόν γνωρίζουν πως οι πρώτοι που κατάφεραν να «κλέψουν» αεροπλάνο και να του αλλάξουν πορεία ήταν Έλληνες και συγκεκριμένα Θεσσαλονικείς; Κι όμως.

Έξι μαθητές Γυμνασίου της Θεσσαλονίκης

(η προκάλυψη τους ήταν ότι πήγαιναν στην Αθήνα για να δώσουν εξετάσεις) που επέβαιναν σε αεροσκάφος της ΤΑΕ (Τεχνικαί Αεροπορικαί Εκμεταλλεύσεις) το οποίο εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη, μπήκαν στο πιλοτήριο, με σουγιάδες και ένα μπουκάλι γκαζόζας και ζήτησαν την προσγείωση του σκάφους αντί στο Αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης, στο Βελιγράδι. Ο κυβερνήτης του σκάφους, Αθανάσιος Ηγουμενάκης προσπάθησε να παραπλανήσει τους αεροπειρατές, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Μη έχοντας καύσιμα για μια τέτοια πτήση, το αεροπλάνο προσγειώθηκε τελικά 60 χλμ. έξω από τα Σκόπια και συγκεκριμένα στην τοποθεσία Μπούργκα. Από εκεί οι έξι νεαροί πήγαν στην Γιουγκοσλαβία, όπου η στάση των αρχών ήταν απέναντι τους από επιφυλακτική έως εχθρική, αφού ήταν οι παραμονές της οριστικής ρήξης ΚΚΕ-Τίτο, ενώ απ’ τον Ιούνιο είχε προηγηθεί η ρήξη Τίτο-Στάλιν. Στόχος των νεαρών ήταν να ενταχθούν στο ΔΣΕ.

Οι δράστες της πρωτοφανούς για τα τότε δεδομένα πράξης, που προκάλεσε αίσθηση όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, ήταν οι αδελφοί Αλέξανδρος και Χαράλαμπος Κουφοδάκης (21 και 23 ετών αντίστοιχα), ο Αχιλλέας Κελτιμλίδης (19 ετών), Ο Γεώργιος Κέλας (17 ετών) ο Σπύρος Χειλμιάδης (19 ετών) και ο Αντώνιος Βογιάζος (18 ετών), όλοι τους παιδιά αστικών οικογενειών της Θεσσαλονίκης.

Μετά την αποβίβαση των έξι αεροπειρατών, οι χειριστές κατόρθωσαν να απογειώσουν το αεροπλάνο και να φτάσουν στη Θεσσαλονίκη γύρω στις 5 το απόγευμα, 4 ώρες και 27 λεπτά μετά την αναχώρησή του από την Αθήνα.

Οι έξι αεροπειρατές δικάσθηκαν ερήμην από το Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης και καταδικάσθηκαν σε θάνατο. Δύο από αυτούς, ο Σπύρος Χελμιάδης και ο Αχιλλέας Κετιμλίδης επέστρεψαν παράνομα στην Ελλάδα και σκοτώθηκαν σε μάχες του Εμφυλίου Πολέμου. Οι υπόλοιποι τέσσερις έζησαν για πολλά χρόνια σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Ο πιο γνωστός απ’ όλους είναι ο Αντώνης Βογιάζος (που ήταν και ο εμπνευστής της αεροπειρατείας), ο οποίος σπούδασε σκηνοθεσία στη Σοβιετική Ένωση και μετά τη μεταπολίτευση, όταν επαναπατρίσθηκε, είχε σημαντικές τηλεοπτικές επιτυχίες στο ενεργητικό του, ενώ ήταν και μεταφραστής του έργου του Λένιν στα ελληνικά.

Εκτός όμως από τους αεροπειρατές δικάσθηκαν και καταδικάσθηκαν οι οικογένειες τους. Μάλιστα ο αδερφός του ενός δράστη γεννήθηκε στη φυλακή, καθώς η μητέρα τους καταδικάστηκε σε φυλάκιση λόγω της υπόθεσης της αεροπειρατείας, ενώ ήταν έγκυος.

Η αεροπειρατεία ήταν ουσιαστικά μέχρι τότε μία άγνωστη έννοια, αφού το μόνο καταγεγραμμένο γεγονός μέχρι τότε α αφορούσε ένα εμπορικό αεροσκάφος το 1931, μία αεροπειρατεία μάλιστα που δεν είχε «ευτυχή κατάληξη» για τους αεροπειρατές.

Η αεροπειρατεία του 1948 έγινε ταινία από τον Κώστα Κουτσομύτη το 1987, με τίτλο «Ο Κλοιός».

reader.gr

ΕΠΟΝαεροπειρατεία