Ένα ντοκιμαντέρ για τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ζαγοράς Πηλίου

22:26 21/3/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

Δείγμα από τις σκηνές του ντοκιμαντέρ ενόψει της προβολής του στη πόλη του Βόλου, δίνεται μέσα από τις φωτογραφίες των γυρισμάτων που δημοσιεύει ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου. Οι λήψεις των φωτογραφιών αποτυπώνουν στιγμές των συντελεστών και των πρωταγωνιστών. Το ντοκιμαντέρ με τίτλο «Με τα τσαπιά και με τα θκέλια …» του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς θα παρουσιασθεί σε πρώτη προβολή εκτός Ζαγοράς, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων και δράσεων για τα 100 χρόνια από την ίδρυση της Οργάνωσης. Η παρουσίαση και προβολή θα γίνει την Παρασκευή 24 Μαρτίου και ώρα 20:00 μ.μ. στο κεντρικό Αμφιθέατρο

του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας «Γιάνης Κορδάτος». Η προβολή αποτελεί μία ακόμη δράση του Συνεταιρισμού στην πόλη του Βόλου.

Στις 27 Οκτωβρίου του 1916, 199 Ζαγοριανοί υπέγραψαν την ιδρυτική πράξη και το καταστατικό της οργάνωσης, που έμελε να διαγράψει 100 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας. Όλη αυτή η πορεία, τα πρόσωπα, οι καταστάσεις, οι συγκυρίες και ο μόνιμος αγώνας των Ζαγοριανών και των κατοίκων του Πηλίου για επιβίωση σε ένα ευλογημένο φυσικό περιβάλλον αλλά παράλληλα ορεινό παρουσιάζονται στο ντοκιμαντέρ.
Το ντοκιμαντέρ, μετά από χαιρετισμό εκπροσώπων του Αγροτικού Συνεταιρισμού, θα παρουσιάσει η Μαρία Π. Κουφοπούλου, αρχισυντάκτρια και παρουσιάστρια της εκπομπής της ΕΡΤ 2 «Άνθρωποι και Ιστορίες». Επίσης σύντομη παρέμβαση θα πραγματοποιηθεί και από τον Σκηνοθέτη Γιώργο Λάγδαρη και τον Ερευνητή Καπανιάρη Αλέξανδρο. Την εκδήλωση θα συντονίσει ο Γενικός Γραμματέας του Φορέα Πολιτισμού της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος «Μαγνήτων Κιβωτός», Νίκος Τσούκας.

Η εκδήλωση προβολής του ντοκιμαντέρ πραγματοποιείται με την ευγενική χορηγία της εταιρίας που δραστηριοποιείται στο φάσμα του πρωτογενούς τομέα ΑΓΡΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΒΟΛΟΥ Α.Ε. Το ντοκιμαντέρ αποτελεί ένα ακόμα παραδοτέο της οργάνωσης, που θα αποτελέσει παρακαταθήκη για τους νέους και νέες της Μαγνησίας ευρύτερα. Σε συνδυασμό μάλιστα με το λεύκωμα, το οποίο θα κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες και θα παρουσιασθεί στη Ζαγορά, το Βόλο, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και το «compact disk» με τη μουσική του ντοκιμαντέρ (soundtrack) του Ανδρέα Κατσιγιάννη το οποίο θα είναι διαθέσιμο για το κοινό στον χώρο της εκδήλωσης, ολοκληρώνεται ένας ευρύτερος κύκλος καταγραφής και τεκμηρίωσης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της οργάνωσης. Μέσα από αυτή την τριπλή προσπάθεια καταγράφονται οι αγώνες και ο μόχθος των Ζαγοριανών αγροτών και αγροτισσών που μέσα σε δύσκολες συνθήκες, πολέμους, δικτατορίες, οικονομικές και πολιτικές κρίσεις κατάφεραν να κρατήσουν ζωντανή την ιδέα του «συνεταιρίζεσθαι» και να την μεταλεμπαδέψουν σε τέσσερις γενιές.

