Κομοτηνή: Ένας καφετζής – φιλόσοφος στα σύνορα με την Τουρκία

08:28 8/1/2019 - Πηγή: ΕΡΤ

Σε ένα καφενείο, κοντά στα ελληνοτουρκικά σύνορα ο καφετζής έρχεται πάντα για να πάρει παραγγελία, ποτέ όμως για να εισπράξει τα χρήματα. Έτσι, ο πελάτης φεύγοντας περνά από το πάγκο και ρίχνει στο δίσκο που υπάρχει εκεί το αντίτιμο της παραγγελίας. Άλλος για τον καφέ, άλλος για το τσάι κι άλλος για την πορτοκαλάδα ο δίσκος γεμίζει.

«Μα καλά, αποδίδει αυτό το σύστημα;» ρωτήσαμε ένα κρύο χειμωνιάτικο πρωινό τον καφετζή για να απαντήσει πως «Το καφενείο του Κάρτερ έτσι λειτουργεί πενήντα χρόνια» μεε τον γεμάτο δίσκο αδιάψευστο μάρτυρα δίπλα του.

Γεννήθηκε στην Νέα

Βύσσα το 1946. Οι γονείς του ήταν αγρότες. Στην Νέα Βύσσα ζει και σήμερα, κοντά στα σύνορα. «Η καταγωγή μας είναι από την παλιά Βύσσα, την πατρίδα των Καραθεοδωρή» λέει με καμάρι. Ο Δημήτρης Καζαντζής, καφετζής μισό αιώνα στη Νέα Βύσσα έβγαλε το δημοτικό, αλλά δεν συνέχισε στο Γυμνάσιο. «Ήταν τα χρόνια τέτοια » λέει και στέκεται στην πρώτη του δουλειά, στο καφενείο που άνοιξε στο χωριό.

«Απολύθηκα το 1968 κι από τότε είμαι παρόν στο χωριό με ένα μικρό διάλειμμα, όταν έφυγα το 1970 στην Αθήνα και δούλεψα ως προϊστάμενος προσωπικού σε μεγάλη ιδιωτική εταιρεία. Έμεινα μέχρι το 1974 εκεί. Τότε έγινε η επιστράτευση και μας πήραν πάλι πάνω, έμεινα σαράντα μέρες στο χωριό και είδα μια άνθιση, άρχιζε ο κόσμος να επιστρέφει από την ξενιτειά.» Οπότε, επέστρεψε κι εκείνος μαζί με άλλους 800, από τους 1200 τότε συνολικά κατοίκους της Νέας Βύσσας που είχαν μεταναστεύσει και έμειναν τότε στην Νίκαια, να επιστρέφουν στο χωριό. Η Νέα Βύσσα έγινε το πιο παραγωγικό χωριό εκείνη την εποχή, καλλιεργούσαν τα πάντα, καλαμπόκι, πατάτα, σκόρδο, έφτιαχναν τα γνωστά σάρωθρα, τις σκούπες, αλλά και με την κτηνοτροφία να ακμάζει, είχε το χωριό μας 7000 αγελάδες τότε. Κάθε πρωί έφευγαν για την Αθήνα με κρέας άριστης ποιότητας δέκα φορτηγά.»

Τα χρόνια κύλησαν και βλέπει , όπως λέει, την ιστορία δυστυχώς να επαναλαμβάνεται , «βλέπουμε τα παιδιά που έχουν κάνει σπουδές να φεύγουν και να μένουν πάλι πίσω οι συνταξιούχοι.» Όμως εκείνος επιμένει να μένει και να μιλά με αγάπη και περηφάνια για το χωριό του. «Η Βύσσα είναι το μόνο χωριό, που από το 1923 είχε Κτηματολόγιο. Από Μπόσνα μετά το 1930 μετονομάστηκε σε Νέα Βύσσα, έχοντας τρία δημοτικά σχολεία, 800 μαθητές, δύο εκκλησίες . Κι ο κόσμος ακόμη είχε πιο καλό βιοτικό επίπεδο από τα γύρω χωριά.»

50 χρόνια καφετζής…

Τα χρόνια κύλησαν σαν νεράκι. Μετρά ήδη 50 χρόνια ως καφετζής. «Δεν έχω κουραστεί διότι ασχολούμαι με ταξίδια, με γεωγραφία, με τα πολιτιστικά δρώμενα, Σαράντα χρόνια ασχολούμαι με τα κοινά, είτε στον Πολιτιστικό Σύλλογο, είτε εκλεγμένος στο δήμο. Ήμουν πρόεδρος στο ΚΑΠΗ είκοσι χρόνια, πρόεδρος στην ομάδα του Ακρίτα. Είχα οικονομική άνεση και μπορούσα να στηρίξω τις προσπάθειες αυτές.» δηλώνει και στέκεται στην επικοινωνία με τον κόσμο, καθημερινή, ιδιαίτερη, ακατάπαυστη. «Η επικοινωνία με τον κόσμο είναι η μεγάλη μου χαρά. Με δύο λεωφορεία Βυσσιώτες γυρίσαμε όλη την Ελλάδα, κάνοντας ένα μεγάλο ταξίδι κάθε χρόνο. Μετά γυρίσαμε όλα τα Βαλκάνια και τώρα κάνουμε μεγαλύτερα ταξίδια.»

Όσον αφορά στο προσφυγικό που οι κάτοικοι της περιοχής το ζουν καθημερινά; «Τα πρώτα χρόνια βλέπαμε μετανάστες και τους θεωρούσαμε βάρβαρους . Τώρα, τα τελευταία χρόνια, διαπιστώνουμε ότι αυτοί είναι άνθρωποι πολιτισμένοι , χρησιμοποιούν την τεχνολογία, γνωρίζουν την αγγλική γλώσσα, φέρονται ευγενικά, έχουν κάποιο επίπεδο, δεν μας δημιουργούν προβλήματα.» δηλώνει ο φιλόξενος καφετζής μην παραλείποντας να επισημάνει ότι «Οι λαθροδιακινητές είναι η κακή πλευρά του πράγματος. Τους παίρνουν τα χρήματα. Δυστυχώς συνεργάζονται με ντόπιους οι Τούρκοι δουλέμποροι, είναι ικανοί για όλα. Αυτό που το κάνουν είναι απαράδεκτο γι αυτό και η τοπική κοινωνία τους έχει απομονώσει είναι πολλοί λίγοι, αλλά δυστυχώς υπάρχουν.»

Τέλος, δεν παραλείπει να επισημάνει ότι «ο Ελληνικός Λαός είναι πολύ δημοκρατικός, πολύ φιλότιμος, αυτοί που μιλούν ξενοφοβικά είναι μια μικρή μειοψηφία» προσθέτοντας ότι «Ο λαός της Βύσσας είναι προσφυγικός λαός και πάππου προς πάππου μάθαμε να σεβόμαστε την προσφυγιά και τον άνθρωπο. Παρά τις μικρές οικονομικές δυνάμεις των κατοίκων, πάντα, όσο μπορούμε, τους βοηθάμε.»
Φώτο: Δημήτρης Καζαντζής, Νέα Βύσσα ρεπορτάζ-κείμενο- φωτογραφίες: Μαρία Νικολάου

www.ert.gr