Ο τίτλος του ντοκιμαντέρ «Με τα τσαπιά και με τα θκέλια …» παραπέμπει στο μόχθο των αγροτών της Ζαγοράς που χωρίς μηχανικά μέσα και μηχανήματα μόνο με τα χέρια τους και δυο εργαλεία, δηλαδή το τσαπί και θκέλι (δικέλι), κατάφεραν να εκχερσώσουν απέραντες εκτάσεις από ήμερες και άγριες καστανιές, να δημιουργήσουν αναβαθμίδες χτίζοντας πεζούλες από χιλιάδες πέτρες στηρίζοντας τα επικλινή εδάφη της Ζαγοράς και να δημιουργήσουν προοδευτικά ένα απέραντο μηλεώνα.
Οι κάτοικοι της Ζαγοράς έχουν μια πλούσια παραγωγική παράδοση που έχει την αφετηρία της αιώνες πριν. Οι πρώτες καταγραφές συνδέονται με τις συντεχνίες μεταξιού και μάλλινων σκουτιών στην Κωνσταντινούπολη και το άνοιγμα των κατοίκων της περιοχής σε εμπορικούς δρόμους μέσω των Ζαγοριανών Καραβιών στις αγορές της Μεσογείου και της Ευρώπης. Αργότερα μετά το μετάξι και την μεταποίηση νημάτων, ήρθαν οι καλλιέργειες του αμπελιού, της πατάτας, των φουντουκιών, οι πρώτες ποικιλίες μήλου, το φιρίκι και τελικά η επικράτηση του «στάρκιγκ νετελίσιους» που κατάφερε να κατακτήσει τις αγορές της Ελλάδος και της Ευρώπης ως προϊόν ονομασίας προέλευσης με το γνωστό ετικετάκι «ZAGORIN».

Το ντοκιμαντέρ προϊόν έρευνας του Ζαγοριανού ερευνητή Αλέξανδρου Καπανιάρη από το 2012 αναφέρεται σε όλες τις ιστορικές, πολιτικές και οικονομικές στιγμές που σημάδεψαν τη Ζαγορά και την οργάνωση. Στο ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται η ιστορία της Ζαγοράς, η παραγωγική της παράδοση, η εποποιία των Ζαγοριανών Καραβιών, η ίδρυση του Συνεταιρισμού, τα πρόσωπα και τα γεγονότα που σημάδεψαν τις κρίσιμες δεκαετίας της ανάπτυξης του και της μετέπειτα πορείας έως την κρίση του 2010 και τους σχεδιασμούς για το μέλλον της οργάνωσης. Το έργο στηρίζεται όμως στους μεγάλους πρωταγωνιστές, δηλαδή στα πρόσωπα των αγροτών και αγροτισσών της περιοχής. Περιγράφει τα βιώματα, τις δύσκολες και ευχάριστες στιγμές του συνεργατισμού και της αλληλεγγύης που επέδειξαν όλα αυτά τα χρόνια, καταφέρνοντας να ξεφύγουν από τις ορέξεις και τις επιδιώξεις μεσαζόντων και εμπόρων.

Η ταινία συνοδεύεται εκτός από τις σημαντικές προφορικές μαρτυρίες από αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό κρίσιμων πολιτικών περιόδων για την Ελλάδα, σπάνια τεκμήρια και ντοκουμέντα που βγήκαν από συρτάρια και μπαούλα της Ζαγοράς, φωτογραφίες από αρχεία συλλεκτών, αρχειακό υλικό και τεκμήρια από την Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Ζαγοράς, την Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, πολύτιμο αρχειακό υλικό από του Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων (1916-1935), αποδελτίωση τοπικών εφημερίδων, βιβλιογραφική ανασκόπηση και κυρίως επιτόπια έρευνα.
Οι συντελεστές της παραγωγής που έφεραν εις πέρας αυτή την πολύτιμη οπτικοακουστική παραγωγή, μοναδική στην Ελλάδα που μπορεί να αξιοποιηθεί σε περαιτέρω εκπαιδευτικές και προωθητικές ενέργειες της οργάνωσης καθώς και να συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα Ελληνικών και διεθνών φεστιβάλ ντοκιμαντέρ είναι: Σκηνοθεσία: Γιώργος Λάγδαρης, Κείμενα – Έρευνα: Αλέξανδρος Καπανιάρης, Μοντάζ: Αθανασία Ξαφάρα, Επιμέλεια Προφορικών Μαρτυριών: Αντώνης Πολίτης, Διεύθυνση Φωτογραφίας: Τάσος Νικολάου, Μουσική: Ανδρέας Κατσιγιάννης, Αφήγηση: Γιάννης Καπουρνιώτης και Δημήτρης Δακτυλάς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώτη επίσημη προβολή πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο στη Ζαγορά, στα πλαίσια διημέρου μνήμης και τιμής στον Συνεταιριστή που διοργάνωσε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός ακριβώς στα εκατοστά γενέθλια της Οργάνωσης.